نقد انیمیشن Watchmen Chapter I | و باز هم آخرالزمان

یکی از انیمیشن‌های کمیک بوکی که در چند وقت اخیر منتشر شده، انیمیشنWatchmen Chapter I است. این انیمیشن و شخصیت‌هایش بر اساس کمیکی به همین نام از کمپانی دی سی است. کمیک نگهبانان یا همان واچمن، بارها توسط منتقدان ستایش شده و به عنوان بزرگ‌ترین کمیک تاریخ شناخته شده است. اما در دنیای سینما، اقتباس‌های درخور توجهی جز یک سریال محصول سال 2019 از این کمیک نداریم. اما آیا انیمیشن Watchmen Chapter I توانست یک اقتباس مناسب و جذاب از این کمیک بزرگ باشد؟ برای پاسخ به این سوال با نقد انیمیشن ابرقهرمانی Watchmen Chapter I همراه ویجیاتو همراه بمانید.

معرفی انیمیشن Watchmen Chapter I

در فهرست عوامل این انیمیشن، نام یک کارگردان آشنا و با سابقه انیمیشن سازی خوبی را مشاهده می‌کنیم. برندن ویتی از سال 2006 تا کنون، آثار درجه یکی از دنیای کمیک دی سی را وارد دنیای انیمیشن کرده است. انیمیشن موفق Batman Under the Red hood از آثار این کارگردان است.

از آنجایی که خیلی وقت بود کسی سراغ ساخت انیمیشنی بر اساس کمیک واچمن نرفته بود، برندن مثل همیشه با ورود در صحنه انیمیشن سازی، تلاش کرد تا یک اقتباس قابل قبول از این انیمیشن به مخاطبان کمیک بدهد. او برای فیلمنامه این اثر، از نویسندگان سریال Watchmen 2019 استفاده کرد تا بتواند حال و هوای آن سریال را در فضای انیمیشنی زنده کند.

علاوه بر نام کارگردان و نویسندگان؛ عناوین آشنای دیگری در این پروژه حضور داشتند، مثل استودیوی میر، پارامونت پیکچر و برادرن وارنر. بنابراین با چنین عواملی در این اثر، مخاطبان ناخودآگاه انتظار یک انیمیشن جذاب و تماشایی از کمیک واچمن را دارند.

داستان انیمیشن

داستان این انیمیشن در مورد گروهی از ابرقهرمانان قدیمی است که اکنون فعالیتی ندارند؛ تا زمانی که یکی از اعضای گروه به قتل می‌رسد. آنها مجبور می‌شوند از گوشه گیری بیرون بیایند و دور هم جمع شوند تا با تهدیدات بزرگی مقابله کنند. در این میان کشف توطئه‌ها و راز‌های هر یک از شخصیت‌ها، باعث بهم خوردن نظم بزرگی می‌شود؛ حال باید این شخصیت‌ها با گرفتن تصمیمات سخت و مواجه شدن با گذشته خود، از جهان محافظت کنند.

انیمیشن Watchmen Chapter I در ابتدا یک داستان سر راست و ساده‌ای دارد که ظاهرا می‌تواند مخاطب را پای خود تا پایان نگه دارد. اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که این انیمیشن گاهی از خط اصلی روایت دور می‌شود و به سختی می‌تواند به آن برگردد. به عنوان مثال، فرض کنید در یک پیرنگ در حال مشاهده یک کشمکش بین دو شخصیت هستیم؛ داستان بدون آنکه نیاز قابل توجهی داشته باشد از این قسمت عبور می‌کند و اینگونه اهمیت آن دو شخصیت و کشمکش بین آن‌ها برای ما از بین می‌رود دیگر نمی‌توانیم با آن ارتباط برقرار کنیم.

داستان از نظر اقتباسی، کاملا به کمیک وفادار است؛ البته برای اینکه برای مخاطبان معمولی این انیمیشن قابل فهم باشد، کارگردان کمی شیوه روایت آن را ساده تر کرده و پیچیدگی که داستان کمیک داشت را حذف کرده است. با این حال روایت کاملا به داستان اصلی وفادار است و باعث تضعیف آن نشده است. این وفاداری به قدی قوی است که حتی لباس‌ها، لحن و دیالوگ‌های شخصیت‌ها مستقیم از کمیک بیرون آمده است.

ریتم داستان تا حد خیلی مناسبی، زیاد است. اما درست در نقطه میانی انیمیشن، جایی که باید تنش رفته رفته بیشتر شود، انیمیشن با یک سکون بزرگی روبه رو می‌شود و از ریتم دچار کندی می‌شود. البته این موضوع فقط یک چهار از فیلم را شامل می‌شود و در باقی خط داستانی چنین مشکلی وجود ندارد.

یکی از مشکلاتی که بسیاری از مخاطبان از آن خرده گرفتند، تکراری بودن داستان بود. طرفداران کمیک واچمن به دنبال یک داستان جذاب و جدید بودند اما این انیمیشن ضمن روایت یک داستان تکراری، با خلاصه کردن روایت اصلی، کمی مخاطبان را خسته کرده.

با وجود وفاداری داستان به کمیک، اما بازهم روایت بسیار خلاصه و بریده شده است. برای اینکه کارگردان بتواند داستان پیچیده کمیک را در یک انیمیشن با مدت زمانی محدود قرار دهد، به ناچار مجبور شد تا از روایت و پیرنگ‌های داستانی تا حد زیادی برش دهد. این اتفاق برای مخاطبان جدید اتفاق خوبی بود تا بتوانند داستان را به خوبی درک کنند؛ اما برای مخاطبان قدیمی یک اتفاق تلخ بود و خیلی از طرفداران کمیک از این بابت عصبانی شدند.

انیمیشن از نظر انتقال مفاهیم داستانی و درونمایه تا حد خیلی زیادی ضعیف است. دلیل چنین ضعفی بد بودن داستان یا انیمیشن نیست؛ بلکه تکراری بودن روایت است. روایتی که ما یکبار آن را در سال 2009 در لایو اکشن زک اسنایدر دیدیم.

به جهت تکراری بودن عناصر روایت، برای طرفداران قدیمی کمیک، انیمیشن خسته کننده پیش می‌رود. همچنین برای خیلی از مخاطبان جدید، داستان عنصر جدیدی برای ارائه ندارد و درونمایه بسیار قدیمی و پیش پا افتاده است. خیلی از منتقدان به این قضیه اشاره کردند که انیمیشن Watchmen Chapter I در واقع یک کپی خلاصه‌تر و محدود تر از نسخه لایو اکشن 2009 است.

انیمیشن و نکات بصری

انیمیشن Watchmen Chapter I توسط بسیاری از منتقدان از نظر بصری و انیمیشن سازی تحسین شده است. زیبایی شناسی بصری این انیمیشن به قدری در خدمت روایت است که گاهی از شدت هیجان انگیز بودن ترکیب این دو عنصر یعنی انیمیشن و داستان، مخاطب به صندلی میخکوب می‌شود.

سبک بصری این انیمیشن تا حدودی نزدیک به چیزی است که در انیمیشن Batman: Under the Red Hood دیدیم. همانقدر تاریک با فضایی همانقدر جدی اما زیباتر و پویاتر. انیمیشن این اثر، کاملا پویا و زیبا است؛ تصویر سازی که از روایت کمیکی می‌شود می‌تواند تا مدت‌ها در ذهن مخاطب ماندگار بماند.

با وجود همه این‌ها، تنها جایی که انیمیشن کمی تو ذوق می‌زند و انگار از خط اعتدال بیرون می‌زند، در صحنه‌های اکشن و مبارزه است؛ البته آنقدر این موضوع روی لذت بردن از روایت این انیمینش تاثیر نمی‌گذارد و مسئله قابل تحملی است.

فضا سازی

مخاطبان انیمیشن‌های دنیای دی سی، به نوعی از فضا سازی خاص علاقه دارند و در واقع چنین فضا سازی عامل موفقیت خیلی از این انیمیشن‌ها است. این کلیشه که انیمیشن برای کودکان است و باید فضای آن کاملا رنگی و کمدی باشد، خیلی قدیمی است. دنیای دی سی با ساخت انیمیشن‌های تاریک این کلیشه را شکست و دنیای جدیدی از انیمیشن سازی را خلق کرد.

در واقع این فضا سازی تاریک در انیمیشن‌های دی سی عامل موفقیت آن‌ها است. مخاطبان دوست دارند در قالب انیمیشن، صحنه‌های خشن و تلخی را ببینند تا این تناقض را احساس کنند. انیمیشن Watchmen Chapter I با فضا سازی تاریک و تلخ خود، توانست از این نظر، مخاطبان قدیمی انیمیشن‌های دی سی را به خود جلب کند.

شخصیت پردازی

اگر با کمیک Watchmen آشنایی داشته باشید، احتمالا بدانید یکی از نقاط قوت این کمیک داشتن شخصیت‌های دوست داشتنی و با اهمیت است. در کمیک، روایت به گونه‌ای پیش می‌رود که خواسته شخصیت برای ما با اهمیت می‌شود و برایش ارزش قائل می‌شویم و مشتاقانه منتظر رسیدن او به این خواسته مهم هستیم.

در اقتباس انیمیشنی از این کمیک، روایت کاملا به کمیک وفادار بوده و حتی توانسته لحن و شخصیت پردازی را به خوبی حفظ کند. اما بیشترین چیزی که به شخصیت آسیب می‌زند، خلاصه بودن روایت است. به این معنا که با کم شدن بعضی سکانس‌ها و صحنه‌های مهم که برای شخصیت پردازی مفید بودند، از درجه اهمیتی که مخاطب برای شخصیت قائل می‌شود کم می‌کند.

در داستان‌هایی که مثل واچمن، چند شخصیت مهم حضور دارد، باید ظرافت بسیار بالایی برای شخصیت پردازی بکار گرفته باشد. زیرا در مدت زمان محدودی باید تک تک شخصیت‌ها به مخاطب معرفی شوند و در عین حال مخاطب آن‌ها را در داستان مهم بداند. انیمیشن Watchmen Chapter I، به دلیل کوتاه بودن و نپرداختن کافی به پیرنگ‌های فرعی، از نظر شخصیت پردازی، ضعیف و نارکارآمد عمل کرده است.

نقد انیمیشن Watchmen Chapter I در یک نگاه

• یک روایت سر راست و کاملا وفادار به کمیک
• شخصیت پردازی ناکارآمد
• انیمیشن سازی درخور توجه با مسائل زیبایی شناختی مهم
• فضا سازی تاریک و تلخ که یاد آور آثار درجه یک کمپانی دی سی است
• محدود بودن زمان و خلاصه شدن بعضی از سکانس‌های مهم

سخن آخر

انیمیشن Watchmen Chapter I، یک انیمیشن با همان تم همیشگی دنیای انیمیشنی دی سی است که داستان آن تا حدودی تکراری و کلیشه‌ای است؛ اما با انیمیشن و تصاویر زیباشناسانه، این انیمیشن از یک اثر تکراری و خسته کننده، تبدیل به یک اثر هیجان انگیز و سرگرم کننده شده که می‌تواند نیاز مخاطبان کمیک را تا حدودی بر آورده کند. با این حال انیمیشن Watchmen Chapter I برای قسمت دوم تمدید شده و پیش نمایش آن، نوید یک داستان هیجان انگیز‌تر را به مخاطبان می‌دهد.