رقابت ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن 5 می‌تواند آینده صنعت گیم را رقم بزند

هرچه به تاریخ عرضه پلی استیشن 5 و ایکس باکس سری ایکس در ماه نوامبر نزدیک می‌شویم، سونی و مایکروسافت بیشتر و بیشتر برای سلطه بر بازار تلاش می‌کنند. در حالی که معمولا هنگام عرضه هر نسل از کنسول‌ها بحث معروف «جنگ کنسولی» بالا می‌گیرد اما این بار قضایا کمی متفاوت‌تر و حتی حساس‌تر از گذشته است.

امسال مایکروسافت و سونی با عرضه کنسول‌های خود مسیر و سمت و سوی صنعت ویدیو گیم را تا سال‌ها مشخص می‌کنند. و خب جالب‌تر اینکه در نسل نهم - برخلاف نسل‌های گذشته - این دو کمپانی رویکردهای کاملا متفاوتی در پیش گرفته‌اند و آنقدر که باید و شاید تنشان به تن یکدیگر نمی‌خورد. به همین دلیل، موفقیت هر یک از این شرکت‌ها می‌تواند به معنای تغییر مسیر صنعت ویدیو گیم در ادامه باشد.

---

آیا سونی هم همانند مایکروسافت با مشکلات بازی‌های بین نسلی دست و پنجه نرم می‌کند؟

---

از یک سو مایکروسافت تلاش دارد با فاصله گرفتن از روند سنتی، یک سیستم اشتراکی گسترده مثل نتفلیکس ایجاد کند که گیم پس نام دارد. این سرویس در طول زمان دارد گسترده‌تر و بهینه‌تر می‌شود و از مزایای مهم آن قیمت بسیار پایین و دسترسی آسان در حالت کراس پلی (بین اکثر کنسول‌های ایکس باکس و پی سی) است.

سونی در مقابل، همچنان روی روش سنتی تمرکز دارد و در کنار عرضه یک کنسول خوب، سعی دارد با انحصاری‌های درجه یک مخاطبان را به سوی خود جذب کند. این دو رویکرد متفاوت که اشاره کردیم در طول چند سال آینده توسط مخاطبان تمییز داده می‌شوند و در آن صورت، احتمالا یکی از این دو روش سنتی یا نوین بازار جهانی را به دست خواهد گرفت.

گرچه نباید فراموش کنیم که وقتی می‌گوییم هر شرکت رویکرد منحصر به فردی در پیش گرفته، به معنای فراموشی کامل رویکردهای دیگر است. همین الان سونی با سرویس پلی استیشن Now دارد کاری شبیه به گیم پس ایکس باکس انجام می‌دهد - اما با مقایسه خیلی کوچک‌تر و ساده‌تر. از آن سو مایکروسافت هم با خرید بتسدا و کلی استودیو درجه یک دیگر نشان داد اصلا نسبت به بازی‌های انحصاری بی‌تفاوت نیست.

با این حال آنچه واضح است و حتی سران خود سونی و مایکروسافت هم روی آن تاکید دارد، رویکردها و سیاست‌های کلی خواهد بود که در آینده بر صنعت ویدیو گیم غالب می‌شوند. حال چه برتری سرویسی مانند گیم پس باشد یا روش سنتی سونی با کنسول و انحصاری‌هایش.

دو مسیر متفاوت برای ایکس باکس و پلی استیشن

یکی از دلایل مهمی که ما شاهد تغییر سیاست‌های کلان در مایکروسافت هستیم، عملکرد ضعیف ایکس باکس در نسل هشتم بود. فیل اسپنسر و همکارانش پس از شکستی که از سال ۲۰۱۳ در برابر سونی متحمل شدند درس‌های بسیاری گرفتند و مهم‌تر اینکه این بار سعی نکردند با تقلید همان ترفندهای قدیمی از شرکت رقیب بازی را ببرند.

این بار ایکس باکس با ایده‌ها و رویکردی منحصر به فرد و تازه پا به میدان گذاشت و حالا در ۲۰۲۰ به عنوان برندی شناخته می‌شود که «گیمرها را ارجح می‌داند». تلاش‌های بی‌وقفه و سرمایه‌گذاری‌های عالی مایکروسافت در بخش‌های مختلف موجب شده خیلی از مخاطبان پس از ناامیدی در سال‌های گذشته، حالا به ایکس باکس و محصولاتش اعتماد زیادی داشته باشند.

حرکت جذاب Play Anywhere (همه‌جا بازی کنید) و اضافه کردن بازی‌های ایکس باکس به پی سی، سرویس منحصر به فرد و هیجان‌انگیز گیم پس، و نهایتا خرید استودیوهای درجه یک و مشهوری چون بتسدا تنها بخشی از قدم‌هایی است که مایکروسافت برای پیروزی در نبرد نسل نهم برداشته است.

---

پیوستن بتسدا به مایکروسافت نهایتا چه نتایجی خواهد داشت؟

---

در سوی دیگر میدان، سونی با پلی استیشن 4 غوغایی به راه انداخت و انحصاری‌های بی‌نظیری مثل Uncharted 4، The Last of Us، Horizon Zero Dawn و بسیاری دیگر را به هواداران و کاربرانش هدیه داد. پلی استیشن 4 در مدت قابل توجهی به یکی از پرفروش‌ترین کنسول‌های تاریخ تبدیل شد و این مسئله اصلا کوچک یا قابل چشم‌پوشی نیست. مشخصا این موفقیت هم صرفا به خاطر عملکرد ضعیف ایکس باکس در نسل گذشته نبود و سونی برنامه‌های فوق‌العاده‌ای برای نسل هشتم پیاده کرد.

سونی طی نسل هشتم پیشنهادهای متفاوت دیگری نظیر پلی استیشن وی‌آر یا PlayStation Now نیز ارائه داد اما خب حقیقتا هیچ عاملی به اندازه انحصاری‌های آن موجب موفقیت و محبوبیتش نشد.

ادامه مسیر صنعت گیم در دستان سونی و مایکروسافت

پس از اتفاقاتی که در نسل گذشته افتاد، حالا سونی و مایکروسافت تلاش دارند رویکرد مورد نظر خود را به عنوان استاندارد صنعت گیم در سال‌های آینده معرفی کنند. گرچه این مورد با وجود نقش مارکتینگ و تبلیغات در انتخاب مردم، همچنان به دست مصرف‌کنندگان است و در صورت استقبال گسترده این گروه از یک روند، روندِ دیگر عملا تا حد زیادی از دور کنار خواهد رفت.

شاید برخی‌ها متعقد باشند که رویکرد سنتی سونی همچنان بدون رقیب بر صنعت گیم حکم‌رانی خواهد کرد اما در دنیایی که پیشرفت تمام رسانه‌ها و اشکال سرگرمی سرعت دیوانه‌واری به خود گرفته و حتی فروش دیجیتالی بازی‌ها در عرضه کمتر از ۷ سال چندین برابر شده، مشخصا پیش‌بینی نهایی مسائل آنچنان آسان نیست.

در حال حاضر هزینه تولید و در نتیجه قیمت بازی‌های AAA بالاتر رفته و در چنین شرایطی یک سرویس ارزان و به صرفه مثل گیم پس می‌تواند بهترین انتخاب ممکن برای مخاطبان باشد. ایکس باکس نیز چنین پتانسیلی را مشاهده نموده و به همین دلیل تقریبا تمام تمرکز خود را روی همین سرویس گذاشته است.

---

تمامی بازی‌های بتسدا از جمله پروژه‌های جدید به سرویس گیم پس اضافه خواهند شد

---

اما یک نکته جالب توجه دیگر هم وجود دارد. دیدگاه‌های متفاوت مایکروسافت و سونی لزوما به معنای ایجاد یک رقابت «برد-باخت» نیست. یعنی این احتمال هم وجود دارد که نسل نهم یک برنده قطعی نداشته باشد و هر یک از این دو کمپانی در مسیر متفاوتی که در پیش گرفته‌اند، به موفقیت برسند.

امروزه بحث استریم و کتابخانه‌های بزرگ فایل‌ها و اطلاعات گسترش چشم‌گیری یافته و گیم پس ایکس باکس روز به روز موفق‌تر می‌شود. اخیرا هم اعلام شده حتی بازی‌های فرست-پارتی مایکروسافت نیز قرار است از ابتدای عرضه راهی همین سرویس شوند. پس از این جهت ایکس باکس یک برد تضمینی را برای خود به ثبت رسانده است.

در مقابل، در نسل گذشته دیدیم که پلی استیشن 4 بالغ بر صد میلیون دستگاه فروخت و بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند فروش پلی استیشن 5 می‌تواند حتی بیشتر از آن شود. سونی این موفقیت عظیم در نسل گذشته را با عرضه انحصاری‌های به‌شدت باکیفیت و بی‌رقیب به دست آورد.

و خب نسل هشتم موجب شد سونی با همین انحصاری‌های خود به یک ثبات قابل توجه برسد. توجه کنید که سونی برنده نسل هشتم بود و اکثر مخاطبان بی‌نهایت به انحصاری‌های آن عشق می‌ورزند. حالا حساب کنید که این هواداران تشنه برای چشیدن طعم اسپایدرمن بعدی، لست آو آس بعدی، و یا هورایزن بعدی باید همچنان در کنار کمپانی سونی بمانند.

و این بازی‌هایی که مثال زدیم چنان خوب بوده‌اند که نوعی وفاداری عمیق نسبت به پلی استیشن را در مخاطبان به وجود آورده است. پس می‌توانیم به جرات بگوییم نسل نهم احتمالا برنده نهایی نخواهد داشت.

بالاخره کسی این بازی را می‌برد یا نه؟!

شاید اگر مایکروسافت دست به خرید استودیوهای درجه یکی مثل بتسدا نمی‌زد، می‌توانستم با قطعیت بگویم نسل نهم شامل «برنده و بازنده» نمی‌شود. در واقع قضایا اینگونه پیش می‌رفت که هر کمپانی در صورت انجام کار درست در مسیر خودش، می‌توانست مخاطبان مقصد و مورد نظرش را بیابد و آن‌ها را راضی کرده و به موفقیت برسد.

اما حالا که مایکروسافت هم تا حدی وارد بازی «انحصاری‌ها» شده، ماجرا می‌تواند کمی پیچیده شود. در واقع برگ برنده اصلی سونی در نسل گذشته همین بازی‌های انحصاری‌اش بود که هیچ جای دیگر پیدا نمی‌شد. اما حالا اگر مایکروسافت از همین ترفند استفاده کند و در کنار آن یک سرویس قدرتمند مثل گیم پس را وارد رقابت کند، سونی عملا در تنگنای بدی قرار می‌گیرد.

---

بلومبرگ: الکترونیک آرتز در یک مقطع به خرید بتسدا نزدیک بود

---

باید اعتراف کنیم خرید بتسدا توسط مایکروسافت یکی از استراتژیک‌ترین کارهایی بود که می‌شد در نسل نهم کنسول‌ها انجام داد. البته، نباید فراموش کنیم که سونی همچنان انحصاری‌های بی‌نظیرش را دارد و هواداران وفادار پلی استیشن به راحتی نمی‌توانند از آن‌ها دل بکنند.

به همین دلیل، علی رغم اینکه آمار کلی به شرایط بهتر مایکروسافت اشاره دارد همچنان نمی‌شود نظر قطعی صادر کند. مایکروسافت یکی از ثروتمندترین کمپانی‌های جهان است و از نظر مالی نمی‌توان آن را با سونی مقایسه کرد.

این شرکت از اشتباهات نسل گذشته‌اش درس‌های بسیاری گرفته و در کنار آن، به جای تمرکز روی خرد کردن حریف، می‌خواهد اکوسیستمِ کاربر-محور خود را راه بیندازد. فیل اسپنسر پیش از این مستقیما اعلام کرده ایکس باکس قصد ندارد صرفا روی یک یا دو کنسول سرمایه‌گذاری کند، بلکه می‌خواهد بیشترین آزادی عمل و رضایت را به مخاطبان هدیه دهد.

اگر نمی‌دانید این مورد از چه طریق حاصل می‌شود، باید گفت که وقتی شما به دارندگان کنسول‌های گران‌قیمت (سری ایکس) و ارزان‌قیمت (سری اس)، در کنار پی سی بازان اجازه می‌دهید با قیمتی نازل به تجربه صدها بازی بپردازند، این یعنی سهولت، آزادی، و نهایتا رضایت.

به همین خاطر است که احتمالا برنده نهایی نسل نهم کسی نیست جز کاربران و گیمرها. زیرا در این فضای رقابتی شدید مایکروسافت سعی دارد بهترین خدمات را برای مشترکین گیم پس فراهم آورد و از سوی دیگر سونی با تمام توان به ساخت انحصاری‌های تاریخ‌ساز ادامه می‌دهد.

---

۵ بازی انحصاری پلی استیشن 5 که با خود کنسول عرضه می‌شوند

---

گرچه من به شخصه یک ترس کوچک هم دارد؛ اینکه نکند فضای صنعت گیم بیش از حد معمول و معقول به سمت انحصارگری پیش برود و طوری شود که عملا مایکروسافت اجازه ندهد خیلی از بازی‌های مشهور (مثل فرانچایزهای بتسدا نظیر فال اوت و اسکایریم) به هیچ طریقی به کنسول‌های سونی راه یابند.

این نوع انحصارطلبی‌ها تا یک جایی متناسب و عاقلانه به نظر می‌رسد و اگر قرار باشد همه عناوین در انحصار یک گروه خاص باشد، آنگاه حداقل نیمی از مخاطبان از تجربه بازی‌های باکیفیت و محبوب محروم خواهند شد.

سخن پایانی

فقط یک نکته کوچک می‌ماند. احتمالا پس از عرضه ایکس باکس سری ایکس (و اس) و پلی استیشن 5 مخاطبان مدام آمارهایی از فروش این کنسول‌ها بشنوند اما همان‌طور که تمام این مقاله سعی داشت بگوید، میدان رقابت سونی و مایکروسافت کاملا از هم جدا است.

مثلا در یک سناریو این امکان وجود دارد که پلی استیشن 5 فروش خیلی بیشتری نسبت به کنسول‌های ایکس باکس داشته باشد اما نباید به شکل تک‌بعدی به این آمار فروش نگاه کنیم. زیرا مایکروسافت ورای یک کنسول خاص حرکت کرده و دارد با اکوسیستم گسترده خود که گیم پس باشد، مبالغ هنگفتی به جیب می‌زند و همزمان مخاطبان بی‌شماری را جذب می‌کند.

---

تحلیلگر اقتصادی: خرید بتسدا توسط مایکروسافت مونوپولی نبود

---

در حال حاضر با وجود برخی حرکات از سوی سونی و مایکروسافت که در جهت غلبه بر رقیب بوده، فضای کلی رقابت در نسل نهم بسیار سالم و مفید به نظر می‌رسد. و برای تاکید می‌گویم خلاصه کلام این است که رقابت میان ایکس باکس سری ایکس و پلی استیشن 5 (یا سونی و مایکروسافت در مفهوم گسترده‌تر) کاملا به نفع بنده، شما، و بقیه مخاطبان است.

شاید مثال آنچنان دقیقی نباشد وقتی در یک صنعت خاص مانند خودروسازی (در کشور خودمان) فضا کاملا انحصاری می‌شود و تنها یک یا چند شرکت بدون داشتن چالش و رقیب کارشان را انجام دهند، ایجاد فساد و غرور غیر قابل اجتناب است. اما وقتی دو ابرکمپانی مثل بنز و فراری مجبور به رقابت با یکدیگر و جلب رضایت مشتری باشند، نتیجه این می‌شود که کیفیت تمام خودورها بالا می‌رود.

همین قضیه در مورد نسل نهم کنسول‌ها و به طور کلی «بازی‌ها» نیز صدق می‌کند. حالا که سونی و مایکروسافت با جان و دل برای پیروزی در رقابت تلاش می‌کند، صنعت ویدیو گیم بدون شک - خواسته یا ناخواسته - به واسطه آن رو به جلو حرکت خواهد کرد.

نظر شما راجع به این رقابت هیجان‌انگیز میان ایکس باکس و پلی استیشن چیست؟ شما فکر می‌کنید برنده نهایی این رقابت کیست؟ سونی؟ مایکروسافت؟ یا مردم؟

---

ویجی‌لاگ: ایکس باکس سری S چیه؟ کدوم رو بخریم؟

تماشا از یوتیوب ویجیاتو با کیفیت بالا