عملکرد کنسول PS5 در دو سال ابتدایی نسل چگونه بوده است؟

۱۲ نوامبر سال ۲۰۲۰ روزی بود که کنسول نسل نهمی سونی یعنی PS5 در بازارها عرضه شد. کنسول سونی در حال حاضر در جایگاه بسیار خوبی قرار دارد و این وضعیت با عرضه بازی God of War Ragnarök تداوم پیدا کرده است. ساخته سانتامونیکا عنوانی میان‌نسلی‌ست و برای کنسول PS4 هم عرضه شده اما این موضوع تاثیری در کیفیت فنی نسخه نسل نهمی نداشته است. اما سال ۲۰۲۳، سالی شلوغ و پرهیاهو برای پلی‌استیشن خواهد بود. جایی که رقیب PS5 یعنی کنسول نسل نهمی Xbox Series X بازی‌های انحصاری بزرگی را در پیش دارد و خود کنسول PS5 هم بازی‌های تمام انحصاری بزرگی را دریافت خواهد کرد.

با این حال، آینده کنسول نسل نهمی سونی چطور خواهد بود؟ با نگاهی به رویکرد سران سونی در طول دو سال گذشته، می‌توان چشم‌اندازهایی از آینده کنسول PS5 را متصور شد. در این مقاله از ویجیاتو قصد داریم تا دستاوردهای کنسول PS5 در دو سال اول عرضه و برنامه‌ریزی‌ها برای آینده این کنسول را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.

کمبود تراشه؛ بزرگترین مشکل دو سال گذشته

---

انتشار کنسول‌های نسل نهمی از جمله PS5 با پاندمی کرونا همراه و فروش این سخت‌افزارها در بازار با موانع و مشکلات زیادی روبرو شد. سونی و مایکروسافت به دنبال راهکارهایی برای رفع محدودیت‌های ایجادشده در طول دو سال گذشته هستند. سونی با توجه به پاندمی، برنامه متفاوتی را در نظر گرفت و برخی از بزرگ‌ترین بازی‌های انحصاری‌اش را تبدیل به عناوینی میان‌نسلی کرد. به طوری که می‌توان گفت که تعداد بازی‌های انحصاری سخت‌افزار PS5 قابل مقایسه با بازی‌های انحصاری PS4 در دو سال ابتدایی عرضه نیست. این رویکرد سونی با واکنش‌های متفاوتی روبرو شد. عده‌ای این تصمیم را محدودیتی برای کیفیت‌های فنی بازی های ps5 دانستند و گروهی دیگر این تصمیم را در راستای مشکلات عرضه کنسول‌های نسل نهمی، تصمیمی درست و منطقی دانستند.

محدودیت‌های عرضه کنسول‌ها تجربه تلخی برای شرکت‌های دنیای بازی ایجاد کرد. سران سونی، رویایی بلندپروازانه داشتند و انتظار داشتند تا فروش کنسول PS5 از آمارهای ابتدایی فروش کنسول PS4 نیز فراتر برود. اما کلاهبرداران و دلال‌های بازار سیاه، مهمانان ناخوانده مایکروسافت و سونی بودند. البته که این دو شرکت تلاش زیادی کردند تا به تولید و عرضه کنسول‌ها سرعت ببخشند اما در همین برهه‌های زمانی، به طور مثال در فصل تعطیلات پایان سال میلادی، کمبود کنسول‌ها پررنگ‌تر می‌شود. طبق بررسی‌هایی که انجام شده، قیمت کنسول PS5 در وبسایت‌هایی مثل آمازون، در بازار اروپا در کمترین حالت ۸۰۰ یورو است. محدودیت تولید تراشه‌ها، اصلی‌ترین دلیل کمبود تولید کنسول‌ها است.

با این حال، سونی تلاش دارد تا در سال آینده تولید کنسول‌ها را به میزان قابل توجهی افزایش دهد. طبق گزارشات، سونی انتظار دارد تا سال ۲۰۲۴، حداقل ۳۰ میلیون دستگاه PS5 را به فروش برساند. با این حال علی‌رغم کمبودها، همچنان گیمرهایی هستند که به PS5 دسترسی دارند. طبق آمار رسمی که از طرف سونی منتشر شده، کنسول PS5 تا پایان ماه ژولای ۲۰۲۲، ۲۱ میلیون و ۴۰۰هزار کنسول فروخته است. طبق گزارشات در طول سه ماهه دوم سال مالی ۲۰۲۲، کنسول PS5 نزدیک به ۳.۳ میلیون نسخه فروش داشته است که می‌توان تعداد کنسول‌های فروخته‌شده PS5 را نزدیک به ۲۵ میلیون دستگاه تخمین زد.

در تابستان امسال سونی از تقاضای بالای بازار کشور چین برای کنسول PS5 خبر داد. تابستان سال گذشته، میانگین فروش کنسول PS5 در بازار آمریکا، ۱۰۰۰ دستگاه در دقیقه بود که بالاترین آمار ثبت‌شده از زمان انتشار کنسول PS5 است. این آمار و ارقام، چشم‌انداز فوق‌العاده‌ای را به سران سونی می‌دهد اگر مسئله کمبود کنسول‌ها رفع شود.

کمبود تراشه، تنها مانع بزرگ سران پلی‌استیشن نبود و تداوم جنگ روسیه و اوکراین و شکل‌گیری تورم در بازار اروپا، چالشی دیگر برای سونی شد. به طوری که سونی ناچار شد تا قیمت کنسول PS5 را در بازار اروپا و مناطقی دیگر افزایش دهد. با این حال طبق بررسی‌های انجام شده، میزان تقاضا به بالاترین حد ممکن رسیده است. در حالی که سونی با چالش‌های PS5 روبرو شده، در سال آینده قصد دارد تا سخت‌افزارها و وسایل جانبی دیگری را هم عرضه کند. دستگاه PSVR2 و کنترلر Dualsense Edge، دستگاه‌های قابل‌توجهی هستند و برچسب قیمتی مناسبی دارند.

لوازم جانبی و افزونه‌های جدید شاید در نگاه اول، برنامه‌ای مستحکم برای آینده کنسول نسل نهمی سونی نباشد؛ اما به نظر می‌رسد که سونی قصد دارد تا این لوازم را به عنوان بخشی از رشد PS5 تعریف و عرضه کند. سونی تمرکز زیادی در عرضه کاورهای سخت‌افزار PS5 داشته و همین برنامه‌ریزی، انتشار کنسول PS5 با طرح و رنگ‌های متفاوت را هم متوقف کرده است. حتی سونی در انتشار کنترلرها با طرح‌های مختلف هم مثل قبل عمل نکرد؛ البته که اخیرا کنترلر دوال‌سنس با طرح گاد آو وار رگناروک نیز منتشر شد و افق متفاوتی از آینده لوازم PS5 را نشان می‌دهد.

انتشار بازی‌های انحصاری موفق

---

به طور کلی، سونی، شرکتی پیشرو در تولید سخت‌افزار است. اما عجیب است که سران سونی دیدگاهی سخت‌افزاری به کنسول PS5 دارند و رویکردی مشابه با دوران PS4 را پیش نگرفتند. بخشی از این تصمیم در راستای انتشار بازی‌های انحصاری‌ست. سونی در طول سه سال گذشته رویکردی کاملا متفاوت در قبال انتشار بازی‌های انحصاری برای پی‌سی داشته است. با این حال سونی، برخلاف رقیبش یعنی اکس باکس، بازی‌ها را با تاخیر برای پی‌سی عرضه می‌کند و رویکردی هوشمندانه پیش گرفته است. سونی بازی‌های بزرگی مثل Horizon Zero Dawn یا God of War 2018 و حتی Uncharted 4 را برای پی‌سی منتشر کرد. با این حال دوست‌داران این بازی‌ها در پی‌سی اگر می‌خواهند ادامه این داستان‌ها را سریع تجربه کنند، چاره‌ای جز خرید سخت‌افزارهای پلی‌استیشن ندارند.

با این حال، یک سخت‌افزار بدون نرم‌افزار، هر چقدر هم گران باشد، ارزشی ندارد. سونی هم در نسل هشتم با عرضه بازی‌های انحصاری بزرگ توانست ارزشی بالا به کنسول PS4 ببخشد. قابل انتظار بود که سونی چنین رویکردی را برای کنسول PS5 هم پیش بگیرد. فروش بازی‌های انحصاری PS5 در سال ۲۰۲۲ در مقایسه با سال ۲۰۲۱، افزایشی چشم‌گیر داشته است. سال گذشته عناوین Returnal و Deathloop نماینده‌های اصلی کنسول PS5 بودند اما سال میلادی ۲۰۲۲، با بازی‌های مطرح‌تر و جاه‌طلبانه‌تری همراه شد.

البته که باز هم باید ذکر کنیم بیشتر بازی‌های بزرگ منتشر شده در سال ۲۰۲۲ از سوی سونی، عناوینی میان‌نسلی بودند. عنوان Horizon Forbidden West یکی از بزرگترین بازی‌های امسال است. جلوه‌های بصری دنباله هورایزن به راحتی جایگاهی والاتر از ماجراجویی الوی (Aloy) یپدا می‌کند و از لحاظ فنی نیز گوریلا گیمز با ارائه دو کیفیت Performance و Graphic، عملکردی قابل قبول را به بازیکنان ارائه می‌دهد. حتی در حالت پرفورمنس هم جزئیات جهان ماشین‌زده و آخرالزمانی هورایزن کم نمی‌شود.

عملکرد فنی بازی Gran Turismo 7 هم مورد توجه بسیاری قرار گرفت و بسیاری جزئیات واقع‌گرایانه و پرچزئیات بازی را تحسین کردند. پس از سال‌ها می‌توان گفت که گرن توریسمو توانست به عرصه رقابت بازی‌های ریسینگ بازگردد و رقیب درخوری برای سری در اوج Forza باشد. عنوان The Last of Us Part I علی‌رغم حاشیه‌های فراوانی که داشت، با نورپردازی طبیعی و طراحی بافت‌های طبیعی، به دستاوردهای بزرگ گرافیکی رسید. عنوان Stray هم توانست یک سفر متفاوت را برای بازیکنان ایجاد کند. Stray برای پی‌سی نیز منتشر شد اما انتشار انحصاری آن بر PS5 و در دسترس قرار گرفتن از روز اول انتشار در سرویس پلاس اکسترا، این بازی را تبدیل به اثری مهم برای PS5 کرد.

البته که شاید بزرگترین عنوان منتشرشده از سوی استودیوهای پلی‌استیشن در طول دو سال گذشته، بازی God of War Ragnarök باشد. دنباله عنوان موفق گاد آو وار، ترکیبی از هنر فنی گیم‌پلی، جلوه‌های بصری و گرافیکی و روایت سینمایی است. هر کدام از المان‌های ذکرشده در نقطه اوج قرار دارند و دنباله‌ای مناسب برای بازی تحسین‌شده God of War 2018 بوده است. گاد آو وار نمادی از بازی‌های پلی‌استیشن شده است. رگناروک، پایانی زودهنگام برای ساگای نورس گاد آو وار است. از آنجا که رگناروک پایانی باشکوه بر دنیای اساطیری نورس است، در گاد آو وار تلاش شده تا به باشکوه‌ترین شکل ممکن به تصویر کشیده شود. البته که سانتامونیکا شاید در بخش‌هایی مورد نقد قرار بگیرد اما از لحاظ فنی و گیم‌پلی، عملکرد بسیار خوبی در کنسول PS5 دارد. بازی از دیدگاه گرافیکی، یکی از برترین عناوین دهه گذشته است. کیفیت‌های اجرایی 60 فریم بر ثانیه و عملکرد 1440p به طور استادانه‌ای اجرا شده و سانتامونیکا بابت این کار، شایسته تحسین است.

سال ۲۰۲۳ برای PS5 چگونه خواهد بود؟

---

سال ۲۰۲۳ می‌تواند یک سال پرفراز و نشیب دیگری برای پلی‌استیشن باشد. شاید بزرگ‌ترین بازی برنامه‌ریزی شده از سوی سونی در این سال عنوان Marvel’s Spider-Man 2 باشد. بازی‌های Final Fantasy XVI و Final Fantasy VII Rebirth هم به عناوین انحصاری کنسولی برای پلی‌استیشن در دسترس قرار دارند. بازی‌های Silent Hill 2 و Rise of The Ronin هم می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای برای PS5 داشته باشند.

اما فروش بازی‌ها هم با تغییراتی روبرو شده است. گسترش دسترسی به اینترنت در جهان و افزایش سرعت آن، فروش دیجیتالی بازی‌ها را با رشد مشخصی همراه کرده است. طبق آمار و ارقام منتشرشده، ۶۳ درصد از بازی‌های خریداری شده برای پلی‌استیشن در سال گذشته از طریق دیجیتالی بوده است. تعداد دقیق آن نزدیک به ۶۰ میلیون نسخه بازی‌ست. فروش دیجیتالی برای شرکت‌ها سود بیشتری را به همراه دارد و ارقام منتشرشده هم حاکی از موفقیت دیجیتالی برند پلی‌استیشن بوده است.

اما مسیر جدیدی که سونی برای پلی‌استیشن در نظر گرفته ابعاد دیگری هم دارد که گویا چندان موفقیت‌آمیز هم نبوده است. سرویس پلاس، حدود شش ماه گذشته با یک بازسازی کامل روبرو شد. این بازسازی تحت نام پروژه اسپارتاکوس، برای رقابت با سرویس اکس باکس گیم پس رخ داد. با این حال آمار می‌گوید که بازسازی سرویس پلاس تاثیر شگرفی در رشد سرویس نداشته است. سرویس PS Plus نسبت به دو سال گذشته، نزدیک به دو میلیون مشترک از دست داده است. ساختار کلی پلاس همچنان با اصول اولیه گیم پس، تفاوت دارد اگرچه که سران سونی هم بارها اعلام کردند که سیاست‌های اکس باکس پیرامون سرویس گیم پس با ساختار توسعه‌ بازی‌های پلی‌استیشن هم‌خوانی ندارد و اذعان کردند توسعه سرویسی شبیه به گیم پس برای بازی‌های انحصاری پلی‌استیشن ممکن نیست.

البته که این سیاست سران سونی هم چندان بیراه نیست. به طور مثال God of War Ragnarok در حد فاصل کمتر از یک ماه بیش از پنج میلیون نسخه فروش داشته است. عرضه چنین بازی در روز ابتدایی عرضه بر یک سرویس اشتراکی شاید برای سونی منطقی نباشد چرا که سود حاصل از بازی کمتر خواهد بود. به طور مثال Marvel’s Spider-Man پرفروش‌ترین بازی کنسول PS4 بود و بعید نیست که دنباله آن فروشی بالاتر برای کنسول PS5 باشد. به عقیده بسیاری از تحلیل‌گران، بازی اسپایدرمن عملا نقش System Seller را برای کنسول‌های پلی‌استیشن اجرا می‌کند.

از طرفی سرویس PlayStation Stars در اول راه خودش قرار دارد و همچنان مشخص نیست که چه برنامه کاربردی برای بازیکن دارد. این سرویس در برخی نقاط به صورت آزمایشی و در نقاطی دیگر به صورت محدود در دسترس کاربران قرار گرفته که چندان هم با استقبال روبرو نشده است. حدس و گمان‌هایی زده می‌شود که بزودی این سرویس، افزونه‌ای برای سرویس پلاس شود.

در کل، سونی روندی ثابت در طول دهه گذشته داشته و در جذب کاربران موفق بوده است. پلی‌استیشن یکی از برترین برندهای حال حاضر جهان بازی‌ست و استودیوهای پلی‌استیشن نیز از برترین و موفق‌ترین استودیوهای بازی‌سازی محسوب می‌شوند. چالش‌های  کنسول PS5 کم نیست و در بسیاری از جهات هم سونی درگیر حاشیه‌های زیادی شده است. با این حال دو سال از انتشار این کنسول گذشته و سال ۲۰۲۳ سالی جذاب‌تر به نظر می‌رسد. باید منتظر ماند و دید که نسل نهم دنیای بازی‌ها با چه اتفاقاتی همراه خواهد شد و چه میراثی از خود برجای خواهند گذاشت.

بیشتر بخوانید:

• بررسی بازی God of War Ragnarok
• بررسی بازی Horizon Forbidden West
• مقایسه گیم پس و پلی استیشن پلاس جدید