۱۰ فیلم شاهکار سینمای وحشت

رتبه‌بندی ماندگارترین فیلم‌های ترسناک تاریخ سینما

یکی از اصیل‌ترین و محبوب‌ترین ژانر‌های سینما، ژانر ترسناک است. ژانری که بزرگان سینما از دهه 1960 به آن پرداختند و آثار هنری درجه یک و چند شاهکار سینمای ترسناک را تولید کردند. این ژانر با وجود تمام پستی و بلندی‌هایی که داشته، از گذشته برای مخاطبان احترام و جذبه بزرگی داشته. با وجود اینکه این آثار ضربان قلب مخاطب را برای لحظاتی خیلی بالا می‌برد، اما با این حال این مخاطبان برای ترسیدن و رسیدن به اوج وحشن و هیجان به این ژانر بر می‌گردند.

ژانر ترسناک با وجود کم لطفی که از دیرباز از سمت منتقدان نسیبش شده، همچنان پر قدرت مسیرش را ادامه می‌دهد. این ژانر با ارائه درونمایه‌های قدرتمندی مثل معما، عشق و حتی نقد اجتماعی در بطن روایت خود، تلاش می‌کند تا مخاطب را درگیر یک چالش ترسناک و هنری کند. در طول تاریخ ژانر ترسناک، آثاری که تولید شدند در دو جبهه قرار گرفتند؛ تعدادی از این فیلم‌ها با اهداف کاملا تجاری و بودجه‌های کلان ساخته شدند تا با عناصری مثل جامپ اسکیر و یا داستان‌های عامه پسند مخاطبان این ژانر را بترسانند؛ اما عده‌ای دیگر از این فیلم‌ها، جزو فیلم‌های هنری و هدفمند سینما محسوب می‌شوند. ما در این مقاله به معرفی ده فیلم ترسناک که شاهکار‌های سینمایی و هنری محسوب می‌شوند می‌پردازیم. با ویجیاتو همراه باشید.

10. Scream

کارگردان	Wes Craven
بازیگران	David Arquette Neve Campbell Courteney Cox
سال انتشار	1996
امتیاز IMDB	7.4

به جرات می‌توان گفت در دهه نود، فیلم Scream، احیا کننده ژانر وحشت است. درست در زمانی که آثار ترسناک برای مدتی محو شده بودند و یا همگی از یک تم تکراری استفاده می‌کردند، این فیلم ژانر وحشت را زنده کرد و آن را به سمت و سوی دیگری برد. فیلم با مرگ ناگهانی کیس بیکر آغاز می‌شود و شوک بزرگی در جامعه ایجاد دبیرستانی ایجاد می‌کند. سیدنی پرسکات و دوستانش ظاهرا اهداف بعدی قاتل عجیب است. اینگونه شهر وودزبرو تحت تهدید و تعقیب یک قاتل روانی که عاشق فیلم‌های ترسناک است قرار می‌گیرد.

کوین ویلیامسون با فیلمنامه بی نقص خود، توانست در ژانر وحشت قانون شکنی‌های جالبی انجام دهد تا این ژانر به سمت و سوی بهتری رو به جلو حرکت کند. تم معمای قتل، به نوعی فیلم را با ژانر جنایی و معمایی ترکیب کرده تا مخاطبان بیشتر درگیر روایت شوند. از نقاط قوت مهم این فیلم، وجود شخصیت‌های دوست داشتنی است که احساس همذات پنداری زیادی در مخاطب ایجاد می‌کند. چنین چیزی فیلم را به یک فضای هیجان انگیز با عناصر وحشت می‌کشاند و مخاطب را پای خود تا انتها نگه می‌دارد.

9. Jaws

کارگردان	Steven Spielberg
بازیگران	Roy Scheider Robert Shaw Richard Dreyfuss
سال انتشار	1975
امتیاز IMDB	8.1

مفهوم پر فروش تابستانی، با فیلم شاهکار Jaws شناخته شد. فیلمی که توانست در عین هنری بودن، تجاری نیز باشد. فیلم Jaws، توانست با یک روایت عامه پسند و مهندسی دقیق ساختار ژانر، سیل زیادی از مخاطبین از ژانر‌های مختلف را سمت خود بکشاند و به یکی از پر فروش‌ترین فیلم‌های ژانر وحشت تبدیل شود. این فیلم کاری کرد که مخاطبان تا مدتی از رفتن به ساحل دوری کنند. فیلم در جزیره امیتی روایت می‌شود، جایی که یک کوسه بزرگ سفید به توریست‌ها حمله می‌کند و آن‌ها را به طرز فجیعی می‌کشد. رئیس پلیس مارتین برودی وارد جزیره می‌شود تا با ترس‌های خود مقابله کند و این تهدید را نابود کند.

بخوانید: نقد فیلم Nosferatu (نوسفراتو) | مناجات عشق با مرگ

از نظر خیلی از مخاطبان فیلم Jaws بیشتر ژانر هیجان انگیز را دارد تا ژانر وحشت؛ اما هنر فیلم اینجاست که توانست اکثر ژانر‌های محبوب سینما را باهم ترکیب کند تا از هر سبک و سیاقی مخاطبان را سمت خود بکشاند. این فیلم حتی دارای یکسری لحظات خنده‌دار نیز هست. از طرفی تم انسان در برابر طبیعت در آن سال برای اولین بار انقدر مورد توجه قرار گرفت. زیرا تا حد زیادی توانست تعلیق موجود در تهدیدات طبیعی را به درستی به فیلم تزریغ کند و بحران را در دل روایت نشان دهد.

8. Halloween

کارگردان	John Carpenter
بازیگران	Donald Pleasence Jamie Lee Curtis P. J. Soles
سال انتشار	1978
امتیاز IMDB	7.7

مردم شهر هدونفیلد برای جشن هالووین حاضر می‌شوند و هر کدام به نوعی به برنامه ریزی مهمانی‌ها و دورهمی‌های خود می‌پردازند؛ غافل از اینکه مایکل مایرز یک بیمار روانی برای تبدیل کردن هالووین به یک کابوس بزرگ به شهر می‌آید. در مقابل لوری استرود تلاش می‌کند تا با مایکل مقابله کند و مردم شهر را از خطر او نجات دهد. این فیلم بعد‌ها درگیر سندروم دنباله‌های غیر ضروری شد و هیچ وقت نتوانست به موفقیت فیلم اول دست پیدا کند.

این دنباله‌ها به جای پرداختن به یک روایت جدید در همان دنیا، به صورت غیر ضروری به گذشته شخصیت‌ها پرداخت و توضیح‌های حوصله سر بر را به مخاطب ارائه می‌داد. فیلم Halloween 1978 فیلمی ساده و بی ادعا بود. فیلمی که نه درگیر دیالوگ‌های اغراق آمیز و کلیشه‌ای ژانر ترسناک می‌شد، و نه دارای پیچیدگی‌های داستانی و شخصیتی بسیار زیاد و غیر قابل فهم بود. این فیلم یک عنصر ساده در صنعت سینما بود که هیچ وقت دنباله‌های آن نتوانستند به این حد از سادگی و بی ادعایی برسند. 

7. Rosemary's baby

کارگردان	Roman Polanski
بازیگران	Mia Farrow John Cassavetes Ruth Gordon
سال انتشار	1968
امتیاز IMDB	8

فیلم با نقل مکان رزماری وودهاوس و همسرش گای به ساختمانی جدید در منهتن آغاز می‌شود. بعد از مستقر شدن این خانواده در این ساختمان جدید، به مرور رزماری متوجه رخ دادن یکسری اتفاقات غیر قابل توضیح می‌شود. همسایگان جدید این ساختمان همگی، مرموز و عجیب هستند؛ از سوی دیگر رزماری متوجه ارتباط غیر قابل توجیه شوهری گای با این همسایگان عجیب می‌شود. گره اصلی آنجا وارد داستان می‌شود که رزماری باردار می‌شود و این مسیر حاملگی برای او تبدیل به یک کابوس شیطانی و وحشتناک می‌شود.

فیلم Rosemary’s baby در دهه شصد نوع جدیدی از ژانر وحشت را وارد سینما می‌کند. این فیلم مسیر آلفرد هیچکاک را به شکل دیگری پیش می‌گیرد و از ژانر وحشت روانشناختی استفاده می‌کند. وحشتی که از جامپ اسکیر برای ترساندن مخاطبان استفاده نمی‌کند، بلکه از نوعی حس تعلیق و وحشتی که عمق روانشناسی دارد برای برخورد با مخاطبان خودش استفاده می‌کند. برای مثال، این فیلم از عنصر روانی پارانویا برای ایجاد حس ترس و تعلیق استفاده می‌کند؛ همچنین برای به‌ وحشت انداختن مخاطبان از عنصر ترس از ناشناخته‌ها استفاده می‌کند.

6. The Texas Chain Saw Massacre

کارگردان	Tobe Hooper
بازیگران	Marilyn Burns Paul A. Partain Edwin Neal
سال انتشار	1974
امتیاز IMDB	7.4

در سال 1974 برای نخستین بار سبک جدیدی در ژانر ترسناک به وجود آمد. فیلمی در حال و هوای تگزاس با حضور یک شرور وحشتناک به لقب لدر فیس. داستان فیلم در مورد گروهی از دوستان جوان است که برای تفریح وارد یک منطقه دور افتاده می‌شوند و قصد دارند چند روزی در یک خانه قدیمی اقامت کنند. طولی نمی‌کشد که مردی درشت اندام درحالی که ماسکی از پوست انسان بی صورت خود زده، دنبال آن‌ها می‌افتد تا با اره برقی خود، آن‌ها را سلاخی کند.

بخوانید: ۱۰ مورد از بدترین کلیشه‌ها در فیلم‌های ترسناک

این فیلم نقطه عطف بزرگی در ژانر اسلشر به‌وجود آورد و تم جدید شروری با اره برقی را به سینما معرفی کرد. از این تم بعد‌ها در بازی‌های رایانه‌ای نیز استفاده شد. این فیلم با الهام از یک شرور تعقیب کننده نوعی تغییر بزرگ را در ژانر وحشت ایجاد کرد. خالقان تلاش کردند تا شروری بسازند که با یک استاکر معمولی یا یک قاتل روانی تفاوت‌هایی داشته باشد؛ از این رو با بردن فضای فیلم به سمت حال و هوای تگزاس و اضافه کردن اره برقی و یک ماسک ترسناک به آن شرور، تلاش کردند چیز جدیدی به مخاطبان ژانر ترسناک ارائه دهند.

5. Frankenstein

کارگردان	James Whale
بازیگران	Colin Clive Mae Clarke John Boles
سال انتشار	1931
امتیاز IMDB	7.8

4. Psycho

کارگردان	Alfred Hitchcock
بازیگران	Anthony Perkins Vera Miles John Gavin
سال انتشار	1960
امتیاز IMDB	8.5

آلفرد هیچکاک در زمان خود، توانست صنعت سینما و فیلمسازی را وارد مرحله جدیدی کند. از زمان آغاز کار هیچکاک، ژانر دلهره آور وارد بورس شد. ژانری که با استفاده از عنصر تعلیق و بحران، مخاطب را پای داستان خود نگه می‌داشت. فیلم شاهکار Psycho، جزو بهترین آثار ترسناک کلاسیک است که این ژانر به طور کلی متحول کرد. هیچکاک با معرفی نماهای جدید و عناصر داستانی تعلیق آمیز، فیلمسازان این ژانر را چند مرحله جلو برد و آن‌ها با چیز جدیدی در سینما دلهره آور و ترسناک آشنا کرد.

فیلم روانی در مورد یک متل دور از شهر است که صاحب عجیب و مرموزی دارد. زنی جوان بعد از دزدی از یک شرکت مالی، به این متل برای فرار پناه می‌آورد. مرد جوانی که صاحب این متل است ادعا می‌کند مادرش در آنجا زندگی می‌کند. به مرور زمان این مرد رفتار‌های مرموزی از خودش نشان می‌دهد و ظاهرا پیشینه وحشتناکی را گذرانده. فیلم روانی یکی از نمادین‌ترین آثار سینمای کلاسیک است و به نوعی یک دوره آموزشی برای تازه واردان سینما محسوب می‌شود.

3. Night of the Living Dead 

کارگردان	George A. Romero
بازیگران	Duane Jones Judith O'Dea Marilyn Eastman
سال انتشار	1968
امتیاز IMDB	7.8

گروهی از ‌رفقا در فیلم Night of the Living Dead مجبور می‌شوند در یک خانه متروکه کنار یکدیگر جمع شوند، درحالی زمین پر از زامبی و مردگان متحرک است. این اثر کلاسیک و سیاه‌وسفید بدون هیچ مقدمه‌ای آغاز می‌شود؛ باربارا پس از اینکه یک جسد برادرش را می‌کشد، مجبور به فرار می‌شود. او پناهگاهی را همراه با تعدادی غریبه پیدا می‌کند اما خطر از چیزی که فکرش را می‌کند به او نزدیک‌تر است. زیرا مرده‌ها در اطراف آن پناهگاه حضور دارند و  به دنبال شکار هستند.

از Night of the Living Dead به بعد، فیلم‌های زامبی محور بسیار زیادی ساخته شدند، اما به ندرت به ریشه اصلی خود که حس ترس ناشی از انزوا از زندگی عادی رسیده‌اند. فیلم‌های زامبی محور موفق مانند NOTLD باید بتوانند ترس را به خوبی از طریق یک جسد متحرک که به آرامی نزدیک شخصیت می‌شود را منتقل کنند. ژانر وحشت معمولا زمانی در بهترین حالت خود ظاهر می‌شود که دلیل منطقی برای ‌قوع رویداد‌های خود نداشته باشد. این فیلم نیز به قهرمانان فرصتی برای پرسیدن یا اهمیت دادن به چرایی اتفاقات نمی‌دهد. با فیلمبرداری تسخیرکننده و اجراهایی بی نظیر این فیلم توانست در آثار کلاسیک جای خودش را محکم کند.

2. The Exorcist

کارگردان	William Friedkin
بازیگران	Ellen Burstyn Max von Sydow Lee J. Cobb
سال انتشار	1973
امتیاز IMDB	8.1

فیلم The Exorcist که به‌ عنوان یکی از ترسناک‌ترین فیلم‌های تاریخ شناخته می‌شود، یکی از ‌بهترین نمونه‌های یک فیلم ترسناک است که به‌درستی یک شاهکار محسوب می‌شود. این فیلم، اولین اثر ترسناکی بود که برای جایزه بهترین فیلم در اسکار نامزد شد. این فیلم داستان ریگان مک‌نیل، دختری جوان که توسط یک شیطان تسخیر شده را دنبال می‌کند. دو کشیش به نام‌های پدر کاراس و پدر مرین، شجاعانه تصمیم می‌گیرند او را نجات دهند و یک جن‌گیری خطرناک را برای رهایی روح او انجام می‌دهند.

این فیلم بر اساس رمانی به همین نام نوشته ویلیام پیتر بلتی ساخته شده است و جالب است بدانید که فیلمنامه فیلم را نیز خودش نوشته بود. The Exorcist نمایشی هولناک از فساد انسانی و تسخیر شیطانی است. تم موسیقی اثر مایکل اولدفیلد، که با ضربات سریع پیانو آغاز می‌شود، به ایجاد فضایی از اضطراب و وحشت کمک می‌کند و می‌تواند به راحتی موهای تن مخاطب را سیخ کند. این فیلم به‌قدری ترسناک است که افسانه‌های مدرن می‌گویند این اثر نفرین‌شده است و می‌تواند شیطان را احظار کند. 

1. The Shining

کارگردان	Stanley Kubrick
بازیگران	Jack Nicholson Shelley Duvall Scatman Crothers
سال انتشار	1980
امتیاز IMDB	8.4

یکی از خلاق‌ترین کارگردانان دهه هشاد و نود، استنلی کوبریک فقید است. کسی که شاهکار داستانی استفن کینگ را تبدیل به یک فیلم سینمایی جاودانه کرد که هنوز هم دیدنش می‌تواند آن حس انزوا و وحشت را به مخاطب منتقل کند. فیلم روایتگر ‌نویسنده‌ای به نام جک است که برای تعطیلات همراه با خانواده به هتلی که هیچ کس در آنجا حضور ندارد می‌رود. هدف جک از این سفر نوشتن رمان جدیدش است، اما چیزی که در این سفر نادیده گرفته، عذاب وحشتناک تنهایی و انزوا است. به مرور اتفاقات خاصی باعث می‌شود تا خانواده جک درگیر یک بحران شوند و به زودی جک یعنی پدر خانواده بر‌ علیه آن‌ها می‌شود.

فیلم در مورد انزوا و بحران‌های ناشی از آن است. داستان این فیلم بر اساس رمانی به همین نام به قلم استفن کینگ نوشته شده. استنلی کوبریک سعی کرد بعد از فیلم سایکو آلفرد هیچکاک، سبک وحشت روانشناختی را بیشتر در سینما دخیل کند. از همین رو داستان روانشناختی استفن کینگ را تبدیل به فیلمی در مورد تنهایی و عواقب وحشتناک انزوا کرد. تنهایی باعث می‌شود که جنون از عمیق‌ترین سایه‌های انسانیت بیرون بزند و آشوب بزرگی به پا کند. این بهترین و شاهکار‌ترین فیلم ژانر ترسناک است و به نوعی یک فیلم آموزنده برای آموزش ژانر دلهره آور، فیلمنامه و کارگردانی است.

مفهوم شاهکار سینمای ترسناک چیست؟

ژانر ترسناک، مانند هر ژانر دیگری از سینما، مسیری پر فراز و نشیب را تا کنون طی کرده است. شاهکار یا به اصطلاح انگلیسی masterpiece به اثری گفته می‌شود که در عین رعایت ساختار کلاسیک، یک اثر هنری درجه یک محسوب می‌شود. ما در این مقاله ده شاهکار سینمای ترسناک را به شما معرفی کردیم و دلیل شاهکار بودن هر کدام را توضیح دادیم. جای کدام شاهکار سینمای ترسناک در این لیست خالی است؟