راهنمای خرید قطعات کامپیوتر دست دوم

مقدمه

این روزها تهیه و اسمبل یک کامپیوتر مناسب گیم در ایران امری دشوار به نظر می‌رسد. قیمت بسیار بالای قطات کامپیوتر در پی کاهش شدید ارزش ارز ملی مشکلات بسیاری را جلوی پای دوست‌داران صنعت گیم قرار داده است. از طرفی محدودیت‌های بانک مرکزی با واردات کالا های خارجی به منظور کنترل نرخ ارز شرایط را بیش از پیش دشوار کرده است.

در نتیجه در سال جاری به علت قیمت بالای ارز و فقدان شدید قطعات، بسیاری از فروشندگان اقدام به فروش سلیقه‌ای نموده‌اند. از طرف دیگر با افزایش قیمت رمز ارزها و در راس آن بیت کوین، قیمت جهانی پردازنده‌ها را بسیار افزایش داده است. خروجی این شرایط بازار آشفته‌ی کامپیوتر تهران است که این روز به سختی می‌توان در آن قطعات کامپیوتری مورد نیاز را تهیه کرد.

خرید قطعات کامپیوتری دست دوم

در این شرایط ممکن است عده بسیاری به فکر تهیه قطعات دست دوم باشند. خرید قطعات دست دوم کامپیوتر در عین صرفه اقتصادی داشتن در ظاهر، می‌تواند بسیار چالش برانگیز نیز باشد.

در برخی از موارد تهیه یک قطعه دست دوم ارزشش را ندارد. و شما با پرداخت سی درصد کمتر (بهترین حالت) از قیمت اصلی قطعه‌ای که در واقع عمرش را کرده تهیه می‌کنید. برای مثال حافظه‌های SSD از آن دسته قطعاتی هستند که در اغلب موارد ارزش تهیه دست دوم را ندارند.

یا ممکن است قطعه‌ای تهیه کنید که برخلاف عمر استفاده کمش به علت کارکرد بالا ارزش تهیه نداشته باشد. کارت گرافیک‌هایی که به منظور استخراج رمز ارزها استفاده شده‌اند مثال خوبی از این دسته قطعات هستند.

با وجود بازار داغ قطعات دست دوم در ایران و همچنین کنترل پررنگ دلال‌ها احتمال برخورد با چنین شرایطی بسیار بالاست. و اگر دانش کافی نداشته باشید به راحتی می‌توانید تحت تاثیر اطلاعات نادرست، خریدهای نامعقولی انجام دهید.

از این رو لازم است اطلاعاتی درباره‌ی خریدهای دست دوم در حوزه سخت افزار داشته باشیم. اما چطور تشخیص دهیم که تهیه دست دوم یک قطعه خاص ارزشش را دارد یا نه. و در صورت تهیه چطور از سلامت آن قطعه آگاه شویم؟ این موضوعی است که در این سری از راهنمای خرید ویجیاتو، قصد بررسی آن را داریم.

چه قطعاتی را نباید به هیچ عنوان دست دوم تهیه کرد؟

بیشتر اوقات تهیه یک قطعه سخت افزاری دست دوم از نظر برا مالی بسیار سودآور است، اما همیشه اینطور نیست. تهیه‌ی برخی از قطعات کامپیوتر به صورت دست دوم، به علت ماهیت مصرفی بودن آن عملا به ضرر خریدار است.

ماژول‌های حافظه‌

حافظه‌ها از آن دسته قطعاتی هستند که تاکید می‌شود به صورت دست دوم تهیه نشوند. تهیه‌ی ماژول‌های حافظه‌ای چون SSDها و HDDها به صورت دست دوم با توجه به کارکرد آن عمل اشتباهی است.

HDDها به علت ساختار مکانیکی از جمله تجهیزاتی هستند که به سرعت فرسوده خواهند شد. در این هارد دیسک‌ها نوشتن و خواندن اطلاعات روی پلاتر، به وسیله یک بازوی مکانیکی به نام هد صورت می‌گیرد. این ساختار ویژه با گذر زمان و استفاده علاوه بر احتمال خرابی، به شدت کند خواهد شد، چرا که نوشتن داده‌ها به مرور زمان و استهلاک بدنه دشوارتر می‌شود. از این رو خرید آن به عنوان قطعه دست دوم تقریبا فاقد ارزش است.

حافظه‌های برپایه فلش در مدرگی تدریجی

از طرفی در SSDها اطلاعات به وسیله صفر و یک در سلول‌های حافظه‌ایی که در قالب برگه‌هایی در هزاران بلوک حافظه قرار دارند، نوشته می‌شوند. این نوشتن با پروسه پیچیده انتقال اطلاعات به حافظه موقت رم و بازنویسی مجدد آن در SSD همراه است. اما این امر در عین تسهیل بازنویسی داده‌ها، از معایب این حافظه‌ها نیز محسوب می‌شود.

گذر زمان و بازنویسی مجدد اطلاعات روی این سلول‌ها، موجب به وجود آمدن صفحات خالی کوچک و پراکنده‌ای در سرتاسر بلوک‌های حافظه می‌شود. این صفحات خالی در دراز مدت افزایش پیدا می‌کنند و در روندی تدریج سرعت حافظه را کاهش می‌دهند.

علاوه بر این با هربار نوشتن در حافظه‌ی SSD، جریان الکتریکی موجود در هر سلول داده‌ای آن باید ریست شود. این ریست شدن، مقاومت الکتریکی موجود در هر سلول افزایش می‌دهد. در نتیجه ولتاژ مورد نیاز برای نوشتن داده‌های جدید در هر سلول نیز افزایش می‌یابد. در نتیجه با گذر زمان ولتاژ مورد نیاز برای بازنویسی در سلول‌های حافظه به قدری زیاد می‌شود که نوشتن در آن سلول غیر ممکن خواهد شد و فضای مذکور عملا از بین می‌روند.

به صورت ساده‌تر می‌توان گفت که حافظه‌ها و در راس آن SSDها در روندی کند و تدریجی به سمت مرگ خود حرکت می‌کنند. پس تهیه‌ی دست دوم این قطعات منطقی به نظر نمی‌رسد و بهتراست با قدری هزینه بیشتر نسخه دست اول آن‌ها را تهیه کرد. در انتها لازم به ذکر است که این شرایط به صورت کلی درباره‌ حافظه‌ی موقت رم صدق نمی‌کند.

لوازم جانبی پرمصرف

لوازم جانبی کامپیور از آن دسته لوازمی است که بهتر از دست دوم تهیه نشود. موس، کیبورد، میکروفن، هدست و یا حتی تاچ پدها از این دسته هستند. بسیاری از لوازم جانبی عمر محدودی دارند و عملا استفاده کردن از آن‌ها، قرار دادنشان در مسیر استهلاک است. از این رو پیشنهاد می‌شود لوازم جانبی پرمصرف نظیر موس‌ها که روزانه تا چند هزار کلیک را متحمل می‌شوند را به صورت دست دوم تهیه نکنید.

چه قطعاتی را بهتر است به صورت دست دوم تهیه نکنید؟

این دسته شامل قطعاتی می‌شود که بهتر است به صورت دست دوم تهیه نشوند. با این حال با بررسی دقیق و اطمینان یافتن از سلامت و کارکرد آن همچنان می‌توان به خرید دست دوم این دسته از سخت افزارها فکر کرد.

مادربرد

مادربرد یا برد اصلی (Motherboard) که نوعی تخته مداری الکتریکی است، در واقع به عنوان مرکز ارتباطات رایانه شناخته می‌شود. سایر قطعات سخت افزاری کامپیوتر روی این قسمت سوار می‌شوند. مادربر دو وظیفه اصلی، اتصال اجزا به هم و تامین انرژی الکتریکی آن‌ها را به عهده می‌گیرد. مادربرد از بااهمیت و حیاتی‌ترین قطعات کامپیوتر است از این رو بایستی در خرید آن به شدت دقت کرد.

از آن جایی که وظیفه تامین انرژی الکتریکی قطعات ارزشمندی چون پردازنده‌ها به عهده مادربرد است، سلامت این قطعه بسیار حائز اهمیت است. در صورت وجود اختلال در پروسه، مادربرد می‌توان موجبات آسیب دیدن پدازنده‌ها و یا سوختن ماژول‌های حافظه شما را فراهم آورد.

برای اطمینان حاصل کردن از سلامت سخت افزاری مادربرد بایستی به دقت به مشاهده‌ی برد، اتصالات و سوکت و اسلات‌های آن بپردازید. هگونه نشانی از شکستگی، خمیدگی یا عدم استحکام سوکت‌ها باید شما را نگران کند. باد کردن، تورم و یا ظاهر نامناسب خازن‌های نصب شده روی مادربرد نیز می‌تواند از نشانه‌های ظاهری آسیب سخت افزار باشد.

در نهایت بایستی مادربرد را با نصب قطعات و اتصال به برق نیز تست کنید. در صورت روشن شدن می‌توان از سلامت نسبی مادربرد اطمینان حاصل نمایید. علاوه براین شما همچنین می‌توانید با حذف رم سلامت مادربرد کامپیوتر را چک کنید.

برای این کار بایستی ماژول‌های رم را از مادربرد جدا کنید و سپس اقدام به روشن کردن کامپیوتر نمایید. اگر مادربرد تشخیص دهد که هیچ رمی نصب نشده است، یک کد بوق شبیه به بوق POST تولید می‌کند. کد بوق خطای RAM بوق‌های طولانی و تکراری است. بنابراین اگر بعد از روشن کردن مادربرد خود این نوع بوق را می‌شنوید، می‌توانیم نتیجه بگیریم که مادربرد سالم است.

نمایشگر

نمایشگر یا مانیتورها متشکل از هزاران پیکسل هستند. این پیکسل به مرور زمان در معرض سوختگی و آسیب قرار می‌گیرند. از طرفی بسیاری از مانیتورها به مرور زمان در بلک لایت و نمایش رنگ‌ها نیز به مشکل می‌خورد. پس بایستی در خرید این دسته از تجهیزات بسیار دقت کنید.

همواره در خرید مانیتورهای آسیب دیده دقت کنید. زیرا این آسیب دیدگی قابل توسعه است. همچنین شما می‌توانید به وسیله‌ی ابزارهای رایگان بسیاری نظیر Ezio اقدام به تست مانیتور خود کنید. این ابزار مانیتور شما را از حیث پیکسل سوخته، فواصل رنگ، زاویه و... بررسی می‌نماید.

چه قطعاتی را می‌توان به صورت دست دوم تهیه کرد؟

از طرفی همواره قطعاتی هستند که می‌توان با خیال راحت اقدام به تهیه دست دوم آن‌ها را کنید. پردازنده‌ها، رم، منبع تغذیه و کیس از این دسته از قطعاتی هستند که با اطمینان بالایی می‌توانید نسبت به خرید نسخه دست دوم آن اقدام کنید.

هنگام بررسی برای خرید پردازنده‌های CPU به ظاهر و سالم بودن پین‌های پردازنده دقت کنید. ترجیحا از خرید CPU و کارت گرافیک‌هایی که پیش از این اورکلاک شده‌اند خودداری کنید. شما می‌توانید پردازنده‌های خود را با ابزارهای رایگانی نظیر CPU-Z ،GPU-Z و غیره از نظر نرم افزاری نیز بررسی کنید.

رم و پاور نیز من جملع قطعاتی هستند که در صورت سالم بودن می‌توانید دست دوم تهیه کنید و تا مدت‌ها از آن بهره ببرید. هرچند رم‌ها نیز مانند سایر ماژول‌های حافظه در گذر زمان کند می‌شوند، اما این کندی کمتر برای حافظه‌های موقت به چشم می‌آیندو ولو اینکه بسیاری از رم‌ها مجهز به پروفایل XMP هستند که به شما اجازه‌ی اورکلاک قطعه را می‌دهند.

نتیجه گیری

خرید دست دوم قطعه‌های کامپیوتر همیشه یک خرید سودمند نیست. از آن جایی که بسیاری از این تجهیزات جنبه مصرفی دارند، بایستی هنگام خرید آن‌ها دقت کنیم. و پیش از خرید این قطعات با معاینه بدنه، تست نرم افزاری و کمک متخصص نسبت به سلامت آن اطمینان حاصل کنیم.