چرا بازی‌های فوتبالی دیگر مانند گذشته جذاب نیستند؟

مطمئنم خیلی از شما مانند من معتقد هستید که عناوین فوتبالی صنعت ویدیوگیم دیگر مانند گذشته جذاب نیستند. چند سال است که دیگر رقیبی برای سری FIFA یا EA FC وجود ندارد و با عوض شدن فصل‌ها صرفا بازیکن‌ها به تیم‌های دیگر منتقل می‌شوند و چیز جدیدی را در این مجموعه مشاهده نمی‌کنیم. از طرفی دیگر نمی‌شود شور و هیجانی که در آثار دهه ۲۰۰۰ تا اواسط دهه پیش بود را در عناوین نسل فعلی مشاهده کرد. اما دلیل این امر چیست؟ چرا این اتفاق برای مجموعه فیفا و پس افتاد؟ در این متن از ویجیاتو قصد دارم تا به گذشته‌ای نه چندان دور سر بزنم و دلایل افت بازی‌های فوتبالی از لحاظ گیم‌پلی، شور و هیجان، جذابیت و... را بررسی کنم پس با ما همراه باشید.

گیم‌پلی طبیعی‌تر طی زمان نتیجه‌ای برعکس داشت

بحث طبیعی شدن گیم‌پلی عناوینی مانند فیفا و پس به سال ۲۰۱۶ بر می‌گردد، البته که قبل از آن هم بحث‌های بسیاری در این زمینه وجود داشت. سال ۲۰۱۶ بود که الکترونیک آرتز بازی FIFA 17 را روانه بازار کرد و به نوعی رقیبش PES 2017 که اتفاقا اثری محبوب بود را کاملا محو کرد. دلیل اصلی این اتفاق استفاده EA از موتور بازی‌‌سازی Frostbite بود که گیم‌پلی بازی را به شدت نسبت به نسخه قبلی پیشرفته‌تر کرد. همان سال هم نسخه موبایلی فیفا با نام فیفا موبایل عرضه شد و کاملا بازار را در دست خود گرفت. سری پس هم لایسنس اکثر تیم‌های اروپا را از دست داده بود و طولی نکشید تا حق استفاده مسابقات مهم اروپایی مانند لیگ قهرمانان اروپا از این مجموعه گرفته شد.

کونامی با قصد تقلید از فیفا تصمیم گرفت تا آثار خود را طبیعی کند و نسخه ۲۰۱۹ شروعی بر این پروژه بود که خب خیلی سریع شکست خورد. الکترونیک آرتز هم وقتی دید رقیب سری بازی محبوب خود اوضاع نابسامانی را سپری می‌کند بخش Volta را به فیفا ۲۰ اضافه کرد و محبوبیتش چندین برابر شد. اما متاسفانه نبودن رقیب برای فیفا کار را خراب کرد و نسل نهم کنسول‌ها میزبان نسخه‌هایی از این مجموعه شد که گویا فقط حرکت‌ها و نحوه عملکرد بازیکنان کمی شبیه به واقعیت است.

تکنولوژی Hypermotion در نسخه نسل نهمی فیفا ۲۲ معرفی شد و خیلی از بازیکنان را هیجان‌زده کرد اما جالب است که قبلا چنین موردی را دیده بودیم. PES 2013 که به عقیده من بهترین و محبوب‌ترین بازی فوتبالی سری تا به امروز محسوب می‌شود، هایپرموشن را با عنوان Player ID در خود داشت. پلیر آی‌دی این گونه تعریف می‌شد که خیلی از بازیکنان مشهور و بزرگ در بازی درست مانند نسخه واقعی خود حرکت و عمل می‌کنند. این مورد حتی در عملکرد کلی تیم‌ها نیز تاثیر داشت و نحوه جایگیری بازیکنان، تاکتیک‌ها، هماهنگی‌ها و... همگی با دقت در بازی جایگذاری شده بودند. این نشان می‌دهد فیفا آنچنان هم رو به جلو حرکت نکرده است بلکه پس افت کرد و همه آن را به دست فراموشی سپردند.

تعبیر دیگری هم می‌شود برای این مورد داشت. الکترونیک آرتز با پیچیده کردن عناوین خود به پلیرها تلقین می‌کند که با اثری فوق‌العاده طرف هستند در حالی که اصلا این‌طور نیست. اگر نگاهی به عناوینی مانند PES 2013 و FIFA 13 بیندازیم متوجه می‌شویم زیبایی و جذابیت این آثار در سادگی آن‌ها بوده است. جزئیات آثار امروزی صرفا بیشتر تزئین می‌شوند و هیچ چیز به درون آن‌ها اضافه نمی‌شود که هیچ حتی روز به روز پسرفت می‌کنند. اما در گذشته این‌طور نبود و انقدر بازی‌ها ساده و تو دل برو بودند که تمامی لحظات تجربه آنان لذت بخش بود. اگر شما در یک لحظه از اثری مانند FC 24 به عناوین سال ۲۰۱۳ سوییچ کنید شاید اول کمی حس قدیمی بودن بازی آزارتان دهد، اما چند دقیقه بعد حسی فراموش‌نشدنی به شما می‌دهد که نمی‌خواهید هرگز از آن‌ها خارج شوید.

فیفا در حال حاضر هرچیزی ارائه می‌دهد جز فوتبال ناب

زمانی که بخش ولتا به فیفا اضافه شد طرفداران سری PES هم سراغ این اثر آمدند چون تجربه‌ای کاملا جدید محسوب می‌شد. خاصیت ولتا به تکنیک‌ها و حرکات نمایشی آن است و همه بازیکنان می‌خواهند حریف خود را با استفاده از آن‌ها تحقیر کنند. در اصل این بخش فانتزی فیفا را تا حد خیلی زیادی بالا برد اما یک مشکل بزرگ ایجاد شد. بعضی از تکنیک‌های مخصوص ولتا به بخش فوتبالی نیز سرایت کردند و همین امر باعث ایجاد یک فضای عجیب و حتی سمی در بازی‌ها شد. استفاده مکرر و زیاد از حرکات نمایشی‌ مخصوص فوتبال خیابانی در مستطیل سبز برای خیلی از بازیکنان ممکن است جذاب باشد، اما اگر با دقت نگاه کنیم می‌بینیم چقدر این کار باعث دور شدن بازی از واقعیت شود. هیچ بازیکنی از تکنیک‌های عجیب فری استایلی در زمین فوتبال استفاده نمی‌کند و انجام چنین کارهایی مشخصا با ذات فوتبال در تضاد است.

همین دور شدن از واقعیت و دیدن حرکاتی واقعا غیرواقع‌گرایانه کم کم باعث بد شدن فیفا می‌شود. جدای از این حرکات بحث Power Shot نیز پیش می‌آید که واقعا مسخره است. مطمئنا شما دیده‌اید بازیکنی مانند ارلینگ هالند در FC 24 با پاورشات و قیچی برگردان آن هم از وسط زمین ضربه‌ای می‌زند که نه تنها گل می‌شود بلکه کم می‌ماند تا دروازه از جایش در بیاید. در لحظه اول شاید چنین چیزهایی جذاب به نظر برسند، اما بعد از مدتی به پوچ و مسخره بودن آنان پی می‌برید. در گذشته اما چنین نبود و هر دو مجموعه فیفا و PES فوتبالی ناب به بازیکنان ارائه می‌دادند.

FIFA Ultimate Team به فضایی مسموم تبدیل شده است

بخش آنلاین و محبوب فیفا یعنی آلتیمیت تیم در حال حاضر از چند جهت واقعا بد شده است. اولین وجهه این مورد همان گیم‌پلی غیرواقع‌گرایانه است که صحبتش را کردیم. اما مورد دیگری که هست Pay to Win شدن فیفا طی سالیان اخیر است. شما باید مدام خرج کنید تا بازیکنی جدید بخرید که برایتان مدتی کار کند بعد هم با یک نفر دیگر جایگزینش کنید. بعد اینکه ریتینگ بازیکنان واقعا تعجب آور است. برای مثال هزاران ورژن مختلف از یک بازیکن متوسط می‌بینید که ریتینگ بالای ۱۱۰ دارند. EA برای نگه داشتن شما در بازی خودش مجبورتان می‌کند مدام بازیکن جدید بخرید و انقدر تعداد این‌ کاراکترها زیاد شده است که نمی‌شود به راحتی دست از آنان کشید.

آلتیمیت تیم قبلا فضایی به مراتب بهتر داشت ولی الان به مکانی وحشتناک تبدیل شده است. قبلا هر مسابقه فضایی خاص داشت اما در حال حاضر خیلی از مسابقات آنلاین در اصل سیرکی هستند که بعضی از پلیرهای سمی مشغول تمسخر حریفشان می‌باشند. از طرفی آلتیمیت تیم به شدت اعتیادآور است و پلیرها هم تحت تاثیر جو تاکسیک ایجاد شده توسط EA قرار می‌گیرند و دست از تجربه‌اش نمی‌کشند.

عدم خلاقیت

نداشتن خلاقیت کافی یکی از دلایل دیگر جذاب نبودن نسل فعلی بازی‌های فوتبالی است. برای مثال می‌توانم به PES 2011 اشاره کنم. در بخش Extra Content این بازی ما یک واحد پول به نام GP داشتیم و تعداد بی‌شماری از آیتم‌های جذاب که باعث بیشتر شدن حجم فان این این اثر می‌شدند. مثلا مدل موی مجسمه موآی، مایکل جکسون، کلاه‌خود سربازان یونان باستان یا حتی سامورایی‌ها را می‌شد بخریم و روی بازیکنان اعمال کنیم. یا حتی می‌شد از بشکه، بالشت و شکلات به عنوان توپ استفاده کرد. همین موارد ریز و قابل تنظیم در آثاری مانند PES 2011 باعث جذابیت و محبوبیت آن می‌شد که در آثار امروزی به ذهن توسعه‌دهندگان لحظه‌ای خطور نمی‌کند.

جدای از جزئیات ریز و جالب بیایید به گیم‌پلی نگاهی کلی بیندازیم. PES 2013 نسبت به نسخه‌های قبلی خود تغییرات بسیاری پیدا کرده بود و مانند اسمش به تکامل رسیده بود. خلاقیت سازندگان در تک تک المان‎‌های این بازی موج می‌زند و به طرفداران تجربه‌ای متفاوت ارائه می‌دهد. اما این وسط الکترونیک آرتز با اف‌سی چه می‌کند؟ صرفا تعدادی انیمیشن برای صحنه‌های مختلف تعریف می‌کند و اهمیتی به هسته اصلی بازی نمی‌دهد. توسعه‌دهندگان باید درک کنند که خوشحالی بازیکنان با دروازه‌بان بعد از دفع توپ به کرنر چیزی نیست که پلیرها خواستار آن هستند. آن‌ها یک تجربه ناب از فوتبال را در قالب ویدیوگیم می‌خواهند که با انتشار هر بازی جدید بهتر و تازه‌تر شود و به جای اضافه کردن موارد غیرضروری مشکلات اساسی برطرف شوند.

نسل فعلی فوتبال مانند گذشته جذاب نیست

تا الان در مورد خود بازی‌ها صحبت کردیم، اما به یک مورد اساسی خارج از این آثار نیز باید بپردازیم. نسل فعلی فوتبال و فوتبالیست‌ها به جذابیت گذشته نیستند و هیجانی که فوتبال یک دهه پیش به قبل داشت دیگر مشاهده نمی‌شود. البته من نمی‌گویم پرطرفدارترین ورزش دنیا، کاملا هیجان خود را از دست داده است. برای مثال پریمیرلیگ انگلستان همیشه پرتنش و جذاب است و لالیگا نیز هنوز کمی حرف برای گفتن دارد، اما نسلی که بازیکنانی مانند لیونل مسی و کریستیانو رونالدو و تیم‌هایی مانند بارسلونای گواردیولا و رئال مادرید زیدان را دیده است مثل قبل از فوتبال لذت نمی‌برد.

اضافه شدن تکنولوژی‌هایی مانند VAR، دست داشتن سیاست‌های کثیف و زشت در تقریبا تمامی وجهه‌های فوتبال، حاشیه رو بودن خیلی از بازیکنان و بسیاری از دلایل دیگر همگی باعث شدند این ورزش دیگر به زیبایی و جذابیت قبل نباشد. همان‌طور که گفتم بازی‌های فوتبالی قدیمی را سادگی‌شان زیبا می‌کرد و این مورد در نسل‌های قبلی این ورزش نیز کاملا صدق می‌کند. قطعا بازیکنانی مانند ارلینگ هالند، کیلیان امباپه، فیل فودن و بقیه ستاره‌های این نسل فوتبال را جذاب کرده‌اند اما هیچ‌وقت مانند گذشته هیجان را به مخاطبان و طرفداران منتقل نمی‌کنند.

آیا عرضه بازی‌ای مانند UFL می‌تواند جان دوباره‌ای به این آثار بدهد؟

همان طور که می‌دانید بازی UFL چند سال پیش به عنوان رقیبی برای فیفا و پس معرفی شد و عرضه آن تا سال ۲۰۲۴ به تعویق افتاد. این بازی که توسط استودیو Strikerz در دست ساخت است از چند جهت می‌تواند به اثری موفق تبدیل شود و رقابتی جدید با اف‌سی ایجاد کند. اول اینکه UFL یک اثر کاملا رایگان خواهد بود و تجربه‌اش برای بازیکنان به صورت عادی هزینه‌ای نخواهد داشت. بعد از آن می‌شود به حرکت قابل احترام توسعه‌دهندگان در مقابل بازیکنان اشاره کرد. آن‌ها مراحلی از توسعه بازی را با پلیرها به اشتراک گذاشتند و از آنان خواستند تا ایرادات را گزارش کنند و ایده‌های خود را برای بهتر کردن اثرشان ارائه دهند. این موارد باعث می‌شوند پتانسیل UFL از همین حالا بالا به نظر برسد و شاید بتوانیم بعد از مدت‌ها شاهد اثری متفاوت و جذاب در زمینه بازی‌های فوتبالی شاهد باشیم. از طرفی اخیرا هم شایعه‌ای مطرح شده حاکی از آنکه کمپانی 2K هم حق مالکیت بازی فیفا را برعهده گرفته و احتمالا امسال شاهد بازی FIFA 2K25 هم باشیم.

خب دوستان نظر شما چیست؟ به نظر شما دیگر چه دلایلی باعث ضعف و عدم جذابیت بازی‌های فوتبالی نسل فعلی هستند؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.