چه مادربردی را با چه پردازنده‌ای بخریم؟

مادربرد و پردازنده از اصلی‌ترین قطعات کامپیوترها به شمار می‌رودند. پردازنده مرکزی یا CPU ممکن است مهم‌ترین قطعه برای اجرای بازی‌ها نباشد، اما از حیاتی‌ترین تجهیزات کامپیوتر است که می‌تواند در کنار سایر قطعات تجربه روان‌تری از گیمینگ در اختیارتان قرار دهد. از طرفی مادربرد یا برد اصلی (Motherboard) که نوعی تخته مداری الکتریکی است، در واقع به عنوان مرکز ارتباطات رایانه شناخته می‌شود.

بخش‌های گوناگون یک کامپیوتر روی این قسمت سوار شده و مادربر دو وظیفه اصلی، اتصال اجزا به یکدیگر و تامین انرژی الکتریکی آن‌ها را به عهده می‌گیرد. هنگام خرید پردازنده یا مادربرد باید به این نکته دقت کرد که هر مدل از مادربردی را نمی‌توان با هر پردازنده‌ای ترکیب کرد. به همین دلیل انتخاب مادربرد و پردازنده باید متناسب با یکدیگر باشند. در این مقاله قصد داریم به شما روش انتخاب این دو قطعه الکترونیکی را توضیح دهیم.

---

 اینتل در برابر ای‌ام‌دی

امروزه بازار پردازنده‌های کامپیوترهای دسکتاپ در دست دو تولید کننده‌ی بزرگ یعنی اینتل (Intel) و ای‌ام‌دی (AMD) است. پس در قدم اول باید به صورت کلی تصمیم بگیرید که می‌خواهید در کدام راه قدم بردارید. هر طرفی را که انتخاب کنید باید قوانین و قواعد انتخاب مادربرد و پردازنده مناسب با یکدیگر را بدانید. با این حال انتخاب شما کاملا یک امر شخصی خواهد بود و هر کدام دارای مزایا و معایب بخصوصی هستند.

به صورت خلاصه باید به این نکته توجه کنید که انتخاب مادربرد برای محصولات AMD امری بسیار ساده‌تر خواهد بود. همچنین به واسطه تنوع بسیار بالا در مادربردهای این برند، شما می‌توانید برای هر پردازنده از نمونه‌های پایین‌ رده تا بالا رده یک نمونه را انتخاب کنید. اما انتخاب مادربرد برای محصولات اینتل به دلیل تنوع بالا در سوکت‌ها و تنوع کم در مادربردها مقداری دشوارتر خواهد بود.

---

چیپست مادربرد

زمانی که از چیپست مادربرد صحبت می‌کنیم، در واقع به خانواده‌ی مادربرد اشاره داریم. هر خانواده بسته به هدف تولید مجهز به یک تعداد درگاه و ورودی بود و از یک سری تکنولوژی پشتیبانی می‌کند. در واقع چیپست است که به شما امکان ترکیب سایر قطعات را به عنوان میزبان می‌دهد و در تعیین کامپوننت هایی نظیر کارت گرافیک و رم نیز نقشی حیاتی ایفا می‌کند.

با این حال پردازنده مرکزی یا CPU است که چیپست مادربرد را تعیین می‌کند. پس زمانی که پردازنده‌ی جدیدی معرفی می‌شود، بایستی انتظار مادربرد جدیدی نیز بکشیم. به همین ترتیب همزمان و یا پس از بازه کوتاهی بردهای از خانواده‌ی برد اول اما با امکانات محدودتر معرفی می‌شوند که همگی از یک سری چیپست بوده و به منظور پشتیبانی از نسل جدید پردازنده برای کامپیوترهای مین استریم و سبک‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

---

چیپست پردازنده

همان طور که پیش‌تر هم اشاره کردیم، مادربرد و پردازنده مرکزی از طریق سوکت با هم در ارتباط هستند. از این رو اتصالات هردو بایستی با هم سازگار باشند. با این حال سوکت پردازنده تنها چیزی نیست که باید در سازگاری مادربرد و پردازنده بدان توجه کرد و سازگاری چیپست مادربرد و پردازنده مرکزی نیز در خرید حائز اهمیت است.

چیپست مادربرد در واقع مجموعه‌ای از مدارات است که اتصال تمامی کامپوننت‌های سخت افزاری را به یکدیگر امکان پذیر می‌نماید. علاوه بر این، تعداد پورت‌های USB، اسلات رم، اتصالات SATA و اسلات PCIe توسط چیپست تعیین می‌شود. همچنین چیپست است که تعیین می‌کند که آیا برخی از ویژگی‌ها مانند اورکلاکینگ، قابلیت‌های Crossfire و StoreMI ای‌ام‌دی، SLI انویدیا و یا Optane اینتل قابل پشتیبانی باشند یا نه.

---

سوکت اتصال پردازنده و سازگاری

پردازنده‌ها از چیپست‌ها و سوکت‌های مختلفی پشتیبانی می‌کنند. از طرفی هر مادربردی نیز از چیپ و سوکت خاصی برخوردار است. از این رو نمی‌توان هر پردازنده‌ای را بروی هر مادربردی نصب کرد. این تفاوت هم در شرکت‌های سازنده است و هم در بین محصولات هر شرکت. به گونه‌ای که امکان نصب یک پردازنده ای‌ام‌دی بر روی مادربردی که برای پردازنده اینتل ساخته شده است وجود ندارد.

یکی از موارد قابل توجه در خرید پردازنده سوکت اتصالات آن است. اتصالات پردازنده هیچ تاثیری بر عملکرد سیستم شما نخواهند داشت. با این حال سازگار بودن اینترفیس پردازنده با مادربرد را تعیین می‌کنند. اگر این اتصالات همگام نباشند، شما امکان استفاده از پردازنده مذکور را روی مادربرد خود نخواهید داشت.

امروزه پردازنده‌های مین استریم رایزن سری 3000 به طور معمول از سوکت‌های AM4 استفاده می‌کنند، در نتیجه کمابیش با تمام مادربردهای نسل اول تا سوم این پلتفرم سازگاری دارند. این مادربردها شامل تمامی مدل‌های نسل اول A320 ،B350 ،X370 و مدل‌های نسل دوم B450 و X470 و همچنین مدل‌های نسل سوم A520 ،B550 ،X570 می‌باشند.

در پردازنده‌های میان رده اینتل، سوکت رایج مادربردها LGA 1151 است. به همین دلیل شما فقط قادر هستید تا از پردازنده‌های نسل ۶ و ۷ (در صورتی که از چیپست سری ۲۰۰ اینتل استفاده شود) و پردازنده‌های نسل ۸ و ۹ (در صورتی که از چیپست سری ۳۰۰ اینتل استفاده شود) در آن‌ها استفاده کنید.

سوکت رایج برای پردازنده‌های بالا رده اینتل در مادربردها LGA1200 نام دارد. این مادربردها از پردازنده‌های نسل ۱۰ و ۱۱ سازگار هستند و می‌توانید از مادربردهایی مثل H510 ،B560 ،H570 Z490 و Z590 برای آن‌ها استفاده کنید. جدیدترین سوکت پردازنده اینتل LGA1700 نام داشته و مادربردهای H610 ،B660 ،Z690 و Z790 برای پردازنده نسل ۱۲ این کمپانی مناسب هستند.

باید به این نکته توجه کرد که هرچند سازگاری نسل‌های مختلف پردازنده‌های بسان آنچه در ای‌ام‌دی هست، در پردازنده‌ها و مادربردهای اینتل وجود ندارد. از این رو لازم است هنگام خرید این پلتفرم به سازگاری سوکت پردازنده و مادربرد دقت کافی کنید.

---

نتیجه گیری

اگر قصد خرید مادربرد و پردازنده را دارید باید به چند نکته توجه کنید. انتخاب مادربرد برای محصولات اینتل به دلیل استفاده از سوکت‌های متفاوت در هر نسل می‌تواند چالش برانگیز ظاهر شود. اما AMD در سمت دیگر به واسطه استفاده از یک سوکت مشترک در انواع مختلف پردازنده‌های خود کار را برای شما بسیار ساده‌تر کرده است.