اصول و روش‌ های ترجمه کتاب چیست؟

ترجمه کتاب به مانند ترجمه یک خبر عادی و یا ترجمه مقالات نیست، از این رو باید دارای اصول خاصی باشد. این روزها بسیاری از افرادی که در یک زبان خارجی قوی هستند، به فکر ترجمه کتاب و مقالات برای کسب درآمد می‌ افتند. ولی ترجمه کتاب کاری نیست که به راحتی انجام شود و نیاز به شناخت کامل اصول و فنون ترجمه دارد. در ادامه به نقل از متخصصان سایت ترنسنت به عنوان شبکه مترجمین ایران اصول و روش‌ های ترجمه کتاب را بررسی می‌ نماییم.

 در ادامه این مطلب به برسی مراحل ترجمه کتاب در ایران می پردازیم : قبل از هر چیزی لازم است کتابی را برای ترجمه انتخاب کرده باشید که به موضوع آن تسلط داشته باشید و بتوانید کتاب را به خوبی از زبان نویسنده به زبان مقصد تغییر دهید. بهتر است کتابی را انتخاب کنید که توسط مترجم دیگری ترجمه نشده باشد و به بیان دیگر موازی کاری انجام ندهید، برای این کار می‌ توانید به سایت کتابخانه ملی رفته و با جستجوی نام کتاب و یا نام نویسنده متوجه ترجمه شدن کتاب بشوید. راه دیگری که وجود دارد استفاده از سایت فیپا است که در آن اطلاعات تمامی کتاب‌ های ترجمه شده و تالیفی ایران ثبت شده است. در آخر می‌ توانید از طریق پرس‌و‌جو از انتشارات‌ ها متوجه ترجمه شدن کتاب و یا در حال ترجمه بودن آن شوید. 

چند اصل کلی در ترجمه کتاب

تسلط کامل به زبان مبدا و مقصد

یکی از اصلی‌ ترین اصول ترجمه کتاب، آشنایی کامل هم به زبان مبدا و هم به زبان مقصد است. مترجمان کتاب مانند پلی بین دو کشور عمل کرده و با استفاده از علمی که در اختیار دارند، مطالعه کتاب‌ های دیگر کشورها را برای مردم کشور خودشان آسان می‌ کنند. با این حال تنها تسلط به زبان مبدا کافی نیست، بلکه مترجم باید به قواعد زبان کشور مقصد به خوبی آشنا باشد تا بتواند کتاب را ترجمه کند.  بدون آشنایی به قواعد زبان مقصد ترجمه تبدیل به ترجمه‌ ای تحت اللفظی خواهد شد. 

از دیگر مواردی که مترجم کتاب باید به آن تسلط کافی داشته باشد، زمانی است که کتابی تخصصی مانند کتاب پزشکی را برای ترجمه انتخاب می‌ کند. در این زمان لازم است مترجم با تمامی اصطلاحات تخصصی مرتبط به کتاب آشنا باشد تا در زمینه ترجمه مشکلی به وجود نیاید. مترجمان فعال در ترنسنت در زمینه ترجمه کتاب‌ های تخصصی یکی از بهترین‌ها برای همکاری در ترجمه کتاب هستند زیرا این مترجمان سال‌ های بسیار در یک رشته خاص به ترجمه مشغول بوده و در کنار آشنایی با اصطلاحات تخصصی آن رشته، به اصول و فنون ترجمه نیز به خوبی آشنا هستند.

آشنا بودن با قلم نویسنده

برای این که ترجمه کتاب بخصوص کتاب‌ های ادبیات داستانی، ترجمه مناسبی شود، مترجم باید با قلم نویسنده آشنا باشد. به این منظور لازم است قبل از ترجمه کتاب، کتاب را خوانده و با آن آشنایی پیدا کند. این که قبل از شروع به ترجمه کردن، کتاب مذکور توسط مترجم به صورت کامل خوانده شده باشد، موجب یکپارچه شدن متن شده و ترجمه منسجم‌ تری در اختیار خواننده قرار می‌دهد. در واقع با این کار نحوه نگارش مترجم به نگارش نویسنده نزدیک‌ تر خواهد شد. 

ترجمه یا بازنویسی مطلب به زبان خودتان؟

یکی از مهم‌ ترین قوانین ترجمه کتاب، بازنویسی مطالب به زبان خود مترجم است. وقتی مترجم کتابی را برای ترجمه در دست می‌ گیرد، لازم است کتاب را به زبان خود بازنویسی کند، در غیر این صورت ترجمه‌ ای کاملا تحت اللفظی را در اختیار خواننده‌ قرار می‌ دهد. البته بازنویسی کردن به این صورت نیست که مترجم به دلخواه متنی را به متن کتاب اضافه کند، زیرا چنین کاری دست بردن در متن نویسنده بوده و اصل امانتداری را زیر سوال می‌ برد. مترجم حداکثر توانایی اضافه کردن 5% متن جدید به متن کتاب را دارد که این مورد برای راحت‌ تر شدن فهم مطالب برای خواننده‌ ها خواهد بود. هر زبان قواعد مخصوص به خود را دارد و اگر در زبانی یک مفهوم به کمک چند کلمه به خواننده منتقل می‌ شود، ممکن است در زبانی دیگر برای انتقال همان مفهوم نیاز به چندین جمله باشد.

استفاده از لغت‌ نامه‌ ها

مترجم هر چقدر هم در زمینه ترجمه متبحر باشد، باز هم در حین ترجمه کتاب با کلماتی رو به رو می‌ شود که برای او نا آشنا بوده و باید با مراجعه کردن به لغت‌ نامه و یا همان دیکشنری‌ های معتبر معنی کلمه را جستجو کند تا بهترین معادل را برای آن کلمه خلق کند. به این صورت اصل امانتداری در ترجمه به خوبی رعایت شده و در متن اصلی خللی به وجود نمی‌ آید. 

در بسیاری از مواقع نویسنده‌ ها از کلمات مشخصی در طول یک متن استفاده می‌ کنند. برای این که به صورت منظم به ترجمه این کلمات دسترسی داشته باشید، لغت‌ نامه‌ ای را به صورت اختصاصی برای خود تهیه کرده و پس از ترجمه هر کدام از این کلمات آن را به لغت‌ نامه خود اضافه کنید. به کمک این روش می‌ توانید هر زمان که به کلمه مورد نظر رسیدید و معنی آن را فراموش کرده بودید، با مراجعه به لغت‌نامه خودتان، به ترجمه آن عبارت و یا کلمه دست یابید. برای این کار می‌ توانید از قسمت کلیپ‌برد نرم‌افزار ورد کمک بگیرید.

انواع ترجمه کتاب

ترجمه تحت‌ اللفظی

در این نوع از ترجمه، ترجمه کتاب به صورت واژه به واژه انجام شده و جمله‌ ها به صورت مناسب ویرایش نمی‌ شوند. این نوع از ترجمه برای کتاب مناسب نبوده و استفاده از آن سطح کیفی ترجمه کتاب را پایین خواهد آورد. 

ترجمه داستانی

در این نوع از ترجمه مترجم مفهوم و ریشه کتاب را دریافت کرده و آن را به شکل داستانی روایت می‌ کند. 

ترجمه مفهومی

در این نوع از ترجمه که به عنوان ترجمه آزاد نیز یاد می‌ شود، مترجم مقید به متن اصلی نبوده و با توجه به سلیقه خود تغییراتی را در متن اصلی کتاب به وجود می‌ آورد. 

ترجمه معنوی

آخرین و بهترین نوع از انواع ترجمه، ترجمه معنوی است. در این نوع از ترجمه مترجم به متن اصلی وفاداری داشته و بدون حذف کردن و یا اضافه کردن، ترجمه‌ ای روان را در اختیار خواننده قرار می‌ دهد. برای ترجمه کتاب بهتر است از این نوع از ترجمه استفاده کنید تا اصل امانت داری رعایت شود.

از آن جایی که ترجمه کتاب در هر رشته‌ ای امری مهم و تخصصی تلقی می‌ شود، شبکه مترجمین ایران با در اختیار داشتن بهترین مترجم‌ ها در زمینه ترجمه کتاب، بهترین و با کیفیت‌ ترین نوع ترجمه را در اختیار شما قرار می‌ دهد. از این رو با خیال راحت می‌ توانید سفارش ترجمه کتاب خود را به ترنسنت بسپارید.