بالاخره به پایان سال ۲۰۲۳ رسیدیم. سالی که قطعا در آینده از آن به عنوان یکی از جذاب‌ترین سال‌های دنیای گیمینگ یاد می‌شود چرا که با انتشار بازی‌های خوب گسترده همراه بود. اما فقط انتشار بازی‌های خوب، تنها نکته امسال نبود و تعداد اتفاقات مهم و جنجالی امسال هم بسیار زیاد بود. در این مقاله از ویجیاتو به مهم‌ترین اتفاقات دنیای بازی در سال می‌پردازیم و نکات جنجالی آن را بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.
حواشی بازی هاگوارتز لگسی
بازی هاگوارتز لگسی پرفروش‌ترین بازی سال شد و بعد از مدت‌ها به سلطه بازی کال آو دیوتی پایان داد. شاید این دستاورد برای برادران وارنر زمانی ارزش پیدا کند که این بازی با انواع و اقسام جنجال‌ها و تهدیدهای تحریم روبرو بود. همان‌طور که می‌دانید جی کی رولینگ (JK Rowling) این روزها به واسطه نظرهای جنجال‌برانگیزی که پیرامون جامعه ترنس‌ها داده، بسیار موردانتقاد قرار گرفته و بسیاری تلاش کردند تا آثاری که تحت نظر این شخص ساخته می‌شوند را تحریم کنند و مردم را تشویق کنند تا از این آثار حمایت نکنند چرا که طبق برخی از سندها، هر اثری که از جهان هری پاتر ساخته شود، سهمی از مقدار فروش آن به جیب خود رولینگ می‌رود.
برادران وارنر با وجود این تهدید بارها اشاره کردند که جی کی رولینگ نقش مستقیم در ساخت بازی نداشته و تنها ایده‌هایی پایه از او برای ساخت بازی استفاده شده است. با این حال گویا جادوی بازی هاگوارتز کار خودش را کرده و مردم آنقدر برای گشت و گذار در هاگوارتز هیجان داشتند که باعث شدند این بازی تبدیل به پرفروش‌ترین بازی سال شود. طبق آمارها، این بازی در پنج ماه ابتدایی عرضه نزدیک به پانزده میلیون نسخه فروش داشت. اگرچه با این موفقیت، این بازی در فصل جوایز آن چنان که باید ندرخشید.
حواشی بازی Atomic Heart
جنگ روسیه و اوکراین از روزهای آغازین سال ۲۰۲۲ آغاز شد اما دامنه حواشی آن به دنیای بازی‌های ویدیویی هم کشیده شد و دامن استودیوی روسی Mundfish را هم گرفت. مخاطبان براساس چیزی که از نمایش‌ها می‌دیدند، ادعا داشتند که این بازی قرار است تا یک اثر تبلیغاتی برای نیروی شوروی و سازمان KGB باشد. این شک و شبهه‌ها ادامه داشت تا جایی که بازی منتشر شد و جنجال‌های بیشتری را رقم زد. در نگاه اول به اعتقاد بسیاری Atomic Heart اثر قابل قبولی بود اما میانگین نمرات منتقدان از بازی در حال حاضر روی عدد ۷۰ از ۴۶ نقد قرار دارد و به نظر می‌آید که این نمرات تحت‌تاثیر اتفاقات روسیه قرار گرفت. از طرف دیگر در بازی رباتی حضور دارد که به لحاظ ظاهری به یکی از وزیران پیشین اوکراینی به نام یولیو تیموشنکو (Yulia Tymoshenko) شباهت دارد. همچنین در بازی یک انیمیشنی قرار داشت که در آن مضامین نژادپرستی وجود داشت و باز هم با انتقادات فراوانی روبرو شد.
البته که استودیوی سازنده پس از مدتی این انیمیشن را از بازی حذف کرد و از طرفداران عذرخواهی کرد و گفت که هدف نژادپرستانه‌ای با این انیمیشن نداشته است.
مشکلات پورت‌های پی‌سی
با ورود نسل جدید کنسول‌های بازی، موج جدید مشکلات فنی بازی‌ها هم آغاز شد و شاید جنجال‌برانگیزترین بازی هم در ابتدای راه، عنوان Cyberpunk 2077 بود. با این حال این جریان در سال ۲۰۲۳ شدت بیشتری گرفت و تعداد عناوینی که با مشکلات فراوان روی پلتفرم پی‌سی منتشر شد، از تعداد انگشتان یک دست هم بالاتر رفت. از عناوینی مثل هاگوراتز لگسی و Forspoken بگیریم تا پورت پی‌سی بازی The Last of Us که با انتقادات گسترده مخاطبان در شبکه‌های اجتماعی همراه بود. در ادامه هم Diablo 4 و Remnant 2 با مشکلات فنی زیادی عرضه شدند. البته که گل سرسبد امسال هم عنوان ردفال است که عملا به صورت ناقص به دست بازیکنان رسید.
البته که تعداد عناوینی که در زمان عرضه با باگ‌ها و گلیچ‌های فراوان هم عرضه می‌شود کم نبود؛ به طور مثال بازی Star Wars Jedi: Survivor با انبوهی از مشکلات فنی عرضه شد و سازندگان با عرضه آپدیت‌های فراوان تلاش کردند تا کمی وضعیت بازی را بهبود ببخشند. با این حال این بازی همچنان ایرادات فنی و فاصله‌ی زیادی با یک اثر بهینه دارد. شاید نکته عجیب امسال این باشد که استودیوهای بتسدا و یوبی‌سافت امسال سربلند بودند و تقریبا با بهینه‌ترین بازی‌های این دو استودیو روبرو بودیم.
رشد و شکوفایی هوش مصنوعی
دو سال پیش ارزهای دیجیتال و NFTها تبدیل به جریانی همه‌گیر شد و تقریبا همه‌ی صنعت‌ها به اشکال مختلف به این جریان وارد شدند و این تصور به وجود آمده بود که ارزهای دیجیتال، آینده دنیا هستند. اما کمتر کسی تصور می‌کرد که این جریان در کمتر از دو سال به فراموشی سپرده شود و جای خودش را به هوش مصنوعی (AI) بدهد. سرمایه‌گذاری‌ها بر ماشین‌های مبتنی بر هوش مصنوعی افزایش پیدا کرد و در نتیجه ما با هوش مصنوعی‌هایی روبرو شدیم که توانایی این را داشتند تا تنها با استفاده از کلمات و موضوعات تصویرسازی کنند.
به دنبال همین موضوع و در کمال تعجب استودیوهای بزرگی مثل دیزنی با استفاده از هوش مصنوعی تیتراژ سریال Secret Invasion را ساختند و به نظر می‌آمد که بزودی دیگر استودیوها هم تحت‌تاثیر این جریان قرار خواهند گرفت. در صنعت بازی‌های ویدیویی هم استودیوی یوبی‌سافت پیش‌قدم شد. این استودیو برای نوشتن دیالوگ‌های کاراکترهای دنیای بازی از هوش مصنوعی استفاده کرد که این اتفاق با اعتراض شدید نویسندگان و صداپیشه‌ها همراه شد چرا که آن‌ها اعتقاد داشتند در این صورت خطر بیکاری آن‌ها را تهدید می‌کند. البته که ترس از هوش مصنوعی فقط مختص به صنعت بازی‌ها نبود و صنعت سینما و تلویزیون به شدت تحت تاثیر این اتفاق قرار گرفت و نویسندگان و بازیگران اعتصابی چندماهه را برپا کردند.
جنجال‌های یونیتی
یونیتی یکی از مهم‌ترین موتورهای گرافیکی رایگان دنیای بازی‌ست و تعداد زیادی از بازی‌ها با استفاده از این انجین ساخته شدند. رایگان بودن این انجین یک مزیت بزرگ برای سازنده‌ها بود تا اینکه در سپتامبر امسال، شرکت Unity Technologies سیاستی جدید را اعلام کرد که با انتقاد شدید سازندگان مستقل و به طور کلی همه‌ی بازیسازها روبرو شد. در این سیاست، اگر هر بازیکن، اثری را که با این انجین ساخته شده را دانلود می‌کرد، به ازای هر دانلود هزینه‌ای از توسعه‌دهنده دریافت می‌شد. بسیاری از توسعه‌دهندگان مستقل به واسطه رایگان بودن این محصول از آن استفاده می‌کردند و این سیاست تضادی جدی با اهداف آن‌ها داشت. کار به جایی کشید که سازندگان عملا شرکت یونیتی را تهدید به تحریم کردند و وضعیت عناوینی مثل Fall Guys و Heartstone در خطر بسته شدن قرار داشت.
اما مدتی پس از این بیانیه و اعتراضات گسترده، یونیتی ساختار قیمت‌گذاری را باری دیگر تغییر داد و این بار به وضعیت توسعه‌دهنده‌ها توجه بیشتری شد. همچنین جان ریچیلیتو از تمامی سمت‌هایی که در یونیتی داشت از جمله مدیرعاملی شرکت کناره‌گیری کرد. البته که بحث یونیتی فقط به اینجا ختم نمی‌شود و در گزارشی مطرح شده که یونیتی در نظر دارد تا در سه ماهه ابتدایی سال آینده تعدادی از کارمندان خودش را اخراج کند.
دادگاه اکس باکس
دادگاه اکس باکس و اکتیویژن به تنهایی خبرهای زیادی در پی داشت و آنقدر حاشیه داشت که واقعا نیاز به یک مقاله جدا دارد. داستان از آنجایی شروع شد که دادگاه FTC با خرید اکتیویژن بلیزارد توسط مایکروسافت مخالفت کرد و علاوه بر این سونی هم نسبت به این خرید شکایت داشت و در نتیجه یک دادگاه بزرگ شکل گرفت. در این دادگاه اسناد زیادی منتشر شد که در آن اطلاعات بازی‌های آینده استودیوهای اکس باکس، کنسول بعدی پلی‌استیشن و ماجرای انحصاری‌ها وجود داشت و گفته‌های مدیران اکس باکس، پلی‌استیشن و اکتیویژن بلیزارد هم با جنجال‌های زیادی همراه بود.
به طور مثال جیم رایان، رئیس بخش سرگرمی پلی‌استیشن، در جلسه‌ای اعلام کرد که در صورت قطعی شدن این خرید، اطلاعات کنسول بعدی سونی را به اکتیویژن بلیزارد نخواهد داد. همچنین او گفت که در صورت انحصاری شدن کال آو دیوتی نهتنها برند پلی‌استیشن آسیب می‌بیند، همچنین مایکروسافت با این خرید یک مونوپلی در بازار کلاود راه می‌اندازد.
در طرف دیگر مدیر اکس باکس یعنی فیل اسپنسر هم به صورت حضوری در یکی از جلسات دادگاه حضور پیدا کرد و نظرات جالبی را بیان کرد. او گفت که اکس باکس در بازار بازی‌های ویدیویی جایگاه سوم را دارد و جنگ کنسولی را به پلی‌استیشن و نینتندو باخته است. ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت هم در جلسه‌ای دیگر گفت که هدف آن‌ها از خرید اکتیویژن بلیزارد، بیشتر به بازار موبایل مرتبط است و آن‌ها می‌خواهند که با غول چینی صنعت یعنی تنسنت رقابت داشته باشند.
اما شاید بزرگترین خبر این دادگاه مربوط به بازی استارفیلد بود. در یکی از سندات این دادگاه مشخص شد که بازی استارفیلد در ابتدا به عنوان یک اثر انحصاری برای پلی‌استیشن در نظر گرفته شده بود که مایکروسافت به محض اینکه از این موضوع آگاه می‌شود، خرید استودیوی بتسدا را در برنامه‌های خودش قرار می‌دهد. بعد از خرید بتسدا، مایکروسافت خرید بانجی، سگا و حتی نینتندو را هم در نظر گرفته که در نهایت به جایی نرسیده است.
آخرین جنجال بزرگ این دادگاه هم افشای سند برنامه‌های آینده اکس باکس بود که در آن از بازی‌های آینده استودیوهای اکس باکس که شامل استودیوی بتسدا هم می‌شد اطلاعاتی درز پیدا کرد. همچنین طرح اولیه‌ای هم از کنسول بعدی اکس باکس منتشر شد که در ابتدا به عنوان یک کنسول میان‌نسلی شناخته می‌شد اما اخیرا با انتشار خبرهای بیشتر به نظر می‌آید که این کنسول در اصل قرار است کنسول نسل بعدی اکس باکس باشد که برای عرضه در سال ۲۰۲۸ در نظر گرفته شده است.
در نهایت هم اکس باکس موفق شد تا پیروز دادگاه در آمریکا و بریتانیا باشد و قرارداد اکتیویژن بلیزارد را نهایی کند. حالا اکس باکس به طور رسمی مالک برند اکتیویژن بلیزارد است و با این اتفاق، بابی کوتیک به طور رسمی از مدیرعاملی این شرکت کناره‌گیری کرد.
کلاه‌برداری‌های بزرگ سال
در اینکه امسال یکی از بهترین سال‌های دنیای بازی‌های ویدیویی بود هیچ شکی نیست. اما در کنار بازی‌های خوبی که امسال عرضه شدند، عناوینی هم وجود داشتند که با وجود سر و صدای زیاد، با بدترین وضعیت ممکن به دست بازیکنان رسیدند و لقب بدترین بازی‌های سال را یدک کشیدند. از جمله این عناوین می‌توان به بازی‌های Gollum و Skull Island: Rise of Kong اشاره کرد. بازی گالوم نهتنها به لحاظ فنی مشکل داشت بلکه به لحاظ ساختار نقش‌آفرینی هم با مشکلات جدی روبرو بود و تصور می‌شد که سازندگان واقعا اطلاعی از رویکرد بازی‌های نقش‌آفرینی نداشتند و یک بازی پر از ایراد را تحویل مخاطبان دادند.
در سمتی دیگر بازی Skull Island وجود داشت که طبق اطلاعات لیک شده تنها یک سال در دست ساخت قرار داشته و تنها بیست نفر در توسعه این بازی نقش داشتند. طبیعتا با چنین آمار و ابعادی نمی‌توان انتظار یک بازی بزرگ را داشت و به نظر منطقی بود که با یک اثر فاجعه روبرو شویم.
دیگر بازی جنجالی و بد امسال، عنوان The Day Before بود که به واسطه نمایش‌ها، توجه‌های زیادی را به سمت خودش جلب کرده بود و بسیاری تصور می‌کردند که قرار است با یک بازی آنلاین بقای تما‌م‌عیار روبرو شوند. اما نتیجه این فرآیند فاجعه‌آمیز بود و اتفاقات بعد از انتشار، وضعیت را بدتر کرد. استودیوی سازنده بازی تنها دو رو پس از انتشار بازی به طور رسمی بسته شد و اعلام کرد که آن‌ها توانایی این را ندارند تا وضعیت این بازی را بهبود ببخشند. این اتفاق با اعتراض گسترده مخاطبان روبرو شد اما تغییری در این وضعیت ایجاد نشد و در نهایت The Day Before با آن همه سر و صدا با بدترین وضعیت ممکن رها شد.
اخراج کارمندان – بی‌ثبات‌ترین سال برای بازیسازها
یکی از ناراحت‌کننده‌ترین جریانات سال مربوط به اخراج درصد زیادی از کارمندان از استودیوهای بازی‌سازی بود. طبق اطلاعات منتشر شده، بیش از هفت هزار نفر شغل خودشان را در این سال میلادی از دست دادند. گروه‌های بزرگی مثل Embracer Group نقش زیادی در این جریان داشته است و درصد زیادی از اخراج کارمندان به این شرکت مربوط می‌شود. براساس همین اطلاعات می‌توان گفت که سال ۲۰۲۳ یکی از بی‌ثبات‌ترین سال‌ها برای کارمندان بازی‌های ویدیویی در طول پانزده سال گذشته بوده است.
مایکروسافت، بتسدا، سی دی پراجکت، بانجی، اپیک گیمز، یونیتی، آمازون، بایوور، ناتی داگ از جمله استودیوهایی بودند که با اخراج و تعدیل نیرو روبرو شدند و طبق برآورد رسانه پالیگان، اخراجی‌های این استودیوها به بیش از ۱۰٬۰۰۰ نفر می‌رسد.
عواملی که موجب این اتفاق تلخ شدند بیشتر مربوط به آثار بعد از پاندمی، رکود اقتصاد جهانی و البته رشد و پیشرفت چشمگیر هوش مصنوعی بوده است. همگی این عوامل دست به دست هم دادند و در نهایت یکی از بدترین سال‌ها برای بازیسازها رقم خورد. آثار این اخراج‌ها و تعدیل نیروها در سال‌های بعد بیشتر نمود پیدا خواهد کرد و باید دید که ناشران بزرگ قرار است چگونه از پس این آثار بربیایند تا آسیب‌ها را به حداقل برسانند.
انتشار تریلر GTA VI
پس از یازده سال بالاخره خبری رسمی از GTA بعدی شنیدیم و راکستار به طور رسمی تریلر رونمایی از بازی را عرضه کرد. این بازی که قرار است با نام GTA VI در سال ۲۰۲۵ به دست ما برسد، حاشیه‌های زیادی داشته و حتی تریلر رونمایی آن هم با حواشی مختلف همراه بود. در ماه نوامبر بود که جیسون شرایر از رسانه بلومبرگ در گزارشی نوشت که راکستار قصد دارد تا در سالگرد ۲۵ سالگی خودش، تریلر بازی GTA را منتشر کند. عصر همان‌روز سم هاوسر در بیانیه‌ای این خبر را تایید کرد و یک ماه بعد تاریخی رسمی برای انتشار تریلر اعلام شد.
با این حال همه چیز طبق برنامه پیش نرفت و نزدیک به ده ساعت زودتر از تاریخ مقرر شده، تریلر بازی لو رفت و راکستار گیمز هم سریعا دست به کار شد و تریلر بازی را به طور رسمی منتشر کرد. این اولین باری نبود که راکستار گیمز با لیکرها درگیر بود و می‌توان گفت که جنجالی‌ترین اتفاق سال ۲۰۲۲ هم مربوط به لیک راکستارگیمز بود که در آن نزدیک به ۹۰ دقیقه ویدیو از بازی GTA VI منتشر شد. با این حال تریلر GTA VI در همان روز اول نزدیک به صد میلیون بازدید داشت و در حال حاضر هم این آمار به بیش از ۱۵۰ میلیون بازدید رسیده و یکی از پربازدیدترین تریلرهای صنعت سرگرمی است.
لیک بزرگ اینسامنیاک گیمز
جدال هکرها و بازیسازها امروز به یکی از جنجال‌برانگیزترین و پرحادثه‌ترین اتفاقات دنیای بازی تبدیل شده است و در سال ۲۰۲۳ تعداد این اتفاقات کم نبود. اما شاید بزرگترین درز اطلاعاتی که امسال رخ داد پیرامون اینسامنیاک گیمز بود. در آخرین ماه میلادی سال، یک گروه هکری ادعا کرد که به دیتابیس استودیوی اینسامنیاک نفوذ کرده و به اطلاعات زیادی دست پیدا کرده و در صورت دریافت پول از انتشار آن جلوگیری می‌کند. با این حال اینسامنیاک حاضر به پرداخت این پول نشد و چندی بعد این گروه هکری تمامی اطلاعاتی که از این استودیو در دست داشت را در اینترنت منتشر کرد. این اطلاعات شامل ویدیوهایی از مراحل ساخت اولیه بازی ولورین، بازی‌های آینده این استودیو تا سال ۲۰۳۱ و همچنین اطلاعات شخصی کارمندان استودیو بود.
پس از این لیک بسیاری از سازنده‌ها و طرفداران در شبکه‌های اجتماعی به حمایت از اینسامنیاک پرداختند و سعی کردند تا از انتشار و بازنشر ویدیوهای لیک شده جلوگیری کنند. اما بالاخره کلیپ‌های زیادی از بازی ولورین در سطح اینترنت منتشر شد و این اتفاق ناراحت‌کننده‌ای بود چرا که تا به انتشار لیک، هیچ تصویر رسمی از خود بازی منتشر نشده بود و انتشار زودهنگام تصاویر زحمات کارمندان اینسامنیاک را به باد داد. با این حال اینسامنیاک تنها قربانی این جریان نبوده و در سال‌های گذشته هم استودیوهای کپکام و راکستار چنین وضعیتی را تجربه کردند.
تعداد اتفاق‌های جنجالی در سال ۲۰۲۳ کم نبود و جدای از این لیست می‌توان به جنجال‌های پیرامون مراسم گیم اوارادز جف کیلی و انتقادات مخاطبان به آن، کناره‌گیری بابی کوتیک از ریاست اکتیویژن بلیزارد و حتی به لغو دائمی مراسم E3 اشاره کرد. احتمال اینکه در سال آینده شاهد خریداری شدن استودیوها، نبرد کنسولی، لیک‌ها و نمایش‌های هیجان‌انگیز باشیم وجود دارد. به خصوص که به احتمال زیاد نمایش‌های زیادی از اثری مثل GTA 6 خواهیم داشت که به تنهایی می‌تواند اتفاقی هیجان‌انگیز باشد.
بیشتر بخوانید:
کمپین جدید کالاف؟
لعنت بر هک و هکری که سرطان دنیای گیمه:(
جنجالی تر از همه این ها ، ظهور شاهکاری به نام بالدرزگیت ۳ و بازی سال شدنش بود (البته به حق)
+حواشی نمرات استارفیلد
امسال کلا سال عجیبی بود
از یه طرف چندین شاهکار داشتیم
از طرفی دیگه چندین فاجعه
سال سختی برای بازیسازها بود با کلی اخراج و تعدیل نیروی ناراحت کننده
از طرف دیگه با حجم عظیمی از هک و لو رفتن انبوه اطلاعات مواجه شدیم که بیش از پیش اهمیت امنیت سایبری رو گوشزد کرد
دادگاه ایکس باکس و اکتی هم که مای خود دارد
معرفی gta vi هم که طوفان به پا کرد
و کلی اتفاق دیگه و …
خلاصه سالی که گذشت هر لحظه‌ش حسابی غافلگیرکننده و غیر قابل پیشبینی بود