ماجرای محکومیت عوامل سریال پوست شیر چیست؟

سریال پوست شیر یکی از محبوب‌ترین محصولات شبکه‌های نمایش خانگی بود که بابت فضا و داستان‌سرایی تیره و تار و منحصربه‌فردش تحسین شده بود. حالا مشخص شده که طرح اصلی داستان سریال پوست شیر توسط خالق و عوامل سریال نوشته نشده و شاکی موفق شده در دادگاه رسمی ادعای خود را ثابت کند. اما اصل ماجرا دقیقا چیست؟ در ادامه با ویجیاتو همراه باشید.

سرقت ادبی؛ اتهام اصلی عوامل سریال پوست شیر

در طول سال‌های گذشته، سریال‌های زیادی بودند که الهام‌گیری از نمونه‌های موفق خارجی داشتند و حتی در مواردی نام منبع الهام اثر هم در تیتراژ آغازین آورده شده است. در مواردی هم بوده که عوامل سریال، کپی‌برداری مستقیم و واضحی از آثار مختلف داشتند و در هیچ نقطه‌ای اشاره‌ای به اثر اصلی نداشته‌اند. اما ماجرای سریال پوست شیر کاملا متفاوت است.

مهدی نادری، فیلم‌نامه‌نویس و کارگردان، در سال 1402 و در فضای مجازی اعلام کرد که طرح سریال پوست شیر متعلق به او بوده که سال‌ها پیش از پخش سریال، با نام دندان گرگ در مراجع قانونی ثبت شده بود. به گفته نادری، او طرح داستان را با جمشید محمودی (کارگردان)، رضا بهاروند (نویسنده) و جواد نوروزبیگی به اشتراک گذاشته بود اما ساخت سریال پوست شیر بدون رضایت او کلید خورده و در بدنه داستان هم تغییراتی داده شده است.

حالا دادگاه قضایی، محمودی، بهاروند و جواد نوروزبیگی را به دلیل کپی از طرح اولیه داستان نادری رسما محکوم کرده است. جرم این سه نفر، دزدی، کپی و سرقت ادبی طرح اولیه داستان مهدی نادری بیان شده است. با این حال تا به حال جزئیاتی از مجازات تعیین‌شده منتشر نشده است.

تاکنون سازندگان پوست شیر واکنشی نسبت به ادعای مهدی نادری مبنی بر محکومیت آن‌ها نشان ندادند و احتمال دارد که جلسات بیشتری در دادگاه برای توافق طرفین ایجاد شود.

خلأ حق و حقوق مالکیت فکری در سینما و تلویزیون ایران

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، کپی‌برداری و دزدی از ایده‌های داستانی در سینما و تلویزیون کم نبوده است. به نظر می‌آید یکی از مهم‌ترین مشکلات حال حاضر در تولید آثار هنری، عدم بررسی اصالت فیلم‌نامه و حقوق مادی و معنوی آن است. از آنجا که قانون کپی‌رایت در ایران وجود ندارد، سازوکاری برای نظارت جدی روی حق و حقوق آثار هنری داخلی هم تا به حال وجود نداشته است.

قانون‌مند نبودن ساختار تولید آثار هنری یکی از دلایل اصلی بروز چنین مشکلاتی است. نویسنده‌ها و کارگردان‌های بسیاری در طول سال‌های گذشته خواستار شفافیت سازوکارهای نهادهای نظاره‌گر شدند و از آن‌ها خواسته‌اند که برای حفظ حق و حقوق ایده‌ها و طرح داستانی مواضع خود را مشخص کنند. نقطه‌ای که در آن نهادی مثل ساترا به‌عنوان تنظیم‌گر آثار هنری باید دقت بیشتری به خرج دهد و در صدور و اعطای مجوز به طرح‌ها و فیلم‌نامه‌ها عملکرد بهتری داشته باشد.

محکومیت عوامل سریال پوست شیر می‌تواند تلنگری به نهادها و صنعت فیلم‌سازی ایران باشد. جایی که حالا حق و حقوق صاحبان ایده و داستان‌ها در صورت داشتن مستندات کافی می‌تواند جدی گرفته شود و کپی‌برداری و سرقت ادبی پیامدهای بزرگی خواهد داشت.