اهداف مایکروسافت و سونی از خرید و انحصاری کردن استودیوها چیست؟

هر دو شرکت مایکروسافت و سونی به دنبال خرید استودیوهای دیگر و انحصاری کردن هر چه بیشتر محصولات آن‌ها هستند. البته آن‌ها این کار را با احتیاط انجام می‌دهند تا دچار مشکلات ناخواسته نشوند.

سونی و مایکروسافت سال جاری میلادی را با خریدهایی پر سر و صدا شروع کردند. البته این Take-Two بود که با پرداخت ۱۲.۷ میلیارد دلار استودیو Zynge را خرید و سنگ اول را انداخت. مایکروسافت و سونی هم از این حرکت جا نمانده و هر کدام خریدی مشابه را رقم زدند. مایکروسافت با مبلغ ۶۸.۷ میلیارد دلار، ناشر جنجالی چند وقت اخیر، یعنی Activision Blizzard را خریداری کرد. به فاصله چند روز، سونی هم اعلام کرد که با استودیو بانجی به توافق رسیده‌اند و آن‌ها هم به مجموعه استودیوهای پلی استیشن خواهند پیوست. البته بانجی مجددا اعلام کرد که این خرید به معنای انحصاری شدن عناوین آن‌ها نخواهد بود.

چنین خریدهای بزرگی و احتمال انحصاری شدن محصولات شرکت‌های خریداری شده، همیشه باعث نگرانی طرفداران می‌شود. این که شرکت‌های بزرگ چنین رقم‌های کلانی را خرج کنند و بعد شرکت‌ها را به روال سابق رها کرده تا محصولات خود را روی چند پلتفرم مختلف منتشر کنند، منطقی به نظر نمی‌رسد. اما رویکرد سونی و مایکروسافت در انحصاری کردن محصولات به این سادگی‌ها هم نیست و هر دوی آن‌ها با دقت این موارد را بررسی می‌کنند تا کدام آی‌پی انحصاری شده و کدام یک به همان شیوه سابق منتشر شود. در این میان سونی هم چنان بیشترین تعداد عناوین انحصاری را در اختیار دارد، اما مایکروسافت می‌تواند این اوضاع را تغییر دهد.

تلاش محتاطانه مایکروسافت برای بهبود ایکس‌باکس

---

مایکروسافت از اواسط عرضه ایکس‌باکس وان تا زمان حاضر با کنسول‌های نسل نهم، در تلاش برای بهبود وضعیت بوده است. بعد از آن که عرضه اولیه ایکس‌باکس وان چندان مطابق میل سازندگان پیش نرفت، فیل اسپنسر و تیم مدیریتی ایکس‌باکس به دنبال پیاده‌سازی برنامه‌هایی رفتند تا دوباره و به تدریج رضایت مخاطبین را جلب کنند. همین برنامه‌ریزی باعث فعال شدن قابلیت Backwards Compatibility در ایکس‌باکس وان، ابداع Game Pass و چندین قابلیت و ویژگی دیگر شد که دیدگاه عمومی نسبت به ایکس باکس را تا زمان عرضه نسل نهم کنسول‌ها، بهبود دادند. البته با وجود تمام این ویژگی‌ها، هم چنان عده‌ای نسبت به کمبود عناوین انحصاری قابل توجه ایکس‌باکس ناراضی بودند.

البته این قضایا تا قبل از عرضه Halo Infinite و Forza Horizon 5 بود، اما حتی عرضه این دو عنوان هم نتوانست مخاطبان را از مقایسه تعداد انحصاری‌ها دور کند. انحصاری‌هایی مثل Uncharted، The Last of Us، Spider-Man، Infamous، Horizon، God of War و سایر بازی‌های انحصاری، پلی استیشن چهار را در رقابت نسل اخیر بسیار پیش انداخته بود. مایکروسافت به دنبال تغییر این اوضاع در نسل جاری است و همین الان هم چند قدم در این مسیر برداشته است.

مایکروسافت در حال تلاش برای اضافه کردن انحصاری‌هایی است که جای خالی آن‌ها احساس می‌شود. برای مثال مایکروسافت برای خرید بتسدا، احتمالا اول تعداد بازیکنانی را که مشغول تجربه عناوینی هم چون اسکایریم و یا فال‌آوت ۴ روی ایکس‌باکس هستند، بررسی کرده و سپس اقدام به انجام آن کرده است. البته بازی‌های بتسدا همواره به قابلیت آن‌ها در پشتیبانی از مدهای فراوان روی ویندوز شهرت داشته‌اند و این موضوع باعث می‌شود که انحصاری کردن عناوین آن‌ها وقتی که ویندوز هم تحت پشتیبانی باشد، مشکل‌ساز نخواهد شد. حتی اگر مایکروسافت بازیکنان پلی استیشن را کنار گذاشته و Elder Scrolls و یا Starfield را انحصاری خود کند، باز هم این کار به سود بتسدا و ایکس‌باکس تمام خواهد شد.

از طرف دیگر، آزاد نگه داشتن عرضه بازی‌های Activision Blizzard با توجه به محبوبیت فراوان بازی‌هایی هم چون Call of Duty، World of Warcraft و Overwatch کاملا منطقی به نظر می‌رسد. با وجود این که تمام این عناوین بدون شک فروش فوق‌العاده‌ای در ایکس‌باکس و ویندوز دارند؛ اما انحصاری کردن آن‌ها باعث از دست رفتن فروش سمت پلی استیشن شده و به ضرر خود مایکروسافت تمام خواهد شد. خصوصا در مورد Call of Duty به عنوان پرفروش‌ترین بازی با عرضه سالانه، با باقی ماندن به شکل چند پلتفرمی، سود فراوانی را نصیب سازندگان خود می‌کند. البته خود مایکروسافت هم نمی‌خواهد مشتریان فعلی بازی‌ها را کنار بگذارد، خصوصا این که کنار گذاشتن بازیکنان پلی استیشن باعث نظرات منفی فراوانی می‌شود.

این که مایکروسافت بازی‌های محبوب ویندوز و ایکس‌باکس را حتی با وجود تعداد قابل توجه بازیکنان پلی استیشن آن، انحصاری کند، کاملا منطقی به نظر می‌رسد. مایکروسافت در این زمینه با دقت حرکات خود را انجام می‌دهد و طبیعی است که طرفدارانی که بازی‌های انحصاری شده مایکروسافت را در پلی‌استیشن تجربه می‌کردند، از این اقدام آن‌ها ناراحت شوند. البته با تمام این‌ها، در مقایسه با سونی با آن تعداد انحصاری‌های فوق‌العاده، تمام این انحصاری‌ها در کفه سبک‌تر ترازو قرار می‌گیرند.

تغییر رویه پلی استیشن با خرید بانجی

---

تا چند وقت پیش، سونی تمایلی به شریک کردن دیگران در سود انحصاری‌های پرفروشش نداشت و شاید هم همین موضوع باعث شده تا مایکروسافت استودیوهای بیشتری را تصاحب کند. در نسل قبل کنسول‌ها، سونی با عرضه نسخه‌های جدید از فرانچایزهای پر طرفدار قدرت خود را به رخ کشید. ری‌میک Ratchet & Clank راه را برای Ratchet & Clank: Rift Apart در پلی استیشن ۵ باز کرد؛ Uncharted 4 آخرین مرثیه برای ماجراجوی دوست داشتنی ناتی‌داگ از زمان پلی استیشن ۳ بود و The Last of Us و نسخه دوم آن توجهات تمام بازیکنان را به خود جلب کردند. این بازی‌ها و بسیاری دیگر به صورت کامل در انحصار پلی استیشن قرار داشتند.

با این توصیفات، خریداری بانجی کمی نامعمول به نظر می‌رسید؛ آن هم بعد از حرف‌هایی که هر دو طرف در مورد خریداری استودیوها زده‌اند. بانجی مستقل بودن خود را یکی از شاخصه‌های خود می‌دانست و به همین خاطر هم بود که از اکتیویژن جدا شد تا Destiny 2 را به دور از سیاست‌های آن‌ها عرضه کند. البته بانجی صراحتا اعلام کرده که عرضه و تولید محصولات استودیو به صورت مستقل، تحت نام پلی استیشن ادامه خواهد داشت.

مدیر بخش سرگرمی‌های تعاملی سونی، جیم رایان هم نظری مشابه را تکرار کرد که بر خلاف رفتارها و نظرات سابق پلی استیشن بود. جیم رایان در مصاحبه با سایت Gamesindustry.biz خرید بانجی را در راستای دریافت تجربه‌های آن‌ها در ساخت بازی‌های بزرگ، چند پلتفرمه و لایو سرویس آنلاین توجیه می‌کند. هم چنین رایان صراحتا اعلام می‌کند که این خرید به هیچ وجه برای کشاندن دیگر عناوین به درون دنیای پلی استیشن نبوده و در عوض تلاشی بوده برای توسعه برنامه‌هایی گسترده‌تر در راستای عرضه بازی‌های چند پلتفرمی از استودیوهای سونی.

این رفتار سونی کاملا برخلاف خریدهای قبلی آن‌ها هم چون Housemarque و Bluepoint Games است. این استودیوها تا قبل از خرید مشغول تولید آثار انحصاری برای پلی استیشن بودند و خرید آن‌ها توسط سونی برای اطمینان از انحصاری ماندن تولیدات آن‌ها بود. خرید بانجی فراتر رفتن سونی از رمز موفقیت در نسل قبل پلی استیشن، یعنی تولید آثار انحصاری تک نفره است. هر دو جنبه ساخت بازی‌های لایو سرویس توسط استودیوهای تحت کنترل مستقیم سونی و همین طور آثار چند پلتفرمی آن‌ها به یک اندازه جالب و ناباورانه بودند.

انحصاری کردن دیگر اولویت اول پلی استیشن و ایکس‌باکس نیست

---

هر دو شرکت مایکروسافت و سونی به دنبال راه‌هایی هستند تا بتوانند بدون ناراحت و عصبانی کردن طرفداران، پلتفرم خود را توسعه دهند. هر دوی آن‌ها به وضوح متوجه هستند که بازی‌های آنلاین بزرگ، هم چون Call of Duty و Destiny را باید چند پلتفرمه نگاه داشت و این کار به نفع هر دو پلتفرم خواهد بود.

پلی استیشن احتمالا همانند قبل بازی‌های انحصاری خود را محدود به کنسول خود نگاه خواهد داشت؛ اما همین قضیه هم با ارائه برخی از انحصاری‌ها برای ویندوز، اندکی در حال آزادتر شدن است. مایکروسافت هم فقط از انحصار در بین ایکس‌باکس و ویندوز بهره خواهد برد و با این وضعیت انحصار در هر دو پلتفرم به عناوین تک نفره محدود خواهند ماند.

هیچ کدام از خریدهای بزرگ مایکروسافت و سونی قرار نیست تا به انحصارگرایی شدیدی که برخی از افراد تصور می‌کنند بیانجامد. بازی‌های چند نفره بزرگ هم چنان چند پلتفرمه باقی خواهند ماند. با این حال مایکروسافت با این خریدها در تلاش است تا عناوین تک‌نفره ایکس‌باکس را به سطح انحصاری‌های پلی استیشن برساند. هر دو شرکت می‌توانند بدون بستن دسترسی دیگر پلتفرم‌ها به بازی‌های معروف، تجربه کاربری پلتفرم خود را ارتقا دهند.

وقتی که تفاوت ما بین قدرت کنسول‌های نسل نهم هر دو شرکت در کمترین حد است، باقی ماندن بازی‌های معروف به صورت چند پلتفرمه بهترین نتیجه ممکن است. شاید با شنیدن اخبار در ابتدا به انحصاری کردن‌ها اعتراض شود، اما حداقل در زمان حاضر این خریدها برای بازیکن‌ها تاثیر منفی نخواهد داشت. هر دو پلتفرم نقاط قوت خود را دارند و هیچ کدام بازیکن‌ها را مجبور به محدود ماندن به عناوین انحصاری خود نمی‌کنند.