انحصاری‌های پلی استیشن روی پی‌سی؟ دیگر اصلا بعید نیست

اصلاً بعید نیست. دیگر اصلاً بعید نیست که برخی از بهترین بازی‌های دهه اخیر که به صورت انحصاری روی پلتفرم‌های سونی عرضه شدند را بزودی روی کامپیوترهای شخصی ببینیم. اخیرا جیسون شرایر، دبیر وب‌سایت کوتاکو و کسی که به ندرت در افشای اخبار دچار اشتباه می‌شود، گفته که بازی Horizon: Zero Dawn به پی‌سی خواهد آمد و حالا که به موضوع فکر می‌کنم، همه‌چیز منطقی به نظر می‌رسد.

با نزدیک شدن به نسل بعدی کنسول‌های بازی، می‌توان کاملا احساس کرد که بسیاری از رویه‌های قبلی دچار تغییر خواهد شد و تمام تفاوت‌ها، ناشی از سیاست‌های تجاری سلطه‌جویانه مایکروسافت است. مایکروسافت یک نسل را باخت، اما صرفا به این خاطر که معمولاً برد و باخت با معیار فروش سخت‌افزاری سنجیده می‌شود.

مایکروسافت در سال‌های اخیر با تمرکز بر سرویس‌ها (مثل گیم پس یا پروژه ایکس کلاد) مسیری را در پیش گرفت که می‌دانست سونی در آن دست پایین را دارد. برای مایکروسافت موضوع درباره نرم‌افزار و اکوسیستم است، نه صرفاً سخت‌افزاری با فلان ترافلاپس قدرت پردازشی. بنابراین سونی حالا دو گزینه پیش روی خود دارد: امیدوار باشد که باز هم مایکروسافت در ابتدای نسل بعد اشتباه کند (که خیلی بعید است) یا اینکه ژاپنی‌ها هم نرم‌افزار و اکوسیستم را در اولویت قرار دهند. و به نظرم گزینه دوم تصمیمی است که سونی گرفته. بیایید دلایلش را بررسی کنیم.

تغییر استراتژی‌ها

کنسول‌های نسل بعد گران‌قیمت خواهند بود. هرچقدر که هم بهینه طراحی شوند، استفاده از چیپ رهگیری پرتو، حافظه SSD و چیزهایی از این دست هزینه‌بر خواهد بود و احتمالاً خیلی بیشتر از ۴۰۰ دلار ناقابل. اگر سونی به دنبال عرضه کنسولش با قیمتی معقول باشد، قطعا روی هر کنسول ضرر خواهد داد. درست مثل پلی استیشن ۴. و درست مثل پلی استیشن ۳ قبل از آن.

از شمایل ماجرا اینطور برمی‌آید که کنسول‌های نسل بعد ۴۰۰ یا ۵۰۰ دلار قیمت داشته باشند و ضرری ۵۰ دلاری به ازای هر کنسول به هیچ وجه رقم دور از ذهنی نیست، شاید از این هم بیشتر باشد. با چنین اتفاقی، مشخصا فروش کنسول در سال‌های نخست منبع درآمدی قابل اتکا نخواهد بود و درآمد باید از جایی دیگر تامین شود. چه جایی بهتر از نرم‌افزار؟

فیل اسپنسر، مدیر برند ایکس باکس اخیراً موضوع جالبی را در مصاحبه با خبرگزاری ورج مطرح کرد:

به نظرم از نگاه بیرون، قضاوت کردن وضعیت سلامتی تجارت ما براساس تعداد کنسول‌هایی که فروخته‌ایم آسان خواهد بود. اما در نهایت موضوع درباره اینست که چند مشترک روی سرویسی مانند گیم پس دارید و چند نفر بازی‌ها را می‌خرند. این‌ها معیارهای بسیار بهتری برای سنجش سلامت تجارت هستند.

حق با اوست و تصور می‌کنم که سونی هم موافق باشد. چون مدیران این کمپانی اخیراً بارها درباره احتمال عرضه «برخی» بازی‌های پلی استیشن روی پی‌سی صحبت کرده‌اند و مدیر مدیا مولکول، سازنده سری لیتل بیگ پلنت و Dreams، هم گفته بود که عرضه بازی انحصاری Dreams روی پی‌سی «صرفا یک احتمال نیست، یک هدف است».

اینجاست که می‌رسیم به پتانسیل وحشتناک انحصاری‌های قبلی سونی برای موفقیت براساس این معیارها. اما قبلش اندکی درباره یک انحصاری ایکس باکس صحبت کنیم.

چرا که نه؟

عملکرد هیلو ریچ روی پی‌سی و استیم قطعا شما را هم متعجب کرده است. اما احتمالا جای تعجب نداشت:‌ فروش چند میلیونی در چند هفته اول خیلی ساده نشان می‌دهد پی‌سی‌ گیمرها تا چه حد مشتاق تجربه عناوین برجسته کنسولی هستند؛ حتی اگر ده سالی از عرضه ابتدایی بازی گذشته باشد.

از هر نظر که به نسخه پی‌سی هیلو ریچ نگاه کنیم چیزی جز سوددهی خالص نبوده. تیم 343Industries حتی انرژی چندانی صرف ریمسترینگ بازی نکرده و با چند تغییر جزئی در گرافیک و صداگذاری و یک قیمت‌گذاری معقول، عنوانی را داشتیم که محکوم به موفقیت بود. این روند قطعاً با بقیه نسخه‌های هیلو ادامه پیدا خواهد کرد.

اما چرا هیلو روی پی‌سی عرضه شد؟ یکی از دلایل، سیاست‌ مایکروسافت برای یکپارچگی پی‌سی و ایکس باکس است؛ ولی تنها دلیل نیست. هیلوهای قبلی خیلی ساده دیگر قادر به جلب توجه مشتریان تازه نبودند. هرکسی که می‌خواست هیلو را «روی کنسول» بازی کند، یا تا الان بازی کرده بود یا دیگر هیچوقت بازی نمی‌کرد. خیلی ساده هیچ دلیلی وجود نداشت که این اتفاق نیفتد.

همین منطق درباره بسیاری از انحصاری‌های سونی هم مصداق دارد. حتی لازم نیست به سراغ بازی‌های جدیدتر مثل گاد آو وار برویم. سه آنچارتد نخست، اولین لست آو آس و بلادبورن همگی پتانسل فروش چند میلیونی روی پی‌سی دارند. این‌ها عناوینی هستند که با پورت‌های نسبتا کم‌هزینه می‌توانند راه خود را به پی‌سی باز و همان موفقیتی را تجربه کنند که هیلو ریچ تجربه کرد. اولین بنچمارک‌ها هورایزن زیرو داون و دث استرندینگ (هرچند که آی‌پی‌اش متعلق به سونی نیست) خواهند بود و اولی فروش بیشتر از ۱۰ میلیونی روی پلی استیشن ۴ داشته، مقایسه با پی‌سی جالب خواهد بود.

سازگاری بهتر نسل‌های جدید با پی‌سی

اگر معماری سرطان پلی استیشن ۳ را فاکتور بگیریم که امروز به کابوس تیم‌های پورت بازی تبدیل شده، معماری تمام پلی استیشن‌ها شبیه به پی‌سی است و با دردسر کمی می‌توان بازی‌ها را با پی‌سی سازگار کرد. پلی استیشن ۴ هم که اساسا مثل یک کامپیوتر گیمینگ طراحی شده و از این نظر انبوهی از بازی‌های انحصاری‌اش می‌توانند به دست تیم‌هایی باتجربه و به سرعت پورت شوند.

و سونی حداقل یک تیم نخبه در زمینه پورت و بازسازی دارد که با سابقه درخشانش همه ما را متحیر کرده. تیم بلوپوینت که ریمستر سه‌گانه آنچارتد و بعد ریمیک Shadow of the Colossus را ساخت. تصور کنید سونی این تیم را به لیست فرست پارتی‌هایش اضافه کند و انبوهی از پورت‌های باکیفیت (یا اگر خیلی دست و دلبازی کند، ورژن‌های ریمستر شده) از بازی‌هایش را به پی‌سی بیاورد.

حتی لازم نیست بازی‌های انحصاری از بین بروند

تمام این مباحث این سوال را مطرح می‌کنند که خب، چه به سر بازی‌های انحصاری خواهد آمد؟ وقتی تمام بازی‌ها روی پی‌سی هم عرضه شوند چرا باید کنسول بخریم؟

اما موضوع از این هم جالب‌تر می‌شود. نیازی نیست مفهوم بازی انحصاری از بین برود؛ هرچقدر هم که مایکروسافت مرز میان عناوین انحصاری و مولتی پلتفرم را کمرنگ کرده باشد.

در نسل بعد، اختلاف زمانی می‌تواند چیزی باشد که به انحصاری بودن معنا می‌بخشد. سونی در حال حاضر کالکشنی بی‌نظیر از بازی‌های باکیفیت روی پلی استیشن ۳ و پلی استیشن ۴ دارد و ضرورتی نیست بازی‌های پلی استیشن ۵ همزمان روی پی‌سی هم بیایند. سونی برای حداقل چند سال اول می‌تواند به عرضه مجدد بازی‌های قبلی بسنده کند.

حتی وقتی نوبت به پلی استیشن ۵ برسد هم، اگر بدانید که تمام بازی‌ها مثلا یک سال و نیم دیرتر به پی‌سی می‌آیند و هزینه به مراتب بیشتری باید صرف پی‌سی کنید، کماکان دلایلی قانع‌کننده برای خرید کنسول خواهید داشت.

نتیجه اینکه...

نتیجه اینکه مایکروسافت بسیاری از قواعد بازی را برای نسل بعد تغییر داده و نیازی نیست که سونی در برابر این تغییرات مقاومت نشان دهد. سلایق و نیازهای گیمرها تغییر کرده و اگر روزهای نخست نسل هشتم یک چیز را اثبات کرده باشد اینست که به جای دیکته کردن چارچوب‌های فکری خشک، باید بسته به نیازها و خواسته‌های گیمرها کار کرد و مسیر موفقیت بسیار هموارتر خواهد بود.

گزارش اخیر راجع به هورایزن زیرو داون نشان می‌دهد که سونی ذهنیتی مشابه به مایکروسافت یافته و این بهترین خبر برای تمام گیمرها خواهد بود. دوران محدودیت‌ها بی‌جا تمام شده چون دوران صرفا بازی انحصاری ساختن تمام شده. صنعت گیم حالا به بلوغ بیشتری رسیده و گرچه کیفیت و کمیت بازی‌ها کماکان معیاری مهم برای سنجش موفقیت یک پلتفرم است، ارزش‌های افزوده هم شدیداً مهم شده‌اند.

به همین خاطر هم است که انحصاری کردن بازی‌ها توسط اپیک تا این حد خشم گیمرها را برانگیخته؛ چون مشخص است اپیک با این کار در حال پوشاندن کمبودهایش در برابر استیم است. با تفکر آزادانه و فراهم آوردن انبوهی از قابلیت‌های ارزش افزوده برای پلتفرم، نه اپیک به انحصاری کردن بازی‌های پی‌سی نیازی خواهد داشت و نه پلی استیشن ضرورت انحصاری باقی ماندن بازی‌هایش را حس خواهد کرد.