از سالن سینما تا استودیو بازی‌سازی: ۴ فیلمی که هیدئو کوجیما را ساختند

راننده تاکسی vs اسنیک: ضدقهرمان‌سازی به سبک اسکورسیزی-کوجیما

هرکسی که بازی‌های هیدئو کوجیما، طراح سرشناس ژاپنی بازی‌های ویدیویی، را تجربه کرده باشد، می‌داند که او عاشق سینماست. بازی‌های او مانند سری «مِتِل گیر» و «دث استرندینگ» به دلیل سینماتیک بودن عمیق و طرح‌داستان‌های پیچیده‌شان شناخته شده‌اند. او حتی توانسته است برخی از فیلم‌سازان مشهور را برای ایفای نقش در بازی‌هایش متقاعد کند.

در واقع، «دث استرندینگ» نه‌تنها بازیگرانی مانند نورمن ریدوس، مدس میکلسن، مارگارت کوالی و لئا سیدو را در خود دارد، بلکه شامل اجرای صدا و موشن‌کپچر از کارگردانانی مانند نیکولاس ویندینگ رفن و گیرمو دل تورو نیز هست. حالا با خبر همکاری کوجیما و شرکت A24 برای تبدیل «دث استرندینگ» به یک فیلم سینمایی، بد نیست نگاهی به فیلم‌های محبوب این خلاق برجسته صنعت بازی‌های ویدئویی بیندازیم.

اخیراً کوجیما هم در برنامه‌ی یوتیوبی «Criterion closet» یا همان کمد عجایب درباره‌ی برخی از فیلم‌های موردعلاقه‌اش صحبت کرده و هم در مصاحبه‌ای با مجله GQ چهار فیلم محبوبش را معرفی کرده است. اگرچه میان این دو لیست کمی همپوشانی وجود دارد، اما چهار انتخاب او برای GQ همگی شاهکارهای مطلق هستند. (انتخاب‌های او در Criterion closet نیز فوق‌العاده هستند، جایی که او عملاً درس‌هایی از سینمای ژاپن در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ ارائه می‌دهد!)

به طور کلی جای تعجب نیست که کوجیما سلیقه‌ی بالایی در فیلم و سینما دارد، با توجه به تأثیرات سینمایی در بازی‌هایش و انتخاب‌های درخشانش در بازیگران، اما دانستن اینکه دقیقاً کدام فیلم‌ها برای او اهمیت بیشتری دارند، جالب توجه است.

تأثیر سینمای کوبریک بر بازی‌سازی کوجیما: از ادیسه فضایی تا دث استرندینگ

وقتی از او خواسته شد تا چهار فیلم برترش در «لترباکسد» را نام ببرد، کوجیما اعتراف کرد که هنوز در این پلتفرم حساب کاربری ندارد اما حالا به آن علاقه‌مند شده، به‌ویژه وقتی فهمید که مارتین اسکورسیزی، افسانه‌ی کارگردانی، در آنجا حساب دارد.

او گفت: «اگر اسکورسیزی این کار را می‌کند، من نمی‌توانم از او انتقاد کنم. او دومین خدای من است. خدای اولم جورج میلر است.» کوجیما توضیح داد که در واقع لیستی از فیلم‌هایی که دیده است را در گوشی خود نگه می‌دارد، مشابه کاری که لترباکسد انجام می‌دهد، با ایموجی‌های مختلف برای فیلم‌هایی که با پسرانش تماشا کرده یا نظرات منفی معروفش که طرفداران در شبکه‌های اجتماعی به آن‌ها واکنش نشان می‌دهند.

اگرچه او اعتراف کرد که چهار فیلم برترش «همیشه تغییر می‌کنند»، که بسیار قابل‌درک است؛ اما به GQ گفت که در زمان این مصاحبه، این فیلم‌ها عبارت هستند از: «۲۰۰۱: ادیسه فضایی» اثر استنلی کوبریک، «بالا و پایین» اثر آکیرا کوروساوا، «مَد مکس ۲: جنگجوی جاده» اثر جورج میلر و «راننده تاکسی» اثر مارتین اسکورسیزی.

تأثیر «۲۰۰۱» به‌وضوح در تصاویر بازی‌های کوجیما، به‌ویژه در «دث استرندینگ»، دیده می‌شود و قطعاً عناصری از «مَد مکس» نیز در این داستان پساآخرالزمانی وجود دارد. هرکدام از این فیلم‌ها از شناخته‌شده‌ترین آثار کارگردانانشان هستند، به‌جز «بالا و پایین» که اغلب در مقایسه با فیلم‌های سامورایی اپرایی کوروساوا مانند «یوجیمبو»، «هفت سامورایی» و «ران» نادیده گرفته می‌شود.

کوروساوا چگونه استاد روایت‌گری اخلاقی کوجیما شد؟"**

بهشت و دوزخ (به ژاپنی: 天国と地獄) که در زبان انگلیسی با نام بالا و پایین شناخته می‌شود، از آثار کم‌تر شناخته شده کوروساوا است .«بالا و پایین» کمی با فیلم‌های سامورایی کوروساوا متفاوت است، چراکه یک فیلم جنایی پیچیده درباره‌ی یک آدم‌ربایی است که طبق برنامه پیش نمی‌رود. توشیرو میفونه، همکار همیشگی کوروساوا، در نقش یک تاجر ثروتمند بازی می‌کند که فکر می‌کند پسرش برای دریافت باج ربوده شده است، اما متوجه می‌شود که در واقع پسر راننده‌اش را دزدیده‌اند.

با‌این‌حال، آدم‌ربا قصد دارد اگر تاجر پول را نپردازد، کودک را بکشد و این مسئله یک معضل اخلاقی پیچیده ایجاد می‌کند. «بالا و پایین» یک فیلم پلیسی پرتنش با شخصیت‌هایی است که نه کاملاً خوب هستند و نه کاملاً بد، بلکه در سایه‌های خاکستری که در واقعیت به آن نزدیک‌ترند، به تصویر کشیده شده‌اند. سایه‌های خاکستری فیلم با یک نما که دودی صورتی در آن دیده می‌شود، شکسته می‌شود که در سال ۱۹۶۳ یک دستاورد باشکوه محسوب می‌شد. در واقع، «بالا و پایین» به‌طور کلی فیلمبرداری خیره‌کننده‌ای دارد.

کوجیما در برنامه‌ی «Criterion closet» از دیدن این فیلم در مجموعه‌ی خاص و عجیب آن‌ها هیجان‌زده شد و حتی بیشتر خوشحال بود که توانست یک نسخه از آن را با خود به خانه ببرد و آن را فیلم موردعلاقه‌اش از کوروساوا نامید. می‌توانید تأثیر «بالا و پایین» را در کارهای کوجیما، هم در ترکیب‌بندی نماها و هم در نویسندگی، ببینید، چراکه شخصیت‌های او معمولاً از نظر اخلاقی دچار تناقض هستند.

بنابراین، هرچند فیلم‌های موردعلاقه‌اش ممکن است همیشه تغییر کنند، اما این چهار انتخاب همگی شاهکارهای مطلق هستند.