یک درام کوچک با طعم زندگی ثروتمندان در On the Rocks

کارنامه کاری سوفیا کاپولا پُر است از درام‌های کوچک اما گاهاَ عمیق و موفق. به طور کلی او مسیر پُر فرازُ نشیب و حتی درخشانی را در طول این سال‌ها طی کرده است. در واقع کوپولا در به تصویر کشیدن کسالت‌ها و احتیاجات زنِ سفیدپوست ثروتمند به یک متخصص تبدیل شده است، اما در طرف مقابل تنها شخصیت‌های مهمِ مرد او جانی مارکو (استیون دورف) در فیلم "یک جایی" و باب هریس (بیل مری) در "گمشده در ترجمه" بوده‌اند.

شاید مرد بودن برای کوپولا معنی خاصی نمی‌دهد جز به عنوان اشیای تمایلی در کُنج یک اثر درام. اما در اوایل فیلمِ روی صخره‌ها، اثر جدید این کارگردان - یک مرد، جهشِ عاطفی فوری و مهمی را در فضا و زمان ایجاد و به ظاهر به بیننده منتقل می‌کند. اما این شروع هم به درد مسیر فیلمسازی کوپولا نخورده است.

منتقدان به طور وسیعی در سال‌های اخیر انتقاداتی را در مورد عدم تنوع در فیلم‌های سوفیا کوپولا مطرح کرده‌اند. حالا به نظر می‌رسد که او در اینجا و در On the Rocks، قصد دارد با پرداختن به ازدواج دو شخصیت لورا (راشیدا جونز) و دِین (مارلون وینز) به این نقدها واکنش و پاسخ دهد.

اما متاسفانه مشکل عمده کار‌های او در این فیلم نیز پابرجا مانده است. کوپولا همیشه به دنبال شخصیت‌های بالای هرم طبقاتی می‌رود. بنابراین، او در روی صخره‌ها هم بسیار به قلمرو اشخاص مُمتاز چسبیده است، در واقع شخصیت‌های مورد توجه او نیویورکی‌های ثروتمند هستند. داستان فیلم روی صخره‌ها به این شکل است که یک مادر جوان با پدر غریبه‌ی خود در یک ماجراجویی در سرتاسر شهر نیویورک دوباره ارتباط برقرار می‌کند.

مانند اکثر فیلم‌های کوپولا، ثروت در همه جاِ کار او وجود دارد، اما On the Rocks حتی سعی در اظهار نظر در مورد ثروت گزاف شخصیت اصلی داستان لورا (راشیدا جونز) هم ندارد، در واقع این ثروت فقط به او کمک می‌کند تا از بیننده دورتر شود.

از طرفی پیوند دوباره بیل مُری و کوپولا نیز خیلی ملایم و سرد است. اگر با تصور فیلم "گمشده در ترجمه" به سراغ روی صخره‌ها بروید بدون تردید سرخورده خواهید شد. جدای از این بیل مُری به جای اینکه در این اثر شخصیت باشد بیشتر خود بیل مُری است.

در واقع گره عاطفی فیلم پیرامون شخصیت دِین است که اکثر اوقات در کانون خانواده‌اش غایب است. همین موضوع باعث شک و تردید همسر او لورا می‌شود. و این ماجرا یک درام کمدیِ کاراگاهی گونهِ آماتور را شکل می‌دهد.

اما یک واقعیت مهم این است که در روزگار ما دیگر زندگی نیمچه شخصیت‌های بالا شهری ثروتمند برایمان اهمیت ندارد. دور دور کردن آنها در مکان‌های لوکس شهر و ماجراجوییِ به ظاهر پدر دختری هم زمانی به چشم می‌آیند که داستان زمینه سرگرم‌گننده‌ای را برای بیننده خلق کند.

اما سراسرِ روی صخره‌ها را همین موضوعات پُر کرده‌اند، آن‌هم در غیر سرگرم‌ کننده‌ترین حالت ممکن. این فیلم با اختلافِ بسیار گسترده، بدترین اثر کوپولا است. او سرانجام در یکی از داستان‌های خود به سراغ شخصیت‌های سیاه‌تر رفته و سپس کم عمق‌ترین، پوک‌ترین و بی معنی‌ ترین داستان را برای احاطه کردن آنها ارائه داده است.

راشیدا جونز نیز یک بازیگر زن خارق‌العاده است که سزاوار نقش آفرینی در فیلمی بسیار بهتر از این اثر است. برای طرفداران کارهای کوپولا، دشوار است که ببینند چگونه این اثر می‌تواند چیزی غیر از ناامیدی تلخ نباشد. اما بدون شک فیلم On the Rocks یک ناامیدی وارونه از سوفیا کوپولا است.

روی صخره‌ها دردناکانه کُند است و در پایان هیچ بازدهی برای مخاطب ندارد. این اثرِ درام فیلمی است که واقعاً مرا ناامید کرد. به خصوص وقتی هیجان زده به خاطر کارنامه کارگردانش به سراغ دیدنش رفتم. اگر این کار را صرفاً یک درام به حساب بیاوریم، باید گفت آن بسیار درامِ دور از باور و بی اهمیتی است. و اگر آن را یک کمدی ملایم حساب کنیم، باید گفت کُل این فیلم مرا به خنده هم وادار نکرد.

کاری که من در طول تماشای روی صخره‌ها کردم این بود که ساعتم را بارها چک کردم. این فیلم کُندتر از کُند است. برای چیزی که فقط یک ساعت و نیم طول دارد، کاملاً متعجب کننده است که زمان آن سه برابر بیشتر از تایم اصلی‌اش به نظر می‌رسد.

مطمئناً بازیگران کار فوق‌العاده هستند اما ارتباط با آنها برای من بسیار سخت بود. برای مثال شخصیت لورا با بازی راشیدا جونز یک زن ثروتمند شکاک است که اگر صادقانه بگویم، مشکلاتش و زندگی‌اش برایم مهم نبود.

بدون شک این ایراد بزرگ فیلم است. همچنین رابطه پدر دختری فیلم هم بسیار مُنحرف و دور از تصور بود. من بعید می‌دانم چه در غرب و چه در شرق عالم پدری به دخترش حرف‌های منحرفانه بیل مُری را از روی صداقت بزند. شاید آنها چنین رابطه‌ای داشته باشند اما با این حال من آ را باور نمی‌کردم.

اما در نتیجه گیری حرف‌هایم باید بگویم: من واقعاً دوست داشتم On The Rocks را هم دوست داشته باشم. اما این فیلم فرسنگ‌ها دورتر از تصورات من بود. در خلاصه داستان به نظر می‌رسد که قرار است فیلم خنده‌دار باشد. اما یک ذره شوخ طبعی هم در آن وجود ندارد. از طرفی من می‌دانم که بیل مُری به شوخ طبعی خشک معروف است - و من عاشق شوخ طبعی خشک او هستم. اما این فیلم و این داستان جای این سبک نبود.

همچنین داستان به طور کلی کند و خسته کننده است، و توانایی اتصال به هیچ یک از شخصیت‌ها را ندارد. بنابراین فیلم On The Rocks پتانسیل این را داشت که یک فیلم عالی با بازیگران عالی باشد - در عوض این فیلم طولانی می‌شود و هیچ وقت نتیجه‌ای که ارزش تماشای آن نود دقیقه از زندگی شما را داشته باشد - ندارد. از دیدن این یکی رد شوید، به من اعتماد کنید.