این روزها معضل لیک و لیکرها (Leak & Leakers) به یکی از تلخ‌ترین اتفاقات دنیای سرگرمی و به خصوص صنعت بازی‌های ویدیویی تبدیل شده است. لیک (Leak) در کلام به معنای درز پیدا کردن یا نشت کردن است و در توضیح این گونه تعریف می‌شود که چیزی به اشتباه یا با خطا از جایی درز پیدا کند. در صنعت سرگرمی معمولا به لو رفتن خبرها و یا اطلاعات یک اثر لیک می‌گویند و اگر پیگیر اخبار دنیای بازی در همین چند روز گذشته باشید، قطعا با این اتفاق و لو رفتن تریلر بازی موردانتظار GTA 6 آشنا هستید. لیک‌ها چه برای مخاطب و چه برای سازندگان یک اتفاق دردناک است و به نظر می‌آید که جلوگیری از نشت اطلاعات در دنیای امروز اینترنت غیرممکن شده است. در این مقاله از ویجیاتو قصد داریم تا ۱۰ مورد از بزرگترین لیک های صنعت بازی را بررسی کنیم و اتفاقات و حاشیه‌های آن را بیان کنیم. پس با ما همراه باشید.
Call of Duty Modern Warfare 3 (2011)
در بهار سال ۲۰۱۱ بود که رسانه کوتاکو درست شش ماه قبل از انتشار بازی Call of Duty Modern Warfare 3 به حجم عظیمی از اطلاعات بازی دست یافت و شروع به انتشار آن کرد. طبق گزارش‌ها، برخی منابع ناشناس از داخل اکتیویژن و استودیوهای توسعه‌دهنده مسئول این کار بودند و برای کوتاکو فایلی پر از اطلاعات مهم را فرستادند. کوتاکو در آن گزارش، اطلاعات داستانی حاکی از آنکه چه کاراکترهایی در داستان بازی حضور دارند یا حتی چه کسانی در طول داستان کشته می‌شوند را به مطرح کرده بود. از دیگر اطلاعات مهم هم می‌توان به نوآوری‌های جدید در بخش چندنفره اشاره کرد که همگی با گزارش کوتاکو لو رفته بود. همچنین رسانه کوتاکو در آن گزارش تاکید کرد که این یکی از عجیب‌ترین و بزرگترین لیک‌هایی بوده که آن‌ها تا به حال دیده‌اند و اکتیویژن با این گزارش وارد وضعیت سختی شد و یک کمپین مارکتینگ بزرگ راه انداخت تا بازی را نجات دهد.
Mass Effect 3
قسمت سوم مس افکت حکم پایان یک سه‌گانه را داشت و طرفداران بسیاری تشنه انتشار بازی بودند. اما یک خطای انسانی در مایکروسافت صورت گرفت که باعث شد طرفداران خیلی زودتر از انتشار بازی به تجربه آن بپردازند. ماجرا این بود که یکی از کارمندان مایکروسافت به اشتباه فایل بتای بازی را در سرورهای اکس باکس لایو آپلود کرد و به این ترتیب بازیکنان قادر بودند تا یکی از نسخه‌های اولیه توسعه بازی را تجربه کنند. البته که بایوور چندان هم از این قضیه ضرر نکرد؛ چرا که طرفداران با تجربه اثری که تغییرات زیادی در زمینه نقش‌آفرینی، اکشن و داستان پیدا کرده بود بازخوردهای زیاد و گاهی منفی به اثر داشتند که باعث شد تا بایوور توجه زیادی به آن کند. البته که همچنان داستان و پایان‌بندی داستان Mass Effect 3 برای بازیکنان یک اتفاق تلخ است و به نظر می‌آید که بایوور دیگر توانایی تغییر داستان را نداشت.
Dishonored 2
معمولا پشت قضایای لیک و لو رفتن اطلاعات انگیزه‌های شخصی و مالی وجود دارد و افراد سعی دارند تا از شرکت‌ها باج‌گیری کنند. در مواردی دیگر هم مثل Mass Effect 3 یک اشتباه انسانی غیرقابل جبران شکل می‌گیرد. اما چه می‌شود اگر خود ناشر مسئول لو رفتن اطلاعات یک بازی باشد. این اتفاقی‌ست که بین بتسدا و آرکین رخ داد. انتشار نسخه اول بازی دیس‌آنرد با استقبال زیادی همراه بود و نام آرکین بر سر زبان‌ها افتاد. با این حال کسی واقعا انتظار آن را نداشت که نسخه دومی از این بازی ساخته شود. در آستانه E3 2015 بود که بتسدا برای معرفی بازی Dishonored 2 آماده شده بود اما یک اشتباه بزرگ باعث شد تا دیگر غافلگیری در کار نباشد. ماجرا آن بود که در یک استریم که برای آماده‌سازی E3 در حال انجام بود، برخی از کارمندان بتسدا درباره داستان کوروو و امیلی (کاراکترهای اصلی نسخه دوم) صحبت می‌کردند و خبر نداشتند که صدای آن‌ها به صورت زنده در حال پخش است. طرفداران در همان لحظه متوجه شدند که نسخه دوم دیس‌آنرد در دست ساخت است و آماده معرفی‌ست.
Fallout 4
معمولا هیجان و انتظارات زیادی برای بازی‌های بتسدا وجود دارد و آخرین نمونه آن هم که بازی استارفیلد بود. اما بیایید به عقب‌تر و زمانی بازگردیم که مردم شیفته Fallout 3 شده بودند و پس از اسکایریم، منتظر یک نسخه دیگر از فال‌اوت بودند. اینجا بود که بتسدا باری دیگر به اشتباه تمام اطلاعات بازی را لو داد. برخی از زیرمجموعه‌های نزدیک به بتسدا در سال ۲۰۱۳ اطلاعات اولیه داستانی و متن گفتگوها و داستان بازی (موسوم به اسکریپت -Script) را به اشتباه برای جیسون شرایر فرستادند. شرایر در آن زمان در رسانه کوتاکو فعال بود و از مونولوگ بازی و برخی از مکانیک‌های بازی آگاه شد چرا که بتسدا فایل اشتباهی برایش فرستاده بود. مشخص شد که بازی در بوستون جریان دارد و برای اولین بار کاراکتر اصلی دارای دیالوگ است و دیگر یک شخصیت صامت نیست. بتسدا از نشت این اطلاعات اصلا خوشحال نبود و تمامی مصاحبه‌ها و پرسش‌های این رسانه را نادیده گرفت و در نهایت هیچ کد نقدی هم برای این رسانه نفرستاد.
GeForce Now
رازها درباره توسعه بازی‌های ویدیویی فقط بین سازنده و ناشر قرار ندارد و شرکت‌های دیگر هم به واسطه فعالیت‌هایشان از رازهای پشت پرده خبر دارند. یکی از بزرگترین منبع اطلاعاتی دنیای بازی‌ها مربوط به سرویس کلاود شرکت Nvidia یعنی GeForce Now است. در سپتامبر ۲۰۲۱ بود که هکری از اوکراین موفق شد تا به پایگاه داده سرویس دست پیدا کند و فهرست طولانی از بازی‌هایی که قرار است در سال‌های آینده برای پی‌سی منتشر شوند را منتشر کرد. برخی از برجسته‌ترین نام‌ها مربوط به Kingdom Hearts IV و Street Fighter 6 بود. همچنین اطلاعات مهمی هم از سمت بازی‌های پلی‌استیشن منتشر شد. چرا که در این لیست نام بازی‌های God of War و Uncharted: Legacy of Thieves Edition هم مطرح شده بود. البته که در این لیست نام Ghost of Tsushima هم به چشم می‌خورد که تا به امروز خبر پورت آن روی پی‌سی رسمی نشده است. این یکی از بزرگترین لیک های صنعت بازی‌های ویدیویی محسوب می‌شود چرا که بر فعالیت دیگر توسعه‌دهنده‌های بازی‌های ویدیویی هم تاثیر گذاشت و هدف آن فقط انویدیا نبود.
Gears of War 3
سری گیرز یکی از مهم‌ترین بازی‌ها برای اپیک گیمز و اهمیت آن برای اکس باکس هم بسیار زیاد بود و انتظارات برای قسمت سوم بازی به اوج رسیده بود. اما تنها چند ماه پیش از انتشار بازی، یک نسخه ناتمام در سایت تورنت و دیگر منابع غیرقانونی منتشر شد. نسخه‌ای که طرفداران اصلا از آن راضی نبودند و به کیفیت بد بصری و انیمیشن‌های ناقص بازی انتقاد داشتند. این نسخه در حقیقت چیزی بود که در نمایش E3 به برخی از خبرنگاران نشان داده شده بود و همان نسخه در فضای اینترنت منتشر شده بود. اپیک گیمز سریعا بیانیه‌ای صادر کرد و اعلام کرد که اثر لو رفته مربوط به ساخت چند سال پیش است و نسخه نهایی هیچ شباهتی به نسخه لیک شده ندارد.
The Last of Us Part II
استودیوی ناتی داگ حساسیت زیادی داشت تا نمایش‌های The Last of Us Part II محدود باشند تا اطلاعات داستانی زیادی از آن درز پیدا نکند. اگر بازی را تجربه کرده باشید قطعا می‌دانید که ناتی داگ برای نمایش این بازی اصلا کار راحتی هم نداشت. با این حال پس از انتشار خبر تاخیر بازی به علت وضعیت توسعه نامشخص در دوران کرونا، یک هکر توانست به سرورهای ناتی داگ نفوذ کند و تمامی کات‌سین‌های بازی را در اینترنت منتشر کرد. به این ترتیب تمام اطلاعات مهم و پیچش‌های داستانی بازی در سراسر اینترنت منتشر و با واکنش خشمگین طرفداران همراه شد. در همان لحظه کارگردان بازی یعنی نیل دراکمن مورد حمله طرفداران خشمگین قرار گرفت و وضعیت توسعه بازی در بدترین شرایط پیش رفت. سونی به سرعت وارد عمل شد و اعلام کرد که با فردی که این اطلاعات را منتشر کرد برخورد کرده و او را به مراجع قانونی واگذار کرده است و هرگز هویت این فرد هم مشخص نشد. ناتی داگ هم به سرعت تاریخ انتشار جدید بازی را اعلام کرد و سعی کرد تا طرفداران زخم‌خورده را امیدوار کند.
البته که ناتی داگ همچنان هم از دست لیک‌ها در امان نمانده. در روزی که قرار بود تا از بازی The Last of Us Part I رونمایی شود، سونی به اشتباه عکس‌ها و تریلر بازی را منتشر کرد و بازی زودتر از معرفی لو رفت. همین اتفاق برای ریمستر The Last of Us Part II هم افتاد و تریلر بازی زودتر از معرفی رسمی لیک شد.
Half Life 2
در روزگاری که ولو یک توسعه‌دهنده محبوب میان بازیکنان بود، آن‌ها آماده انتشار بازی Half Life 2 در سپتامبر سال ۲۰۰۳ بودند که به ناگهان هکر آلمانی به نام Axele Gembe به شبکه داخلی ولو نفوذ کرد و سورس کد بازی را در اینترنت منتشر کرد. همچنین این هکر ادعا کرد که توسعه این بازی که تنها چهار روز با انتشار فاصله داشت به پایان نرسیده و همین موضوع باعث شد تا ولو سریع دست به کار شود و در اولین قدم بازی را تا نوامبر سال بعد تاخیر بزند. حرکتی که نزدیک به ۲۵۰ میلیون دلار برای ولو هزینه داشت. این هکر در سال ۲۰۰۴ دستگیر و به چهار سال حبس تعلیقی محکوم شد. در سورس کدهای بازی حتی محتوای حذف شده و اطلاعات مخفی بازی فاش شده بود و کار ولو برای درست کردن ماجرا بسیار سخت بود. شاید هم به همین خاطر است که هرگز نسخه سومی از این بازی منتشر نشد.
Capcom
تصور کنید که یک ناشر سال‌ها زمان می‌گذارد تا به یک برنامه گسترده برای آینده تنظیم کند و ناگهان در یک روز به خاطر یک VPN ناامن تمامی این اطلاعات لیک شود. این اتفاقی بود که در نوامبر ۲۰۲۰ برای کپکام رخ داد. یک گروه هکری با استفاده از بدافزار Ragnar Locker توانست به سرورهای داخلی کپکام نفوذ کند و بیش از یک ترابایت اطلاعات از استودیوهای کپکام را در اینترنت به فروش بگذارد. این گروه برای اثبات ادعایش تمامی اطلاعات از بازی منتشرنشده رزیدنت ایول (که بعدها Resident Evil Village نام گرفت) را در اینترنت منتشر کرد. این گروه از کپکام درخواست پرداخت ۱۱ میلیون دلار را داشت که کپکام گوش به حرف آن‌ها نداد و در نهایت تمامی اطلاعات در اینترنت منتشر شد. این بدافزار توانست از یک VPN قدیمی و داخلی کپکام که در حال بروزرسانی بود به سرورها نفوذ و اطلاعات را دانلود کند و تمامی برنامه‌های آینده کپکام را خراب کند.
GTA VI
راکستار هم به مانند ناتی داگ به شکل عجیبی با لیکرها درگیر شده و لیک‌ها به مانند یک بختک به جان این دو استودیو افتادند. در آخرین نمونه هم که تریلر GTA VI چهارده ساعت پیش از انتشار رسمی لو رفت و راکستار را مجبور کرد تا تریلر رونمایی را زودتر منتشر کند. (و البته اینترنت را منفجر کند!)
اما قضیه لیک GTA VI بزرگتر از یک تریلر است و ماجرا به سال قبل باز می‌گردد. در سپتامبر سال ۲۰۲۲، یک هکر شانزده ساله موفق شد تا بیش از ۹۰ دقیقه ویدیو از مراحل اولیه ساخت بازی جدید GTA را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کند. تصاویری که مراحل اولیه بازی را نشان می‌داد و طبق گزارش جیسون شرایر، تمامی آن‌ها واقعی بودند. هکر ادعا کرده بود که در حال حاضر تمامی سورس کدهای GTA V و GTA VI را در دستش دارد و راکستار را تهدید کرده بود که آن‌ها را منتشر می‌کند مگر آنکه مبلغ درخواستی‌اش پرداخت شود. اما تیک تو به سرعت با دارنده دامنه GTAFormus و اعضای ردیت تماس گرفت و از آن‌ها خواست تا ویدیوهای لیک شده را حذف کنند. جیسون شرایر گفت که این اتفاق یک کابوس برای تمامی اعضای راکستار است چرا که آن‌ها به شکل کاملا محرمانه بر این بازی کار می‌کردند و روحیه آن‌ها کاملا تخریب شده است. از طرفی واکنش‌های طرفداران هم یک مشکل دیگر برای کارمندان بود چرا که در همان زمان اکثر مخاطبان می‌گفتند که گرافیک بازی GTA VI اصلا انقلابی نیست در حالی که تنها تصاویری از مراحل ساخت بازی منتشر شده بود.
راکستار مجبور شد تا به طور رسمی اعلام کند که بازی جدید GTA در حال ساخت است و ابراز تاسف کرد که این بازی برای اولین بار به این شکل به مخاطبان نشان داده شد و البته اعلام کرد که این اتفاق تاثیری بر روند توسعه بازی نخواهد داشت. چند روز پس از این اتفاق پلیس لندن ادعا کرد این هکر ۱۷ ساله اهل آکسفوردشایر را دستگیر کرده و تحویل پلیس فدرال آمریکا داده است. او یکی از اعضای گروه هکری Lapsus$ بود و این گروه در طول چند سال گذشته بارها سرورهای مایکروسافت، اپل و سامسونگ را هدف قرار داده بود و برخی از اعضایش هم دستگیر شده بودند. وضعیت هکر GTA VI همچنان نامشخص است و حکم قطعی برای او صادر نشده است. البته که اخیرا باز هم یک لیک دیگر از محیط بازی منتشر شد که گویا لیکر ارتباطاتی با پسر کارگردان محیطی و هنری بازی داشته و از طریق او به این تصاویر دسترسی پیدا کرده است.
جنجال‌های یوبی‌سافت و لیک‌ها
ماجرای یوبی‌سافت و لیکرها از یک و چند بازی گذشته و یوبی‌سافت همیشه و همه جا درگیر این اتفاق است. این موضوع حتی به چند سال اخیر هم مربوط نمی‌شود و در سال 2006 هم ساخت بازی‌های جدید اسپلینتر سل و پرنس آو پرشیا هم لو رفته بود. در سال‌های اخیر هم به طور متعدد اخبارهای لیک از بازی‌های یوبی‌سافت منتشر می‌شود. به طور مثال تصاویر متعددی از بازی Assassins Creed Origins در سال ۲۰۱۵ منتشر شد که تمامی وقایع و امکانات بازی را به نمایش گذاشته بود. یا تنها یک روز قبل از رونمایی از بازی Watch Dogs Legion تمامی آرت ورک‌ها و حتی کانسپت آرت‌های بازی در اینترنت منتشر شد. در حال حاضر هم اطلاعات زیادی از نسخه بعدی بازی فار کرای منتشر شده و طبق سابقه می‌توانیم بگوییم که اکثر این اطلاعات درست هستند. حتی یکی از طراحان ارشد یوبی‌سافت طرحی از پروتاگونیست پروژه Assassins Creed Codname Red را چندی پیش در یکی از صفحات اجتماعی خودش به اشتراک گذاشت و به نوعی ظاهر کاراکتر را لو داد. بنابراین لازم بود که در این متن اشاره کنیم که یوبی‌سافت به شکل مستقیم با لیک و لیکرها درگیر است و توضیح اتفاقات یوبی‌سافت واقعا نیازمند یک مطلب جداگانه است!
در حال حاضر لیک‌ها به یک دردسر جدی برای توسعه‌دهندگان تبدیل شده و با گسترش امکانات استفاده از اینترنت و دسترسی‌پذیری دانش امنیت و شبکه، چالش استودیوهای بازی‌سازی و سرگرمی بیشتر هم می‌شود. البته که در برخی موارد خود ناشرها هم در درز پیدا کردن اطلاعات نقش دارند تا صرفا بحث و گمان‌ها درباره آن‌ها در فضای مجازی بیشتر شود تا به درآمد بیشتری دست پیدا کنند. اما حداقل درمیان بزرگترین لیک های صنعت بازی که در این مقاله به آن‌ها اشاره کردیم، انگیزه‌ها و اهداف مختلفی وجود داشته که چندان اتفاقات زیبا و جذابی برای بازیکنان و سازندگان بازی‌های ویدیویی نیست.
آنچارتد ۴ هم یادمه لیک شده بود اما نه به شدت لست آو آس پارت ۲