نقد فیلم The Moon – بازگشت غیرممکن به زمین

The Moon یک درام ماجراجویانه و محصول سال 2023 کره‌ جنوبی است. The Moon با حضور بازیگرانی چون دو کیونگ سو (Do Kyung-Soo) و سول کیونگ گو (Sol Kyung-Gu) به عنوان نقش مکمل، روایتی از نجات یک فضانورد کره‌ای بر روی ماه را به تصویر می‌کشد. کارگردان و نویسنده آن کیم یونگ هوا (Kim Yong-Hwa) سعی دارد با نشان دادن ماموریت اکتشافی بر روی ماه، انزوای کره جنوبی را نشان دهد که حتی سازمان‌های بین‌المللی و شناخته شده‌ای مثل ناسا برای نجات فضانوردان کره‌ای هیچ‌گونه کمکی به آن‌ها نمی‌کنند.

روایتی از تنهایی بر روی ماه

یک آژانس فضایی کره‌ای قصد دارد بعد از آخرین شکست خود در زمینه سفر به ماه، بار دیگر سه خدمه خود را به فضا بفرستد؛ تا کره جنوبی بتواند دومین کشوری باشد که بر ماه قدم می‌گذارد. پرتاب فضا پیما با موفقیت صورت می‌گیرد اما قبل از فرود بر ماه به دلیل تشعشعات خورشیدی ارتباط آن‌ها با زمین به مخاطره می‌افتد. این تازه شروع اتفاقات است.

در نهایت دو نفر از این سه خدمه در بیرون فضا پیما طی انفجاری می‌میرند و بی‌تجربه ترین آنها در داخل این فضا پیما زنده می‌ماند. پدر او سال‌ها پیش در چنین موقعیتی جان خود را از دست داده و او برای محقق سازی آرزوی پدرش همان مسیر را ادامه می‌دهد. اما تجربه کم، شرایط نامساعد جوی، همچین ترس و استرس او منجربه خطر‌های مرگبار و جبران ناپذیری می‌شود.

تیم پشتیبان زمینی وظیفه دارد تا او را طی یک ماموریت پیچیده و پرهزینه نجات دهد و به زمین بازگرداند اما در این بین به قصد غیر شرافتمندانه و خصمانه برخی افراد پی می‌بریم که نه به فکر سلامت و جان این فضانورد بلکه به فکر منافع شخصی خود هستند. البته افرادی هم هستند که برای جبران گذشته و ارزشمندی جان فضانورد باقی مانده، از جان و دل مایه می‌گذارند تا او را به سلامت بازگردانند.

زمانی طویل برای رسیدن به مقصد!

The Moon در دو ساعت و نه دقیقه یک نقطه عطف را سه بار به نمایش گذاشت! می‌شود گفت که با حذف کردن نصف فیلم چیز زیادی از دست نمی‌رفت! درست است که کره جنوبی سبک منحصر به فرد خود را در تولید و تصویر کردن محتوای دراماتیک دارد؛ اما زمانی که فیلم یک خط صاف و قابل حدس را طی می‌کند، نمی‌شود پایین آمدن کیفیت را به پای سبک آن گذاشت!

حداقل چهار بار خراب شدن یک موشک فضایی را در این فیلم تماشا کردیم و درست جایی که برایمان سوال پیش می‌آمد: خب یک ساعت باقی مانده فیلم چه چیز دیگری برای ارائه دارد؟ دوباره یک جایی از این فضاپیما خراب می‌شد و مثل قبل به تماشای یک نقطه عطف تکراریِ در ماجرا گنجانده شده می‌نشستیم. آنقدر این اوج و فرود در طول فیلم به تکرار درآمد که دیگر انتظار هیچ اتفاق غیر منتظره‌ای را نمی‌شد داشت.

اصرار بر حس انگیزی

گویی فیلم The Moon در تنگنای حس انگیزی مانده است. به همین جهت تقریبا به هر دری می‌زند تا بتواند اشک شما را درآورد! از عکس خانواده کوچک یک فضانورد مرده گرفته تا ارتباط تمام شده یک زوج دانشمند یا اصرار بر مرور خاطرات برای درک شرایط افراد و حتی عهده گیری اشتباه و افرادی که برای پافشاری بر حس عذاب وجدان از یکدیگر سبقت می‌گرفتند.

همه و همه اصرار انکار ناپذیر کارگردان است برای لمس موقعیت دراماتیک و تراژیک. اما خب انبوه این موارد نه تنها باعث همدردی مخاطب با بازیگر نمی‌شود بلکه مثل آلبومی است که تماشای عکس‌های اشباع شده از غم و رنج متوالی آن، خسته کننده است. این اتفاقات حزن انگیز دومینو وار که هم از شانس بد و هم از حماقت افراد نشات می‌گیرد می‌توانست گلچین شود تا بتواند منحصر به فرد بماند.

در انتهای این بخش باید گفت که فیلمنامه سعی داشت که احساسات مخاطب را از زمین تا خود ماه درگیر کند. هر ده دقیقه این فیلم حسی ازگناه و اندوه را در یکی از کاراکتر‌ها زنده می‌کرد. گویا این زیاده روی نیز به سبک فیلم سازی کره‌ای‌ها گره خورده.

کره جنوبی در رقابت با آمریکا!

وقتی راجع به فیلمی فضایی فکر می‌کنیم اولین سازندگانی که به خاطر می‌آوریم قطعا آمریکایی هستند. در واقع تا جایی که به خاطر دارم ابر فیلم‌های فضایی پرهزینه و پر سروصدا متعلق به امریکا بوده است. تا جایی که این ژانر را منحصرا به آن نسبت می‌دهیم. اما فیلم moon با هزینه‌ای هنگفت و تصویر سازی‌های قابل لمس از زندگی روی ماه سعی دارد تا نام کره جنوبی را هم‌رده با فیلم‌های ژانر مشابه آمریکایی قرار دهد‌.

درست مثل مسیر فیلم که برای کاشتن پرچم کره جنوبی بر خاک ماه همه چیز را فدا می‌کردند تا نامشان به عنوان دومین مردم قدم گذاشته بر ماه، هم‌رده با ایالات متحده پرآوازه باشد.

The Moon ممکن است که به نظر برسد برگرفته از همتایان هالیوودی خود است اما باید دانست این فیلم راهی محکم نیز هست برای رهایی از این تشابهات! چرا که کره جنوبی به عنوان یک ملت منسجم در این روایت، ضعیف تجسم می‌شود. همانطور که پیدا است برنامه فضایی آن‌ها با شکستی فاجعه بار آغاز می‌شود.

با این وجود سازندگان در آن سوی داستان روابط کنترل کننده و خصمانه و منفعت طلبانه سازمان‌های فضایی معتبر مثل ناسا را تصویر می‌کنند که برنامه دیگران را مختل می‌کنند و حتی از نجات جان یک فضانورد سر باز می‌زنند. البته کره جنوبی با ساخت The Moon قصد نشان دادن جاه طلبی‌اش را نیز داشت. در واقع ماه و نصب پرچم بر روی آن، خود نمادی از گذر از مرز جاه طلبی است.

اما مهم ترین مورد قابل توجه که کارگردان با شفافیت در سر پرورانده و آن را بر پرده سینما تصویر کرده است همین میهن پرستی بیش از حد است. که می‌تواند سلامت جان و روان افراد را به خطر بیاندازد. او مشخص می‌کند که از استعمار بیزار است و فضیلت و سربلندی را وقتی تجسم می‌کند که کار تیمی جایگزین این نوع شدید وطن‌خواهی می‌شود. در واقع پایان داستان را نیز به نوعی رقم می‌زند که دید آرمان شهری خود را به دور از نژاد یا قوم پرستی به مخاطب بفهماند.

رخداد‌های سریع و مرگبار

انگار کیم یونگ هوا موفقیت فیلم خود را در سرعت اتفاقات و پیش‌آمد‌ها می‌داند. همه چیز در این فیلم با سرعت باورنکردنی اتفاق می‌افتد به جز مرور خاطرات که فضای فیلم را احساسی و دراماتیک می‌کند. کارگردان با استفاده از مفاهیم علمی بی وقفه اتفاقات طبیعی مثل بارش شهاب سنگ و تغییرات جوی و تشعشعات خورشیدی را پشت سر هم تصویر می‌کند. به طوری که The Moon در نیمه اول خود رخداد‌های هیجان انگیز بیشتری را نسبت به کل یک فیلم اکشن فرار و گریز تجسم می‌کند.

البته هزینه زیادی که برای این فیلم شده است اتفاقات و تصویر سازی‌های هیجانی و پر تکان بی‌شماری را هم می‌طلبد. با این وجود این لحظات پر تنش تمام نشدنی آنقدر زیاد هستند که گاهی معرفی یک عنصر جدید در این فیلم شما را گیج و گمراه می‌کند. به طوری که در نهایت از این روایت‌های پر چالشی که از یکدیگر پیشی می‌گیرند خسته و کلافه می‌شوید.

با این وجود نباید فراموش کرد که The Moon در ۱۲۹ دقیقه موارد ارزشمندی را در زمینه ژانر علمی تخیلی کره جنوبی به نمایش گذاشت. سرعت سرسام آور و اجرا‌های احساسی نسبتا قوی و جلوه‌های بصری از انسانی غوطه ور در فضا، همه و همه لذتی سرگرم کننده را نصیب مخاطب می‌کند که همین موضوع اثباتی است بر این که غول تازه وارد به این ژانر می‌تواند بر سفیدپوستان پیشی بگیرد.