کارگردانانی که از دنیای سینمایی مارول خداحافظ کردند

خبر کناره‌گیری اسکات دریسکون از کارگردانی فیلم سینمایی «دکتر استرنج 2» جزو آخرین خبرها در رشته اخبار مرتبط به دست‌به‌گریبانی استودیوهای مارول با کارگردانان است.

دنیای سینمایی مارول موفق چشمگیری داشته اما مشکلات بسیاری را نیز با کارگردانان مختلف درگذر سال‌ها نیز تجربه کرده است. واقع بینانه که نگاه کنیم نگرشی کوتاه به باکس آفیس سطح موفقیت مارول را به ما نشان می‌دهد. دنیای سینمایی مارول تاکنون بیش از 22 میلیارد دلار در باکس آفیس بین‌المللی درآمد داشته است. و به طرز باورنکردنی تنها در سال 2019، 5 میلیارد دلار به این میزان اضافه کرده است. اما در پشت‌صحنه، مارول از دست‌وپنجه نرم کردن با مشکلات متعدد مبری نبوده است. مشکلات اولیه از مدیر منزوی مارول  ایکه پرلماتر، و کمیته نوآوری مارول شروع شد که وی مؤسس آن بود تا دنیای تازه‌پا گرفته مارول را هدایت کند.

پرلماتر به زرق‌وبرق هالیوود با انزجار نگاه می‌کرد و طبق گفته‌های مدیر دیزنی، باب ایگر، بسیاری از دخالت‌های پرلماتر در دنیای سینمایی مارول از دشمنی شخصی‌اش با کوین فایگی نشأت می‌گرفت. در سال 2015، دیزنی ساختار شرکت را بازسازی کرد و استودیوهای مارول از مارول انترتینمنت خارج شد و به‌عنوان یک شعبه مجزا به فعالیت خود ادامه داد.

کوین فایگی که تا آن زمان زیردست ایکه پرلماتر کار می‌کرد با این تغییر به‌طور مستقیم به آلن هورن از دیزنی گزارش می‌داد. درنتیجه این تغییرات ساختاری کمیته نوآوری مارول منحل شد.

اما این بدین معنا نبود که مشکلات به‌پایان رسیده‌اند. در حقیقت برنامه‌های مارول برای فاز 4 آشفته به نظر می‌رسد. بیایید در این مقاله باهم نگاهی به‌تمامی مشکلات کارگردانی که در دنیای سینمایی مارول پیش‌آمده داشته باشیم – از تجربه پتی جنکینز در «ثور: دنیای تاریک» تا معضلات اخیر با اسکات دریکسون در فیلم «دکتر استرنج در چند جهانی دیوانگی».

پتی جنکینز در فیلم سینمایی «ثور: دنیای تاریک» با مشکلاتی مواجه شد

در ماه اکتبر سال 2011 اعلام شد که پتی جنکینز کارگردانی فیلم «ثور: دنیای تاریک» را بر عهده خواهد گرفت اما وی سه ماه بعد از اعلام این خبر پروژه را ترک کرد. ایده جنکینز برای دنباله ثور بر اساس رومئو و ژولیت ویلیام شکسپیر بود که در آن ثور و جین فاستر مجبور به زندگی در قلمروهای متفاوت می‌شدند چراکه ازنظر اودین «زمین اهمیت ندارد.»

ثور و جین درنهایت متوجه می‌شوند که مالکیث انرژی تاریک را در زمین پنهان کرده است چون «او می‌داند که اودین به زمین اهمیت نمی‌دهد، پس از بی‌علاقگی اودین به زمین استفاده می‌کند و او را فریب می‌دهد.» جنکینز «می‌خواست این فیلم باعظمت» و بر اساس یک اثر کلاسیک ادبی با زمینه جنگ میان خدایان و زمینی‌ها ساخته شود. در این نبرد ثور پیروز می‌شد و زمین را نجات می‌داد.

اما مارول ایده‌های دیگری در سر داشت و در انتها پتی جنکینز به این نتیجه رسید که برای این کار فرد مناسبی نیست. ازنظر جنکینز او نمی‌توانست فیلمی بسازد که به آن باور نداشت و می‌ترسید که یک فیلم ناموفق تأثیری منفی بر اعتبار همه کارگردانان زن بگذارد. جنکینز همیشه روابطش را باتدبیر حفظ کرده و از ایجاد و یا تشدید اختلافات هنری دوری کرده است اما در اینجاباید خصومت قابل‌توجهی شکل‌گرفته باشد. دوست او ناتالی پورتمن که نقش جین فاستر را بازی کرد نیز مارول را پس از فیلم‌برداری ثور: دنیای تاریک ترک کرد. روابط میان پورتمن و مارول اخیراً بهبودیافته است بالأخص پس از انحلال کمیته نوآوری مارول.

ادگار رایت از کارگردانی فیلم سینمایی «مرد مورچه‌ای» استعفا داد

در سال 2014 جدایی پر سروصدای ادگار رایت از فیلم سینمایی «مورد مورچه‌ای» دراماتیک‌ترین و برجسته‌ترین نمایش از درگیری‌های داخلی مارول بود. فایگی همیشه اصرار داشت که حضور رایت برای پروژه حیاتی است.

فایگی در ژانویه 2013 گفت: «این فیلم قطعاً در دنیای مارول جریان دارد، اما همچنین آن را از طریق لنز دوربین ادگار رایت روایت می‌کنیم که تنها دلیلی است که داریم فیلم را می‌سازیم.» بااین‌وجود، متأسفانه دوباره همان «اختلافات هنری» افزایش یافت و رایت فهمید که او چشم‌اندازی کاملاً متفاوت برای فیلم به نسبت تهیه‌کنندگان مارول در سر دارد.

رایت همیشه در نقش نویسنده و کارگردان فعالیت کرده است اما وقتی مارول تصمیم گرفت که پیش‌نویسی را بدون همکاری او بنویسد باعث شوکه شدن این کارگردان شد. مشکل به نظر نمی‌رسید با خود فایگی باشد چراکه او کاملاً برای این فیلم اهمیت ویژه‌ای قائل بود. پس می‌توان به‌صورت منطقی نتیجه گرفت که مقاومت از جانب کمیته نوآوری مارول بوده است.

رایت پروژه را ترک کرد و مرد مورچه‌ای به‌کار خود ادامه داد و پیتون رید جای رایت را گرفت. رایت که پس از جدایی از مارول فیلم‌های موفقی چون «بیبی راننده» را ساخت، هرگز قصد ندارد فیلم مرد مورچه‌ای را ببیند.

درگیری جاس ویدون با مارول بر سر فیلم سینمایی «انتقام جویان: عصر اولتران»

وضعیت در سال 2015 وقتی که جاس ویدون رابطه‌اش را با مارول پس از اکران فیلم «انتقام جویان: عصر اولتران» پایان بخشید رو به وخامت گذاشت. بااینکه این فیلم را به‌سختی می‌توان ناموفق نامید (فروش بین‌المللی 1.4 میلیارد دلاری را به یاد بیاورید!) اما با این وجود با انتقادهای مثبت و منفی روبه‌رو شد.

در پشت پرده، آزادی هنری ویدون توسط استودیو محدودشده بود و کارگردان خود را با کمیته نوآوری مارول برای اضافه کردن صحنه‌های موردعلاقه‌اش به فیلم دست‌به‌یقه می‌دید. علاوه بر این، ویدون همچنین می‌خواست شخصیت‌های جدیدی را به دنیای سینمایی مارول معرفی کند که از شاخص‌ترین آنها کاپیتان مارول بود.

او حتی تصاویر زمینه‌ای از کاپیتان مارول خلق کرده بود که باعرضه باکس ست فیلم حماسه ابدیت به معرض دید عموم گذاشته شد. این بار، به نظر می‌رسد که مدیر استودیوهای مارول یعنی کوین فایگی به عملی شدن این ایده مقاومت نشان داده است.

طبق گفته‌های ویدون، فشار کارگردانی انتقام جویان: عصر اولتران او را «در هم شکست.» او از مارول استعفا داد و از فعالیت در شبکه‌های اجتماعی برای مدتی دست کشید، این کناره‌گیری همچنین اولین استراحت و تعطیلات ویدون از زمان فیلم‌برداری اپیزود موزیکال «بافی قاتل خون‌آشام‌ها» با عنوان «یک‌بار دیگر بااحساس» در سال 2001 پس از جدایی از مارول را رقم زد.

برنامه مارول آن بود که ویدون مسئول فرنچایز انتقام جویان باشد اما به دلیل اتفاقات پیش‌آمده آنها مجبور شدند برنامه‌های خود را به طرز وسیعی تغییر دهند. جهان به‌تدریج متوجه مشکلات در جریان در مارول شد و هیچ اتفاقی نیست که دیزنی مدت کوتاهی پس از علنی شدن این درگیری‌ها در ساختار سازمانی خود تغییراتی اساسی ایجاد کرد.

جیمز گان از کارگردانی نگهبانان کهکشان بخش 3 اخراج و دوباره استخدام شد

به نظر می‌رسید که تغییر سازمانی مؤثر  افتاده و کوین فایگی آزادی هنری بیشتری در اختیار کارگردانان گذاشته است. اما در سال 2018، جیمز گان خود را درمرکز طوفانی جنجالی یافت که یکی از بدترین جنجال‌هایی بود که مارول تاکنون به خود دیده است.

گان به‌شخصه عامل موفقیت فرنچایز نگهبانان کهکشان بود و انتظار می‌رفت در فاز 4 نیز با مارول همکاری کند. اما او همچنین در صفحات اجتماعی ازنظر سیاسی فعال بود. ازاین‌رو شخصیت‌های جناح راست به جستجو درگذشته وی مشغول شدند تا مطالبی پیداکرده و او را زیر سؤال ببرند.

جستجوی این افراد با موفقیت همراه بود. آنها جوک‌هایی یافتند که به زمان همکاری گان با تروما پیکچرز مربوط می‌شد. دیزنی سریعاً واکنش نشان داد و گان را اخراج کرد؛ آنها نمی‌خواستند اسمشان به جوک‌ها و مزه‌پرانی‌هایی با موضوعاتی چون تجاوز و پدوفیلی مرتبط شود خصوصاً وقتی‌که در تلاش بودند با خرید بخش اعظم امپراتوری سینمایی و تلویزیونی فاکس کمپانی را توسعه دهند.

گان شرایط را پذیرفت و حتی با استودیوی رقیب، برادران وارنر، برای فیلم سینمایی جدید جوخه انتحار قرارداد بست. اما دیزنی از نحوه واکنش او نسبت به وضعیت پیش‌آمده و تأسف حقیقی او تحت تأثیر قرار گرفت. یک سال بعد در مارس 2019 آنها اعلام کردند که گان به‌عنوان کارگردان بخش نگهبانان کهکشان بخش 3 مجدداً برگزیده‌شده است.

اما متأسفانه سایر پروژه‌های گان ساخت این فیلم را عقب انداخت. دنباله جدید نگهبانان کهکشان قرار بود فاز 4 دنیای سینمایی مارول  را با اکران در سال جاری آغاز کند اما در عوض هنوز تاریخ اکرانی برای آن اعلام‌نشده است.

اسکات دریکسون دیگر دکتر استرنج 2 را کارگردانی نخواهد کرد

آخرین اخبار حاکی از آن است که اسکات دریکسون از مقام کارگردانی دکتر استرنج کنار کشیده است و زمزمه‌های حضور سام ریمی در پشت دوربین به گوش می‌رسد. طبق معمول تنها چیزی که به اعلام عمومی رسید این است که «اختلافات هنری» وجود داشتند اما این بار پیدا کردن منشأ مشکلات کار دشواری نیست.

دریکسون کارگردانی باتجربه در ژانر وحشت است و او قویاً اشاره‌کرده بود که دکتر استرنج 2 اولین فیلم وحشت دنیای سینمایی مارول خواهد بود. اما استودیوهای مارول به نظر نمی‌آید با این ایده و دور شدن از سبک همیشگی فیلم‌هایشان خشنود باشند و کوین فایگی نیز دراین‌باره صحبت‌هایی کرده است.

وی گفته: «لزوماً نمی‌گویم که فیلم ژانر وحشت است. اما فیلم بزرگی از دنیای سینمایی مارول با سکانس‌های ترسناک در آن خواهد بود.» پس واضح است که کارگردان و استودیو بر سر میزان تأثیر ژانر وحشت بر روی این فیلم به توافق نرسیده‌اند.

این تفاوت‌ها غیرقابل‌حل شد و درنهایت آنها راهشان را از هم جدا کردند. اما این بار به نظر می‌رسد که این جدایی با مصالحه صورت پذیرفته است چراکه دریکسون همچنان به‌عنوان تهیه‌کننده دکتر استرنج 2 در پروژه حضور دارد.

این اختلاف هنری، وضعیت استودیوهای مارول را به خوبی به نمایش می‌گذارد. کوین فایگی در اصل دارد مارول را به خط تولیدی از بلاک به استرهای ابرقهرمانی می‌کند و سبکی مختص به استودیو را ایجاد کرده است که نمی‌خواهد از آن فاصله بگیرد.

ازنظر عملی، وجود این سبک محدودیت‌های جدیدی را بر روی آزادی هنری کارگردانانی که بر روی فیلم‌های مارول کار می‌کنند قرار خواهد داد. حال سؤال مهمی که پیش می‌آید این است که آیا این محدودیت‌های جدید مشکلات بیشتری را در آینده پیش خواهند آورد یا خیر.