چرا بازی Silent Hill f یکی از محبوب‌ترین زیرژانرهای وحشت را زنده می‌کند؟

با نزدیک شدن به زمان عرضه‌ بازی Silent Hill f به نظر می‌رسد همه چیز به نقطه‌ آغاز برگشته و بار دیگر وارد دنیای ترسناک این ژانر با محوریت ژاپن می‌شویم؛ چیزی که بیشتر از یک دهه است که تجربه‌اش نکرده‌ایم. در اواسط دهه ۲۰۰۰ ژانر وحشت و بقا با محوریت المان‌های ژاپنی خیلی محبوب بود. آثاری مانند Kuon، Siren و Fatal Frame طرفداران خاص خود را داشتند که دنبال تجربه‌ای متفاوت از یک بازی ترسناک بودند. در ادامه این مقاله به بررسی تاریخچه وحشت ژاپنی (J-Horror) و ترکیب آن با یکی از مورد انتظارترین بازی‌های امسال می‌پردازیم. پس با ویجیاتو همراه باشید.

تاریخچه‌ وحشت ژاپنی در بازی‌ها

رشد ژانر ترس در بازی‌ها را می‌توان به اوایل دهه ۲۰۰۰ و موج فیلم‌های ترسناک ژاپنی مثل Ring، Juon The Grudge، Shikoku و Kairo نسبت داد، آثاری که با استفاده از عناصر ناشناخته‌ فولکلور و باورهای ژاپنی توانستند مخاطبان غربی را بترسانند. همچنین تعدادی فیلم ترسناک وجود داشتند که مستقیماً از بازی‌های ترسناک الهام گرفتند؛ مثل Forbidden Siren که با استفاده از عناصر دو بازی اول خود، داستانی اورجینال خلق کرد و فیلم Zero که عناصری از سری بازی Fatal Frame را استفاده کرد.

این عناوین به کلاسیک‌های ژانر تبدیل شدند و شخصیت‌های مختلفی را در برابر شیاطین، هیولاها، زامبی‌ها و دیگر موجودات ماورایی قرار دادند. با این حال در دل این ژانر، یک زیرمجموعه کوچک‌تر و خاص‌تر هم شکل گرفت که می‌توان اسم آن‌ را «ژانر وحشت بقا با محوریت عناصر ژاپنی» گذاشت؛ زیرمجموعه‌ای که با استفاده از فرهنگ، اسطوره‌ها و فولکلور ژاپنی داستان‌هایی خلق می‌کرد که بازیکنان را به مکان‌های مختلف ژاپن می‌برد.

بازی Kuon، ساخته استودیو باتجربه‌ فرام‌سافتور، بازیکنان را به خانه‌ای تسخیرشده در پایتخت کیوتو می‌برد؛ جایی که اونمیوجی‌ها با استفاده از جادو به مقابله با ارواح می‌پردازند. شرکت تکمو (که امروز به نام کویی تکمو شناخته می‌شود) هم بازیکنان را با Camera Obscura آشنا کرد؛ یک دوربین اسرارآمیز با قدرت نابودی ارواح که مجموعه‌ای از شخصیت‌های خانم را معرفی کرد که در عمارت‌های قدیمی ژاپنی، شهرها، کوه‌های تسخیرشده و حتی یک جزیره کامل به جستجو مشغول می‌شدند.

بازی Siren که توسط چند عضو سابق تیم سایلنت هیل ساخته شد، هیولاها را با قابلیتی خاص ترکیب کرد که به بازیکنان اجازه می‌داد از دید دیگران وقایع را تجربه کنند و تجربه‌ای به‌شدت ترسناک داشته باشند. بازی اول این مجموعه، چندین قهرمان را نشان می‌داد که در شهری روستایی ژاپن با یک فرقه مذهبی مرموز روبه‌رو می‌شدند در حالی که بازی دوم، جزیره‌ای نفرین‌شده تحت تأثیر یک خدای دریایی کهن را معرفی کرد. 

هرچند داستان‌ها پر از موجودات وحشتناک و خدایان فراموش‌شده بودند، اما مکان‌های بازی طوری طراحی شده بودند که سکونتگاه‌های ژاپن را نشان دهند؛ از خانه‌ها و مدارس گرفته تا زیارتگاه‌ها و حتی پارک‌ها. اگر این عناصر و هویت ژاپنی از بازی‌ها حذف می‌شدند، ساختار و فضای آنها کاملاً بی‌معنا می‌شد.

وحشت ناشی از موارد ناآشنا

این ژانر ترسناک ژاپنی، در سال‌های گذشته بار دیگر در غرب مورد توجه قرار گرفته است. بازی Project Zero: Maiden of Black Water که اول در سال ۲۰۱۴ برای کنسول Wii U منتشر شده بود، در سال ۲۰۲۱ به‌صورت جهانی دوباره منتشر شد. همچنین بازی انحصاری ژاپنی Mask of the Lunar Eclipse که قبل‌تر فقط برای Wii در دسترس بود، در سال ۲۰۲۳ با استقبال فراوان برای چند پلتفرم به صورت همزمان عرضه شد. علاوه بر این در سال ۲۰۲۱ همکاری رسمی با سری فیلم‌های Ring صورت گرفت که در آن ساداکو به‌عنوان شخصیت استاکر در بازی Dead by Daylight ظاهر شد؛ این همکاری در واقع به‌عنوان دنباله رسمی فیلم اصلی عمل کرد.

طرفداران همچنان امیدوار هستند که نسخه بازسازی‌شده‌ای از بازی‌های اولیه سری فیتال فریم منتشر شود؛ چه نسخه‌ای که برای اولین بار شخصیت میکو هیناساکی و معمای عمارت هیمورو را معرفی کرد و چه بازی دوم، Crimson Butterfly (که قبل‌تر در سال ۲۰۱۲ با نام Deep Crimson Butterfly برای نسخه Wii بازسازی شده بود) که بازیکنان را به جستجو در روستای ترسناک میناکامی می‌برد، جایی که دوقلوها درگیر یک آیین فراطبیعی تاریک شدند.

 بازی Siren (که در اروپا با نام Forbidden Siren شناخته می‌شود) در سال ۲۰۲۴ برای کنسول پلی‌استیشن ریمستر و همراه با زبان ژاپنی و پشتیبانی از تروفی عرضه شد. ژاپن به‌ عنوان یک کشور، بین دو مسیر مذهبی اصلی تقسیم شده است، بودیسم و شینتو که دین بومی این سرزمین است. بودیسم از هند آمده و آموزه‌های سیدارتا گوتاما را دنبال می‌کند در حالی که شینتو، یا «راه ارواح»، یک ایمان بومی است که بر ارتباط با طبیعت و باور به این‌ که هر چیز روح خاص خود را دارد تأکید می‌کند.

در ژاپن گفته می‌شود که انسان‌ها با شینتو به دنیا می‌آیند و در مراسمی با عناصر مسیحی (مانند مراسم عروسی سفید و کلیسا) ازدواج می‌کنند و با بودیسم از دنیا می‌روند. شینتو تمرکز بالایی روی پاکی آیینی دارد و مرگ اغلب به‌ عنوان حالتی ناپاک تلقی می‌شود؛ به همین دلیل بیشتر مراسم‌های خاکسپاری در این کشور ماهیتی بودایی دارند.

با کنار گذاشتن عناصر مسیحیت، وحشت‌هایی که در ژاپن روایت می‌شوند اغلب عناصر بودیسم و شینتو را به‌عنوان بخشی از روایت برای پنهان کردن لایه‌های تاریک‌تر داستان به کار می‌برند. نمونه بارز این موضوع، سری بازی‌های Fatal Frame است که بارها از تمایل به نمایش آیین‌های تاریک استفاده کرده است؛ آیین‌هایی که معمولاً شامل رنج یا شکنجه یک فرد (اغلب یک زن) به‌ منظور محافظت از جامعه هستند.

با این حال، برای بسیاری از طرفداران نشانه اصلی تغییر و بازگشت به این سبک، انتشار عنوان جدید Silent Hill f است. این بازی که قرار است در سپتامبر عرضه شود، اولین نسخه‌ای است که به‌طور کامل در ژاپن دهه ۱۹۶۰ جریان دارد و قهرمان آن یک دختر دبیرستانی ژاپنی به نام هیناکو شیمیزو است.

داستان بازی در شهری خیالی به نام ابیسوگااوکا اتفاق می‌افتد. از تریلرها و گیم‌پلی‌های منتشر شده مشخص است که با یک تجربه اصیل ژاپنی ترسناک طرف خواهیم بود. از کوچه‌ها و خیابان‌های باریک شهر گرفته تا یک معبد شینتویی اسرارآمیز و فرازمینی که موجودی ماورایی به نام کیتسونه، روباه افسانه‌ای نه‌دم مرتبط با کامی ایناری (خدای برنج در شینتو) را پرستش می‌کند، همه چیز رنگ و بوی ژاپنی دارد.

تابستان در ژاپن به فصل ترس و وحشت معروف است؛ دلیل آن گرمای شدید و برگزاری جشن اوبون است، جشنی بودایی که به عنوان یادبودی درگذشتگان برگزار می‌شود. به همین دلیل، این فصل به نوعی فصل داستان‌های ترسناک هم محسوب می‌شود؛ از داستان‌های ارواح گرفته تا فیلم‌ها و بازی‌های ترسناکی که در این فصل روایت می‌شوند. این سنت به دوران هی‌آن برمی‌گردد و با گذشت زمان رسانه‌ها آن را به‌روز کرده‌اند؛ از روایت‌های شفاهی گرفته تا فیلم و بازی‌‌‌ها.

دنیا علیه یک دختر

درست مثل بازی‌های Fatal Frame، بازی Silent Hill f تمرکز زیادی روی فرهنگ ژاپنی و یک مکان کاملاً اصیل ژاپنی دارد. شهر ابیسوگااوکا که نام آن به یک خدای شینتویی اشاره می‌کند، بر اساس شهری واقعی به نام کانایاما در استان گیفوی ژاپن طراحی شده است. همانند Fatal Frame، این بازی در اواخر دهه ۱۹۶۰ روایت می‌شود، زمانی که خبری از فناوری‌های امروزی، تلفن‌های همراه یا حتی سلاح گرم نیست.

در تریلرها و ویدیوهای منتشرشده شاهد هستیم که هیناکو، شخصیت اصلی بازی، اول با یک لوله فلزی ساده شروع می‌کند و بعد به نیزه بلند مجهز می‌شود تا در شهر با دشمنانی بجنگد که همگی شکل عروسکی دارند. حتی نام هیناکو به معنای «عروسک» است و همین ارتباط معنایی بین او و هیولاهایی که باید با آن‌ها روبه‌رو شود، لایه‌های داستانی عمیقی به بازی اضافه می‌کند.

بخش زیادی از عکس‌‌هایی که در رویدادهای رسمی ترنسمیشن کونامی و چه در ویدیوهای لو رفته از رویدادهایی مثل AnimeExpo دیده‌ایم، روی یک عنصر گل و گیاه متمرکز است. اینجا صحبت از هیگان‌بانا است، یک گل معروف ژاپنی که معمولاً در قبرستان‌ها رشد می‌کند و بار معنایی قوی دارد. علاوه بر این، بازی عناصر شینتویی پررنگی را هم به نمایش می‌گذارد از جمله دروازه‌های سنگی توری‌ای که نشان‌دهنده ورود به زمین مقدس معابد و یادآور مکان‌هایی مثل معبد فوشیمی ایناری در کیوتو هستند.

معرفی شخصیت ساکوکو

در تازه‌ ترین تریلر بازی که منتشر شده، شاهد یک کاراکتر عجیب هستیم که به نظر می‌رسد دوست صمیمی هیناکو، ساکوکو ایگاراشی است که به شکلی ترسناک تغییر پیدا کرده است. در بیوگرافی رسمی سایت بازی آمده که ساکوکو در معبد خانوادگی خود به‌عنوان یک میکو کار می‌کند؛ میکو به معنای دختر معبد یا دستیار روحانی است که نقش مهمی در مراسم مذهبی شینتویی دارد.

در ادامه، ساکوکو در لباس کامل تشریفاتی است و بعد به هیولایی با هاله خورشیدی تبدیل می‌شود؛ نکته‌ای که دوباره به شینتو اشاره می‌کند، زیرا در این باور، خورشید تجلی الهه آماتراسو، مهم‌ترین خدای اساطیر ژاپنی است. همین ناشناختگی عناصر فرهنگی برای مخاطبان غربی است که Silent Hill f و آثار مشابه را ترسناک‌تر می‌کند.

همان‌طور که تمام طرفداران این ژانر می‌داند، ذهن انسان در مواجهه با ترس بیشتر از هر تصویر یا صدایی کار می‌کند. Silent Hill f قول داده است که بسیاری از رازها را با بازیکن در میان بگذارد، اما همه چیز را توضیح ندهد. همین مرموز بودن است که هیجان این بازی را بالا برده و احتمالاً باعث احیای دوباره علاقه به ژانر وحشت ژاپنی و بازگشت آثار کلاسیک به اوج خودش خواهد شد.

اگر فروش بازی موفقیت‌آمیز باشد، می‌توان امیدوار بود که این اتفاق بهانه‌ای برای بازگشت دوباره بازی‌های ترسناک با محوریت ژاپن باشد؛ تجربه‌هایی که مدت‌ها است طرفداران در انتظار آن هستند. همچنین این موفقیت می‌تواند باعث شود ناشران سرمایه‌گذاری بیشتری روی عناوین و مجموعه‌های جدید انجام دهند.

این حرکت کونامی در نهایت نشان می‌دهد که آن‌ها تصمیم گرفته‌اند جوهره واقعی وحشت ژاپنی را دوباره زنده کنند؛ چیزی که همیشه ریشه در ترس از ناشناخته‌ها داشته است.

بیشتر بخوانید:

• شهر سایلنت هیل دقیقا چیست و چگونه شکل گرفته است؟
• رزیدنت ایول و سایلنت هیل، پرچم‌داران نسل جدید بازی‌های ترسناک