از نخستین پلی استیشن تا پلی استیشن 4 پرو

چند روزی است که به لطف انتشار اطلاعات تازه درباره کنسول نسل بعدی پلی استیشن 5 از سوی مارک سرنی، معمار دستگاه، سونی و پلی استیشن دوباره تیتر خبرگزاری‌های گیم و تکنولوژی را مال خود کرده‌اند. در حال حاضر می‌دانیم که پلی استیشن 5 قرار است در ماه آذر یا دی سال ۹۹ شمسی عرضه شود و ویژگی‌های بسیار اعجاب‌انگیزی دارد. اما برند پلی استیشن چه روندی را طی کرده تا به این نقطه برسد؟ بیایید مروری داشته باشیم بر تمام کنسول‌های سونی از ابتدا تا به امروز.

سونی اولین بار در سال ۱۹۹۴ بود که برند پلی استیشن را روانه بازار کرد و از آن زمان تاکنون، شاهد ارائه ۴ سخت‌افزار اصلی و شماره‌دار بوده‌ایم (البته اگر بخواهیم کنسول‌های دستی را نادیده بگیریم).

همه کنسول ها از لحاظ طراحی و سخت‌افزار نسل به نسل پیشرفت کردند و حالا اندکی بیشتر از یک سال تا عرضه پلی استیشن 5 باقی مانده. براساس آخرین آمار، تقریباً بیش از ۷۵ درصد از کل سود کمپانی سونی به طور مستقیم از طریق برند پلی استیشن حاصل می‌شود و بی‌راه نیست که بگوییم آینده این شرکت شدیداً با صنعت سرگرمی گره خورده است.

اولین پلی استیشن، روز سوم دسامبر سال ۱۹۹۴ در ژاپن عرضه شد و اولین کنسول بازی با فروش بیش از ۱۰۰ میلیون واحد لقب گرفت، در حالی که پنج نسل از عرضه کنسول‌ها می گذشت و شرکت‌هایی نظیر نینتندو و سگا به شدت بازار را تحت سلطه داشتند.

آنچه سبب موفقیت شگرف پلی استیشن در دهه ۹۰ میلادی شد، قطع همکاری میان سونی و نینتندو برای ساخت کنسول Nintendo PlayStation است. نینتندو نپذیرفت که با سونی همکاری کرده و کنسول بازی مشترکی عرضه کنند و نتیجه این شد که سونی خودش کنسولی جداگانه عرضه کرد و نینتندو هم با Nintendo 64 به میدان گام گذاشت.

بازی‌های پلی استیشن روی سی‌دی عرضه می‌شدند آن هم در حالی که نینتندو هنوز با کارتریج های کم‌حجم کار می‌کرد. نتیجه آن شد که بازی‌های فوق‌العاده‌ای برای پلی استیشن آمد که به دلیل کمبود فضای کارتریج‌ها، امکان ساخت‌شان برای نینتندو 64 وجود نداشت.

بازی‌ها کم‌کم سه‌بعدی شدند و نبرد بر سر پولیگان بیشتر شکل گرفت. ظاهر کلی دوال‌شاک از همان سال تاکنون تقریبا هیچ تغییری نداشته با این تفاوت که ورژن اولیه کنترلرهای کنسول بدون آنالوگ‌ها بود و بعدها در سال ۱۹۹۷، سونی پیشرفتی در این زمینه داشت و کنترلرهای دوال شاک را عرضه کرد.

رقبای اصلی:

• Sega Saturn
• Nintendo 64

بازی‌های برجسته این کنسول:

• سری Resident Evil
• سری Tekken
• Dead or Alive
• Tomb Raider
• Final Fantasy VII/VIII/IX
• Castlevania: Symphony of the Night
• Silent Hill
• Metal Gear Solid
• Crash Bandicoot
• Tony Hawk’s Pro Skater 2
• Gran Turismo
• Chrono Cross
• Spyro the Dragon
• PaRappa the Rapper

شش سال گذشت و در سال ۲۰۰۰، سونی برای اولین‌بار رسم کوچک کردن کنسول‌ها را به راه انداخت. PSOne در واقع همان پلی استیشن بود با این تفاوت که اندامی بسیار کوچک‌تر داشت و رابط کاربری‌اش هم اندکی بهبود یافته بود.

پلی استیشن 2 اولین بار در ژاپن عرضه شد و هنوز کنسولی نیامده که بتواند رکورد فروش این افسانه را بشکند. با خاتمه تولید پلی استیشن 2 در سال ۲۰۱۲، سونی اعلام کرد که این کنسول بیش از ۱۵۵ میلیون واحد در سراسر جهان فروخته است.

همزمان با پلی استیشن 2، مایکروسافت هم تازه به دنیای کنسول‌های بازی قدم گذاشته و اکس باکس را ارائه کرده بود. دریم‌کست هم آخرین کنسول سگا و یک شکست بزرگ لقب گرفت. در حقیقت اکس باکس و گیم کیوب نینتندو هم وضعیت فروش خوبی نداشتند و همه چیز زیر سر پلی استیشن 2 بود.

در پایان عمر ۱۲ ساله‌اش، پلی استیشن 2 بیش از ۲ هزار بازی ویدیویی داشت که بسیاری از آن‌ها هنوز در یاد و خاطر مانده‌اند.

پلی استیشن 2 با پردازنده Emotion Engine که تک هسته‌ای و با فرکانس پردازشی ۲۹۴.۹ مگاهرتزی بود عرضه شد. در کنار آن، ۲۳ مگابایت حافظه رم سیستم و ۴ مگابایت حافظه رم ویدیو قرار داشت. رقم‌ها را با پلی استیشن 4 مقایسه کنید تا متوجه پیشرفت تکنولوژی در عرض ۱۳ سال شوید.

در حالت اختیاری می‌توانستید تا ۴۰ گیگابایت هارد روی کنسول داشته باشید. خبری هم از نصب بازی‌ها نبود، فقط برای سیوها و البته مدیا. با این حال، کارت‌های حافظه ۸ مگابایتی (در قیاس با کارت‌های ۱۲۸ کیلوبایتی پلی استیشن وان) برای سیوها کافی بودند.

همراه با کنسول، دوال‌شاک ۲ هم عرضه شد که نه تغییر خاصی کرده بود و نه بی‌سیم شده بود.

رقبای اصلی:

• سگا دریم‌کست
• نینتندو گیم‌کیوب
• مایکروسافت اکس باکس

بازی‌های برجسته این کنسول:

• Grand Theft Auto III/Vice City/San Andreas
• Final Fantasy X
• Devil May Cry
• سری Suikoden
• Metal Gear Solid 2/3
• Twisted Metal Black
• سری Silent Hill
• Jak and Daxter
• Ratchet & Clank
• Sly Cooper
• Kingdom Hearts I/II
• Katamari Damacy
• God of War I/II
• Gran Turismo 3: A-Spec

در سپتامبر سال ۲۰۰۴، سونی به سیاست عرضه کنسول کوچک‌تر از همان نسل ادامه داد و پلی استیشن 2 اسلیم‌لاین را عرضه کرد. طبق معمول، اندازه‌اش بسیار کوچک‌تر شده بود و صدایی بسیار کمتر داشت. کابل اترنت داخلی هم از دیگر پیشرفت‌های آن به حساب می‌آمد.

۱۱ نوامبر ۲۰۰۶. یک بار دیگر ژاپنی‌ها اولین کسانی بودند که دست‌شان به پلی استیشن جدید سونی می‌رسید. پلی استیشن 3 در عمر طولانی خود موفق به فروش ۸۰ میلیونی شد و حتی به موفقیت‌های نسل قبل، نزدیک هم نشد.

دلیل؟ قیمت بالای ۶۰۰دلاری، عرضه دیرهنگام نسبت به اکس باکس ۳۶۰ و البته داشتن رقیبی قدرتمند به نام Nintendo Wii.

پردازنده این کنسول با همکاری توشیبا و IBM پدید آمده و Cell لقب گرفته بود. پردازنده Cell شامل هفت هسته با فرکانس پردازش ۳.۲ گیگاهرتز بود. پردازشگر گرافیکی RSX Reality Synthesizer قدرت دستگاه را تامین می‌کرد و ۲۵۶ مگابایت VRAM کافی بود تا عناوین فوق‌العاده‌ای نظیر سری آنچارتد پدید آیند. همچنین، پلی استیشن 3 اولین کنسول با قابلیت اجرای بازی‌ها با رزولوشن 1080p به حساب می‌آید.

پلی استیشن 3 های اولیه، قادر به اجرای بازی‌های پلی استیشن 2 نیز بودند؛ چون پردازنده کنسول قدیمی هم درون دستگاه گنجانده شده بود اما بعدها سونی برای کاهش قیمت، این پردازنده را حذف کرد.

وای‌فای، حافظه ۲۰ گیگابایتی و دوال‌شاک ۳ که اولین کنترلر وایرلس خانواده پلی استیشن بود، از دیگر مشخصه‌های مهم پلی استیشن 3 محسوب می‌شدند. مدل‌های اولیه اکس باکس ۳۶۰ هیچکدام وای‌فای نداشتند.

رقبای اصلی:

• نینتندو Wii
• مایکروسافت اکس باکس ۳۶۰

بازی‌های برجسته این کنسول:

• The Last of Us
• Grand Theft Auto IV/V
• Uncharted 2/3
• LittleBigPlanet
• Red Dead Redemption
• Metal Gear Solid 4: Guns of the Patriots
• God of War III

پلی استیشن 3 اسلیم در سپتامبر ۲۰۰۹ معرفی شد و یک سوم کوچک‌تر و سبک‌تر بود. معماری پردازنده‌های سل در حالت ۴۵ نانومتری کمک می‌کرد مصرف برق دستگاه کاهش یافته و در نتیجه ابعاد سیستم خنک‌کننده کوچک‌تر شود.

برای اولین‌بار در سپتامبر ۲۰۱۲، سونی دومین مدل اسلیم از یک کنسول را نمایش داد. پلی استیشن 3 سوپر اسلیم از همه لحاظ کوچک‌تر، سبک‌تر و شاید هم زیباتر بود.

تقریبا شش سال پیش بود که پلی استیشن 4 در آمریکای شمالی و اروپا عرضه شد. در روز اول، یک میلیون نفر آن را در آمریکا خریداری کردند که همین مسئله سبب شد پلی استیشن 4، سریع‌ترین فروش را در میان کنسول‌های بازی در طول تاریخ داشته باشد. پلی استیشن 4 اولین کنسول سونی بود که ابتدا در آمریکا و اروپا و سپس در شرق عرضه شد.

پردازنده آن بر اساس معماری x86-64 Jaguar از شرکت AMD ساخته شده که هشت هسته‌ای بوده و فرکانس پردازشی هر هسته برابر با ۱.۶ گیگاهرتز است. در کنار آن ۸ گیگابایت حافظه GDDR5 قرار دارد که همین میزان رم، برتری‌ای نسبی در قیاس با اکس باکس وان ایجاد کرده.

برای اولین‌بار پس از یک دهه، سونی تغییراتی قابل قبول روی کنترلر کنسول به نمایش گذاشت و ضمن اضافه کردن یک تاچ‌پد بزرگ، دکمه Share را هم افزود تا با پیشرفت جامعه گیمرها هم‌سو شود. تا به اینجای کار، پلی استیشن 4 فروشی فوق‌العاده را تجربه کرده است.

رقبای اصلی:

• نینتندو Wii U
• مایکروسافت اکس باکس وان

بازی‌های برجسته این کنسول:

• Uncharted 4: A Thief’s End
• Bloodborne
• Infamous: Second Son
• Until Dawn
• Metal Gear Solid V: The Phantom Pain
• The Witcher 3: Wild Hunt
• Dragon Age: Inquisition
• Middle-earth: Shadow of Mordor

پلی استیشن 4 اسلیم در واقع ورژن باریک‌تر شده پلی استیشن 4 معمولی است و به جز وای‌فای، بلوتوث و پشتیبانی USB 3.1، هیچ تفاوت سخت‌افزاری خاصی با مدل‌های عادی ندارد. بی‌راه نیست اگر بگوییم که مدل معمولی، برتری ظاهری بسیاری نسبت به ورژن اسلیم دارد. اما به‌هرحال، سلیقه هم مطرح است. به نظر شما کدام مدل زیبایی بیشتری دارد؟

پلی استیشن 4 ابتدایی از ۱.۸۴ ترافلاپس قدرت پردازشی بهره می‌برد در حالی که ورژن پرو، به سخت افزاری مجهز شده که قادر است ۴.۲ ترافلاپس پردازش انجام دهد. کنسول آخر سونی به قدری قدرت دارد که می‌تواند بازی‌ها را در حالت 4K اجرا کرده یا دست کم آن‌ها را به 4K آپ‌اسکیل کند.

همه بازی‌های پلی استیشن 4 معمولی روی کنسول جدید هم قابل اجرا هستند و بالعکس. در حقیقت هیچ تفاوتی بین تعداد بازی‌ها وجود ندارد اما برخی عناوین ممکن است از کیفیت گرافیکی بیشتری بهره ببرند.

پلی استیشن 4 پرو، هفته با قیمت ۴۰۰ دلار عرضه شد؛ آن هم در حالی که مدل‌های استاندارد و اسلیم ۳۰۰ دلار قیمت داشتند.

کدا‌م یک از این ۱۰ کنسول بازی را داشته‌اید و با کدام‌ بیش‌ترین خاطره را؟