هیچ چیز بهتر از تماشای یک کارآگاه نیست که به اعماق یک معمای پیچیده ورود می‌کند. اما کدام کشف کننده جنایت در قاب جادویی یا هما پرده نقره‌ای سینما این کار را بهتر انجام می‌دهد؟ ما در این مطلب از ویجیاتو بزرگترین کارآگاهان در قاب سینما را به شما معرفی خواهیم کرد.
به جرات می‌توان گفت که اخیراً فیلم‌های در مورد معماهای پرمفهوم در رکود بوده‌اند. برای اینکه یکی از این فیلم‌های جنایی کار کند، نه تنها باید راز قتل درون اثر به خوبی ساخته شود، بلکه آنهایی که آن را حل می‌کنند نیز باید ذاتاً مغناطیسی باشند. جدیدترین نمونه‌ای که توجه مخاطب جهان را در این شاخه به خود جلب کرد باید Knives Out و کارآگاه خصوصی‌اش بنویت بلانک با بازی دانیل کریگ باشد. به طور کلی این داستان‌ها اخیراً به سمت تولید برای صفحه‌نمایش کوچک یا همان سریال‌ها تغییر مسیر داده‌اند، جایی که می‌توانند در طول چندین قسمت یا حتی فصل پخش شوند.
اما برای معمایی مختصر که در بازه متوسط زمانی پخش یک فیلم آشکار می‌شود، چه چیزی بهتر از قاب سینما است؟! تماشای یک کارآگاه سیگاری که به مدت دو ساعت انبوهی از یادداشت‌ها و نشانه‌ها را همچون پازل کنار هم قرار می‌دهد تا زمانی که قاتل را پیدا کند، هنوز می‌تواند برای مخاطب فوق‌العاده رضایت بخش باشد. بنابراین، در حالی که طرفداران با صبر و حوصله منتظر دنباله فیلم ریان جانسون برای Knives Out هستند، بیایید به تعدادی از شخصیت‌هایی که کارآگاهان به یاد ماندنی و تاثیرگذاری خلق کرده‌اند نگاهی بیندازیم.
کارآگاه خصوصی بنویت بلانک | چاقوکشی
بنویت بلانک نسخه مدرن هرکول پوآرو در قاب سینما: بر کسی پوشیده نیست که شخصیت دنیل کریگ در فیلم چاقوکشی از هرکول پوآرو الهام گرفته شده است. بنویت بلانک کاراگاهی با لهجه‌ای خاص است که خانواده‌ای ثروتمند را بازجویی می‌کند و تقریباً همه را به قتل متهم می‌کند. این شخصیت برای ما شبیه داستان آگاتا کریستی به نظر می‌رسد، اما الهامات و ارجاعات عاشقانه بسیاری دیگر برای ژانر پلیسی وجود دارد. کریگ در این نقش آنقدر کاریزماتیک است که جای تعجب نیست که این شخصیت به یک کلاسیک فوری تبدیل شد. او تعادل مناسبی از جذابیت و شوخ‌طبعی را باهم دارد. اجرای کریگ در چارچوب این شخصیت آنقدر سرگرم‌کننده و دوست داشتنی بود که اکنون دو دنباله در دست ساخت است.
بازرس کلوزو | پلنگ صورتی
بازرس کلوزو شخصیتی فراتر از زمان: وقتی چندین بازیگر مشهور یک شخصیت را به تصویر می‌کشند، می‌توان گفت که این جایگاه واقعاً محبوب است. این قطعاً در مورد بازرس عجیب و غریب و در عین حال مهیب ژاک کلوزو صادق است که توسط پیتر سلرز، آلن آرکین، راجر مور و استیو مارتین در 11 فیلم به تصویر کشیده شده است. و در حالی که این فرنچایز دوران اوج خود را پشت سر گذاشته، این موضوع هنوز هم از نقش مثبت آن در تاریخچه این ژانر چیزی کم نمی‌کند.
از هر طرفدار سینما در رده سنی 25 تا 80 سال بپرسید، تا حدی ارتباطی جالب با خندیدن به مزخرفات کلوزو خواهد داشت. کلوزو یک بازرس گیج و غافل است که همیشه پرونده هایش را حل می‌کند، اما تقریباً کاملاً تصادفی. طنز او گروه‌های بی شماری از ژانر جنایی و معمایی را به نمایش گذاشته است و ویترینی درخشان برای برخی از بهترین فیلم‌های اسلپ استیک ارائه کرده است.
بازرس خصوصی جیک گیتِس | محله چینی‌ها
جیک گیتِس و رویارویی با یک راز سیاه: یک معمای خوب فقط نمایش دهنده درخشش موجود در فیلمنامه آن است، و «محله چینی‌ها» ساخته رومن پولانسکی ممکن است شامل یکی از بهترین فیلمنامه‌های نوشته شده در این شاخه باشد. فیلم پولانسکی داستان جیک گیتِس با بازی جک نیکلسون است. این شخصیت به عنوان یک بازرس خصوصی در لس آنجلس، در حالی که رازی را به مراتب فشرده‌تر از پرونده‌های معمول خود کشف می‌کند، اما دچار چالش‌های جذابی نیز در این مسیر می‌شود. هنگامی که این اثر برای اولین بار اکران شد، فیلم به عنوان یک بازآوری مدرن از فیلم نوآر اولیه در نظر گرفته شد.
رابرت تاون، به عنوان فیلمنامه نویس این کار که برای کارش برنده جایزه اسکار شد، به خوبی از درونیات و جنبه‌های این ژانر آگاه بود که بتواند انتظارات مخاطبان را به گونه‌ای که قبلا هرگز انجام نشده بود، زیر سوال برد. هر عاشق آثار اسرار آمیزی که این فیلم را ندیده باشد به خودش صدمه زده است. چرا که این اثر پر از دسیسه و پیچش‌های داستانی طاقت فرسا، بیشتر از یک لکه سیگار روی فرش در سر بینندگان می‌ماند.
کارآگاه ویلیام سامرست | هفت
ویلیام سامرست، کارآگاهی که هرگز تسلیم نشد: در حالی که خیلی‌ها Seven را به خاطر فریاد زدن برد پیت در آن سکانس ماندگار پایانی به یاد دارند، اما چیزی که واقعاً باعث درخشش فیلم می‌شود، بازی مورگان فریمن در نقش کارآگاه ویلیام سامرست است. فریمن پس از حضور در رستگاری در شاوشنک در سال 1994 را با انجام یک چرخش سخت به طرف دیگر سیستم حقوقی آمد و ایفای نقش یک کارآگاه در آخرین دوره تصدی خود بر این شغل را دنبال کرد. فداکاری که سامرست به آخرین و آسیب‌زاترین پرونده‌اش می‌دهد ثابت می‌کند که او ممکن است پررنگ‌ترین کارآگاهی باشد که تا به حال به نمایش درآمده است.
سامرست پس از گذراندن یک زندگی پر از فشار برای حل جنایات وحشتناک مختلف در شهری بی نام، تنها زندگی می‌کند و زمانی که در ساعات تعطیلی خود در یک کتابخانه خالی در مورد پرونده‌هایش تحقیق می‌کند خوشحال است. و اگر به خاطر عزم و تجربه او نبود، او و کارآگاه میلز هرگز به دنبال جان دو نمی‌رفتند.
کلاریس استارلینگ | سکوت بره‌ها
کلاریس استارلینگ شخصیتی که برای این ژانر یک نماد است: سکوت بره‌ها اثری است که به دلایل مختلف برای هر فیلم دوستی تماشای آن ضروری است. و چیزی که آن را بسیار خاص می‌کند، مکالمات آزاردهنده و در عین حال جذابی است که کلاریس استارلینگ مامور اف بی آی با هانیبال لکتر قاتل سریالی محکوم شده در یک زندان فوق امنیتی دارد. استارلینگ اولین حضور خود در قاب سینما را به عنوان قهرمان رمان‌های توماس هریس در سکوت بره‌ها و هانیبال انجام داد و سال‌های مختلف مانند بازرس کلوزو توسط چندین بازیگر در هر دو صفحه بزرگ و کوچک به تصویر کشیده شد. در حالی که جودی فاستر شناخته شده ترین بازیگر این نقش است، اما شخصیت کلاریس توسط جولیان مور و اخیراً توسط ربکا بریدز در یک سریال تلویزیونی تکرار شده است.
کارآگاه خصوصی سم اسپید | شاهین مالت
کارآگاهی که زمین بازی را برای همیشه تغییر داد: شاهین مالت در طول سالیان دراز خود را به عنوان یکی از فیلم های معمایی اساسی که به پرده نقره‌ای راه پیدا کرده، تثبیت کرده است. بخشی از این شهرت ناشی از تصویر همفری بوگارت از یک کارآگاه خصوصی است که اکنون تبدیل به کلیشه شده است. فیلم جان هیوستون نه تنها بر اساس کتابی به همین نام ساخته شد، بلکه بازسازی نسخه‌ای بود که تنها ده سال قبل از آن در سال 1931 ساخته شد.
اگر می‌خواهید ببینید چه تعداد از بهترین فیلم‌های جنایی هیجان‌انگیز ساخته شده‌اند، باید از قسمت‌های اولیه تاریخ سینما شروع کنید، و این یعنی فیلم جنایی شاهین مالت که خود تعریفی از این ژانر است. شاهین مالت، اثری است پر تعلیق، پرپیچ و خم با بازیگران درخشان، یکی از تأثیرگذارترین نوآرهای تاریخ سینما و همچنین ویترینی برای همفری بوگارت در بهترین حالتش.
رئیس پلیس مارج گاندرسون | فارگو
افسر مارج گاندرسون کسی که راه را برای شخصیت‌های متفاوت در این ژانر هموار کرد: در پیش از زمان اکران فیلم فارگو، شخصیتی چون مارج گاندرسون نامزد ایده آلی برای حل یک جنایت به نظر نمی‌رسید، اما فرانسیس مک دورمند خلاف آن را به بینندگان ثابت کرد. این شخصیت جذاب در فیلم برادران کوئن به ایجاد یک نام تجاری متمایز از کمدی تاریک کمک کرد که هنوز هم امروزی و پایدار است. در سرتاسر فیلم، مارج در سه ماهه سوم بارداری خود فعالیت می‌کند، حوزه یا پایگاه کوچک پلیسی خود را کنار هم نگه می‌دارد و یک پرونده قتل نه چندان سازمان یافته را حل می‌کند.
چیزی که پیرامون فیلم فارگو و شخصیت مرکزی‌اش جالب به نظر می‌رسد این نکته است که انرژی عجیب و غریبی که فارگو به درام جنایی آورد، سال‌ها بعد تبدیل به یکی از تحسین‌شده‌ترین سریال‌های FX شد و هر فصل آن یک جنایت جدید و کاراکترهای خیره‌کننده را به نمایش گذاشت. و نکته مهم این است که بخش عمده‌ای از این موفقیت مدیون بازی برنده اسکار و حرفه‌ای سازی مک دورمند در نقش رئیس پلیس گاندرسون است.
افسر اکسل فولی | پلیس بورلی هیلز
اکسل فولی یکی از سرگرم‌کننده ترین کارآگاهان این ژانر است: ادی مورفی در نقش اکسل فولی، کارآگاه شاخص کمدی دهه 80 میلادی است. اگر فولی با یک دوست جفت می‌شد، شانسی نداشتند، زیرا همه چیز در این فیلم حول محور خود مورفی می‌چرخد. این فیلم محصول 1984 داستان دان سیمپسون کارآگاه شیطانی و جسور دیترویت را دنبال می‌کند که در تلاش برای حل قتل بهترین دوستش به سواحل غربی آمریکا سفر می‌کند. در طول مسیر، طرفداران می‌بینند که چهره‌های کلاسیک دهه 1980 در نقش جنایتکاران، پلیس‌های ساحل غربی آمریکا و نخبگان هالیوود ظاهر می‌شوند. پلیس بورلی هیلز یکی از بهترین آثار با محوریت ماهی خارج از آب است و این همه به لطف ماهیت مغناطیسی و احمقانه مورفی در چارچوب یک شخصیت جذاب است.
هرکول پوآرو | مجموعه فیلم‌های مبتنی بر این شخصیت
کاریزماتیک ترین کارآگاه جهان: نویسنده برجسته آگاتا کریستی کارآگاه درجه یک بلژیکی هرکول پوآرو را خلق کرد و او را با حضور در بیش از 33 رمان و 50 داستان کوتاه به یکی از مشهورترین و قدیمی ترین شخصیت‌های خود تبدیل کرد. پوآرو عجیب و غریب و بسیار باهوش به شدت به وقت شناسی علاقه دارد و تمایلات وسواس گونه دارد که اغلب به او کمک می‌کند تا به جزئیات ریز توجه کند که ممکن است در غیر این صورت نادیده گرفته شده باشند.
به عنوان یک کارآگاه، پوآرو منظم است. او تعادل را دوست دارد و می‌تواند تشخیص دهد که همه چیز نامرتب است. او فوق‌العاده مغرور است، اما وقتی سر کار است، عمداً به انگلیسی شکسته صحبت می‌کند تا مظنونان او را دست کم بگیرند. او بیشتر به مصاحبه با قاتلان احتمالی برای کشف مجرم علاقه مند است تا اینکه صحنه جرم را برای یافتن شواهد فیزیکی جستجو کند، اما مشخص ترین چیز در مورد پوآرو سبیل‌های بزرگ و مجعد او است.
کارآگاه منطقی و مبتنی بر سرنخ در هر دو بخش فیلم و سریال تلویزیونی توسط تعداد زیادی از بازیگران برجسته مانند آلبرت فینی، دیوید سوشی، اورسون ولز و جان مالکوویچ به تصویر کشیده شده است، و کنت برانا اخیراً در فیلم معمایی «مرگ در نیل» در سال 2022 نقش پوآرو را برای بار دوم بازی کرده است. فیلم بریتانیایی «قتل در قطار سریع‌السیر شرق» محصول 1974 (که برانا نیز آن را بازسازی کرد) با بازی فینی فوق‌الذکر در نقش پوآرو، و توسط خود نویسنده و منتقدان به‌عنوان یکی از بهترین اقتباس‌های روی پرده از آثار او تا به امروز شناخته می‌شود.
شرلوک هلمز| فرنچایز سینمایی شرلوک هلمز
شرلوک هلمز شناخته شده ترین کارآگاه در کل ژانر: در مورد شرلوک هلمز چه می‌توانیم بگوییم؟ او مشهورترین کارآگاه تخیلی تمام دوران است. به خاطر اوست که ما کارآگاهان را افرادی حرفه‌ای پر زرق و برق و نابغه‌های شکنجه دیده می‌بینیم. اما به تصویر کشیده ترین شخصیت ادبی در تاریخ تلویزیون و سینما، کارآگاه نمادین شرلوک هلمز از سر آرتور کانن دویل به دلیل مشاهدات و مهارت‌های استنباط دقیق خود مشهور است و از علم پزشکی قانونی و استدلال منطقی برای حل پرونده‌های بی شمار خود استفاده می‌کند. هولمز در 56 داستان کوتاه و چهار رمان از این نویسنده افسانه‌ای ظاهر شده است، و تا دهه 1990 این کارآگاه محبوب موضوع بیش از 25000 اقتباس صحنه‌ای، سریال، فیلم و نشریه بوده است.
کانن دویل گفته بود که این شخصیت از جراح و مدرس اسکاتلندی واقعی جوزف بل الهام گرفته شده است که نویسنده با او آشنا شده و برای او کار کرده است. او متوجه شد که بل چقدر با استعداد است و پس از مشاهدات دقیق نتیجه‌گیری می‌کند. شرلوک هلمز عجیب و غریب توسط بهترین دوست و دستیارش دکتر جان واتسون همراهی می‌شود و این دو در هنگام رسیدگی به پرونده‌ها از نقاط قوت خود استفاده می‌کنند. در سال‌های اخیر، بندیکت کامبربچ به‌خوبی این شخصیت را در سریال بریتانیایی شرلوک به تصویر کشیده است و رابرت داونی جونیور در نقش هولمز عجیب و غریب در مجموعه فیلم این شخصیت ساخته گای ریچی، به شدت کاریزماتیک بوده است.
جای جیمز استوارت کبیر در نقش جان اسکاتی در فیلم ابر شاهکار و بی نقص یعنی سرگیجه اثر استاد آلفرد هیچکاک کبیر خالیست
و جای فیلم شرلوک جونیور اثر باستر کیتون نیز خالیست
و حتی جای لئوناردو دیکاپریو در فیلم شاترلند اثر مارتین اسکورسیزی نیز خالیست 🙂