نقد فیلم Old Guard – گارد متلاشی شده جاویدان

زمانی که فیلم Exaction با وجود تمام نقص‌هایی که داشت مورد تمجید اکثر کاربران قرار گرفت، باید حدس می‌زدیم که فیلم‌های اکشن پاپ کورنی (سرگرم‌کننده و بدون پیچ و خم داستانی خاص) به سلیقه مردم در قرنطینه خوش آمده، با نبود سینماها و کمبود اکران فیلم‌های درخور توجه، حالا فیلم‌هایی که آنچنان دندانگیر هم نیستند تبدیل به پربازدیدترین آثار سینمایی می‌شوند. مردم در خانه‌هایشان ترجیح می‌دهند چند بازیگر مشهور را در یک فیلم پر زرق و برق ببینند و برای خودشان یک سینما بازسازی کنند. آنها چند ماه است که رنگ پرده نقره‌ای را به چشم ندیدند و نت‌فلیکس و سایر VODها مسئولیت تامین محتوای سینمایی فاخر مردم را بر عهده گرفته‌اند. با نقد آخرین اثر مورد توجه قرار گرفته نت‌فیلکس در این روزها همراه ویجیاتو باشید.

اگرچه ساخت عنوان Old Guard از سال ۲۰۱۷ آغاز شده و ربطی به شیوع ویروس کرونا نداشته و نت‌فلیس هم حق و حقوق پخش فیلم را در مارس ۲۰۱۹ خرید، یعنی زمانی که بازهم ویروس کرونایی در کنار نبود اما همانطور که بالاتر گفتم به نمایش درآمدن Old Guard در این ایام، کاملا به نفع فیلم بوده است چرا که آخرین کار «جینا پرنس بیتوود» کارگردان، تنها یک فیلم سرگرم‌کننده است که در دوران کنونی «هایپ» شده وگرنه آش دهانسوزی هم در کار نیست.

اگر فیلم Old Guard را بدون هیچ پیش‌زمینه ذهنی ببینید، احتمالا از دیدن آن بیشتر لذت خواهید برد تا اینکه تریلرها یا اخبار و نقدهای آن را خوانده باشید و بعد به سراغش بروید. شما اگر هیچ پیش زمینه ذهنی درباره سوژه داستانی به شدت جذاب این فیلم ندانید، یقینا در همان یک ربع ابتدایی فیلم که تمام قهرمانان با ضرب گلوله از پای در می‌آیند، شوک زده خواهید شد. ولی احتمالا اگر اخبار فیلم را دنبال کرده باشید و یا با منبع اصلی این فیلم یعنی کمیک بوکی (یه با طور دقیق‌تر، یک نوول گرافیکی) با همین نام آشنا باشید، می‌دانید که با چه ابرقهرمانانی در فیلم سر و کار دارید.

داستان Old Guard درباره گروهی نبرد پیشه است، از این لغت به جای واژه ملموس‌تر مزدور استفاده کردم چرا که مزدور در زبان ما معنایی منفی دارد، گروه داستان ما افرادی هستند که به خاطر پول می‌جنگند و لزوما هم کار بدی نمی‌کنند بلکه امرار معاش زندگی‌شان از این طریق است و بس! این گروه نبرد پیشه ۴ نفره، نامیرا هستند و این حرف بدان معنی نیست که با ۴ رویین تن روبرو هستیم، بلکه نامیرایی گروه مذکور ویژگی‌های جالبتری‌ دارد. گروه داستان ما می‌توانند بمیرند و به راحتی پس از چند ثانیه به زندگی بازگردند، آنها ولی هربار طعم مرگ را حس می‌کنند و زجر مرگ را نیز می‌کشند، اما می‌دانند که به احتمال نود و نه درصد، دوباره زنده خواهند شد.

پتانسیلی که در سوژه داستان فیلم Old Guard قرار دارد بسیار هیجان انگیز است. اینکه گروهی دائما بمیرند ولی زنده بشوند می‌تواند دستمایه ساخت یک اثر اکشن سراسر هیجان باشد...اما صبر کنید. برای این هیجان نیاز به دشمنانی درخور این گروه داریم. اینکه بدانیم قهرمانان قصه هیچ‌گاه نمی‌میرند و در برابر ارتش دشمنان می‌توانند به راحتی آب خوردن، زنده بمانند کمی تا قسمتی حال‌گیری است. خبر بدی که برایتان دارم اینست که کارگردان با این حال‌گیری همراه شده و آن را دو دستی چسبیده است!

فیلم با پیدا شدن یک شخص پنجم آغاز می‌شود، شخصی که ویژگی‌هایی همانند اعضای این گروه را دارد و او هم یک نامیرا به شمار می‌رود. ورود شخص جدید به گروه، اندک اندک خلا‌های داستانی را پر می‌کند. این قسمت از فیلم که با پرسش و پاسخ روایت می‌شود، کمی احمقانه به نظر می‌رسد. شخص جدید گروه (یعنی دختری سیاهپوست به اسم نایل) سوالاتی از اعضای گروه می‌کند و آنها نیز جوابش را می‌دهند؛ این صحنه‌ها بیشتر شبیه به برقراری دیالوگ با NPCها (شخصیت‌های فرعی در بازی‌های ویدیویی که می‌توانید با آنها وارد گفتمان شوید) برای واکاوی بیشتر داستان بازی است.

اساسا فیلم خودش را بیشتر از یک اثر اکشن جدی نمی‌گیرد، با اینکه زوایای جالبی از زندگی این افراد بازگو می‌شود و قهرمانان نامیرای داستان، از مشکلات شخصی‌شان به خاطر این ويژگی صحبت می‌کنند؛ اما فیلمساز این دغدغه‌ها را در سطحی‌ترین لایه رها می‌کند. فیلم تا می‌خواهد وارد ادا شدن ۴ تا دیالوگ پرمغز شود، حوصله‌اش زودتر از مخاطب سر رفته و رگبار گلوله‌ها را به نمایش می‌گذارد. در واقع سیر مسیر فیلم Old Guard پنج دقیقه مکالمه است و پس از آن یک ربع بزن بزن. احتمالا کارگردان اگر رویش می‌شد، آن دیالوگ‌ها را هم در فیلم قرار نمی‌داد و بزن بهادرهای خود را بیشتر روانه میدان نبرد می‌کرد.

کاراکترهای Old Guard پتانسیل‌های بالایی دارند، دو تن از آنها عاشق یکدیگر هستند که می‌توان به نوعی گفت آنها مجبور هستند عاشق هم باشند چون هیچ معشوق دیگری را نمی‌توانند در طول صدها یا هزاران سال زندگانی خود داشته باشند. یکی از آنها مشکلات متعددی با خانواده‌اش داشته و شخصیت اصلی یکی از مرموزترین‌ها است. او که معلوم نیست چند سال سن دارد (هرچند در کمیک بوک‌ها اشاره شده که بیش از ۶ هزار سال سن دارد) قدیمی‌ترین فرد نامیرا است و تقریبا تمام تاریخ بشریت را به چشم دیده است.

شخصیت جدید داستان نیز نایل نام دارد و ورودش به این گروه آغازگر ماجراهای جدیدی است که البته سرنخ آنها به او برنمی‌گردد. نبردی که گروه نامیرا در فیلم Old Guard دارند، یک نبرد به شدت کارتونی و مضحک است. دشمنی که بر سر راه آنها قرار می‌گیرد یک دانشمند دیوانه است با انبوهی از سربازان آدمکش که دقیقا مصداق کارتون‌های دهه نود پیرامون ابرقهرمان‌ها است. بازی بسیار بد این دانشمند (با بازی هری میلینگ که احتمالا او را از نقش آفرینی شخصیت دادلی در هری پاتر بشناسید) به کاریکاتور شدن شخصیت منفی داستان بیشتر دامن زده و پاشنه آشیل فیلم در همین نقطه هویدا شده است: نبود یک شخصیت منفی درست و درمان در برابر گروهی نامیرا که صدها و بلکه هزاران سال است، تمرین کشتن کرده‌اند.

کارگردان کاراکترهای خود را می‌سوزاند، آنها را ارائه می‌کند و سپس با سرعت هرچه تمام‌تر سعی در تخریب این کاراکترها می‌کند. او نمی‌خواهد شخصیت‌های فیلمش بیشتر از یک تکه کاغذ به نمایش در بیایند. متاسفانه باید گفت ویژگی‌های اکشن محور شخصیت‌ها نیز منحصر به فرد نیست و به عنوان مثال هیچ یک از کاراکترها به خاطر فلان حرکات مخصوصش در بین تماشاگران جا نمی‌افتد. اعضای یک گروه باید یک ویژگی خاصی داشته باشند (مانند گروه فیلم 6 Underground) ولی در Old Guard تنها آندروماش است که تا حدی با اسلحه مخصوص خود شناسانده می‌شود.

البته نباید بی‌انصافی کرد، Old Guard صحنه‌های اکشن نفس‌گیری دارد و در خلق و پردازش این صحنه‌ها بسیار وسواس به کار برده شده است. هماهنگی ۴ تن اعضای گروه در میدان مبارزه واقعا هیجان انگیز و زیبا است و موسیقی پس زمینه این سکانس‌ها نیز به جذاب‌تر شدن آن کمک شایانی می‌کند (هرچند استفاده بیش از حد از قطعات موسیقایی با آواز شاید در یک سوم پایانی فیلم روی اعصاب برخی تماشاگران باشد). در واقع باید گفت که Old Guard در پدید آوردن صحنه‌های اکشن کار خودش را به درستی انجام داده و کارگردان که به نظر می‌آید هدفش همین کار بوده، به هدف می‌زند. هرچند عده‌ای از طرفداران کمیک معتقدند که تمرکز بیش از حد روی Gun Fu بودن ماجرا (صحنه‌های اکشنی متشکل از نبردهای رزمی و استفاده از تفنگ) با ماهیت داستان که بیشتر تمرکز روی هنرهای رزمی بوده تضاد دارد و به نظر می‌رسد که ترند Gun Fu (که این روزها گریبانگیر هالیوود شده و جان ویک مصداق بارز آن است) باعث شده که کارگردان روی این خط حرکت کند.

شارلیز ترون تنها برگ برنده فیلم در بین گروه بازیگری است؛ او که پیش از این در آثاری چون Aeon Flux و Atomic Blonde مهارت‌ هنرهای رزمی و ایفاگری نقش‌های اکشن را نشان داده بود، در Old Guard بار دیگر بر این موضوع تاکید کرده و سنگ تمام می‌گذارد. ترون می‌تواند قهرمان زن سینمای اکشن هالیوودی باشد و بازیگری خارق‌العاده او در این نقش‌ها به جذاب شدن کاراکترهایی که به آنها جان می‌دهد، کمک می‌کند.

فیلم اکشن Old Guard احتمالا دنباله (یا حتی دنباله‌هایی) خواهد داشت و می‌توان امیدوار بود که این دنباله‌های سینمایی از فیلم نخست بهتر از آب در بیایند. نمی‌خواهم پایان فیلم را اسپویل کنم اما با توجه به سکانس پایانی فیلم و مشخص شدن آنتاگونیست (شخصیت منفی) بعدی فیلم، می‌توان امیدوار بود که مشکل نبود یک شخصیت منفی درست و درمان در برابر این گروه نامیرا حل شود.  داستانک‌هایی که در طول فیلم گفته می‌شود بالاخره باید جایی به کار بیایند! خوشبختانه احتمالا شاهد جان گرفتن این داستانک‌ها در فیلم بعدی خواهیم بود و شاید در آن زمان بتوان گفت که Old Guard به جذابیت کافی و پتانسیل از دست رفته خود برسد؛ وگرنه در حال حاضر تنها یک فیلم اکشن سرگرم‌کننده است که احتمالا هر بیننده‌ای را سرگرم می‌کند اما مانند ابرقهرمانان جاویدانش، تبدیل به اثری جاودان در ذهن مخاطب نمی‌شود. شخصا دوست دارم باور داشته باشم که Old Guard یک پی‌ریزی مناسب و مقدمه نه‌چندان خوب برای یک شروع کوبنده خواهد بود؛ باشد که اینطور بشود!