نقد فیلم نگهبانان کهکشان ویژه تعطیلات | کریسمس مارولی

جیمز گان که فیلم‌های «نگهبانان کهکشان» او، MCU را نه تنها از نظر جغرافیایی، بلکه از نظر لحن، با فضای وسیعی روبرو ساخته بود، به مارول بازگشته است. این اثر کوچک ممکن است نادیده گرفته شود، اما حقیقت این است که «نگهبانان کهکشان ویژه تعطیلات» دوز کوچکی از همه چیزهایی است که کارنامه جیمز گان را تعریف می‌کند. در ادامه با نقد فیلم کوتاه «The Guardians of the Galaxy Holiday Special» همراه ویجیاتو باشید.

داستان چیست: در تنها 45 دقیقه از این برنامه ویژه مارول برای کریسمس ما می‌بینیم که چگونه پیتر (کریس پرت) از ماه دسامبر روی زمین غمگین است و کریسمسی را که از دست داده بود به خاطر می‌آورد زیرا بیگانگان او را در کودکی ربودند و او را مجبور به دزدی فضایی کردند. اکنون خانواده نگهبانان می‌خواهند به او کمک کنند، بنابراین دراکس (دیو باتیستا) و مانتیس (پوم کلمنتیف) تصمیم می‌گیرند چیزی را که او از دهه 80 میلادی در مورد آن صحبت نکرده است را به او برسانند…!

اگر بخواهم یک تعریف ساده از «نگهبانان کهکشان: ویژه تعطیلات» ارائه دهم، باید بگویم این اثر یک تلنگر سرگرم کننده از دنیای سینمایی مارول (MCU) است، و این چیزی است که آن را بسیار جذاب کرده است. به وضوح جیمز گان این ویژه برنامه را به عنوان نامه‌ای عاشقانه برای آثار فصلی و به خصوص کریسمس ساخته است؛ و این کارگردان با درک این موضوع که بخشی از جذابیت این نوع مراسم جشن این است که گاهی رفتار و اعمال درون آن فوق‌العاده احمقانه به نظر می‌رسد، خیلی راحت با فضای آن برخورد کرده است.

جالب است بدانید: جیمز گان آشکارا اذعان کرده است که Holiday Special به سرعت و به طور کامل ناگهانی شکل گرفته است. او درباره ساخت این ماجراجویی به هالیوود ریپورتر گفت: «راستش را بخواهید، من فیلمنامه را در چند ساعت نوشتم، بنابراین این اثر در چند لحظه به نوعی از ذهن من بیرون ریخت»؛ در نتیجه با توجه به این حرف و گذشته این فیلمساز می‌توان برداشت کرد که جیمز گان عمدتاً به دلیل ریشه‌هایش در فیلم‌سازی کم‌هزینه، همیشه درک دقیقی از چگونگی استفاده از منابعی که در اختیارش قرار می‌گرفت داشته است.

در واقع، بخشی از جذابیت کار گان روی سریال «Peacemaker» نیز به ما نشان داد بیشترین توجه این نویسنده و کارگردان به این رویکرد است و از اساس هر وقت جمز گان اثری را با بودجه نسبتاً کمی تولید می‌کند، او مجبور است تا مبتکر باشد و همین نکته‌ای است که به او کنترل خلاقانه کاملی بر آثار مورد نظرش می‌دهد. بدیهی است که این اثر ویژه تعطیلات هزینه معقولی دارد. این اثر دارای یک گروه بزرگ و چندین شخصیت کامپیوتری است و کوین بیکن در آن نقش خود را بازی می‌کند. با این حال، همچنین واضح است که گان زیرکانه از منابعی که دیزنی برای تولید قسمت سوم فیلم Guardians of the Galaxy در دسترس او قرار داده است، نهایت استفاده را می‌کند.

نکته دیگر اینکه او در داستان سرایی خود عاقلانه عمل می‌کند تا از بازگشت سرمایه قابل توجهی برای مارول اطمینان حاصل کند. این یعنی جیمز گان هوشمندانه نقش شخصیت‌های انیمیشنی مانند راکت (شان گان، بردلی کوپر)، گروت (وین دیزل) را به حداقل می‌رساند. در مقابل این ماجراجویی بیشتر زمان نمایش خود را به دو بازیگر با گریم اختصاص می‌دهد که شامل یک جلوه ویژه نسبتاً مقرون به صرفه است. همچنین از مکان‌های واقعی زیادی به جای صفحه نمایش سبز استفاده می‌کند.

چیزی ذاتاً نامتجانس و مضحک در مورد قرار دادن این شخصیت‌های کارتونی کمیک بوکی و انداختن آنها به دنیایی وجود دارد که به طور قابل تشخیصی واقع گرایانه است، دنیایی دور از محیط خالی و رنگی تصحیح شده Avengers: Infinity War یا Avengers: Endgame؛ این به اعتبار جیمز گان است که هرگز از این کار ذاتا احمقانه خجالت نمی‌کشد، و درکس و مانتیس را به راحتی در کنار بازیگران خیابانی قرار می‌دهد. بدون شک این رویکرد احمقانه است؛ اما آیا قرار نیست کریسمس کمی دلپذیر و کمی دلگیر باشد؟ در حالی که این ویژه تعطیلات به ناچار به یک نکته مهم و جدی در مورد معنای واقعی کریسمس برمی گردد، پس شخص جیمز گان هرگز از تصدیق پوچ بودن آن خجالت نمی‌کشد.

بدیهی است که همه کسانی که روی این ویژه برنامه تعطیلات نگهبانان کهکشان کار کرده‌اند اوقات خوبی را پشت سر گذاشته‌اند، تا جایی که تقریباً ممکن است باور شود که جیمز گان کل فیلم را به بهانه‌ای برای صرف زمان بیشتری برای کار با بازیگران خود، به ویژه دیو باتیستا ساخته است. با این حال، همچنین واضح است که این اثر مارول بر اساس فیلمنامه‌ای شکل گرفته که به‌طور سرسام‌آور سریع نوشته شده است، آن هم با یک سری ایده‌های سرگرم‌کننده، اما این فیلمنامه بدون شک به چند پیش‌نویس دیگر برای بهتر شدن نیاز داشته است.

اما فیلم ویژه تعطیلات نگهبانان کهکشان احتمالا ضعیف‌ترین پروژه جیمز گان تا به امروز است، همانطور که «Black Panther: Wakanda Forever» ضعیف‌ترین فیلم رایان کوگلر است. اما وقتی حرف از ضعیف‌ترین اثر گان می‌شود باید به آن ضعف‌ها نیز اشاره شود. برای مثال، گان و هنری براهام، فیلمبردار، به شدت به دوربین‌های دستی متکی هستند تا حسی از سیالیت و خودانگیختگی ایجاد کنند که پیش از این اغلب در این جهان وجود نداشته است. فراتر از آن خود داستان است که به ضعف موجود در آن نیز اشاره کردم.

هرچند داستان این اثر در مورد کریسمس هم شیرین است و هم احساسی، اما هر چه در مورد کریسمس فکر می‌کنید، بیشتر متوجه می‌شوید که برند خاص احساسی آن می‌تواند قوی، قدرتمند و زیبا باشد. برای مثال هدیه دادن به کسی نهایت احساس است. اما چرا؟ چون ما خودخواهی مستعد خود را تسلیم می‌کنیم تا شخص دیگری را کمی شادتر و کمی بیشتر دوست داشته باشیم. و این تمایلات عنصر اصلی داستان این فیلم کوچک نگهبانان کهکشان است. از سوی دیگر چه کسی در دنیای سینمایی مارول بهتر از نگهبانان کهکشان داستانی درباره احساسات و آسیب پذیری تعریف می‌کند؟ به نظر من کم‌تر کسی به جز این تیم در مارول وجود دارد که هسته مرکزی آن همین احساسات باشد.

بنابراین، این اثر با وجود تمام ضعف‌های روشن خود، نکات جالب توجه نیز دارد. برای مثال دو شخصیت دراکس و مانتیس اینجا کاملاً خنده‌دار هستند. دیو باتیستا قبلاً دراکس را مال خود ساخته است، اما او آن مالکیت را در اینجا بیشتر می‌کند. باتیستا برخی از خنده دارترین لحظات این اثر را دارد، به خصوص زمانی که مانتیس و او به دنبال کوین بیکن هستند. باتیستا مدتهاست که طیف گسترده خود را به عنوان یک هنرمند، به ویژه در همکاری با کارگردانانی مانند جیمز گان و دنیس ویلنوو که می‌دانند چگونه از او استفاده کنند، ایجاد کرده است. این رویکرد مثبت نسبت به شخصیت مانتیس نیز وجود دارد.

در نتیجه باید گفت: این نگهبانان کهکشان کوچک نه تنها نمایشگاهی از تخیلات درونی جیمز گان است که بدبینی و لحن کمیک سیاه خود را قربانی چیزی شیرین و لطیف می‌کند، بلکه ثابت می‌کند هنوز یک قلب انسانی در زیر زره پلاستیکی MCU پمپاژ می‌شود. «نگهبانان کهکشان ویژه تعطیلات» برای افرادی که در طول دو سال گذشته توسط پروژه‌های مارول بسیار خسته شده‌اند، چیز جدیدی برای ارائه ندارد. اما آن‌هایی که مارول و این دست شخصیت‌ها را دوست دارند، با اثری دل‌انگیز روبرو خواهند شد.