شش از سی و هشت – از افول سوپراستار تا دشمنانِ فجر

فجر سی و هشتم در نبود نام‌های آشنایی چون حمید نعمت اله، نرگس آبیار، بهرام توکلی، و حتی پوران درخشنده و البته مسعود ده نمکی جنجالی‌اش، یا سعید سهیلی گشت ارشادی و صف های طولانی که برای آثار کارگردانانی چون اصغر فرهادی، عبدالرضا کاهانی و رضا میرکریمی شکل می‌گرفت قطعا لطف هر سال خود را ندارد. اما کسی چه می‌داند، شاید تنور داغ جشنواره امسال عرصه رقابت و جولانِ جوان تر‌ها باشد. قطعا اگر از نام های سرشناس فجر امسال بگذریم ، با جشنواره ای پر از کارگردان های متوسط طرفیم و البته با آثاری کنجکاو برانگیز. پس به راحتی صندلی خود را ترک نکنید و منتظر سوپرایزهای جذاب امسال باشید. نام هایی که با کمترین حاشیه و سر و صدا آثار خود را به تولید رساندند و می توانند در شب دل انگیز جوایز، بیش از همیشه شانس داشته باشند . در میان حواشی و شور هرساله جشنواره، لطفا صندلی های خود را به حالت اول بازگردانید و از این شش فیلم غافل نشوید.

1. مغز استخوان – حمیدرضا قربانی

قربانی در فجر سی و چهارم با "خانه ای در خیابان چهل و یکم" اندکی نگاه ها را به خود جلب کرد اما در آن سال "ابد و یک روز" و "ایستاده در غبار" امکان درخشش به هیچ فیلم دیگری ندادند. پیش از آن نیز قربانی، با فیلم متوسط "سه ماهی" نشان داد در سینمای اجتماعی حرف تازه ای برای گفتن ندارد اما ظاهرا کارگردان خوبی ست. اینکه اغلب کارگردان های سینمای ایران با دست مایه اجتماعی و نه زاویه دید بکر و خلاقه و صد البته سینمای اجتماعی پر از فریب و خیانت و دروغ جولان و پز روشن فکری دهند، امتیازی برای قربانی به حساب نمی آید چون این دید، ویروسِ کرونایِ این روزهای سینمای اجتماعی ماست. باید دید "مغز استخوان" با ترکیب بابک حمیدیان، جواد عزتی و پریناز ایزدیار که ستاره های نام آشنای ایرن روزهای سینمای ایران هستند، چه آورده ای برای گروه قربانی در روز اختتامیه خواهد داشت.

2. فهرست محتوا

   • 1 قصیده گاو سفید – بهتاش صناعی ها
   • 2 تومان – مرتضی فرشباف
   • 3 آن شب – کوروش آهاری
   • 4 پوست – بهرام و بهمن ارک
   • 5 دشمنان – علی درخشنده

   قصیده گاو سفید – بهتاش صناعی ها

تا به امروز جز "خورشید" مجید مجیدی و "قصیده گاو سفید" بهتاش صناعی ها، تقریبا اطلاعات محدودی هرچند یک خط از باقی آثار جشنواره امسال داریم. بهتاش صناعی ها که با "احتمال باران اسیدی" در فجر سی و سوم خوش درخشید.

امسال با همکاری غلامرضا موسوی، از تهیه کنندگان خوشنام سینمای ایران پای به فجر سی و هشتم گذاشته، فیلمنامه ای که پس از فراز و نشیب های بسیار و چیزی در حدود دو سال به رشته تحریر در‌آمد. سینمای شاعرانه،فلسفی صناعی ها تا حدودی تکلیف ما را روشن می کند. اگر به دنبال فیلمی شبیه به آثار "لی چانگ دونگ"یا "بونگ جون هو" در فجر امسال  هستید و با ریتم کند داستان های شرقی مشکلی ندارید، قطعا "قصیده گاو سفید" انتخاب مناسبی برای شماست.

3. تومان – مرتضی فرشباف

چیزی که بیش از هر چیز درباره "تومان" کنجکاو برانگیز است، همکاری مشترک سعید سعدی و سعید ملکان از بهترین تهیه کنندگان سینمای ایران در یک فیلم است. ملکان که خود با "روز صفر" یکی از جذاب های فجر امسال است با "تومان" فرشباف هم ظاهرا حرف تازه ای برای گفتن دارد. از سوی دیگر فرشباف شاید یکی از پر افتخارترین فیلمسازان بین المللی جشنواره سی و هشتم باشد، کسی که با "سوگ" و "بهمن" نوید کارگردانی صاحب سبک و با استعداد را داد و در ویترین افتخاراتش جوایزی چون بهترین فیلم جشنواره پوسان را دارد. البته تومان ساخته سال 97 است و باید دید با متر و معیارهای ایرانِ 98 و شرایط امروز سینمای ایران تا چه اندازه همخوانی دارد. در میان تیم بازی هم نامهای آشنایی به  چشم نمی خورند و این خود ریسک دیده شدن جدیدترین اثر فرشباف را بیشتر می‌کند.

4. آن شب – کوروش آهاری

مهمترین نکته درباره "آن شب"، حضور شهاب حسینی پس از مدتها در جشنواره فیلم فجر است. کسی که پس از بازی قابل توجه اش در فروشنده و نخل طلای کن، کمتر بر پرده سینماهای ایران ظاهر شد. چندی پیش اما، با دو فیلم ناموفق "نبات" پگاه ارضی و "هزار تو" امیر حسین ترابی طرفدارانش را هم ناامید کرد. حال و پس از مدتها سکوت و حواشی پیش از فجر، که خودش به آن دامن زد باید دید "آن شب" با کوروش آهاری و حضور شهاب حسینی می تواند خلا حضور او را پر کند یا این فیلم نیز همچون دو فیلم دیگر به سراشیبی رو به افول سوپراستار دهه هشتاد سینمای ایران بیشتر دامن می زند. نکته جالب اینکه "آن شب" تریلری رمزآلود و محصولی از کمپانی ماموت پیکچرز با همکاری کمپانی "هفت آسمان" به مدیریت شخص شهاب حسینی و اولین تولید کمپانی خود اوست. و جالب تر اینکه در مورد کارگردان فیلم، نحوه  انتخابش و فعالیت های حرفه ای پیش از اینِ وی، اطلاعات دقیقی در دست نیست.

5. پوست – بهرام و بهمن ارک

برادران ارک به جرات یکی از شناخته شده ترین فیلمسازان عرصه فیلم کوتاه در 5 سال اخیر هستند. دو برادر تبریزی که با "حیوان" شناخته شده ترین اثرشان، سینه فونداسیون کن را نیز به ایران آوردند."پوست"اما داستان متفاوتی داشت و در چند مرحله فیلمبرداری و با دو تیم مختلف جلوی دوربین رفت. داستانی رمز آلود درباره ی یک افسانه قدیمی محلی، که در کنار"آتابای" نیکی کریمی جزو دو فیلم با زبان اصلی (آذری و ترکی) جشنواره امسال هستند. آنهایی که سینه فیل (فیلمباز) هستند و سینمای کوتاه را به خوبی می شناسند بیش از هر چیز منتظر سوپرایز دیگری ازین دو برادر شیرین تبریزی اند. بعید هم نیست شب جوایز امسال بخت با آنها یار شود. همین حالا نیز آنهایی که فیلم را دیدند شانس اول نوعی نگاه فجر را بی شک به آنها داده اند. ناگفته نماند که این دو برادر همین حالا سیمرغ فیلم کوتاه جشنواره دو سال قبل را در گنجه خانه دارند و حال به دنبال شکار اولین سیمرغ داستانی خود هستند.

6. دشمنان – علی درخشنده

به شخصه شاید هیجان من برای دیدن "دشمنان" بیش از هر چیز به دلیل خواندن فیلمنامه پیش از مرحله تولید باشد . فیلمنامه ای قابل قبول و استاندارد که بهتر است بعد از اکران، بیشتر درباره آن سخن بگوییم. اما مجید برزگر که خود با "ابر بارانش گرفته" در جشنواره حضور دارد تهیه کننده دشمنان است. ترکیب درخشنده و برزگر در کنار هم نوید یک فیلم خاص با حال و هوایی مدرن در مورد مسایل اجتماعی این روزهای ایران می دهد. داستانی خاص شاید. با روایتی مدرن. در ترکیب بازیگران نام ویژه ای به چشم نمی خورد و ظاهرا فیلم حال و هوای آثار خود برزگر را دارد. ریتمی کند، روایتی ضد قصه و پیش آمدهایی برآمده از تاثیر زندگی مدرن بر انسان. اما اگر سینمای "نوری بیگله جیلان" را دیده باشید بیشتر متوجه منظورم شوید. در نهایت باید دید "دشمنان" درخشنده تا چه حد موفق به درخشش میشود.

حال پیش از بلند شدن از صندلی و روشن شدن لامپهای سالن نمایش، در حالیکه در میانه ی هیاهوی جمعیت و صدای موسیقی تیتراژ فیلم هستید به این بی اندیشید که چرا فجر سی و هشتم، بی شک یکی از خنثی ترین دوران تاریخ خود را پشت سر میگذارد. بگذریم. به قول هیچکاک: «سینما برای من قطعه‌ای از زندگی نیست. برشی از یک کیک است.» کیک تان را بخورید و قطعا باقی‌اش فقط به درد سطل زباله می خورد چون شیرینی‌اش، بدجور دلتان را می‌زند.