تئوری یک فیلم: دکتر نو، شخصیت شرور فیلم سینمایی جدید جیمز باند است

جیمز باند جدید را می‌توان پیوند نهایی آثار قدیم و جدید مامور بریتانیایی تلقی کرد. حتی پس‌ازآنکه فیلمی چون «کازینو رویال» این فرنچایز را برای دنیای فیلم‌های جدید جاسوسی تجدیدقوا کرد، مأمور 007 کماکان سوار بر موج نوستالژی و پیوندی باریک با آثار کلاسیک خود بود. به‌هرحال، شما نمی‌توانید یک فیلم باند را بدون وجود یک سری عناصر خاص بسازید: حتماً باید در تیتراژ لوله اسلحه دیده شود، حتماً باید ابزارهای جاسوسی در فیلم مورداستفاده قرار گیرند، یک استون مارتین برای مأمور 007 و گروه یکسانی از شخصیت‌ها. ِیک ام، یک کیو و یک مانی پنی. و موارد دیگر.

اخیراً، فیلم‌های باند بیش‌ازپیش به‌سوی گذشته سوق پیداکرده‌اند، به عنوان مثال در فیلم «اسکای فال» شاهد تمرکز بر روی زندگی و گذشته باند بودیم و نتیجه آن در فیلم «اسپکتر» شخصیتی بازسازی‌شده بود که بلوفلد را برای نسل جدید هواداران به فرنچایز بازگرداند؛ بلوفلد شناخته‌شده‌ترین دشمن 007 است. این اقدام مانند کاری بود که پیشتازان فضا باشخصیت مشهور و کلاسیک «خان» انجام داد.

این مهم شاید در اینجا به‌پایان نرسیده باشد. با اینکه ما شاهد تولد دوباره سایر شخصیت‌های بد شاخص این سری مانند آدجاب و جاوز نبودیم، به نظر می‌آید که برگ جدید رقم خورده در تاریخ بلندمدت باند احتمالاً شخصیت منفی معروفی را در خود پنهان کرده باشد و آن شخص کسی نیز جز دکتر نو.

او شاید نام دیگری داشته باشد و توسط بازیگری دیگر به تصویر کشیده شود اما گمان‌ها بر آن است که شخصیت نقاب‌پوش رمی مالک احتمالاً همان شخصیت شرور و محبوب و اورجینال فرنچایز سری باند یعنی دکتر نو است.

اجازه دهید دلایل چنین گمانه‌زنی را در ادامه مقاله با جزئیات شرح دهیم.

7-چیزهای ساده

پیش از شروع باید بگوییم که این تنها تئوری بر اساس ظواهر امر نیست حتی اگر دو بازیگر دکتر نو شبیه به یکدیگر باشند، لایه‌های بیشتری در طرح این فرضیه وجود دارد. اما حتی در سطح اولیه، به آن اشاره‌ای ظریف در عنوان فیلم شده است. به این معنا که تغییر در نحوه ادای عنوان، معنای آن را نیز تغییر می‌دهد. عنوان فیلم تنها «زمانی برای مردن نیست»( No Time To Die) نیست بلکه «نو» وقت مردن است ( No" Time To Die). نه در اینجا قید نیست بلکه موضوع است. وقت مردنِ نو است چراکه نو یک فرد است.

آیا این نظریه‌پردازی ضعیف به نظر می‌رسد؟ شاید اما ما اینجا نبودیم اگر قضیه به اینجا ختم می‌شد. بگذارید به شما اطمینان دهیم که نحوه پوشش هر دو شخصیت دکتر نو و شخصیت جدید رمی مالک اتفاقی نیست. این دو شخصیت به نظر می‌رسد علاقه خاصی به لباس‌های در شمایل کیمونو دارند. البته بگذارید اضافه کنیم که انتخاب چنین پوشش لباسی می‌تواند اتفاقی باشد چراکه شخصیت‌های منفی باند همواره نوع خاصی از خودنمایی را در نحوه لباس پوشیدن خود به نمایش می‌گذراند.

این شخصیت منفی جدید با توجه به برگزیدن نقاب چینی سفید برای افزودن به رازآلود بودن خود به نظر می‌رسد مخفی گاهی نفیس و گرایش به ظاهرسازی دارد. این نوع رفتارها او را در رده تمامی شخصیت‌های تبهکار باند قرار می‌دهد و نه تنها نو. اما به این موضوع ظاهر دو بازیگر و عنوان فیلم را اضافه کنید، آن‌وقت است که تصویری در ذهنتان شکل می‌گیرد.

6-جامائیکا

ظن و گمان‌ها پیرامون شخصیت سافین رمی مالک تقریباً از همان لحظات آغازین معرفی وی پدیدار شد و تریلرها نیز کمکی به فروکش کردن شایعات نکردند. در حقیقت به نظر می‌رسد که حتی به این اشارات بیشتر نیز دامن می‌زنند.

به‌عنوان‌مثال می‌دانستیم که فیلم سینمایی «زمانی برای مردن نیست» در جامائیکا فیلم‌برداری می‌شود پیش از آنکه تأیید شود این لوکشین به بخشی از داستان فیلم مرتبط است. اخبار لو رفته از سر صحنه فیلم‌برداری نیز همین موضوع را تأیید کرد اما سپس به هواداران گفته شد که فیلم از کجا آغاز می‌شود؛ باند بازنشسته شده (ازاین‌رو، یک مأمور 00 دیگر فعال است) و این جزیره را برای سپری کردن اوقات فراغت خود انتخاب کرده است.

جامائیکا باید توجه خیلی‌ها را به خود جلب می‌کرد چراکه این مکان محل وقوع داستان دکتر نو نیز بوده است. در آن داستان، باند به منطقه کارائیب به دنبال مأمور گم‌شده بریتانیایی می‌رود و خود را در جزیره شخصی دکتر نو می‌یابد. جزیره کرب کی.

آیا ممکن است اتفاقی باشد؟ قطعاً. اما وقتی چنین شباهتی را در فیلم می‌آورید نباید از هواداران انتظار داشته باشید که از آن چشم‌پوشی کنند.

5-دخالت سازمان سیا

به مواردی که تاکنون شرح دادیم، بازگشت شخصیت فلیکس لیتر جفری رایت را نیز اضافه کنید. او شاید در رمان دکتر نو حضور نیافته باشد اما در فیلم نقش بزرگی ایفا کرد.

فلیکس که در ادامه مشخص می‌شود مأموریتی مشابه باند برای پیدا کردن مأمور گم‌شده به او واگذارشده- به باند کمک می‌کند که رد مأمور را تا جامائیکا بگیرد. چراکه سازمان سیا ردپای سیگنال های اختلال ایجادکننده رادیویی را به جزیره ردیابی می‌کند جایی که‌ام آی 6 به ناپدید شدن مأمورشان مرتبط می‌داند.

این عملیات مهم مشترک سازمان سیا با ام آی 6- تفاوت بزرگ آن با اسکای فال و اسپکتر- انتخابی آگاهانه است و درخواست فلیکس از باند برای کمک به او در مأموریتی که به مقصد باند در جامائیکا منتهی می‌شود قطعاً از روی شانس و اتفاقی نیست. بلکه حتی به نظر می‌رسد سازندگان می‌خواهند ما به دکتر نو فکر کنیم.

اما خود شخصیت منفی چه می‌شود؟

4-سافین

یادتان می‌آید در زمان ساخت اسپکتر به ما گفتند که بدون شک، کریستوف والتز نقش بلوفلد را بازی نخواهد کرد؟ همه‌چیز کاملاً واضح بود- خصوصاً وقتی‌که مشخص شد او زخم چهره‌ای مشابه آن شخصیت افسانه‌ای دارد- و هواداران متوجه شدند که به ما دروغ گفته‌شده تا روی آن دقیق نشویم.

زمانی برای مردن نیست چنین حسی را القا نمی‌کند اما قطعاً اشاراتی وجود دارد که ما را به این باور می‌رساند که شخصیت سافین مالک معنایی عمیق‌تر ازآنچه که نشان داده‌شده دارد. بالأخص وقتی دوباره اولین تریلر را مملو از اشباح گذشته و اسرار می‌بینیم. آیا ممکن است تریلر رفرنسی به اهمیت دکتر نو در فرنچایز باشد؟

تعامل سنگینی میان باند و سافین در تریلر دیده می‌شود که سریعاً شما را به فکر دکتر نو می‌اندازد. مثلا در یک بخش، او می‌گوید: «تاریخ با افرادی که نقش خدا را بر عهده می‌گیرند مهربان نیست.» که تقریباً مانند آپگریدی روی معروف‌ترین دیالوگ‌های رد و بدل شده میان باند شان کانری و نو است وقتی‌که دکتر نو نقشه‌هایش را برملا می‌کند:

«سیطره بر جهان- همان رؤیای قدیمی. تیمارستان‌هایمان پرشده از افرادی که فکر می‌کنند ناپلئون هستند؛ یا خدا»

به خاطر داشته باشید که این فیلم توسط کسانی نوشته‌شده که عمیقاً از داستان باند آگاه هستند و خوره آن به حساب می‌آیند. آنها دقیقاً می‌دانند چه دارند می‌کنند و متهم کردن یک شخصیت منفی به بازی کردن نقش خدا خواهی‌نخواهی منجر به آن می‌شود که بینندگان به بار دیگری که چنین تبادلی رخ‌داده فکر کنند.

اما این تمام چیزهایی که درباره سافین می‌دانیم نیست...

3- تکنولوژی جدید سافین و جراحات وی

در نسخه رمان (کتاب) دکتر نو، این شخصیت دستانش را به خاطر خیانت به یک سازمان جنایتکار چینی که برایشان کار می‌کرد از دست می‌دهد. از دست دادن دست‌هایش مجازات دزدی بود اما در فیلم از بین رفتن دستان نو درنتیجه کار کردن وی با مواد رادیواکتیو است.

در آن زمان، ایده سلاح‌های اتمی به همان اندازه که برای دنیا دهشتناک بود، تازه و جدید نیز بود و تبهکاری که با چنین سلاح‌های مرگباری سروکار داشت به‌راحتی ترس را در همه ایجاد می‌کرد. او به شکل مناسبی در قامت نوعی دکتر فرانکن اشتاین به تصویر کشیده شد که تلاش‌های زیاده خواهانه اش به قیمتی گزاف برایش به‌پایان رسید.

با توجه به اینکه به ما القا شده که خطر سافین را در «تکنولوژی‌های جدیدش» ببینیم، می‌توانیم او را در کنار دکتر نو قرار دهیم. علاوه بر این وی یکی دیگر از شخصیت‌های منفی باند با جراحت فیزیکی است. پس اگر گذشته سافین درست همانند نو، منجر به جراحت شدید او در پی تعقیب و دستیابی به تکنولوژی‌های جدیدش باشد، چه می‌شود؟ اگر به‌جای نابود شدن دستانش این صورتش باشد که از بین می‌رود؟

و چه کسی می‌تواند بگوید که او نیز دست فلزی نخواهد داشت؟ ما که دستانش را در تریلر ندیدیم.

اما سؤال دیگری در اینجا پیش می‌آید این است که داستان سافین چطور با اسپکتر، بلوفلد، مدلین و باند ارتباط پیدا می‌کند؟ پاسخی احتمالی در جواب به این سؤال به ذهن می‌رسد...

2- نقش اسپکتر

هدف اصلی روایی فیلم اسپکتر این بود که همه‌چیز را از کازینو رویال به اسپکتر به‌عنوان یک سازمان به هم پیوند بدهد، و بدین ترتیب نشان دهد که قدرت بلوفلد تا چه حد گسترش دارد. فیلم در نمایش این مهم کاملاً موفق نبود اما به نظر می‌رسد که آنها با فیلم زمانی برای مردن نیست راهی مشابه را پیش‌گرفته‌اند.

اگر چنین نبود، شاهد حضور بلوفلد در فیلم نبودیم. بخواهیم ساده توضیح دهیم: تنها حضور بلوفلد ثابت می‌کند که این فیلم نیز یک داستان درباره اسپکتر است. البته در تایم لاین قدیمی، دکتر نو برای اسپکتر کار می‌کرد پس پل ارتباطی از قبل بناشده اما ممکن است دلایل بیشتری پشت آن باشد که می‌تواند به راز ویرانگری که بلوفلد درباره گذشته مدلین فاش می‌کند ربط پیدا کند و این مسئله منجر به تغییر همه‌چیز برای باند شود.

اما پیش از هر چیزی باید رابطه سافین با اسپکتر را بررسی کنیم و اینکه چطور این رابطه می‌تواند تأیید کند او اقتباسی جدید از دکتر نو است. در فیلم و رمان، دکتر نو به سازمان چینی تانگ خیانت می‌کند و از آنها برای تأمین هزینه مالی پروژه خود دزدی می‌کند- در رمان او برای انجام این کار مجازات می‌شود اما در فیلم به نظر می‌آید که از چنگال این سازمان می‌گریزد.

آیا ممکن است سازمانی که سافین در ابتدا برای آنها کار می‌کرده و سپس از آن‌ها دزدی می‌کند تا برنامه‌های خود برای تهیه تکنولوژی جدیدش هزینه کند در اصل اسپکتر بوده باشد؟ آیا ممکن است او یکی از افراد بلوفلد باشد که پا از حد خود فراتر گذاشته و به خاطر آن با جراحاتی که می‌بینیم تنبیه‌شده باشد؟ اگر این فرضیه درست باشد  ادامه فعالیت وی پس از انهدام اسپکتر قابل‌درک خواهد بود.

آیا احتمال دارد هدف جدید سافین باند نباشد بلکه مدلین و شاید حتی بلوفلد باشد که درنهایت نقشی مانند هانیبال لکتر را ایفا کرده و به باند راهنمایی می‌کند چطور سافین را شکست دهد؟

اما چرا مدلین و چرا این مسئله باند را بیشتر درگیر کند؟ به گزینه آخر می‌رسیم.

1-راز مدلین

داستان زمانی برای مردن نیست پیرامون مدلین سوان جریان دارد و نه وظیفه جیمز باند نسبت به دولت. به‌هرحال او اکنون مأموری بازنشسته است که به خاطر مسائل شخصی دوباره وارد میدان نبرد می‌شود ازجمله کمک به فلیکس و هر مأموریتی که تنها می‌تواند به باند برای انجامش اتکا کند.

پاسخ این معما هر چه که باشد، شخصی است. معضل فلیکس مشخصاََ او را دوباره به ام آی 6 بازمی‌گرداند جایی که دوباره با مدلین رودررو می‌شود. (که همین مسئله باعث غافلگیری او از دیدن مدلین در آنجا می‌شود) در آنجا او با بلوفلد صحبت می‌کند تا بتواند چیزی را فلیکس به دنبال آن است را کشف کند، از حقیقت درباره مدلین باخبر می‌شود و آن را به هر کاری که سافین می‌خواهد انجام دهد وصل می‌کند که باعث نگرانی فلیکس در ابتدای امر شده بود.

بنابراین راز بزرگی که باند را در هم می‌شکند چه می‌تواند باشد؟ آیا امکان دارد مدلین تمام این مدت شخصیتی منفی باشد؟ اگر او به زندگی که پدرش برایش در نظر گرفته بود پشت پا نزده باشد و در اصل برای جاسوسی باند فرستاده‌شده باشد چه؟ آیا احتمال دارد که او باوجود خیانت پدرش به آنها بازهم به‌کار کردن برای اسپکتر تن داده و تنها علاقه‌اش به باند باعث روی برگرداندن او از سازمان شده باشد؟

این فرضیه می‌تواند دلیلی منطقی برای ویرانگر بودن راز بلوفلد باشد و هم‌چنین دلیلی مناسب برای آنکه چرا او برای ام آی 6 کار می‌کند آن‌هم وقتی‌که بلوفلد تحت بازداشت آنهاست. این موضوع همچنین لایه‌ای بیشتر را به نگرانی فلیکس و تنها اعتماد او به باند نیز اضافه می‌کند. تا جایی که می‌دانیم به نظر می‌آید او مظنون به وجود یک جاسوس در سازمان است. اگر مدلین به ام آی 6 نفوذ کرده باشد تا او را ساکت کند و از رازش محافظت کند چه؟

البته این فرضیه هنوز نیاز به نقطه ارتباطی به سافین دارد.

پس شاید مدلین در اصل با سافین در زمان فعالیت وی در اسپکتر همکار بوده و او نیز از راز هویت مدلین نیز باخبر است. یا شاید او در مجازاتی که منجر به جراحت فیزیکی سافین شده دخالت داشته است؟ او باید مأمور رده بالایی در اسپکتر باشد تا جاسوسی از باند به او واگذار شود. پس خیلی محیرالعقول نیست که نام او در لیست مرگ سافین قرار گرفته باشد، خصوصاً اگر او اسراری را درباره سافین بداند که ممکن بازگشت دوباره وی را تحت تأثیر قرار دهد.

اگر فلیکس چیز مبهمی درباره سافین بداند، که نشان دهد فعالیت او پس از سال‌ها عدم فعالیت جلب‌توجه کرده است (اگر سافین در خفا فعالیت نمی‌کرد ما تاکنون درباره وی چیزی شنیده بودیم) تنها می‌توان این نتیجه را گرفت که غریزه حفظ-بقای سافین احتمالاً در کنترل کامل است. درنتیجه اگر موانعی مانند بلوفلد و مدلین سر راه وی قرار دارند که برای حفظ خود و برنامه‌هایش باید از بین بروند این مسئله باند را نیز در خط آتش و بر سر دو راهی قرار می‌دهد. وظیفه‌اش به کشورش یا به مدلین که بیش از هر چیزی دوست دارد؟

آیا این دو راهی وظیفه به وطن و قلب پایانی شایسته برای باند دنیل کریگ نیست؟