چگونه یک راز محرمانه سری GTA را تا امروز زنده نگه داشته است؟

برایان باگلو، طراح سابق DMA Design در مورد انتقال از دوران بازی‌های دو بعدی به فضای سه بعدی و شروع سلطه Grand Theft Auto 3 صحبت می‌کند. هنگامی که شرکت DMA Design در سال ۱۹۹۷ قسمت اول Grand Theft Auto را منتشر کرد، در آن سال‌ها باعث ایجاد سیل عظیمی از جنجال رسانه‌ای بر علیه بازی شد. شبیه‌ساز جرم و جنایت از بزرگترین خلاف‌ها گرفته تا خلاف‌های کوچکی که با جزئیات بالا گیمر را با آن روبرو می‌کند و حال و هوای سرقت ماشین‌ها و قتل افسران پلیس را به تصویر می‌کشد. بازی در آن سال‌ها مانند تیر یک اسلحه پشت سرهم، بنگ بنگ سر و صدا به پا می‌کرد و به تیتر یک روزنامه‌ها و مجلات تبدیل می‌شد. با وجود این که در آن سال‌ها بازی‌های کامپیوتری به گستردگی حالا نبودند و این بازی اصلا واقعی به نظر نمی‌رسید، اما واقعا جنجالی که به پا کرده بود خیلی واقعی بود.

در نتیجه روزنامه‌ها به شهر رفتند، سیاست‌مداران به شدت تحت فشار قرار داشتند و در یک مقطع، اولین نسخه بازی GTA حتی در مجامع پارلمان بریتانیا محکوم شد. برایان باگلو، بنیان‌گذار و مدیر شبکه بازی‌های اسکاتلندی و توسعه دهنده سابق DMA Design، اخیراً از خاطرات خود در شعبه Rockstar North می‌گوید. برایان بگلو در مصاحبه‌ای با ما می‌گفت: «ایجاد بازی جنجالی که روی لبه تیغ راه می‌رود، هیچگاه برای ما مهم نبود. ما قصد نداشتیم بحث برانگیزترین بازی را بسازیم یا باعث شوک در جامعه و یا عصبانیت یا ناراحتی  گروه خاصی از افراد باشیم. بلکه ما اساساً سعی می‌کردیم هر فیلمی که در مورد سرقت و یا هرگونه جنایت را به دقت نگاه کنیم. البته که این موضوع تنها شامل فیلم نمی‌شد. ما از هر مرجع فرهنگی از کتاب و فیلم گرفته تا روزنامه و سریال و داستان‌های جنایی محلی را که می‌توانستیم به دست بیاوریم را برای الگو مورد استفاده قرار دادیم.»

اگر به بازی اصلی و اورجینال این مجموعه دقت کنید، همه چیز ضمنی بود. شما نمی‌توانستید داخل ساختمان‌ها را ببینید، همه ماموریت‌های بازی از پیجری به شما اعلام می‌شد و در کل بازی تنها شاهد حضور 110 کاراکتر بودیم که فقط با رانندگی و حضور در نقاط خاصی از نقشه ظاهر می‌شدند. شما در آن سال‌ها واقعاً نمی‌توانستید حجم زیادی از طرح‌های داستانی را درون بازی‌های ویدیویی داشته باشید و نمی‌توانستید داستان‌های تکان دهنده‌ای در بستر بازی روایت کنید. بنابراین با انتشار این سری از بازی‌ها تعداد زیادی از موارد بحث برانگیز شروع به شکل گیری در سر مردم بود. با پیشرفت این سری از بازی‌ها، بخصوص با نسخه سوم GTA، این حالت رفته رفته در فرهنگ عامه مردم تغییر کرده بود. هنوز اما مسیر زیادی برای رسیدن به نقطه ایده‌آل در راه داشت اما وضعیت مناسبی هم داشت.

ریشه‌های اسکاتلندی

---

قبل از تصاحب DMA Design توسط توسعه‌دهنده مستقر در داندی، باگلو در اولین و دومین نسخه از بازی GTA به عنوان نویسنده کار می‌کرد. در عین حال بسیاری از مسائل مربوط به روابط عمومی بازی‌ها را اداره می‌کرد. قبل از شروع نقش چهار ساله خود در سری بازی‌های Grand Theft Auto، باگلو در توسعه بازی با تم دزد و پلیس از نوع مسابقه به نام Race and Chase آغاز کرده بود. جایی که بازیکنان کنترل مقامات دولتی را در یک محیط جهان باز به دست می‌گرفتند.

ویژگی‌ای که در آن زمان بدلیل محدودیت‌های فناوری مورد استفاده قرار نگرفت. نکته اصلی در آن سال‌ها این بود که کنترل افسران پلیس در یک دنیای بازی جاه طلبانه خسته‌کننده بود.

همه‌ چیزهای سرگرم‌کننده شامل ضربه زدن به عابران پیاده، عبور از چراغ قرمز، خراب‌کاری در پارک‌های عمومی و بطور کلی نقض قانون فقط از سوی دیگر قابل توجیه است. می‌دانید که کدام طرف را می‌گویم؟ طرف مقابل پلیس یعنی جنایتکاران.

بنابراین جنجالی که از بدو تولد این سری ایجاد شده بود، به دنبال نشان دادن صحنه‌های جنایی همچنان پایدار بوده است. البته در سال‌های اخیر در نتیجه فراهم شدن قدرت گرافیکی که توسط سخت‌افزار نسل مدرن تسهیل شده بود، همچنان ادامه دارد. GTA 3 البته اولین نسخه از این سری بازی‌ها بود که به حالت سه بعدی عرضه شد و لایه جدیدی از واقع گرایی را به همراه داشت. از نظر باگلو، این بازی در یک مسیر تکاملی مشخص و مناسب بود. با وجود این که او پیش از انتشار GTA 3 به طور انحصاری وارد روابط عمومی در Rockstar شده بود، از دیدن روند ساخت نسخه سوم از بازی و توسعه آن‌چه که او و همکارانش در DMA شروع کرده بودند، خوشحال‌کننده بود.

باگلو در مورد آن دوران می‌گوید: «اگر به GTA 3 نگاه کنید، همه چیزهای سرگرم‌کننده خود شامل بهترین ویژگی‌های GTA 1 و GTA 2 و تبدیل آن‌ها به شکل سه بعدی بود. درست است که در روند توسعه بازی بسیاری از کارها را بسیار خوب انجام داده بودند، اما در اصل بسیاری از قابلیت‌ها در GTA 1 وجود داشت و این‌طور نبود که در روند توسعه نسخه سوم به طور ناگهانی آن را به صورت سه بعدی قرار داده باشند. وقتی روند سه بعدی کردن بازی را انجام می‌دهید، همه این فرصت‌ها خودشان را نشان می‌دهند.»

«ما در GTA 1 بیس بال داشتیم و سوال این بود، تفاوت آن با یک مشت برای شکل کوچک بالا به پایین چیست؟ تقریبا هیچ فرقی نداشتند. پس نیازی به حضور آن در بازی نیست. ما از نظر جمع‌آوری و حذف موارد بسیار بی‌رحم بودیم، زیرا امکانات فنی بسیاری در آن سال‌ها وجود نداشت. ما مجبور شدیم با کمترین امکانات و منابع پلتفرم طراحی کنیم.»

«من فکر می‌کنم حرکت به سمت 3D شدن کاملا طبیعی اتفاق می‌افتد و اگر می‌توانستیم نسخه اول GTA را بصورت سه بعدی بسازیم حتما از این فرصت استفاده می‌کردیم. ما در زمانی بودیم که Doom جای خود را به Quake داده و Quake نیز جای خود را به Unreal Engine داده بود. Tomb Raider به Tomb Raider 2 رفته بود، Half-Life آنجا بود. من لذت بازی‌های چند نفره Half-Life در زمان ناهار در استودیو را به یاد دارم و تحت تأثیر این محیط‌های کاملاً سه بعدی قرار گرفتم که چندین بازیکن همزمان بازی می‌کردند. این صنعت امکان وقوع GTA 3 را فراهم کرده بود.»

در طول توسعه اولین Grand Theft Auto تقریبا چندین بار کار به تعویق افتاد. ولی سیستم گنگ GTA 2 انقلابی بود. با این حال تنظیمات و پیش فرض (10 دقیقه به آینده) آن کاملاً مورد توجه بازیکنان قرار نگرفت. با توجه به این که باگلو در این زمان بعنوان رئیس بخش مطبوعات از اولین بازی سری تحت نظر Rockstar North فعالیت می‌کرد که برای PlayStation 2 منتشر می‌شد. او بیشتر از سایرین از پتانسیل‌های این کنسول هایپ بود و از توانایی‌های آن برای ساخت جنجال در بازی‌ها آگاه بود.

در آن زمان آیا لحظه‌ای بود که متوجه شد GTA 3 قرار است یک عنوان بزرگ باشد؟

---

باگلو می‌گوید: «چندین مورد وجود داشت و تعداد کمی از افراد در آن جا مشخصا می‌دانستند بازی قرار است که واکنش گسترده‌ای را نسبت به خود برانگیزد. این اتفاق در همان روزهای آغازین برای ما معلوم بود. بازی این‌طور نبود که به محض منتشر شدن باعث انقلاب در صنعت بازی‌ها شده و جهان را تغییر داده باشد. بلکه منتشر شد و نظرات خوبی دریافت کرد و آهسته آهسته اثر خود را به جامعه تحمیل کرد. ما در دو بازی اولی که منتشر کرده بودیم، نقدهای بسیار خوبی دریافت کردیم و انتظار داشتیم که در نسخه سوم نیز همین روند را ادامه دهیم. البته در این دوران خود صنعت گیمینگ نیز عمدتا به دلیل تولیدکنندگان کنسول مانند سونی و نینتندو رشد کرده بود. سگا تازه با Dreamcast توجه ها را به خود جلب می‌کرد و پلی‌استیشن بازی کردن را در دسترس و ساده‌تر و هیجان انگیزتر کرده بود.»

پلی‌استیشن بازی کردن را از اتاق نشیمن بیرون آورد و آن را به کلوب‌های بازی منتقل کرد و آن را به چیزی جالب تبدیل کرد. اتفاقی که شاید جوانان دوست داشته باشند از آن لذت ببرند. جامعه هدف گیمینگ در کنار این فناوری در حال رشد بودند. اما تعداد زیادی از متغیرهای کوچک و بزرگ در آن سال‌ها وجود داشت. به یاد دارم که در حال پرواز به نیویورک بودم و یک تی شرت GTA 2 بر تن داشتم. به فرودگاه نیویورک رسیدم و یک گشت مرزی به من گفت: GTA 2؟ آیا این بازی است؟ من هم گفتم بله. من در راکستار کار می‌کنم و او گفت: «خدای من! تازگی ها شنیدم که شماره سوم از بازی در روزهای آتی منتشر خواهد شد. محال است تجربه کردن آن را از دست بدهم! صادقانه بگویم که در آن زمان، می‌دانستم که قرار است نسخه سوم بسیار بزرگ باشد.»

«ما شاهد رشد آن از راه‌های کمی بودیم و افراد جامعه هم به صورت غیر منتظره به آن اشاره می‌کردند. زمانی که ما نسخه اول را توسعه می‌دادیم، من به تنهایی کمی بازاریابی آماتورگونه نیز برای بازی انجام می‌دادم و به مردم ایمیل می‌زدم و می‌گفتم: "سلام، ما بازی‌ای را توسعه داده‌ایم که می‌توانید اتومبیل‌ها را بدزدید و به مردم شلیک کنید." یکی از سازمان‌هایی که به آن ایمیل فرستاده بود، شرکت تولید کوئنتین تارانتینو به نام A Band Apart بود. اما هیچ پاسخی تا زمانی که Grand Theft Auto 3 بیرون آمد دریافت نکردم.»

آن‌ها به کسی ایمیل زده بودند که مشخصا من نبودم، چون من دیگر در شرکت نبودم. اما آن‌ها تماس گرفتند و گفتند: بازی خوبی است، آیا می‌توانم یک نسخه رایگان بگیرم؟ با وجود این که در آن زمان Rockstar را ترک کرده بودم، ایمیل‌هایی از شرکت‌های ضبط کننده و ناشران موسیقی دریافت می‌کردم که در سال‌های گذشته با آن‌ها در جستجوی نسخه رایگان بودم، و با ارائه CD یا DVD متقابل یا هر آنچه که بود تبادل رایگان محصول انجام می‌دادیم. وقتی شرکت تارانتینو برای پرس و جو در مورد نسخه رایگان از بازی با آن‌ها تماس گرفت، آن زمان بود که حقیقتا فهمیدم بازی چقدر بزرگ است. این نقطه‌‌ای بود که من فکر می‌کردم GTA 3 می‌تواند از آن به بعد برای این سری از بازی‌ها بسیار بزرگ باشد.

زمان به سرعت می‌گذرد

---

اکنون پس از گذشت ۲۰ سال از دوران لانچ اولیه بازی GTA 3 و ۲۴ سال از ورود اولین اتومبیل GTA می‌گذرد و باگلو با غرور به گذشته نگاه می‌کند. او بسیار خوشحال است که در قرار دادن GTA روی جایگاه اکنون آن در روزهای اولیه حیات این سری از بازی‌ها نقش داشته، و بطور مداوم تحت تأثیر اوجگیری‌های مدام این سری از بازی‌ها قرار گرفته است. برای باگلو Grand Theft Auto به تنهایی در اوج موفقیت می‌ایستد. مطمئناً بازی‌های فراوانی مانند Saints Row و نسخه‌های مدرن Driver مورد آزمایش خود را ارائه کرده‌اند. اما هیچ کدام به فرمول معرکه جهان باز راکستار نزدیک نشده‌اند. Red Dead Redemption شاید نزدیک‌ترین جعل هویت باشد که دستورالعمل GTA را انتخاب کرده و آن را با چکمه و اسب تقویت کرده است.

پس از آن باگلو معتقد است که وسواس نداشتن پیرامون جنجال‌هایی که درباره بازی تصمیم درستی بود. برای او انجام این کار حتی ممکن بود این سری از بازی‌ها را از خط خارج کند و مانع از شکوفایی آن در ۲۰ سال اخیر شود. به عبارت دیگر Grand Theft Auto یک شبیه‌ساز جنایی با ماشین سواری، آتش‌سوزی و رفتار ناپسند در سطح است. اما در قلب آن، آزادی بازی به بازیکنان داده شده است و اجازه می‌دهد آن‌ها از آن لذت ببرند.

برای من این شگفت انگیزترین چیز است. چون این مورد شبیه سازی نشده، کپی نشده، یک میلیون تقلید در آنجا هم وجود نداشت. زیرا چه کسی واقعاً می‌تواند از آن تقلید کند؟ حتما دلیلی وجود دارد که GTA 5 هنوز در حال کسب درآمد است. هشت سال پس از لانچ اولیه، Grand Theft Auto Online به تازگی بهترین سال خود را داشته است و مردم از آن خسته نمی‌شوند. اگر ما فقط بر سر وارد ساختن محتوای رادیکال و بحث برانگیز در ابتدا متمرکز بودیم. اگر بر سرقت خودرو و جنایات متمرکز بودیم. فکر نمی‌کنم این شور و شوق بیش از چند بازی دوام بیاورد. موضوع اصلی در موفقیت بازی وارد ساختن موارد رادیکال و بحث برانگیز نبود، بلکه توانمندسازی بود. زیرا به بازیکنان این فرصت را می‌داد که چیزهایی را امتحان کنند و بر این اساس به آن‌ها پاداش می‌داد.

نتیجه نهایی با GTA 1 و GTA 2 که من مستقیماً با آن‌ها درگیر بودم و با GTA 3 که از بیرون به توسعه آن نگاه می‌کردم، سرگرم کننده بود. این موارد درباره ایجاد محصولی سرگرم کننده بوده است، اما من فکر می‌کنم که این واقعا خرابکارانه بوده است. درحالی که خشم و دوگانگی اخلاقی در این سری از بازی‌ها وجود داشته است، واقعاً دارای طنز تیره، زبان صریحی است که مستقیما با مردم صحبت می کند. همان چیزی که از فیلم‌هایی با تم دارک نیز انتظار آن را دارید. اگر با محتوای اولیه بازی‌ها کمی ناآشنا هستید و احساس راحتی نمی‌کنید، فقط کافی است کمی به بازی زمان داده و کمی از محتوای بازی‌ها را انجام دهید. در نتیجه متوجه می‌شوید که این درمورد بازی‌های اول، سوم و همه بازی‌های بعد از آن صدق می‌کند.

• بازی موبایلی Grand Theft Auto III؛ سرآغازی برای یک رویا
• چرا گرافیک ریمستر سه‌گانه GTA کارتونی شده است؟
• شایعه جدید Grand Theft Auto 6 از بازگشت به لیبرتی سیتی می‌گوید