Motion Blur در بازی‌ها چیست و چگونه کار می‌کند؟  | اصطلاحات گرافیکی

در دنیای بازی‌های ویدیویی، جلوه‌های بصری نقش مهمی در تجربه‌ی کاربر ایفا می‌کنند. یکی از افکت‌هایی که همواره محل بحث بین گیمرها، توسعه‌دهندگان و تحلیل‌گران گرافیک بوده، موشن بلور (Motion Blur) یا «تاری حرکتی» است. تکنیکی که با الهام از سینما و علم فیلم‌برداری وارد بازی‌های ویدیویی شده و هدف آن، القای حس حرکت و سرعت به شکلی طبیعی‌تر است. با این حال، اجرای نادرست آن می‌تواند تأثیر معکوس بر تجربه‌ی کاربر بگذارد.

در این مقاله از ویجیاتو، به طور کامل بررسی می‌کنیم که Motion Blur دقیقاً چیست، چگونه کار می‌کند و چه مزایا و معایبی دارد. برای اطلاعات بیشتر مقاله‌های «هرآنچه که باید پیش از خرید کارت گرافیک (GPU) گیمینگ بدانید» و «کارت گرافیک دست دوم بخریم یا نه؟ راهنمای جامع خرید کارت گرافیک دست دوم» را مطالعه کنید.

Motion Blur در بازی‌های ویدیویی چیست؟

Motion Blur یا «تاری حرکتی» یکی از تکنیک‌های تصویری است که به منظور شبیه‌سازی واقعی‌تر حرکت در صحنه‌های پویای بازی‌های ویدیویی به کار می‌رود. این افکت باعث می‌شود که هنگام حرکت سریع اشیاء، لبه‌های تصویر به‌صورت تار (Blur) نمایش داده شوند، مشابه حالتی که در دنیای واقعی و در دوربین‌های ویدئویی یا چشم انسان در مواجهه با حرکات سریع تجربه می‌شود.

برای اینکه اشیاء در بازی‌ها واقع‌گرایانه‌تر به نظر برسند، از Motion Blur استفاده می‌شود. وقتی جسمی با سرعت زیاد حرکت می‌کند، آن را به صورت مات یا شطرنجی می‌بینیم. برای مثال وقتی در راکت لیگ به توپ ضربه می‌زنید، ممکن است بخاطر سرعت زیاد کمی مات به نظر برسد.

درواقع Motion Blur همان افکت تار شدن اجسام به واسطه سرعت حرکتشان است. بازی‌های دیگر ممکن است به مدل‌های دیگری از Blur یا مات شدگی مجهز باشند. برای مثال در بردرلندز 2 گزینه‌ای تحت عنوان Ansiotropic Filtering داریم که باعث می‌شود از مقدار Motion Blur کاسته شده به مقدار جزئیات افزوده شود.

البته روشن کردن این گزینه فشار نسبتا زیادی به کارت گرافیکتان وارد می‌کند، البته نه به اندازه AA یا سایر تنظیمات گرافیکی سنگین موجود. برای اطلاعات بیشتر مقاله «Anti-Aliasing چیست و کدام تکنیکش برای شما بهتر است؟ | اصطلاحات گرافیکی» را مطالعه کنید.

چرا برخی گیمرها Motion Blur را خاموش می‌کنند؟

برخلاف تصور اولیه، Motion Blur لزوماً همیشه گزینه‌ای مطلوب نیست. بسیاری از گیمرهای حرفه‌ای یا حتی کاربران عادی، ترجیح می‌دهند این گزینه را غیرفعال کنند. دلایل این انتخاب اغلب به موارد زیر بازمی‌گردد:

• کاهش فشار گرافیکی: غیرفعال‌سازی این افکت، منابع سیستم را آزاد می‌کند. در نتیجه می‌توان از آن منابع برای بهبود کیفیت سایه‌ها، بافت‌ها یا رزولوشن استفاده کرد.
• وضوح بیشتر در بازی‌های سریع: در بازی‌های رقابتی یا شوترهایی مانند Call of Duty یا Valorant، تکنیک Motion Blur می‌تواند دید هدف را مختل کند و واکنش لحظه‌ای را کاهش دهد.

عملکرد فنی Motion Blur چگونه است؟

از منظر فنی، Motion Blur معمولاً با ردیابی حرکت اجسام بین فریم‌های پیاپی ایجاد می‌شود. در ساده‌ترین حالت، موتور بازی تفاوت موقعیت یک شی یا دوربین را در دو فریم مجاور تشخیص داده و در جهت حرکت آن، چندین نسخه مات شده از آن شی را تولید می‌کند. این فرآیند ممکن است به یکی از دو شکل زیر انجام شود:

• Camera-based Motion Blur: تاری حاصل از حرکت سریع دوربین بازی. این نوع بیشتر در صحنه‌هایی دیده می‌شود که دوربین به سرعت می‌چرخد یا حرکت می‌کند.
• Object-based Motion Blur: تاری وابسته به حرکت خود اشیاء یا شخصیت‌ها. در این مدل، هر جسم مستقل در محیط، بر اساس سرعت و جهت حرکت خود دچار تاری می‌شود.

برخی موتورهای گرافیکی مدرن مانند Unreal Engine و Unity، هر دو حالت را پشتیبانی می‌کنند و حتی به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهند شدت و نوع این افکت را برای هر جسم به‌صورت جداگانه تنظیم کنند. برای اطلاعات بیشتر مقاله «موتور بازی‌سازی چیست و چطوری کار می‌کند؟» را مطالعه کنید.

مزایا Motion Blur

افزایش حس واقع‌گرایی: Motion Blur می‌تواند حرکات در بازی را نرم‌تر و طبیعی‌تر جلوه دهد، به‌خصوص در صحنه‌هایی با سرعت بالا یا نرخ فریم پایین. پنهان‌سازی کاستی‌های فنی و گرافیکی: در مواقعی که فریم‌ریت بازی پایین باشد یا کیفیت بافت‌ها کاهش یابد، افکت تاری می‌تواند این کمبودها را تا حدی مخفی کند.

معایب Motion Blur

افزایش مصرف منابع سخت‌افزاری: این تکنیک به پردازش اضافی برای هر فریم نیاز دارد و در سیستم‌های ضعیف‌تر، ممکن است باعث کاهش عملکرد کلی بازی شود. کاهش و افت وضوح تصویر: در بازی‌هایی که جزئیات تصویری اهمیت زیادی دارند، تاری زیاد می‌تواند کیفیت دید را کاهش دهد و باعث خستگی چشم شود. تأثیر منفی بر بازی‌های رقابتی: در عناوین چندنفره و رقابتی که دقت بصری در لحظه نقش حیاتی دارد، Motion Blur می‌تواند به ضرر گیمرها تمام شود و موجب کاهش تمرکز شود.

تفاوت Motion Blur با Depth of Field در چیست؟

Depth of Field (یا عمق میدان)، یک افکت بصری است که از لنز دوربین‌های واقعی شبیه‌سازی شده و تمرکز آن بر فاصله‌ی کانونی و وضوح در عمق تصویر است. در حالی که Motion Blur بر مبنای حرکت اجسام یا دوربین در محور افقی یا عمودی کار می‌کند، Depth of Field به فاصله‌ی جسم نسبت به نقطه‌ی فوکوس دوربین مجازی توجه دارد.

به بیان ساده‌تر،‌DoF کوتاه شده‌ی Depth of Field در اصطلاح فنی به محدوده‌ای از تصویر گفته می‌شود که در آن اجسام به طور واضح و شفاف دیده می‌شوند، در حالی که اجسام خارج از این محدوده به طور عمدی مات یا تار نمایش داده می‌شوند. چشم انسان دارای یک سیستم عدسی ثابت است که با تغییر اندازه‌ی مردمک، امکان دریافت نور در فواصل کانونی مختلف را فراهم می‌کند.

برای درک بهتر، یکی از چشم‌های خود را ببندید، دستتان را در حالی که کاملاً کشیده شده است مقابل خود نگه دارید و سعی کنید به سرعت بین دستتان و پس‌زمینه‌ی پشت آن تمرکز کنید. متوجه خواهید شد که نواحی خارج از مرکز دیدتان کمی مات یا تار دیده می‌شوند. این همان «عمق میدان» است.

هرچه جسمی دورتر باشد، میزان تاری آن افزایش می‌یابد. همچنین اگر جسمی به شما نزدیک‌تر باشد ولی خارج از نقطه‌ی فوکوس قرار گیرد، باز هم به صورت محو دیده می‌شود. این پدیده حس فاصله و عمق میان اشیاء را به‌طور طبیعی به ذهن ما منتقل می‌کند.

در عکاسی، عمق میدان توسط عواملی همچون دیافراگم لنز، فاصله کانونی و فاصله سوژه از دوربین تعیین می‌شود. برای اطلاعات بیشتر مقاله‌ی «Depth of Field در گیمینگ چیست؟ بررسی کامل + تاثیر آن بر تجربه بازی» را مطالعه کنید.

تأثیر Motion Blur بر فریم‌ریت و عملکرد بازی‌ها

یکی از چالش‌های مهم در تجربه‌ی گیمینگ، حفظ تعادل میان کیفیت بصری و عملکرد فنی بازی است. بسیاری از افکت‌های پس‌پردازشی (Post-Processing Effects) از جمله Motion Blur، اگرچه ظاهری حرفه‌ای و سینمایی به صحنه‌ها می‌دهند، اما ممکن است باعث افت فریم‌ریت و کاهش روانی بازی شوند.

چرا Motion Blur باعث کاهش فریم‌ریت می‌شود؟

افکت Motion Blur به‌طور طبیعی نیازمند پردازش اضافه‌تری نسبت به سایر تنظیمات تصویری است، زیرا باید تغییر موقعیت اشیاء یا دوربین را بین چندین فریم متوالی تحلیل کند و تاری متناسبی برای هر پیکسل تولید نماید. این فرایند شامل مراحل زیر است:

افزایش بار پردازشی GPU: تمام این محاسبات توسط کارت گرافیک انجام می‌شود و زمانی که سایر افکت‌ها مانند Bloom، TAA یا SSAO نیز فعال باشند، ممکن است تأثیر چشمگیری بر پرفورمنس کلی داشته باشد.

تحلیل بردارهای حرکتی (Motion Vectors): بررسی اینکه اجسام یا دوربین در چه جهتی و با چه سرعتی در حال حرکت هستند.

محاسبه تاری پیکسلی: بر اساس جهت و شدت حرکت، برای هر پیکسل یک کشیدگی نرم و مات ایجاد می‌شود.

تکنیک موشن بلور (Motion Blur) چیست و چه تأثیری روی گرافیک بازی‌ها دارد؟

Motion Blur یکی از افکت‌هایی است که در صورت استفاده صحیح می‌تواند تجربه بصری را ارتقا دهد، اما در بسیاری از موارد موجب افت فریم و کاهش عملکرد سیستم می‌شود. به همین دلیل پیشنهاد می‌شود کاربران بسته به سبک بازی، توان سخت‌افزاری و نیاز به دقت در دید، این افکت را به‌صورت هوشمندانه مدیریت کنند.