نقد فیلم Songbird – اولین فیلم کرونایی جهان سینما

فیلم «Songbird» به تهیه‌کنندگی مایکل‌بِی و با بازی تیم بازیگری مُتشکل از دمِ دست‌ترین هنرمندان موجود برای چنین اثری، یک نمونه تقلید از زندگی کرونایی حال حاضر جهان است. در واقعیت ما در میان یک بیماری همه‌گیر جهانی هستیم که بیش از یک میلیون کشته بر جای گذاشته است، اما سازندگان این فیلم نگرش دیگری به این ماجرا داشته‌اند. آنها با نگاهی امیدوارانه با خود فکر کرده‌اند خوب است که این خشونت واقعی را عاشقانه جلوه دهند و البته یک سناریوی ترسناک نیز به آن اضافه کنند. اما در نتیجه ما با چه اثری روبرو هستیم؟

قبل از بررسی بیشتر فیلم لازم به ذکر است که تعداد زیادی از شرکت‌های پزشکی در حال تهیه واکسن برای ویروس کرونا هستند، و این در حالی است که کارشناسان بهداشت عمومی معتقدند این واکسن‌ها بسیار کارآمد خواهند بود. پس بنابر این شرایط، به نظر می‌رسد که پایانی برای بیماری کووید-19 وجود دارد. شاید بتوان تابستان سال آینده را زمان از سر گرفتن زندگی عادی دانست.

سال 2024 است!

خلاصه داستان فیلم به این شرح است که: در سال 2024، ویروس COVID-23 به شکل غیرقابل کنترلی جهش یافته است، و در میان هرج و مرج مرد جوانی سعی می‌کند دوست دختر خود را از دست مقامات بهداشتی شیطانی نجات دهد که می‌خواهند او و مادربزرگ بیمارش را با خود ببرند. در این روزها عموم مردم آمریکا تا اطلاع ثانوی در حالت حبس دائمی قرار دارند تا بتوان درمانی برای این بیماری کشف کرد. البته این همه ماجرا نیست. چرا که ثروتمندان بادستبندهای غیرقانونی "مصونیت" که امکان دسترسی از طریق ایست‌های بازرسی مسلحانه را به آن‌ها می‌دهد، آزادند که موقعیت قرنطینه خانگی را بشکنند.

اگر Songbird حداقل یک تریلر همه‌گیر خوش ساخت، اما گمراه‌کننده بود، قابل بخشش می‌شد، اما آنچه باعث می‌شود تماشای این فیلم به تجربه‌ای طاقت‌فرسا بدل شود این است که چطور مقدمه غیرمسئولانه آن با ساختار نابجا آن مطابقت دارد. فیلم Songbird که توسط آدام میسون و نویسنده سایمون بویز در اوایل دوره جاری شیوع COVID-19 تولید شده است، چنان در جهان‌سازی دنیای به ظاهر آخرالزمانی‌اش، آشفته عمل کرده است که شخصیت‌های اصلی کار ظاهراً تنها شخصیت‌های باقی مانده جهان هستند.

فیلم به جای دنبال کردن یک ژانر واحد، دقایق ابتدایی‌اش را با گفتگو پیرامون توطئه‌ای درباره ویروس و حماقت دولت، که در اینجا افراد بیمار را جمع می‌کند و آنها را مجبور به حضور در اردوگاه‌های قرنطینه می‌کند، می‌گذراند. جدای از این عجله سازندگان برای تولید اولین فیلم کرونایی جهان سینما نیز کاملاٌ مشهود است. یک سوال مهم اینجاست که Songbird نمی‌توانست در شرایط بهتری برای بینندگان هدف حاضر شود؟! همه جهان برای کاهش فشار در تلاش هستند، و ناگهان یک فیلم می‌آید که در کنار ایجاد شعله‌های آتش، آزار دهنده است.

وقتی شرور اصلی سازمان‌های بهداشتی هستند

این فیلم به درد کسانی می‌خورد که احساس می‌کنند آزادی‌های مدنی آنها توسط قرنطینه سخت اما مفید، لِه شده است. در حالی که فیلم‌های شیوع ویروس جز اصلی تریلرهای ترسناک / علمی-تخیلی به حساب می آیند، میسون و بویز با بی شرمی تصمیم گرفته‌اند از ترس و نگرانی‌های فعلی جهان، نه در راستای یک ژانر بلکه برای تحریک احساسات بخشی از جامعه استفاده کنند. با این شرایط و با نشان دادن همه‌گیری کنترل نشده در این فیلم افراد شرور دولت و مقامات بهداشتی هستند.

از بین تمام داستان‌های بالقوه‌ای که می‌توان در مورد زندگی در این سال برای بسیاری تعریف کرد، فیلم «Songbird» بدترین و ناراحت‌ کننده‌ترین نوع یک داستان کرونایی را روایت کرده است. البته، این فقط یک بخش از این آشفتگی فیلم است، و وقتی داستان ادامه پیدا می‌کند، ما با یک آشغال تمام‌عیار روبرو می‌شویم. برای بهتر درک کردن فیلم باید گفت: این نسخه پیچی مایکل‌بی و دوستانش پیرامون جهان کرونایی، به طرز چشمگیری، یک فیلم فاجعه‌ای بسیار ضعیف است.

فیلمی بدون هویت

اساساً ژانر فاجعه‌ای قواعد و الزاماتی دارد که در تولید «Songbird» به هیچ یک از آن‌ها توجه‌ای نشده است. در میان شبکه‌ای درهم و برهم از شخصیت‌های نازک، ما با جهانی روبرو هستیم که در آن هیچ‌گونه التهاب واقعی و قابل بحثی وجود ندارد. مطمئناً سازندگان فیلم با توجه به اینکه کار را در زمان کرونا با این سرعت به نتیجه رسانده‌اند، از مخاطبان می‌خواهند با کیفیت نازل تولید فیلم کنار بیایند. اما وقتی داستانی وجود ندارد، از بیننده چه انتظاری است که چشمش را رو به این میزان ضعف ببندد.

شاید فیلمساز سعی داشته چیزی کلاستروفوبیک بسازد، اما در جایی که داستان بین اتاق‌ها بدون بازگشتِ قافیه یا دلیل چرخ می‌خورد، و سعی دارد این شخصیت‌ها را به روشی با هم چفت کند، ما شاهد خلق یک اثر ترسناک‌ِ ویژه نیستیم. آدام میسون، کارگردان کاملاً مشهوری در تولید موزیک ویدیو بوده، بنابراین به چنین سبکی آشنایی چندانی ندارد. تدوین ناجور با کمبود توجه، تصاویر دلهره آور و یک آشفتگی اساسی برای عجله در داستان و ضرب‌های دراماتیک، کار او را در اینجا به زباله‌ای غیرقابل بازیافت بدل کرده است.

شاید خیلی از بینندگان این روش استفاده شده در «Songbird» را یک خُلق و خوی کرونایی برای یک اثر سینمایی بنامند. اما از دیدگاه فنی این فیلم یک استخوان فاقد گوشت است تا یک سبک هنری. مسلماً، این ریسکی است که سازندگان در ساخت یک فیلم درباره یک هدف متحرک از یک بیماری با کمی تحقیق در مورد آن انجام داده‌اند. به نظر می‌رسد زاویه دید Songbird این گونه است که COVID-19 قصد دارد ما را به عصر حجر جدید بفرستد، و این عادلانه نیست و ما باید آزاد شویم. این دیدگاه فیلم با دیدن شرایط فعلی جهان، واقعاً ترسناک است.

جدای از این کارگردان آدام میسون این فیلم را نوعی داستان رومئو و ژولیت تصور کرده است، که قرنطینه خانگی عاشقان را از هم دور می‌کند. از اساس طراحی چنین سناریویی برای ویروس کرونا، در شرایط نابسمان کنونی بیشتر شبیه به انتشار یک سم است.

نقش تیم بازیگری در این آشفتگی

در مورد بازیگران، واقعاً دشوار است که آنها را مقصر هر کدام از اینها بدانیم. بدون شک این فیلمنامه است که پاشنه آشیل اصلی کار است. در واقع این فیلمنامه است که به دارو احتیاج دارد نه تیم بازیگری. هرچند دمی مور و بردلی ویتفورد به عنوان قاچاقچی دستبند مصونیت، نامزدهای بدترین زوج سینمایی سال خواهند بود. می‌توان تصور کرد که چرا این تیم بازیگری برای چنین نقش‌هایی پا جلو گذاشته‌اند. شاید از سر بی‌حوصلگی یا تصور اینکه درگیر موضوعی دردناک می‌شوند. اما به هر ترتیب، آنها باید فقط در خانه می‌ماندند و دست رد به این فیلمنامه عجیب می‌زدند.

یک تریلر عاشقانه و فاجعه‌ای به چیزی بیش از کلیشه‌های رایج برای دیده شدن نیاز دارد. اما فیلم «Songbird» نه کلیشه‌ خوبی دارد و نه ایده‌ای برای تولید یک چنین اثری. بنابراین، همه تیم بازیگری برای این تیپ‌ها بسیار خوب هستند، آن‌ها سعی می‌کنند به صفات یک بعدی که به صورت جداگانه برایشان نوشته شده عمل کنند. اما در این آشفتگی 80 دقیقه‌ای که می‌خواهد بیش از هر چیز هیجان‌انگیز و ترسناک باشد، بازیگران نقش پُررنگی ندارند.

حرف‌ آخر

در مجموع فیلم «Songbird» محصولی است که نام شخص مایکل‌بِی پای آن خورده است. بنابراین نباید از چنین حجمی از وجود ایرادات ریز و درشت تعجب کرد. با این اوصاف چنین اثری نمی‌تواند فقط به یک فیلم بد بودن بسنده کند. آثار مایکل‌بِی باید توهین آمیز هم باشد.

در واقع باید گفت ما در فیلم آواز پرنده با تریلر زشت و مضحک طرف هستیم که نهایت حرفش این است وقتی افراد پول دار سعی می‌کنند مدتی را در طی یک قرنطینه خوش بگذرانند، ماجرا چگونه است.

فیلم «Songbird» یک حیله و تزویر است تا یک اثر سینمایی، پس در بهترین حالت فیلم یک تریلر یکبار مصرف و سطل آشغالی است که ممکن است در طول یک سال عادی خسته‌کننده به سراغ آن بروید. فیلم «Songbird» نوعی استثمار از {Children of Men} است که نه روح و شعور آن اثر را دارد تا موضوعی عظیم و عمیقاً تراژیک مانند این همه‌گیری را به تصویر بکشد، و نه از اساس منطق درستی پشت آن است.