بزرگ‌ترین استودیوهای بازی‌سازی که تعطیل شدند!

این درست که بازی‌های ویدیویی شگفت‌انگیز هستند، اما تولیدشان آن قدر آسان نیست. مخصوصا بازی‌های AAA که ابعاد و بودجه بزرگی دارند. بنابراین شاید سازندگان و استودیوهای سازنده برخی از بهترین تجربه‌های تاریخ این صنعت، خیلی راحت به دست فراموشی سپرده شوند.

اما حقیقت این است که گیمینگ هم یک تجارت به حساب می‌آید و گاهی اوقات، مهم نیست کارنامه یک استودیو چه قدر خوب باشد؛ آن استودیو به ناچار و به خاطر یک یا چند دلیل تعطیل می‌شود. ناراحت‌کننده‌ترین بخش این است که بسیاری از استودیوهای خالق برخی از بهترین بازی‌های AAA تاریخ دیگر وجود ندارند و مخاطب‌های زیادی حتی از تعطیلی آن‌ها مطلع نیستند. این مطلب سراغ همین استودیوهای شاخصی می‌رود که حق‌شان است بخشی از تاریخ به آنها اختصاص یابد. با ویجیاتو همراه باشید.

Clover Studio

تعطیل شده در سال ۲۰۰۷ میلادی

بازی‌های شاخص: Okami، Viewtiful Joe، God Hand

استودیوی «کلاور» طی سال‌های ابتدایی دهه اول از قرن ۲۱ میلادی، یکی از مشهورترین زیرشاخه‌های شرکت کپکام محسوب می‌شد که مسئول ساخت تعدادی از خلاقانه‌ترین آثار تاریخ این ناشر ژاپنی همچون Viewtiful Joe و God Hand و همچنین بازی به‌یادماندنی «اوکامی» بود.

اما با وجود استقبال منتقدان، بیشتر بازی‌های کلاور در برآورده کردن انتظارات ناشر خود ناموفق عمل کردند. همچنین اعضای این استودیو از رویکرد کپکام ناراضی بودند، چون همیشه با ایده‌های جدید و پرریسک آنها مخالفت می‌کرد. اگر چه استودیوی کلاور نهایت در سال ۲۰۰۷ تعطیل شد، ولی اکثر اعضایش که شامل نام‌های شاخصی چون «شینجی میکامی»، «هیدکی کامیا» و «آتسوشی اینابا» می‌شود، همان سال استودیوی مطرح «پلتینیوم گیمز» را تاسیس کردند.

Midway Games

تعطیل شده در سال ۲۰۱۰ میلادی

بازی‌های شاخص: سری Mortal Kombat (تا نسخه آرماگدون)، Mortal Kombat vs. DC Universe، NBA Jam

زمانی که دستگاه‌های آرکید بسیار مطرح و پرطرفدار بودند، شرکت Midway Games به عنوان یک مهره کلیدی در صنعت بازی‌های ویدیویی شناخته می‌شد؛ شرکتی که فرنچایزهای مشهوری چون Rampage و NBA Jam و البته مهم‌تر از همه، سری «مورتال کامبت» را خلق کرد که پس از سی سال عمر، هنوز هم میلیون‌ها مخاطب در سراسر جهان دارد. این شرکت در گذشته یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بازی‌سازی در آمریکا بود.

ولی با این حال، تحول صنعت بازی‌های ویدیویی روی خوشی به Midway Games نشان نداد. همان طور که دستگاه‌های آرکید به مرور زیر سایه کنسول‌های خانگی قرار گرفتند، این شرکت به ساخت و نشر آثار خود ادامه داد. اما درآمد آنها کمتر و کمتر شد تا نهایت این شرکت در سال ۲۰۱۰ میلادی اعلام ورشکستگی کرد. بیشتر دارایی‌های Midway Games از جمله مورتال کامبت، بعدتر توسط شرکت Warner Bros. Interactive خریداری شد.

Psygnosis / Studio Liverpool

تعطیل شده در سال ۲۰۱۲ میلادی

بازی‌های شاخص: Wipeout و Colony Wars

شرکت سونی در سال ۱۹۹۴ میلادی با پلی‌استیشن وارد جنگ کنسول‌ها شد که البته نسبت به دیگر شرکت‌های ژاپنی هم‌دوره خود دیرتر عمل کرد. سونی بخش اعظمی از موفقیت ابتدایی پلی‌استیشن را مدیون استودیوهایی بود که به این دستگاه جدید ایمان داشتند. یکی از مهم‌ترین این استودیوها، بدون شک استودیوی Psygnosis بود که بعدا نام خود را به Studio Liverpool تغییر داد.

این استودیو با خلق سری Wipeuout و همچنین ساخت نسخه‌های مختلف از سری Formula One برای مدتی، پادشاه سبک رانندگی به حساب می‌آمد. همچنین باید به ساخت چند نسخه از سری Lemmings توسط آنها هم اشاره کنیم. شرکت سونی پس از ارزیابی تمام استودیوهای خود در اروپا، تصمیم به تعطیلی این استودیو در سال ۲۰۱۲ میلادی گرفت.

Neversoft

تعطیل شده در سال ۲۰۱۴ میلادی

بازی‌های شاخص: Tony Hawk’s Pro Skater، Spider-Man (2000)، Guitar Hero 3، Gun

استودیوی Neversoft به عنوان یکی از چندین استودیوی زیرشاخه شرکت اکتیویژن روی بازی‌های مختلف با سبک‌های متفاوتی کار کرد که از «تونی هاک» تا «اسپایدرمن» را شامل می‌شد. آنها همچنین برای چند سال، سکان‌دار اصلی فرنچایز «گیتار هیرو» پس از تصاحب توسط اکتیویژن بودند و حتی روی چند نسخه از سری Call of Duty کار کردند.

 متاسفانه این استودیو یکی از قربانی‌های تجدید ساختار سازمانی اکتیویژن در دهه قبل شد. پس از آن که بازی‌های گیتار هیرو درآمد کمتری نصیب ناشر کردند، بسیاری از اعضای این استودیو تعدیل شدند و مابقی به استودیوی «اینفینیتی وارد» پیوستند. پس از آن بود که استودیوی Neversoft در سال ۲۰۱۴ میلادی، درهای خود را برای همیشه بست.

Lionhead Studios

تعطیل شده در سال ۲۰۱۶ میلادی

بازی‌های شاخص: Fable، Black & White

سری Fable قبلا یکی از فعال‌ترین آی‌پی‌ها برای ایکس‌باکس بود. این فرنچایز مطرح و جاه‌طلبانه در سبک نقش‌آفرینی که «پیتر مولینیو» خالق آن است، تبدیل به موفقیتی بزرگ برای مایکروسافت شد و استودیوی سازنده یعنی Lionhead Studios با ساخت «فیبل»، نقشی کلیدی در مطرح شدن برند ایکس‌باکس ایفا کرد. این استودیو همچنین تولید سری بازی استراتژی Black & White را در کارنامه دارد.

سقوط «لاین‌هد» بیشتر به خاطر بازی ناموفق Fable Legends بود؛ یک نسخه چندنفره از این سری که مایکروسافت در نهایت آن را لغو و پس از مدتی، استودیوی سازنده را تعطیل کرد. مایکروسافت در آن زمان بودجه زیادی (حدود ۷۵ میلیون دلار) برای ساخت این بازی به لاین‌هد داده بود و سازندگان حدود چهار سال روی آن کردند. اما تولید بازی طبق انتظار مایکروسافت پیش نرفت و همین مورد در کنار تصمیم‌های نادرست و مدیریت اشتباه، سرنوشت بدی برای لاین‌هد رقم زد.

Visceral Games

تعطیل شده در سال ۲۰۱۷ میلادی

بازی‌های شاخص: Dead Space، Battlefield Hardline، The Godfather

یکی از دلایل بدنامی شرکت الکترونیک آرتز در تاریخ صنعت بازی‌های ویدیویی به خاطر تعطیل کردن استودیوی‌های متعدد است؛ موردی که در آن رقابت تنگاتنگی با اکتیویژن دارد. سخت می‌توان باور کرد که حتی استودیوی خالق فرنچایز موفق و تاثیرگذاری چون Dead Space هم توسط الکترونیک آرتز منحل شود، اما متاسفانه این اتفاق برای استودیوی «ویسرال گیمز» رخ داد.

ویسرال گیمز اگر چه بیشتر از همه به خاطر Dead Space شهرت دارد، اما افراد بسیاری با دیگر آثار استودیو مثل The Godfather و همچنین بازی کمتر دیده شده Dante’s Inferno خاطره دارند. این استودیو طی سال‌های آخر خود، روی بازی جدیدی از دنیای «جنگ ستارگان» کار می‌کرد. اما ناگهان چه اتفاقی افتاد؟ الکترونیک آرتز اعلام کرد ویسرال گیمز را به خاطر ترندهای در جریان بازار بسته است، اما بسیاری از طرفداران معتقدند تعطیلی ویسرال گیمز به این خاطر اتفاق افتاد که الکترونیک آرتز آن موقع، دیگر علاقه‌ای به ساخت بازی‌های تک‌نفره نداشت.

AlphaDream

تعطیل شده در سال ۲۰۱۹ میلادی

بازی‌های شاخص: Mario & Luigi: Superstar Saga، Mario & Luigi: Bowser’s Inside Story + Bowser Jr.’s Journey

استودیوی AlphaDream یکی از محبوب‌ترین همکارهای شرکت نینتندو بود که ساخت سری Mario & Luigi در سبک نقش‌آفرینی را به عهده داشتند. این موضوع که این استودیو، روی عناوینی از فرنچایز ماریو کار کرده است، خود افتخار بزرگی به حساب می‌آید، اما متاسفانه این برای نجات دادن یک شرکت کافی نبود.

استودیوی «آلفا دریم» در اواخر سال ۲۰۱۹ میلادی اعلام ورشکستگی کرد. آنها دلیل این اتفاق را درآمد کم و هزینه بالای ساخت بازی‌ها اعلام کردند که باعث شد نتوانند از پس پرداخت بدهی‌های خود برآیند. بسیاری از طرفداران، نینتندو را مقصر این سرنوشت تلخ می‌دانند، چون این استودیو را حتی پس از گذشت دو سال از عرضه سوییچ، مجبور کردند تا برای کنسول قدیمی 3DS بازی جدید بسازد.

Japan Studio

تعطیل شده در سال ۲۰۲۱ میلادی

بازی‌های شاخص: Gravity Rush، Ape Escape، Patapon، LocoRoco

استودیوی ژاپن سونی اگر مهم‌ترین استودیوی تاریخ پلی‌استیشن نباشد، بدون شک یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین آنها به حساب می‌آید که روی بسیاری از آثار فرست پارتی و انحصاری این شرکت کار کرده است. این استودیو نه تنها سازنده بازی‌هایی چون Ape Escape و Gravity Rush و LocoRoco محسوب می‌شود، بلکه روی آثاری چون ICO و Shadow of the Colossus هم کار کرده و به تیم‌های دیگر در ساخت عناوینی چون «بلادبورن» و گوست آف سوشیما کمک کرده است.

اگر استودیوی ژاپن نبود، برند پلی‌استیشن قطعا به جایگاه امروز خود نمی‌رسید. همین هم باعث شد تا خبر جدایی افراد متعدد از استودیو در سال‌های ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۱ میلادی، بسیاری از طرفداران را ناراحت و ناامید کند. استودیوی ژاپن در نهایت با استودیوی Team Asobi ترکیب شد و افراد باقی‌مانده به آن مهاجرت کردند.

Free Radical Design

تعطیل شده در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۲۳ میلادی

بازی‌های شاخص: TimeSplitters، Haze

استودیوی Free Radical Design به جرئت یکی از جالب‌ترین‌ها در صنعت بازی‌های ویدیویی است؛ استودیویی که توسط اعضای سابق استودیوی Rare سازنده بازی‌های GoldenEye 64 و Perfect Dark تاسیس شد، سراغ شرکت Eidos Interactive رفتند تا یک سری بازی شگفت‌انگیز در سبک تیراندازی اول شخص را بسازند. سری‌ای که با نام TimeSplitters می‌شناسیم.

پس از ساخت سه نسخه موفق از این سری، ناگهان همه چیز برای این استودیو اشتباه پیش رفت. ساخت بازی Star Wars Battlefront 3 پس از دو سال کار لغو شد. بازی بعدی آنها با نام Haze هم که قرار بود قاتل سری هیلو یا در اصطلاح Halo Killer باشد، چنان شکست تجاری و کیفی بزرگی بود که منجر به ورشکستگی Free Radical Design شد. شرکت «کرایتک» بعدا این استودیو را خرید و آن را تبدیل به شعبه انگلستان خود کرد.

پس از آن که شرکت Embracer Group در سال ۲۰۲۱ میلادی از تشکیل دوباره این استودیو و همچنین ساخت نسخه جدید از سری TimeSplitters خبر داد، طرفداران این فرنچایز نسبت به آینده امیدوار شدند. اما متاسفانه در دسامبر ۲۰۲۳ باری دیگر شاهد تعطیلی این استودیو بودیم. اتفاقی که حاصل خانه‌تکانی عظیم Embracer در ساختار زیرشاخه‌های خود بود.