یادداشتی بر فیلم The Holdovers – تقابل دو نسل

The Holdovers فیلمی در ژانر کمدی درام، محصول سال ۲۰۲۳ آمریکا می‌باشد که به کارگردانی الکساندر پین (Alexander Payne) و نویسندگی دیوید همینگسون (David Hemingson) ساخته و پرداخته شده است. این فیلم که در سال ۱۹۷۰ رقم می‌خورد داستان رویارویی معلم تاریخ و دانش آموزش را تصویر می‌کند.

پاول جیاماتی (Paul Giamatti) در نقش پاول معلم تاریخی سخت‌گیر و چهارچوب‌مند ، داواین جوی راندولف (Da’Vine Joy Randolph) به عنوان مری، آشپز عزادار مدرسه، دومینیک سسا (Dominic Sessa) نیز در نقش انگس، دانش‌آموزی سرکش هنرنمایی می‌کنند.

داستان معلمی دشوار!

The Holdovers داستان معلم سر سخت تاریخ است که در یک مدرسه شبانه روزی واقع در نیو انگلند (New-England) آمریکا به نام بارتون تدریس می‌کند. دانش آموزان و دیگر معلمان مدرسه به دلیل رفتار سفت و نگرش سخت گیرانه پاول، او را مورد بی‌مهری قرار می‌دهند. اکنون در دسامبر ۱۹۷۰ او مجبور است به دلایلی در مدرسه بماند تا از تعدادی از دانش آموزان که کریسمس را کنار خانواده نمی‌گذرانند مراقبت کند.

در این میان پدر یکی از دانش آموزان به دنبالش می‌اید و باقی دانش آموزان را نیز با خود به اسکی و تفریح می‌برد اما چون مادر انگس تالی در ماه‌ عسل با همسر ثروتمند جدیدش است در دسترس نبوده، بنابر این چون آقای پاول اجازه والدین او را ندارد از رفتن او با دیگر افراد ممانعت می‌کند. انگس مجبور می‌شود تنها دانش آموزی باشد که در مدرسه با معلمش باقی کریسمس را بگذراند.

البته علاوه بر این دو نفر، مری لمب آشپز مدرسه که در غم از دست دادن پسرش است که در جنگ ویتنام جان خود را از دست داده و البته فارغ‌التحصیل مدرسه برینتون هم بوده و همچنین مستخدم مدرسه دنی نیز در کریسمس در بارتون حضور دارند. در واقع این چهار نفر با هم تعطیلات را می‌گذرانند. اما در نهایت پاول و انگس هستند که بیشترین زمان خود را با یکدیگر سپری می‌کنند.

بنابر این ماجراجویی پاول و انگس با یکدیگر آغاز می‌شود و نافرمانی‌های انگس و حرص خوردن‌های پاول تا انتهای فیلم ادامه پیدا می‌کند اما در نهایت عشق این دو نفر به شیوه علاقه پدر و فرزندی بروز می‌کند. به طوری که پاول سعی می‌کند کریسمس خوبی برای انگس بسازد. او را به بوستون می‌برد. با این که آدم درون گرایی است در جشنی حضور پیدا می‌کند و در نهایت برای انگس از خود گذشتگی می‌کند و خودش از مدرسه اخراج می‌شود.

مقابله کلاسیک و معاصر

این فیلم قبل از هر چیز هم مسیری و مشکلات یک شخص از دوران قدیمی با رفتار و افکار چهارچوب مند و سنتی و سختگیرانه در مقابل شخصی مدرن و سرکش است که افکار آزادی خواهانه در سر دارد. دقیق تر بگویم ما یک مقابله کاراکتر پادگانی (پاول) را با یک کاراکتر آزادی‌خواه و سرکش (انگس) مشاهده می‌کنیم.

معلم تاریخ که شخصیتی سخت گیر، طبق اصول و سفت و موظف در تعلیم و تربیت را برایمان تصویر می‌کند ابتدا بالاجبار در مسیر مراقبت و مسئولیت از یک دانش آموز یاغی که معضلات شخصیتی و خانوادگی دارد قرار می‌گیرد اما از میانه داستان، اجبار مسئول بودن در معلم به یک پدرانگی خود خواسته و لذت بخش بدل می‌شود.

قطع به یقین برای این دانش آموز لجام گسیخته نیز همچین حسی وجود دارد. او نیز در ابتدا به طور مداوم به دنبال راهی برای فرار از این معلم عنیف و مقرراتی است اما در ادامه از تحت حمایت او بودن و وقت گذرانی‌های دو نفره لذت می‌برد. ارتباط این دو نفر به نوعی رقم می‌خورد که انگار، هر دو چیزی را کم داشتند و اکنون یافتند و آن در وهله اول احساس تعلق داشتن به کسی و در وهله دوم تقیسم کردن ایدئولوژی‌ها می‌باشد.

به طوری که انگار برای انگس که یک دانش‌آموز افسرده است، آموزه‌های دشوار سنت و چهارچوب تعیین شده‌ای کم بود و برای معلم نیز آزادی عمل و شیطنت های جهان مدرن! که در نتیجه ارتباط این دو نفر، هر کدام به نوعی فضای خالی این کمبود ها را با هم پر می‌کنند. البته در این که هر دوی این افراد انسان‌های منحصر به فردی هستند شکی نیست اما چیزی که بیشتر آن‌ها را به سوی یکدیگر سوق می‌دهد شباهت‌های زیستی و افسردگی‌هایی است که هم انگس و هم پاول دچارش هستند.

لبخندی که قطعا بر لب می‌نشیند!

سال ۲۰۲۳ شاید یکی از کم کمدی ترین سال های اخیر معرفی شود اما باید گفت فیلم The Holdovers یکی از بهترین کمدی های امسال است. اشتباه نکنید قرار نیست جوک‌های متوالی و اکت‌های مضحک شما را به خنده بیاندازد . بلکه تنها چیزی که موجبات خنده شما را فراهم می‌کند همین اکت واقعی بازیگران است و تفاوت های عقیدتی آن ها که تناقضات شخصیتی کاراکترها را با یکدیگر رقم می‌زند.

چیزی که شما را به خنده می‌اندازد، سبک زندگی‌ها و تفاوت آن‌ها است که فضای مفرحی خلق می‌کند. علاوه بر این نکته جالب در این است که غم شخصیت‌های تنها که یا کسی را ندارند و یا کسی را از دست دادند وقتی بروز پیدا می‌کند که در مکان و زمان شادی قرار دارند! این پارادوکس طنز تلخی دارد که در خور تأمل است. استفاده از نقص‌های ظاهری و همچنین صادق بودن راجع به نقوص و صحبت کردن درباره آن‌ها یکی از بخش‌های جالب فیلم The Holdovers می‌باشد.

البته لازم به ذکر است که شخصیت انگس به طور درونی طنز و خنده‌دار است. تیکه پرانی‌ها و حقیقت‌ها را مستقیم به افراد گفتن از ویژگی‌های کاراکتر او است اما پاول این‌طور نیست. چرا که این معلم تاریخ آن‌قدر جدی و خشک است در بیان هر مسئله‌ای که شیرین بیان بودن از شخصیتش مایل‌ها فاصله دارد. با این وجود همین خشک و سخت رفتار کردن‌ها و ری‌اکشن‌های عصبانی و جدی او است که خنده بر لب‌هایمان می‌نشاند. بنابر این رو به‌رویی این دو شخصیت متضاد می‌تواند مهره برد کمدی و طنز این فیلم باشد.

حمایتی بی‌انتظار!

اعتماد یکی از مولفه هایی است که The Holdovers را می‌شود با آن معرفی کرد. کاراکتر‌ها بدون آن که به دنبال جلب اعتماد و حمایت باشند کم کم خود را در شرف جلب اعتماد دیگری می‌بینند. به نظر من این نکته قشنگ و قابل اندیشیدنی است که انگس، پاول و مری بدون این که ذره‌ای تلاش کنند تا خود را برای هم اثبات کنند، به طور ناخود آگاه این مفهوم را رقم می‌زنند.

شخصیت‌هایی که در تنهایی و غم‌ و حتی پوچی بی‌انتهایی قوطه‌ور هستند اما راجع به درونیاتشان با یکدیگر صحبت نمی‌کنند و به دنبال جلب توجه هم نیستند اما با زندگی دو هفته‌ای کنار یکدیگررفاقتی بی‌توقع را به ارمغان می‌آورند و به نظر من این موضوع زیبایی پاک و کمکی بی انتظار را تصویر می‌کند. بنابر این هر سه به عنوان انسان‌هایی سردرگم که یکدیگر را در این دنیای آشوب می‌یابند تصویر می‌شوند.

در انتها باید گفت The Holdovers از آن دسته از فیلم‌هایی است که به نصیحت و پند اکتفا نمی‌کند بلکه با نرمی و واقع گرایی شرافت‌مندی انسان‌ها را به تصویر می‌کشد. بدون این که خودشان را مجبور و محکوم به این عمل بدانند! البته جدای از محتوای درست و دیدنی این فیلم فضای بصری آن نیز حس خوب کلاسیکی را به مخاطب منتقل می‌کند که ارزش دیدن The Holdovers چند برابر رقم می‌زند.