گوش یا سر تراشیده لیلا حاتمی، کدام باعث توقیف فیلم قاتل و وحشی شد؟

سی و نهمین جشنواره فیلم فجر به‌زودی آغاز می‌شود و پرحاشیه‌ترین خبر مربوط به این جشنواره تا به الان، توقیف فیلم قاتل و وحشی بود که ظاهرا به خاطر مشخص بودن گوش لیلا حاتمی یا حداقل پوشیده نبودن سر این بازیگر است. حال سوال اصلی اینجا مطرح می‌شود آیا پیش از این هم شاهد چنین مشکلی برای اکران فیلم‌ها بوده‌ایم و چرا از اکران قاتل و وحشی جلوگیری شده است.

لیلا حاتمی اولین زن کچل سینمای ایران نیست!

در حال حاضر فیلم قاتل و وحشی توقیف شده و امکان حضور در جشنواره فیلم فجر و احتمالا بعد از آن در اکران عمومی را نخواهد داشت. هنوز به صورت رسمی دلیل اصلی توقیف این فیلم اعلام نشده اما طبق گزارشی که خبرگزاری ایسنا منتشر کرده، این اتفاق به خاطر سر تراشیده یا گوش‌های مشخص لیلا حاتمی در این فیلم رخ داده است.

باید در نظر گرفت که لیلا حاتمی اولین بازیگری نیست که در یک فیلم سینمایی تولید داخل سر خود را می‌تراشد. پیش از این هم مثل فریماه فرجامی در فیلم «سرب»، رویا نونهالی در «زندان زنان»، زهرا داوودنژاد در «بچه‌های بد»، شایسته ایرانی در «آینه‌های روبرو»، پانته‌آ بهرام در «شنای پروانه» و رویا تیموریان در «شیفتگی» شبیه به چنین کاری را انجام داده بودند و فیلم‌هایی که شاهد حضور این بازیگران بودند هم به همین خاطر با محدودیت‌هایی سر موضوع اکران عمومی روبرو شدند.

جدیدترین مورد مشابه به فیلم شنای پروانه برمی‌گردد که طی جشنواره فیلم فجر پارسال توانست توجهات زیادی را به سمت خود جلب کند و اگر پاندمی ویروس کرونا نیامده بود، احتمالا به یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران تبدیل می‌شد.

در این فیلم پانته‌آ بهرام، نقش یک زنی که مسابقات شرط‌بندی برگزار می‌کند را بازی می‌کرد. او سر تراشیده‌ای داشت اما کلاهی بر سر گذاشته بود که باعث می‌شد که به جز چند ثانیه در فیلم، سر تراشیده‌اش مشخص نباشد. همچنین در شنای پروانه گوش‌های کاراکتر پانته‌آ بهرام مشخص بود و او حتی در کنفرانس خبری مربوط به شنای پروانه در جشنواره فیلم فجر، با ظاهری شبیه به گریم کاراکتر خود در فیلم حاضر شد.

استانداردهای دوگانه تولید فیلم‌ سینمایی در ایران را سخت کرده‌اند

استانداردهای چندگانه در دادن مجوز به فیلم‌های در حال ساخت باعث شده تا کار نویسندگان و فیلم‌سازان برای ساخت فیلم‌ها و نوآوری سخت شود. برای مثال در فیلم شنای پروانه که پیش از این در مورد آن صحبت کردم، خشونت بسیار زیادی در هسته اصلی داستان جریان دارد و ما شاهد دعواها، چاقوکشی‌ها و کارهای غیر معمول و مجرمانه زیادی از سمت کاراکترهای اصلی این فیلم هستیم.

از سمت دیگر هر ساله تعداد زیادی فیلم دیگر عرضه می‌شوند که بسیاری از مواردی که ممکن است پیش از این فکر کرده باشیم خط قرمز هستند را پشت سر می‌گذارند و به موضوعاتی می‌پردازند که ممکن است پرداختن به آن توسط یک کارگردان دیگر، برای فیلم او گران تمام شود.

حالا سوال اصلی اینجاست که چرا حمید نعمت‌الله باید در متفاوت‌ترین تجربه کارگردانی خود در فیلم قاتل و وحشی، احتمالا تنها به خاطر وضعیت مو لیلا حاتمی در این فیلم، امکان اکران فیلم خود و حضور در جشنواره فیلم فجر را از دست داده است.

چگونه اتفاقی که پیش از این بارها در سینمای ایران افتاده، حالا به طور کامل باعث کنار رفتن یک فیلم شده و هنوز هم حتی خط‌مش روشنی برای ساخت فیلم‌ها و حدود مرزبندی‌ها وجود ندارد. موردی که باعث می‌شود احتمال قضاوت سلیقه‌ای در مورد محتوای فیلم‌ها مطرح شده و عده‌ای از کارگردانان صاحب سبک داخلی را آزرده خاطر کند.

جشنواره فیلم فجر در خسته‌کننده‌ترین دوره خود به سر می‌برد. زمانی که بسیاری از کارگردان‌های شناخته شده به خاطر پاندمی ویروس کرونا از حضور در این جشنواره کنار کشیده‌اند یا به هر دلیلی دیگر قصد حضور در جشنواره فیلم فجر را ندارند.

حمید نعمت‌الله با قاتل و وحشی می‌توانست جان تازه‌ای به فیلم فجر یا حتی سینمای تکراری این روزهای کشور ما ببخشد اما توقیف‌های این چنینی که هر از چندگاهی شاهد آن هستیم و سلیقه کاملا مشخص جشنواره فیلم فجر در اهدای جوایز باعث شده تا سینمای ایران به سمت خسته‌کننده‌ای هدایت شده و امکان بروز خلاقیت در آن، کمتر از هر زمان دیگری شود.

مسئله اصلی اینجاست که اگر خط قرمزی برای ساخت فیلم در کشور ما وجود دارد، باید کاملا شفاف و مشخص باشد تا از صرف بودجه‌های چند میلیارد تومانی برای ساخت فیلم‌هایی که قرار است توقیف شوند، خودداری شود. خط قرمز سلیقه‌ای به نظر مهم‌ترین مشکلی است که یک فضای مبهمی را برای ساخت فیلم در کشور به‌وجود آورده، فضای مبهمی که نتیجه آن کاهش ریسک پذیری و بروز خلاقیت است.