نقد فیلم V/H/S/94 – ترس با چاشنی خون و هیولا

آیا با تماشای نوارهای VHS بزرگ شده‌اید؟ آیا همچنان در حال تماشای نوارهای VHS نوستالژیک خود هستید؟ آیا شما نیز از حس وحشتناک نوستالژی‌ای که اولین تریلر فیلم V/H/S/94 به شما داد، هیجان زده هستید؟ خوب بگذارید به شما بگویم، فیلم ترسناک V/H/S/94 اینجاست تا به وحشی‌ترین رویاهای ترسناک موجود در فرنچایز VHS پاسخ مثبت بدهد و دل و ذهن طرفداران خود را به چنگ آورد. در ادامه با نقد فیلم V/H/S/94 همراه ویجیاتو باشید.

هنگامی که اولین قسمت مجموعه فیلم چهار قسمتی «V/H/S» در سال 2012 روی پرده‌ها آمد، فرمت نامعتبر فیلم‌های پیدا شده به صورت نوار وی‌اچ‌اس را با یک حالت شیطانی ساده و فوق‌العاده ترکیب کرد؛ این رویکرد بکر و کاملاً جذاب به کارگردانان متخصص و با استعداد در امر ژانر وحشت این فرصت را داد تا سوژه‌های کوتاه و ترسناک خود را با یک روایت به هم گره خورده ترکیب کنند که ادعا می‌شود فیلم‌های آماتوری هستند که در نوارهای VHS ضبط شده و از یک خانه متروکه بازیابی شده است.

ظهور چنین فرمتی در شاخه فیلمسازی وحشت برای کارگردانان جوان دوست‌دار این ژانر خالی از لطف نبود. اولین قسمت V/H/S افرادی مانند آدام وینگارد، دیوید بروکنر و گروه کارگردانی «Radio Silence» شامل سه فیلمساز جوان را به خود جلب کرد، که از آن زمان پروژه‌هایی مانند «The Night House» و «Godzilla vs Kong» به همراه «Ready or Not» را آغاز و تولید کرده‌اند. این تیم کارگردانی هم اکنون نیز مشغول کار بر روی نسخه جدید فیلم‌های «Face/Off» و قسمت پنجم فرنچایز ترسناک «Scream» هستند.

دو فیلم بعدی فزنچایز V/H/S نیز با پیروی از قسمت اول، از افراد با استعدادی چون گرت ایوانز، استاد اکشن‌ساز ولزی (The Raid: Redemption) و Timo Tjahjanto کارگردان فیلم خوش‌ساخت «شب برای ما می‌آید» و کارگردان بازسازی قطار بوسان استفاده کردند. این فیلم‌ها فرنچایز V/H/S را به عنوان یک زمین بازی خشونت‌بار (با درجه R) برای فیلمسازان ژانری که برای نمایش ایده‌های عجیب خود تلاش می‌کنند، تقویت کردند.

حالا قسمت چهارم این فرنچایز با عنوان V/H/S/94 با دنباله‌روی از همان فرمول قصه‌گویی سه قسمت قبل فضایی تنش‌آفرین را برای مخاطب هدفش خلق کرده است. این قسمت تعدادی از تاثیرگذارترین فیلم‌های کوتاه ترسناک و مجنونی را که این مجموعه تا به امروز خلق کرده در خود جای داده است.

جادوی مجموعه V/H/S این است که چگونه از کارگردانان و فیلمسازان سراسر جهان داستان های جالب و ترسناکی می‌گیریم. این بار ما جنیفر ریدر، کلویی اوکونو، سایمون بارت، رایان پروس و تیمو توژانتو را به عنوان کارگردان در این اثر داریم.

فیلم V/H/S/94 ما را به گذشته باز می‌گرداند؛ داستان این قسمت پیرامون یک یگان از نیروهای ویژه پلیس است که با ورود به یک ساختمان در مورد یک نوار اسرارآمیز تحقیق می‌کنند و در همین زمان فرقه‌ای شوم را کشف می‌کنند که مطالبی را از قبل در چارچوب چند نوار وی‌اچ‌اس ضبط کرده‌اند که توطئه‌ای شوم را نشان می‌دهد. این نوارها پنج داستان را نشان می‌دهد که برخی از آنها وحشتناک‌تر و ترسناک‌تر از بقیه هستند.

با توجه به این روند داستانی، این قسمت نیز مانند هر فیلم دیگری در مجموعه وی‌اچ‌اس تا کنون، در ترکیب زیرگونه‌ها و سبک‌های فیلمسازی ژانر وحشت و علمی‌تخیلی گاها مبتکرانه، سرگرم‌کننده و هیجان انگیز است. اگر نوع خاصی از فیلم ترسناک مورد علاقه شما نیست، به راحتی می‌توانید از محتوای مخلوط این اثر لذت کامل را ببرید. البته باید توجه داشت مانند بسیاری از آثار آنتولوژی یا گلچین، فیلم V/H/S/94 نیز دارای اوج و فرودهایی است، اما نحوه برخورد فیلمسازان با ژانر و محتوای علمی تخیلی و جنایت‌های وحشتناک درون متن داستان متفاوت است.

البته لازم به ذکر است که فیلم‌های ترسناک با فرمت ویدئویی دارای یک طعم اکتسابی است؛ این یعنی اگر پس از برخورد با چنین اثری از مدل تصاویر آماتور و لرزش‌های موجود در آن خوشتان بیاید، احتمالاٌ دوست‌دار آن می‌شوید. در غیر این صورت حتی اگر شما به تماشای فیلم‌های خوب این شاخه هم بنشینید، همراهی و ارتباط با آن دشوار است.

اما فیلم V/H/S/94 برای مخاطب هدف خود بسیار خوب کار می‌کند زیرا از مسائلی که ساختار این ژانر را آزار می‌دهد جلوگیری می‌کند. برای مثال وجود قالب گلچین یا آنتولوژی مشکلات ریتم و لحن را در چنین فیلمی برطرف می‌کند. در واقع شما با چنین فرمولی پنج داستان تقریباً 20 دقیقه‌ای با پنج نقطه اوج وحشی و ترسناک دریافت می‌کنید.

در این قسمت چیزی که بیشترین تأثیر را روی مخاطب می‌گذارد، ذهن خلاق سازندگان این فیلم‌های کوتاه است. آن‌ها با تصاویرشان، با خلاقیت هایشان، با خشونت‌های گرافیکی و تندشان، کاری می‌کنند که تماشاگر شوکه شود. کابوس‌های تو در تویی که در این فیلم شاهدش هستیم، تمامی ندارد. این فیلم ساخته شده تا صرفاً بیننده را دچار شوک کند.

به همین منظور اثری چون V/H/S/94 ابایی ندارد تا دل و روده بیرون بریزد، خون روی لنز دوربین بپاشد، هیولا نشان بدهد و آدم‌ها را به فجیع ترین شکل ممکن جلوی دوربین مثله کند. اصلاً این فیلم ساخته شده تا شما را بترساند، تا حالتان را بد کند و گاه شما را از جا بپراند.

جالب است بدانید یک عنصر پوچی خودآگاه در بدنه چنین آثاری وجود دارد که در بسیاری از فیلم‌های ترسناک/هیجان انگیز در دهه‌های گذشته مخصوصا دهه 90 میلادی گم شده است، و من شخصاً، از دیدن دوباره آن در آثار تازه منتشر شده‌ای مانند «Malignant» و اکنون، V/H/S/94 خوشحالم. با چنین رویکرد و آثاری، آینده سینمای ژانر وحشت دارای یک نگاه کمی نوستالژیک و کمی غیرقابل تغییر و کلیشه‌ای است. بنابراین اگر می‌خواهید از V/H/S/94 لذت ببرید، بخشش و نادیده گرفتن حفره‌های منطقی و داستانی ضروری است، و مطمئناً این کار در چنین اثری امکان پذیر است.

فیلم V/H/S/94 یک تجربه لذت بخش است که همین ویژگی مجموعه را بیش از پیش برای مخاطب برجسته می‌کند. علت این رویکرد و واکنش چیزی نیست جز این که پنج داستان درون فیلم ممکن است از منظر ایده پردازی بهترین محتوایی باشند که ما از کل این فرنچایز دیده‌ایم. این یک وحشت نوستالژیک محض است، هرکسی می‌تواند داستانی را که در ژانر وحشت دوست دارد در این اثر پیدا کند. اگر عاشق هیولا و خشونت هستید، پارت «The Subject» برای شما مناسب است.

اگر می خواهید ترس‌هایی با الهام از مجموعه فیلم اره داشته باشید، اپیزود جهنم مقدس یا Holy Hell می‌تواند برای شما مناسب باشد. اگر وحشتی تنش آفرین، دردناک و آرام سوز می‌خواهید پارت The Empty Wake خوراک مورد علاقه شما است. به طور کلی برای هر طرفدار وحشت چیزی وجود دارد و شما با خیال راحت از دیدن این اثر سرگرم خواهید شد. در نتیجه باید گفت داستان‌های زیادی برای گفتن در این جهان V/H/S گونه وجود دارد و این فیلم نشان می‌دهد که ما فیلمسازان زیادی نیز برای ارائه این داستان‌ها به مخاطب داریم.‌ ‌

در پایان باید گفت فیلم V/H/S/94 دقیقاً همان چیزی است که یک طرفدار ژانر وحشت فکر می‌کند یک ترسناک آنتولوژی باید باشد. هر بخش چیزی متفاوت را به روی میز ارائه می‌دهد و تماشای آن از ابتدا تا انتها سرگرم‌کننده است. در واقع V/H/S/94 دقیقاً می‌داند که چه نوع فیلمی است، و همچنین می‌داند که تماشاگرانش نیز می‌دانند. اگر فیلم ترسناک دوست دارید، دیدن این ورود نفس تازه به ژانر وحشت را از دست ندهید.

بهترین فیلم‌های ترسناک از نگاه ویجیاتو را بشناسید:

• برترین فیلم‌های زامبی محور که احتمالاً با آن‌ها آشنا نیستید
• بهترین فیلم‌های مهیج روان‌شناختی تمام دوران کدام است؟
• معرفی ده فیلم برتر ترسناک با مضامین عرفانی
• معرفی بهترین فیلم‌های ترسناک زیر 90 دقیقه
• بهترین فیلم‌های کمدی ترسناک هالیوودی
• بهترین فیلم‌های ترسناک فرانسوی تاریخ