چرا نسخه اسنایدر کات فیلم Justice League ارزش تماشا کردن دارد

سال‌ها کمپین زدن برای انتشار نسخه‌ای جدید از فیلم جاستیس لیگ، بالاخره نتیجه بخش شد. این نسخه همان نسخه کارگردان اصلی فیلم یعنی زک اسنایدر است. باید بدانید فیلم‌ها پس از تولید شدن، برای اکران و رسیدن به دست مخاطب ادیت می‌شوند و معمولا کسی که تدوین (ادیت) نهایی را انجام می‌دهد کارگردان نیست. نسخه‌ای که کارگردان ادیت کرده معمولا بعد از اکران اصلی و با نام نسخه کارگردان (Director’s Cut) منتشر می‌شود، البته گاهی هم اصلا منتشر نمی‌شود. کمپانی برادران وارنر قصد دارد نسخه تدوین شده توسط زک اسنایدر از جاستیس لیگ (Justice League) را به عنوان سکوی پرتابی برای راه انداختن سرویس استریم جدیدش یعنی HBO Max استفاده کند.

هزینه تخمین زده شده برای نسخه نهایی کارگردان بین بیست تا سی میلیون دلار است، یک سرمایه گذاری بزرگ برای فیلمی که طرفداران حتی جزو دنیای داستان هم حسابش نمی‌کنند. دنیای سینمایی دی‌سی از آن زمان به بعد داستان‌گویی‌اش را با وفاداری به دنباله‌دار بودن فیلم‌ها ارتقا داده.

اما این فقط یک لطف در حق زک اسنایدر (کارگردان جاستیس لیگ) و دیدگاه خاص او نسبت به سوپرمن و بتمن نیست؛  نسخه کامل فیلم نگاهی هم به دست‌های پشت پرده دارد، یعنی از طریق آن می‌شود دید که بازار چگونه می‌تواند داستان یک فیلم را در طول تولید آن تغییر دهد.

سوای این که شما چه دیدی به توانایی یا عدم توانایی داستان‌گویی اسنایدر دارید، او برنامه‌ای بلند پروازانه برای جاستیس لیگ داشت که عملی نشد. برنامه‌ای که شامل سفر در زمان، سر رسیدن دارک‌ساید (Darkseid) و «سوپرمن شرور» به عنوان بخش مهمی از داستان (به جای نمایش این چیزها فقط در یک صحنه) بود.

به شخصه نمی‌دانم آیا نسخه نهایی اسنایدر انسجام کافی را دارد یا نه اما حداقل می‌دانیم همان داستانی است که او می‌خواست از ابتدا برایمان بگوید. شما را نمی‌دانم اما من ترجیح می‌دهم اثری فاجعه و سرشار از تکبر نگاه کنم که با نیتی خلاقانه ساخته شده تا این که صرفا یک اثر شرکتی عامه پسند ببینم که طوری ادیت شده باشد تا همه را راضی نگه دارد. داستانی که اسنایدر می‌خواسته تعریف کند احتمالا داستان وفادارانه‌تری نسبت به کمیک بوک‌ها بوده و هواداران کمیک‌ها را راضی نگه‌دارد.

بهترین مثال برای فجایعی که خلاقیتشان بر داستان‌گویی بی‌روح سایه انداخته دو سه‌گانه دوست‌ نداشتنی جنگ ستارگان یعنی پیش درآمدها و پس‌درآمدهای این فرنچایزاست. تا الان مردم پیش درآمدهای جنگ ستارگان را آن‌قدر مسخره کرده‌اند که عملا تبدیل شدند به منبعی برای تولید میم (meme)ِ در اینترنت، هر صحنه از فیلم‌ها در خود نوعی طنز ناخواسته دارد. در عین حال خیلی‌ها از همین پیش درآمدها لذت می‌برند؛ به هر حال این فیلم‌ها پر از ایده‌های خوب هستند (که متاسفانه به شکلی بد اجرا شده).

پس درآمدهای جنگ ستارگان بر خلاف پیش درآمدها منبع خوبی برای تولید میم‌های اینترنتی نیستند، آن‌ها همچنین ایده‌های قابل تحسینی هم در دل خود ندارند چون کمپانی تعیین کرده بود که این آثار چگونه ساخته شوند، به جای این که به شکل یک داستان به‌شان نگاه شود به شکل تبلیغاتی طولانی نگاه شد. در واقع باید گفت هیچ دید واحد یا تم مشترکی وجود ندارد که آن‌ها را به هم پیوند بزند. نتیجتا تفاوت بزرگی در لحن Last Jedi و Rise of Skywalker وجود دارد. تفاوتی که حاصل تلاش دیزنی برای پیش گرفتن رویه‌ای محافظ کارانه‌تر و پرسودتر بود.

نسخه اوریجینال جاستیس لیگ هم همانند آخرین فیلم جنگ ستارگان یعنی Rise of Skywalker توهین آمیز یا به شکل خنده‌داری ضعیف نیست، فقط… کسل کننده است. تمام لحظات جسورانه و تیز داستان سوهان زده شده و تمام چیزهای عجیب غریب حذف شدند تا اینکه فیلم صرفا تبدیل شد به پژواکی پوچ از یک فیلم مارولی. اما نسخه اسنایدر قرار نیست و قرار نبوده که موج جدیدی از دیدگاه به فیلم‌های ابرقهرمانی راه بیندازد اما باعث خواهد شد دستکاری غول‌های مارکت در فیلم‌ها در تاریخ ثبت شود و مخاطب بتواند ببیند که کمپانی‌ها چه چیزهایی را حذف می‌کنند و خوراک فرهنگی ما را چقدر عوض می‌کنند.

این‌جور چیزها برای بیشتر طرفداران فیلم جالب است، دیدن دست‌های پشت پرده همیشه جذابیت خودش را دارد. کوین اسمیت یک بار هنگام صحبت درباره نسخه اسنایدر این موضوع را مطرح کرد و آن را با ویدیوهای پشت صحنه مقایسه کرد و گفت اشتباه است که فکر کنیم چنین چیزهایی برای مخاطبان جذابیت ندارد.

او گفت:«این یک روند فکری معمول در کمپانی است و هیچ استودیویی این را به من نگفته ولی فکر می‌کنم آن‌ها با خود می‌گویند که ما نمی‌توانیم این را به مردم نشان دهیم… هیچ مخاطبی نمی‌تواند آن را تماشا کند و مقصود کارگردان را متوجه شود. من مخالفم… من فکر می‌کنم مخاطب امروز، مخصوصا آن‌هایی که نسخه اسنایدر را تماشا و درباره‌اش بحث می‌کنند قادر به نگاه کردن یک نسخه زمخت‌تر فیلم هستند. آن‌ها می‌توانند فیلمی در حال ساخت را تماشا کنند و قسمت‌های خالی را در ذهن خودشان بسازند.»

کاری نداریم که نسخه اسنایدر خوب است یا بد، فرصت دیدن این فیلم را بنا به دلایلی که گفتیم، نباید از دست داد.