نقد فیلم Retribution | قصاص لیام نیسون

وقت آن است این سوال را مطرح کنیم که در سینمای امروز جهان آیا مکانی برای لیام نیسون امن است یا خیر؟! چون با نمایش فیلم «قصاص» جدیدترین اثر اکشن او، به طور فزاینده‌ای مشخص می‌شود که این بازیگر نمی‌تواند خود و یا خانواده‌اش را در معرض خطر مرگبار قرار ندهد. به نظر شما این فرمول تکراری نشده است؟! اگر به دنبال جواب هستید، در ادامه با نقد فیلم Retribution همراه ویجیاتو باشید.

در فیلم اکشن و هیجان‌انگیز Retribution، مت ترنر، یک سرمایه‌دار در یک صندوق سرمایه‌گذاری پردرآمد، آماده می‌شود تا قبل از رفتن به محل کار، بچه‌هایش را به مدرسه برساند. با نگاهی اجمالی به زندگی خانگی مت در شروع فیلم، متوجه خواهیم شد که او به قدری معتاد به کار است که به سختی به همسرش توجه می‌کند.

در ادامه سرگذشت زندگی برای مت خوب پیش نمی‌رود و همه چیز در شرف بدتر شدن است. اما چرا؟ چون بلافاصله پس از ورود او و فرزندانش به داخل ماشین، یک غریبه با مت تماس می‌گیرد که ادعا می‌کند یک بمب زیر صندلی او گذاشته شده است. اگر مت آنچه را که مرد می‌گوید انجام ندهد یا اگر بخواهد خودش یا فرزندانش را از وسیله نقلیه خارج کند، بمب منفجر می‌شود.

این پیش‌فرض فیلم Retribution است، اما احتمالاً متوجه شده‌اید که من هنوز نامی از بازیگری که قهرمان اصلی فیلم را به تصویر می‌کشد، نبرده‌ام. دلیلش این است که فقط یک مرد برای این کار وجود دارد: لیام نیسون.

در ۱۵ سال گذشته، نیسون بیشتر به خاطر مجموعه‌ای از مهارت‌های خاص خود در فیلم های هیجانی و اکشن پاپ کورنی شناخته شده است. تبدیل نیسون به یک ستاره اکشن با Taken آغاز شد، یک پدیده غیرمنتظره باکس آفیس که یک طرح نمادین و دو دنباله ایجاد کرد. این فیلم به عنوان الگویی برای نیسون عمل کرد تا نقش پدران خسته‌ای را بازی کند که حاضرند برای محافظت (یا انتقام) خانواده خود هر کاری که لازم است انجام دهند.

اکنون فیلم «قصاص» یا همان کیفر جدیدترین اکشن نیسون در این فرمول تکراری و آشناست. می‌دانم که هر از چند گاهی در مورد کاستی‌های جزئی یک فیلم بیش از حد بزرگ‌نمایی می‌شود، و فراموش می‌کنیم این فقط سینماست و برخی نکات را باید بخشید. اما این فیلم چیزی برای بخشیدن ندارد. ولی شاید بگویید چرا؟ چون هم کسل‌کننده است و هم احمقانه.

اول از همه این اثر که بازسازی از فیلم اسپانیایی «El Desconocido» است، چیزی شبیه به نسخه به شدت دم دستی از فیلم «Speed» شده است. جدای از این، در فیلم‌هایی مانند Retribution، باید یک موضوع و پیچش محکم وجود داشته باشد تا ارزش دنبال کردن را به مخاطب بدهد. اما این یکی آن را ندارد. این فیلم یک داستان عمومی است که هیجان کمی دارد و حتی بزرگترین طرفدار نیسون نیز ناامید تماشای فیلم را ترک می‌کند. از یک فیلمنامه توسعه نیافته و فرمول‌وار تا اجرای تکراری لیام نیسون، همه دست به دست هم داده‌اند که این فیلم بدل به صحنه قصاص لیام نیسون در ژانر اکشن شود.

روی کاغذ قصاص یک درام انتقام جویانه است که به سختی تئوری یک انتقام معمولی را در دل روایت خود جای داده؛ ولی اگر همین فرمول با یک داستان دارای قوام و پیچش‌های مناسب همراه بود، در آن صورت این یک درام گروگان گیری بسیار جذاب می‌شد. اما این اثر هیچ توانایی در خلق تنش ندارد. حتی در پرتنش‌ترین لحظات فیلم، احساسات شخصیت‌ها در چنین موقعیتی به درستی نمایش داده نمی‌شود. یکی از دلایل این شکل نگرفتن تنش برآمده از بازی‌های خشکی است که بیشتر در وجود دو فرزند شخصیت اصلی فیلم دیده می‌شود.

به نظر من هیچ حساسیت منطقی در مورد هیچ یک از شخصیت‌های فیلم وجود ندارد، به خصوص در مورد رئیس پلیس زن بی حس اینترپل؛ این شخصیت یک افتضاح کامل است. اما شاید بگویید چرا؟ خب به او حجم زیادی از پرونده‌ها برای حل اطلاعات مربوطه پیرامون بمب گذاری داده می‌شود، اما از گوش دادن یا باور هر یک از آنها امتناع می‌کند. در این بین چرایی رویکرد عجیب این پلیس نیز شرح داده نمی‌شود. اینجاست که باید گفت این فیلم فقط یک زباله آزاردهنده و کاملاً احمقانه است.

جدای از این برخی سکانس‌های اکشن که به تعقیب و گریز خلاصه می‌شود نیز چنگی به دل نمی‌زند. و از اساس سکانس‌های اکشن خسته‌کننده هستند. در کل زمان این فیلم لیام نیسون روی یک بمب می‌نشیند، و در صندلی عقب ماشین لوکسش، دو بچه بداخلاق و لوس او نشسته‌اند که در حال اعتراض هستند. در این بین تماشاگر باید رفتار عجیب و سرد آنها را نسبت به چنین موقعیت خطرناکی تحمل کند.

از سوی دیگر شخصیت منفی فیلم و پرده نهایی که قرار است پازل را حل کنند، به شدت پرت و بدون هیج جذابیتی به نمایش گذاشته می‌شود. کارگردانی فیلم نیز هیچ‌گونه خلاقیتی جز نمایش‌ صورت‌های به ظاهر متعجب از شخصیت‌ها ندارد. با وجود این که ریتم فیلم تند است و زمان آن نیز کوتاه، ولی بازهم تماشای اثری چنین درهم و برهم کار سختی است.

به طور کلی این یعنی فیلم Retribution اثری بدون هیچ منطق و فاکتور سرگرم‌کننده است. پس چرا کسی باید این فیلم را ببیند؟ خب این سوال خیلی خوبی است که من هم نمی‌توانم جوابی برای آن پیدا کنم.

در پایان باید گفت: این یکی از بدترین فیلم‌های سال است! دلیلی برای تولید چنین اثری وجود ندارد، فیلمی که نه اکشن می‌شناسد و نه تعلیق را به درستی به مخاطب منتقل می‌کند. من می‌دانم که لیام نیسون دوران وحشتناکی از زندگی‌اش را با از دست دادن همسرش گذرانده است و بنابراین احتمالاً سعی می‌کند فقط در هر فیلمی که به او پیشنهاد می‌شود شرکت کند تا وقتش را با این آثار پر کند، اما این باعث نمی‌شود حال دل لیام نیسون بهتر شود. تقریباً می‌توانید ببینید که در چنین آثاری او بازیگری را رها کرده، که برای بازیگری در حد او بسیار ناراحت کننده است. پس لطفا این مزخرفات را تماشا نکنید!