نقد انیمیشن Klaus – داستان ریشه بابانوئل

انیمیشن Klaus یک اثر از استودیو اسپانیایی که توسط Sergio Pablos Animation Studios ساخته شده و همانطور که از نام این استودیو مشخص است، سرجیو پابلوس رییس آن است؛ مردی که سری «من نفرت انگیز» و «مینیون‌ها» را برای دوستداران سینما و انیمیشن به ارمغان آورده است. سرجیو پابلوس داستان و تهیه کنندگی و کارگردانی این اثر را بر عهده داشته و یک تنه تبدیل به ارتشی شده که پشت انیمیشن Klaus قرار دارد و خوشبختانه در میدان نبرد هم پیروز و سربلند می‌شود. با نقد انیمیشن Klaus همراه ویجیاتو باشید.

انیمیشن Klaus اولین اثر تمام انیمیشنی انحصاری ساخته شده برای نتفلیکس به حساب می‌آید و گام‌های موفقیت را یکبار دیگر برای این VOD بین‌المللی مشهور برمی‌دارد. نتفلیکس حالا ذره ذره تبدیل به غولی می‌شود که پا به پای سالن‌های سینما و استودیوهای مشهور سینمایی پیش می‌رود و دیگر نمی‌توان منکر تاثیر آن و دیگر بازیگران این حوزه در صنعت سینما شد. آثار شاخصی که نتفلیکس در سریال و انیمیشن و فیلم تولید کرده، گواه این ادعا هستند و حضور چندین اثر ساخته شده توسط این شرکت در جوایز سینمایی امسال نیز تاکید دوباره‌ای بر صحت این ادعاست.

سرجیو پابلوس که تا امروز بیشتر در زمینه داستان و فیلمنامه انیمیشن‌ها نقش داشته، برای اولین بار سکان کارگردانی را بر عهده گرفته و در این کار سنگ تمام گذاشته و یک اثر تماما شخصی با امضای خود خلق کرده است. پابلوس که چند سالی بود در روند ساخت انیمیشن جدیدی نقش مستقیمی نداشت، حالا با انیمیشن Klaus ثابت می‌کند که یک فرد آينده‌دار در صنعت انیمیشن جهان است و ظهور یک نابغه در این حوزه را شاهد هستیم. کار جدید پابلوس داستان تکراری بابانوئل، همان پیرمرد قصه کودکان غربی است که کریسمس برای آنها کادو می‌آورد اما این قصه در اینجا، روایت جدید و نویی دارد.

زاویه جدید داستان انیمیشن Klaus به ماجرای بابانوئل باعث جذابیت و تمایز آن با دیگر آثار همرده کریسمسی خود شده؛ فیلمسازی به جای آنکه خلاقیت خود را به این موضوع برگرداند که درباره شخصیت‌های حول بابانوئل قصه‌ای تعریف کند و یا این کاراکتر افسانه‌ای را به دوران‌ها و مکان‌های عجیب و غریب ببرد؛ به ریشه‌های قصه این شخصیت پرداخته است. در واقع انیمیشن Klaus روایتگر اولین بابانوئل تاریخ است و این باور را القا می‌کند که بابانوئل تقریبا صد سال پیش و در سرزمینی خیالی در نزدیکی قطب شمال به وجود آمده است.

داستان از یک شخصیت نازپرورده به اسم جسپر آغاز می‌شود (شباهت خلق و خوی این شخصیت به امپراتور کوزکو انیمیشن عادت جدید امپراتور کاملا پیداست!) که با پارتی بازی پدر خود در اداره پست کار می‌کند ولی به صرف آقازاده بودنش، کارها را درست پیش نمی‌برد. جسپر اما توسط پدرش تنبیه می‌شود و به یک سرزمین شمالی تبعید می‌شود؛ جایی که هیچ‌کس نتوانسته در اداره پست آن دوام بیاورد. جسپر علی رغم میل باطنی خود به این سرزمین می‌رود و با یک جمعیت قلیل ولی نسبتا دیوانه روبرو می‌شود. جمعیت شهر اسمینبرگ سالیان سال است که با یکدیگر دعوا و نزاع دارند و نسبت به همدیگر یک کینه شتری عمیقی دارند که سرمنشا آن نیز برای خودشان نامشخص است؛ آنها صرفا با یکدیگر بد هستند و به قصد کشت همدیگر را می‌زنند.

جسپر که باید حداقل ۶۰۰۰ هزار نامه را پست کند تا ماموریت محول شده از سمت پدرش به خودش را به اتمام برساند، در جایی گیر می‌افتد که هیچکس تا حالا نامه ننوشته و اصلا کسی سواد نوشتن ندارد که بخواهد نامه‌نگاری کند. معلمی هم که از سمت وزارت آموزش پرورش به این سرزمین فرستاده شده (چند سال قبل از جسپر) از سر ناامیدی یک ماهی فروشی باز کرده و می‌خواهد پول‌هایش را جمع کند و بزند به چاک. در این میان جسپر باید فکری کند تا بتواند نامه‌نگاری را در بین بچه‌ها رواج بدهد و آشنایی او با یک نجار پیر که اسباب بازی درست می‌کند ولی برای ساخته‌هایش هیچ مخاطبی ندارد؛ جرقه‌ای در ذهنش ایجاد می‌کند...

انیمیشن Klaus به دنبال احیا کردن سبک دو بعدی در انیمیشن‌ها بوده و توانسته از منظر فنی این کار را به نحو احسن انجام دهد و از حیث هنری نیز چشم‌نوازی را به مرحله بی‌نظیری برساند. کلاوس در یک سرزمین تاریک و برفی روایت می‌شود و از این حیث فیلمساز توانسته اتمسفر حاکم در این سرزمین را به خوبی در قاب تصاویر و نقاشی‌های کار نشان دهد و فضای اسمینبرگ را به درستی دربیاورد. ذره ذره تغییراتی که این شهر پیدا می‌کند به مخاطب نشان داده شده و شور و نشاطی که زیرپوستی قرار است وارد شریان‌های شهر و مردمش شود، به وسیله رنگ‌پردازی‌های مناسب به مخاطب القا می‌شود. مساله نورپردازی در اینجا به شدت زیبا کار شده و به زیبایی نشان داده می‌شود و تیم سازنده برای در آوردن این نورپردازی زحمات زیادی محتمل شده تا از دل یک اثر دو بعدی، نورهایی شبیه به آثار سه بعدی خروجی پیدا کند.

طراحی کاراکترها نیز بی‌نظیر است و این موضوع به تبحر و تجربه سرجیو پابلوس در این زمینه بازمی‌گردد چرا که او سالیان سال در صنعت انیمیشن به طراحی کاراکتر مشغول بوده و حالا توانسته در انیمیشن Klaus یک بابانوئل و دستیار منحصر به فرد را به تصویر بکشد. مدلی که او برای شخصیت‌های خود برگزیده و البسه‌ای که تن آنها کرده کاملا با حال و هوای دوبعدی و سنتی‌مانند انیمیشن همخوانی دارد و شخصیت‌ها، حتی ریزترین و جزیی‌ترین آنها، دوست داشتنی از آب در آمده‌اند.

داستان و فیلمنامه انیمیشن Klaus طنز ظریفی در خود دارد و این موضوع کمک کرده تا این اثر تبدیل به یک عنوان کسل کننده نشود. شوخی‌ها درست و به‌اندازه صورت می‌گیرد و طنز کلامی و غیرکلامی در کنار هم همگونی خاصی را پدید آورده است. در پس تمامی صحنه‌های کمدی انیمیشن، یک نوع کمدی سیاه نیز وجود دارد که ارزش کار را دو چندان می‌کند و آن را تبدیل به اثری برای همه سنین و نه فقط قشر کودکان می‌سازد. دشمنی دو قبیله با یکدیگر تنها نقطه کوچکی از این نقاط تاریک در انیمیشن است و زمانی که پیشینه پیرمرد نجار یا همان نوئل به تصویر کشیده می‌شود، غم و اندوه بر قصه مستولی می‌شود. گاهی شادی و گاهی غم در انیمیشن Klaus جایگاه مناسبی دارد.

انیمیشن Klaus با پیشروی داستان نه تنها از تک و تو نمی‌افتد بلکه جذاب‌تر می‌شود. با اینکه در اواخر انیمیشن عناصر کلیشه‌ای کمی تا قسمتی در طول داستان ظاهر می‌شوند ولیکن پایان‌بندی فوق‌العاده احساسی داستان هر بیننده‌ای را، چه غربی و چه شرقی، درگیر خود می‌کند. بابانوئل در اینجا متعلق به قصه‌های کودکان مسیحی نیست و به تمامی بچه‌های جهان تعلق دارد و بی حد و مرزی یک قصه کریسمسی تا به این حد، کار شاهکاری بوده که تیم سازنده از پس آن برآمده‌اند.

رئال بودن این اثر انیمیشن کریسمسی، شاید برای اولین بار باشد که در تاریخ رخ می‌دهد، در واقع اصولا حضور یک بابانوئل در یک اثر سینمایی با این حجم از رئال بودن کم‌نظیر بوده و قصه‌ای که کارگردان و فیلمنامه‌نویس روایت می‌کند تا حد زیادی با علق و منطق جور در می‌آید. او افسانه بابانوئل را تبدیل به قصه واقعی یک پیرمرد خیر و دوست داشتنی کرده و با دستکاری در افسانه‌های پیرامون بابانوئل و همسرش، یک قصه اوریجنال و اصلی خلق کرده که حرفی برای گفتن دارد و یک اثر تکراری نیست.