با بهترین فیلم های پارک چان-ووک آشنا شوید

هنگامی که سخن از فیلم‌سازان تحسین شده‌ای می‌شود که به زبان انگلیسی فیلم نمی‌سازند ولی آثارشان در همه‌ی دنیا محبوب هستند، نام‌های کمی به سطح پارک چان-ووک می‌رسند. این فیلم‌ساز از کره‌ی جنوبی در کنار بونگ جون-هو کمک کردند تا سینمای کشورشان در ابتدای هزاره‌ی نوی میلادی برای مردم دنیا شناخته شود.

اگر به فیلموگرافی پارک چان-ووک نگاهی بیندازیم می‌بینیم که او پیش از این که به محبوبیت و تحسین برسد، در چند فیلم ابتدایی خود هنوز در حال پیدا کردن آوای کارگردانی خود بود. با کنار گذاشتن فیلم‌های کوتاه، سریال‌ها، مستندها و پروژه‌های مشترک، پارک چان-ووک تا به امروز ۱۱ فیلم در کارنامه‌ی خود به ثبت رسانده است که بیش‌تر آن‌ها سبک دیدار ویژه‌ی او، تم‌های تیره و ناخوشایند و لحظاتی خشن که ناراحت‌کننده هستند اما برای هدفی بزرگ‌تر از وارد کردن شوک به کار می‌روند را در خود جای داده‌اند.

شاید سینمای این کارگردان مناسب همگان نباشد ولی ارزشمند و قابل تحسین است. حالا نیز در این نوشتار به سراغ فیلموگرافی پارک چان-ووک خواهیم رفت.

---

The Moon Is… The Sun’s Dream

سال اکران	۱۹۹۲
ستارگان	لی سونگ-چول – نا هیون-هوی – سونگ سونگ-هوان
ژانر	عاشقانه، هیجان‌انگیز، جنایی
زمان	۱ ساعت و ۴۳ دقیقه

نخستین فیلم کارنامه‌ی پارک چان-ووک منطقاً خیلی شناخته شده نیست و می‌توان آن را به عنوان یکی از خردترین آثار فیلموگرافی این کارگردان دانست. فیلم The Moon Is… The Sun’s Dream اثری است که چان-ووک تنها در ۲۹ سالگی و نزدیک به یک دهه پیش از تبدیل شدنش به یک کارگردان موفق ساخت.

ماجرای این فیلم در بوسان جریان دارد که مقداری رمانس را با ژانرهای جنایی و هیجان‌انگیز در هم آمیخته است. در The Moon Is… The Sun’s Dream می‌بینیم که یک گنگستر، پول و معشوقه‌ی رئیسش را می‌رباید تا این دو با هم پا به فرار بگذارند. با این که این ساخته به عنوان نخستین فیلم چندان بد نیست ولی به یادماندنی نیز به شمار نمی‌آید به طوری که خود پارک چان-ووک بیان کرده است که از محصول پایانی چندان خوشش نمی‌آید.

Trio

سال اکران	۱۹۹۳
ستارگان	لی گیونگ-یونگ – کیم مین-جونگ – جونگ سان-کیونگ
ژانر	کمدی، جنایی
زمان	۱ ساعت و ۴۰ دقیقه

پس از The Moon Is… The Sun’s Dream در سال ۱۹۹۲، چان-ووک به خاطر این که فیلم نخستش یک موفقیت بزرگ نبود بیش‌تر به عنوان یک منتقد فیلم به کار خود ادامه داد. ولی با این وجود پنج سال بعد او به صندلی کارگردانی بازگشت و فیلم Trio را ساخت که همانند ساخته‌ی پیشینش چندان عملکرد موفقی نه از نظر منتقدان و نه از نظر فروش نداشت.

این ساخته نیز یک فیلم دیگر به شمار می‌آید که پارک به سراغ ژانر جنایی می‌رود. هر چند در Trio جنبه‌ی طنز بیش‌تری استفاده شده است. در این فیلم سه شخص مشکل‌دار کنار هم قرار می‌گیرند تا به یک بانک دستبرد بزنند. با این که Trio باز هم گمنام و نه چندان با کیفیت نسبت به ساخته‌های آتی این کارگردان به نظر می‌رسد ولی نسبت به نخستین فیلمش یک پیشرفت به شمار می‌آید.

Joint Security Area

سال اکران	۲۰۰۰
ستارگان	لی یونگ-ئه – لی بیونگ-هون – سونگ کانگ-هو
ژانر	اکشن، جنگی، هیجان‌انگیز، درام
زمان	۱ ساعت و ۵۰ دقیقه

هر چند Joint Security Area سومین فیلم بلند فیلموگرافی پارک چان-ووک محسوب می‌شود ولی نخستین فیلم این کارگردان بود که شبیه یک ساخته‌ی عالی به نظر می‌آمد تا چان-ووک به عنوان یک فیلم‌ساز مورد توجه قرار بگیرد. Joint Security Area در سال ۲۰۰۰ اکران شد و حول محور یک وضعیت بغرنج می‌چرخد که در یک منطقه‌ی غیرنظامی بین کره‌ی شمالی و جنوبی در جریان است.

در این ساخته می‌بینیم که جنازه‌ی دو سرباز کره‌ی شمالی پیدا می‌شود تا یک تیم بی‌طرف سوئیسی/سوئدی برای بررسی فراخوانده شود. در همین حال نیز نیروهای کره‌ی شمالی یک سرباز کره‌ی جنوبی را گناهکار این مرگ‌ها می‌دانند. Joint Security Area یک فیلم تنش‌زا و پر از بازی‌های درخشان از آب درآمده است و با زمینه‌چینی عالی‌اش تعلیق و توطئه‌های فراوانی را پایه‌ریزی می‌کند. هنگامی هم که به حرکت می‌افتد اجازه‌ی جدایی به تماشاچیان نمی‌دهد.

Sympathy for Mr. Vengeance

سال اکران	۲۰۰۲
ستارگان	سونگ کانگ-هو – شین ها-کیون – به دونا
ژانر	هیجان‌انگیز، درام، اکشن
زمان	۲ ساعت و ۱ دقیقه

سری فیلم‌های سه‌گانه‌ی Vengeance که بین سال‌های ۲۰۰۲ تا ۲۰۰۵ ساخته شده‌اند جزو سرشناس‌ترین آثار فیلموگرافی پارک به شمار می‌آیند. هر کدام از این سه فیلم به شیوه‌ی خود پرجسارت و از نظر احساسی ناخوشایند هستند. با این که هر کدام از این فیلم‌ها شخصیت‌های متفاوتی را به نمایش می‌کشند ولی همه‌ی آن‌ها درگیر یک بن‌مایه‌ی شبیه به هم هستند: سختی‌ها (و پوچی) انتقام.

فیلم Sympathy for Mr. Vengeance نخستین اثر بین این سه فیلم است که یک چرخه‌ی خشن خون‌خواهی را دنبال می‌کند. این چرخه پس از این که یک آدم‌ربایی به شدت بد پیش می‌رود آغاز می‌شود. شاید Sympathy for Mr. Vengeance به اندازه‌ی دو فیلم آتی سه‌گانه‌ی Vengeance خوب نباشد ولی هنوز هم یک ساخته‌ی استوار و فریبنده است که موضوعات مطرح شده‌اش در دو فیلم دنباله بیش‌تر مورد بررسی قرار می‌گیرند.

Oldboy

سال اکران	۲۰۰۳
ستارگان	چوی مین-شیک – یو جی-ته – کانگ هیه-جونگ
ژانر	درام، اکشن، معمایی، هیجان‌انگیز
زمان	۲ ساعت

یکی از بهترین و پرآوازه‌ترین فیلم‌های پارک چان-ووک (اگر نگوییم بهترین و پرآوازه‌ترین)، تیره‌ترین و خشن‌ترین اثر کارنامه‌ی او به شمار می‌آید. Oldboy افسانه‌ای یکی از برترین فیلم‌های انتقامی همه‌ی دوران محسوب می‌شود که مهم‌ترین ساخته در تریلوژی Vengeance است.

در این فیلم مردی را می‌بینیم که برای ۱۵ سال در یک اتاق کوچک زندانی بود و در پایان به شکلی ناگهانی و بدون اشاره به این که چه کسی و چرا زندانی‌اش کرده بود رها می‌شود. او حالا به دنبال حقیقت است و انتقام گرفتن از کسی که این بلا را سرش آورد. با این وجود تماشاگران همانند خود پروتاگونیست با حقایقی شوک‌آور رو به رو می‌شوند. Oldboy به عنوان یک فیلم تنش‌زا و با سرعت‌روایی عالی، سکانس‌های اکشن تحسین برانگیزی را در کنار یک خط داستانی پر از معما در خود جای داده است.

Lady Vengeance

سال اکران	۲۰۰۵
ستارگان	لی یونگ-ئه – چوی مین-شیک – کوآن یه-یانگ
ژانر	درام، هیجان‌انگیز
زمان	۱ ساعت و ۵۵ دقیقه

Lady Vengeance محصول سال ۲۰۰۵ سومین فیلم از تریلوژی Vengeance به حساب می‌آید که می‌توان آن را پرجسارترین و غیرمعمول‌ترین این سه ساخته، دست کم در روایت و حال و هوای کلی، در نظر گرفت. این فیلم درباره‌ی زنی‌ست که به اشتباه به زندان افتاده و حالا پس از ۱۳ سال زندانی بودن درگیر پایه‌ریزی و پیاده‌سازی یک نقشه‌ی انتقام می‌شود.

همان طور که در این نقطه از سه‌گانه انتظار می‌رود، Lady Vengeance سکانس‌هایی واقعاً شوک‌برانگیز و داستانی که به مکان‌هایی بسیار تاریک سر می‌زند را در خود جای داده است. این اثر از آن نظر متفاوت نمود می‌کند که ماجرای انتقامش با محوریت یک زن پیش می‌رود و در واقع نشانگر آغاز گسترش پیدا کردن داستان‌های پارک محسوب می‌شود تا پروتاگونیست‌های زن بیش‌تری نسبت به ساخته‌های پیش از سال ۲۰۰۵ او مورد استفاده قرار بگیرند.

I’m a Cyborg, But That’s OK

سال اکران	۲۰۰۶
ستارگان	ایم سو-جونگ – رِین – اوه دال-سو
ژانر	درام، کمدی، عاشقانه
زمان	۱ ساعت و ۴۷ دقیقه

فیلم I’m a Cyborg, But That’s OK با عنوان جالب خود نسبت به فیلم‌های دیگر پارک چون-ووک چیزی کاملاً متفاوت را ارائه می‌کند. این ساخته هر چند عجیب است ولی به طرز شگفتی متقاعد کننده به شمار می‌آید. بیش‌تر ماجرای I’m a Cyborg, But That’s OK در یک آسایشگاه روانی در جریان است که در آن یک بیمار زن با باور این که یک ربات است و بنابراین نیاز به خوراک انسانی ندارد از خوردن سر باز می‌زند.

به این ترتیب یک دِرآمِدیِ عاشقانه‌یِ باورنکردنی رخ می‌دهد که در آن این بیمار به یک بیمار جوان دیگر دل می‌بیندد که شاید بتواند به او کمک کند تا یک بار دیگر خوردنش را ادامه دهد. I’m a Cyborg, But That’s OK یک منحصر به فردیِ ویژه‌ای را در خود جای داده است و حتی اگر در لحظاتی گیج‌کننده به نظر آید ولی سکانس‌های دیگرش به اندازه‌ای جذاب هستند تا این فیلم را به سختی فراموش کنید؛ حتی اگر در پایان کمی درهم‌ریخته به چشم آید.

Thirst

سال اکران	۲۰۰۹
ستارگان	سونگ کانگ-هو – کیم اوک-بین – کیم هه-سوک
ژانر	ترسناک، درام، هیجان‌انگیز
زمان	۲ ساعت و ۱۴ دقیقه

با یک نگاه مدرن (و بسیار خونی) به افسانه‌های خون‌آشامی، Thirst یک فیلم کم‌تر مورد توجه اما هیجان‌انگیز پارک چون-ووک است که به اندازه‌ی دیگر ساخته‌های این کارگردان مورد بحث قرار نمی‌گیرد. این فیلم درباره‌ی یک کشیش است که به عنوان یک ومپایر دوباره جان می‌گیرد و حالا خواسته‌اش برای نوشیدن خون انسان در برابر ارزش‌های دوران زندگی‌اش به عنوان یک انسان قرار می‌گیرد.

عنوان Thirst از خط قرمزها فراتر می‌رود و تم‌های خشن و جنسی که در ساخته‌های پیشین چون-ووک وجود داشتند (همچون سه‌گانه‌ی Vengeance) را به مرزهای تازه‌ای می‌رساند. ولی در عین حال داستانی که در مرکز خود روایت می‌کند یک ماجرای گیرا و قابل فهم درباره‌ی ذات انسان، مذهب و شهوت است.

Stoker

سال اکران	۲۰۱۳
ستارگان	میا واشیکوفسکا – نیکول کیدمن – متیو گود
ژانر	هیجان‌انگیز، درام، ترسناک
زمان	۱ ساعت و ۳۹ دقیقه

هر ساخته‌ای که پارک از سال ۲۰۰۰ به پیش ساخته است در کم‌ترین حالت خود بسیار خوب به حساب می‌آید. از بین فیلم‌های مورد تحسین و با کیفیت این کارگردان، تنها فیلم انگلیسی زبان او در سال ۲۰۱۳ با نام Stoker احتمالاً ضعیف‌ترین‌شان باشد؛ در واقع می‌توان گفت بدترینِ بهترین‌های پارک چون-ووک است.

فیلم Stoker به شدت از ساخته‌های آلفرد هیچکاک الهام گرفته است، ایفای نقش‌هایش به خوبی انجام می‌شوند و به خاطر استایل پارک و همکاری همیشگی‌اش برای سینماتوگرافی با چانگ چانگ-هون، شگفت‌انگیز به نمایش کشیده می‌شود. ولی متأسفانه بیش‌تر به واسطه‌ی فیلم‌نامه‌ای به زیر می‌آید که شخصیت‌های مکمل را تبدیل به استریوتایپ‌های مضحک می‌کند تا بازیگران مجبور باشند دیالوگ‌های سر هم بندی شده‌ای به زبان آورند. شاید Stoker جزو فیلم‌های ضعیف فیلموگرافی پارک چون-ووک به شمار آید ولی با توجه به این که او به عنوان نویسنده کردیتی نگرفته است پس نمی‌توان ضعف فیلم‌نامه را به این کارگردان نسبت داد.

The Handmaiden

سال اکران	۲۰۱۶
ستارگان	کیم مین-هی – کیم ته-ری – ها جونگ-وو
ژانر	عاشقانه، هیجان‌انگیز، درام
زمان	۲ ساعت و ۲۵ دقیقه

می‌توان The Handmaiden را رمانتیک‌ترین فیلم پارک چون-ووک معرفی کرد. داستان این فیلم در کره و در دهه‌ی ۱۹۳۰ در جریان است و حول محور یک کلاهبردار و شریکش می‌چرخد که برای دزدیدن ثروت یک وارث ژاپنی پا به میدان می‌گذارند. این تنها یک بازگویی ساده از ماجرایی به شمار می‌آید که طبیعتاً بسیار پیچیده‌تر می‌شود؛ به قدری که به طرز هیجان‌انگیزی حدس زدن آن چه که قرار است رقم بخورد بسیار سخت باشد.

فیلم The Handmaiden به گونه‌ایست که انگار به چندین ژانر گوناگون تعلق دارد ولی با سرعت‌روایی مناسبش راحت‌تر قابل درک از آب درآمده است؛ به طوری که پس از کم و بیش دو و نیم ساعت نمایش یک اثرگذاری احساسی بزرگ را از خود به جا می‌گذارد. از خیلی سویه‌ها، The Handmaiden یک ساخته‌ی کلاسیک در دنیای مدرن است که با گذر زمان بهتر هم می‌شود.

Decision to Leave

سال اکران	۲۰۲۲
ستارگان	تانگ وی – پارک هه-ایل – لی جونگ-هیون
ژانر	عاشقانه، معمایی، هیجان‌انگیز
زمان	۲ ساعت و ۱۹ دقیقه

راحت‌ترین روش برای بازگو کردن Decision to Leave این است که بگوییم (به شکل مثبتی) یکی از سرگیجه‌آورترین و سرگردان‌کننده‌ترین فیلم‌های روان‌شناسانه‌ی هیجان‌انگیز سال‌های گذشته محسوب می‌شود. همانند The Handmaiden این اثر نیز در ژانرهای گوناگونی در جریان است و در طول زمان پخش ۲ ساعت و ۱۹ دقیقه‌ای خود هم همانند یک فیلم هیجان‌انگیز، هم معمایی، هم جنایی، هم درام، هم عاشقانه و هم کمدی به تصویر کشیده می‌شود.

در واقع باید گفت به قدری شاخه‌های Decision to Leave فراوان است که می‌توانند به ضرر فیلم عمل کنند ولی همین باعث می‌شود تا ارزش تماشای دوباره‌ی این ساخته‌ی پارک بالا برود تا تماشاگر بیش‌تر به درون آن غرق شود. تماشای Decision to Leave گیج‌کننده است و با به نمایش کشیدن رویدادهای جذاب، مخاطب را به درون خود می‌کشد؛ آن هم در حالی که ماجرایش به سادگی یک معمای قتل و یک زن اغواگر ولی مرموز که متهم اصلی‌ست به نظر می‌رسد.