شاید اگر کمیک‌خوان باشید به این پی برده‌اید که تاریخ انتشار کمیک‌ها با آن تاریخی که روی جلد آن‌ها درج می‌شود هماهنگ نیستند. اگر هم متوجه این مورد نشده‌اید پس برای نمونه به سراغ یکی از مشهورترین‌ها می‌رویم: شماره ۱ کمیک Action Comics؛ شماره‌ای که سوپرمن نخستین بار در آن رونمایی شد.
روی کاور این کمیک ماه ژوئن سال ۱۹۳۸ دیده می‌شود در حالی که تاریخ رونمایی از سوپرمن (و به این ترتیب تاریخ عرضه این شماره کمیک) مربوط به ماه آوریل سال ۱۹۳۸ است؛ یعنی دو ماه پیش از تاریخ روی جلد.
اگر چنین چیزی برایتان عجیب و گیج کننده به نظر می‌رسد، در این نوشتار بازگو خواهیم کرد که چرا تاریخ روی جلد کمیک‌ها با تاریخ انتشار واقعی آن‌ها یکسان نیستند.
همان طور که در بخش پیشگفتار و شماره ۱ کمیک Action Comics دیدید، این سنت هماهنگ نبودن تاریخ روی کاور با تاریخ حقیقی انتشار کمیک‌ها از خیلی وقت پیش وجود داشته است. اگر به سراغ پیدا کردن تاریخ انتشار یک کمیک بروید، معمولاً دو تاریخ انتشار و روی جلد مشخص می‌شوند؛ به خصوص برای کمیک‌های مربوط به انتشارات بزرگ و شناخته شده.
ولی دلیل این کار چیست؟ بهترین توضیح برای ناهماهنگ بودن این دو تاریخ را می‌توان در جلب نظر مشتری و مخاطب دانست. در صورت آشنایی با دنیای کمیک‌ها، می‌دانید که این محصولات با برنامه‌های متفاوتی عرضه می‌شوند.
برخی کمیک‌ها هفتگی راهی بازار می‌شوند، تعدادی دیگر دو هفته یک بار، محصولاتی را داریم که چند هفته یک بار به دست مخاطب می‌رسند و گاهی نیز با کمیک‌ها ماهانه و دوماهانه طرف هستیم. هر از چند گاهی برنامه انتشارات طولانی مدت‌تری را نیز می‌بینیم؛ از عرضه‌های فصلی گرفته تا تاریخ‌های از پیش مشخص شده که البته بیش‌تر برای رمان‌های گرافیکی کاربرد دارند تا تک شماره کمیک‌های ۲۰ تا ۳۰ صفحه‌ای.
طبق این برنامه‌های انتشار، کمیک‌ها در بازه‌های گوناگونی به خرده‌فروشان و فروشگاه‌های کمیک بوکی می‌رسند. طبیعتاً مشتری‌ها و مخاطبان نمی‌توانند هر روز و هر هفته برای خرید کمیک بوک‌ها به فروشگاه‌ها مراجعه کنند؛ به ویژه اگر صحبت از گذشته بدون اینترنت باشد. برای همین ممکن بود که در صورت دیر سر زدن به کمیک فروشی‌ها و دکه‌های روزنامه فروشی، با عناوینی رو به رو شوند که از تاریخ انتشارشان کمی گذشته است.
ناشرهای این کمیک‌ها این مشکل را با تاریخ روی کاور متفاوت حل کردند؛ به طوری که تاریخ روی جلد هر کمیک به طور معمول دو ماه دیرتر از تاریخ انتشار واقعی آن‌هاست تا مخاطبی که دیر به آن‌ها دسترسی پیدا کرده است تصور نکند که یک کمیک قدیمی را خریداری می‌کند.
به این ترتیب فروشگاه‌ها، دکه‌های روزنامه فروشی و کمیک فروشی‌ها می‌توانستند کمیک‌ها را برای مدت بیش‌تری در معرض فروش قرار دهند. در واقع تاریخ روی جلد کمیک‌ها بیش‌تر یک نشانگر برای فروشندگان بود که تا چه تاریخی می‌توانند این کمیک‌ها را در حالت فروش قرار دهند؛ چرا که پس از این تاریخ کمیک‌های باقی مانده به ناشران برگشت می‌خوردند و دیگر فروش نمی‌رفتند.
حالا با این که در دورانی قرار داریم که همه چیز را می‌شود آنلاین پیگیری و تهیه کرد ولی برخی از ناشران هنوز هم از این سنت استفاده می‌کنند؛ البته به شکل‌های گوناگون و حالت‌های مختلف.
این روزها تعدادی از کمیک‌ها را می‌بینیم که به طور کل تاریخ روی جلد را حذف کرده‌اند. برخی نیز صرفاً جای این تاریخ را از روی کاور به مکان دیگری منتقل کرده‌اند؛ مثلاً در بخش مشخصات نشر کمیک.
شاید این فرمت تاریخ‌گذاری کمیک‌ها (و حتی در مجله‌های غیرکمیکی) کمی عجیب و غریب به نظر برسد ولی ناشران و فروشندگان دلیل خوبی برای به کار بردن آن داشتند و به نظر هنوز هم که هنوز است نیاز به استفاده از چنین سنتی برای فروش خود دارند؛ شاید به طور ویژه برای خریداران حضوری و فیزیکی.
جالب بود. ممنون