فیلم Rocketman تا چه حد به حقیقت زندگی التون جان وفادار مانده است؟

فیلم Rocketman داستان واقعی یکی از مشهورترین هنرمندان بریتانیا، یعنی التون جان را روایت می‌کند و مخاطبان دوست دارند بدانند این اثر چقدر به وقایع زندگی التون وفادار مانده و به درستی آن را به تصویر کشیده است. مسئله آن است که علی‌رغم وفاداری به اکثر وقایع و جنبه‌های زندگی وی، برخی نقاط تاریک هم در اثر جدید دکستر فلچر دیده می‌شود؛ پس فیلم Rocketman می‌توانست اثری شایسته و قابل‌اتکا باشد، اگر مرتکب این اشتباهات نمی‌شد. اما همچنان هم نمی‌شود آن را فیلمی ضعیف و بی‌پایه خواند. در ادامه مقاله با ویجیاتو همراه باشید.

رجینالد کنث دوایت مشهور به «التون جان» در سال ۱۹۴۷، در حاشیه شهر لندن به دنیا آمد. از سنین پایین استعداد خود در زمینه موسیقی را به نمایش گذاشت و همین مسئله موجب شد در سن یازده سالگی یک بورسیه از «آکادمی موسیقی سلطنتی» دریافت کند. التون به مدت پنج سال در این آکادمی شرکت می‌کرد و در پانزده سالگی در میخانه‌ها مشغول نواختن موسیقی بود. در همین سال او توانست گروه موسیقی Bluesology را تشکیل دهد. وقتی به سن هفده رسید، مدرسه را ترک نمود تا با تمرکز بیشتری رویای خود در موسیقی را دنبال کند. طی سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۹ او و گروهش Bluesology تورهای مختلفی برگزار کرده و در نمایش‌های متعددی چون Isley Brothers، Patti LaBelle و Blubelles شرکت داشتند. در همان روزها، در میانه‌های ۱۹۶۷ التون با یار و دوست سال‌های بعدش یعنی «بِرنی تاپین» ملاقات کرد. برنی یک ترانه‌سرا بود و این دو پس از آن برای ناشر موسیقی بریتانیایی، آقای دیک جیمز کار می‌کردند. دو سال اول کاری، التون و برنی برای دیگر خواننده‌ها و هنرمندان ترانه می‌نوشتند و در ۱۹۶۹، التون اولین آلبوم خود با نام Empty Sky را منتشر نمود. آلبوم بعدی هم زودتر از آنچه انتظار می‌رفت، دقیقاً یک سال پس از آلبوم اول منتشر شد که Elton John نام داشت؛ نخستین اثر مشهور و تاثیر‌گذار التون یعنی Your Song هم در همین آلبوم قرار داشت. همین قدم‌ها شروع و آغازی بر افسانه‌سازی یکی از بزرگترین اعضای خانواده موسیقی بود که توانست این هنر دیرین را تا حد قابل‌توجهی تحت تاثیر خود قرار دهد.

اوایل دهه ۷۰ را می‌توان دوره آغاز صعود التون به صدر توجهات دانست؛ بین سال‌های ۷۰ و ۷۳ وی چند تا از بهترین و موفق‌ترین آثار خود از جمه Tiny Dancer، Rocket Man، Honky Cat، Crocodile Rock، Daniel و آلبوم به‌شدت تحسین‌شده Goodbye Yellow Brick Road را منتشر کرد. در آلبوم مذکور ترک‌هایی از قبیل Candle In the Wind، Bennie and the Jets و Saturday Night's All Right for Fighting وجود داشتند که برخی از آن‌ها را در فیلم هم مشاهده می‌کنیم.

در همین دوران طلایی، التون جان به مواد مخدر و الکل روی آورد که تقریباً دو دهه همراه وی باقی ماند. با اینکه او همچنان در حوزه موسیقی قدرت‌نمایی می‌کرد و روز به روز معروف‌تر می‌شد، با استفاده بیش از حد از مواد مخدر، روابط و تصویر عمومی از او به شکل وحشتناکی خدشه‌دار شد. از سوی دیگر روابط جنسی همجنس خواهانه وی هم در صنعت موسیقی بر همگان آشکار شده بود؛ سپس زمانی که التون در ۱۹۸۴ با خانوم Ranate Blauel ازدواج کرد، شگفتی همه را برانگیخت. البته، این زوج چهار سال بعد از یکدیگر جدا شدند و پس از آن التون با هیچ زنی وارد رابطه نشد - حداقل به‌طور رسمی.

التون مدت‌ها است که از چهره‌های مطرح در زمینه پیشگیری و درمان بیماری AIDS محسوب می‌شود و در سال ۱۹۹۲ هم «موسسه ایدز التون جان» را تاسیس کرد. خود فیلم Rocketman هم در واقع از پروژه‌های التون محسوب می‌گردد چراکه او تهیه‌کنندگی آن را بر عهده داشته است. و خب جای تعجب ندارد که راکت‌من به زندگی التون شباهت زیادی دارد. با این حال، چه در زمینه بیوگرافی و چه هنری، تفاوت‌هایی میان واقعیت و آنچه در فیلم می‌بینیم وجود دارد.

کودکی و رشدِ التون جان

فیلم Rocketman در ابتدا کودکی التون در حاشیه لندن را به تصویر می‌کشد که با پدر، مادر، پدربزرگ و مادربزرگ خود زندگی می‌کند. آن‌طور که در فیلم می‌بینیم، پدر التون یعنی استنلی دوایت مردی کم‌محبت، سرد و بی‌ورح است که کمترین عشقی به فرزندش ابراز نمی‌کند. با وجود رابطه ناموزون و نامطلوبشان، التون اشاره کرده که عشق پدرش به موسیقی (مخصوصا جاز و راک) توانسته روی او آثار قابل‌توجهی بگذارد. با این حال جنبه دیگری هم در زندگی التون وجود داشته و آن هم تاثیر مادرش در شکل‌گیری علایق و رویاسازی پسر خود بوده است. محور شخصیتی مادر التون در فیلم نارضایتی او از همسر و زندگی‌اش است و نهایتاً با ازدواج با فرِد فرفادر (زمانی که التون ۱۴ ساله بود)، مسیر خود را از همسر اولش جدا می‌کند. به هرحال همان‌قدر که پدر التون روی ایجاد علاقه‌اش به موسیقی نقش داشته، مادرش هم به همان اندازه پسر کوچکش را به سمت این هنر سوق داده است.

از سوی دیگر تمرکز اصلی فیلم در زندگی حرفه‌ای التون روی اجراهای وی است و به صورت کلی کار کردن التون برای دیک جیمز و ترانه‌نویسی برای خوانندگان پاپی مانند راجر کوک و Lulu نادیده گرفته شده است. در قسمت‌هایی از فیلم مشاهده می‌کنیم که جیمز به التون و تاپین گوشزد می‌کند که ترانه‌هایشان باید عامه‌پسندتر و راحت‌تر باشد. اما در نهایت اشاره درستی به آن دو سال اولیه در دوران حرفه‌ای التون نمی‌شود.

نمایش التون جان در Troubadour

فیلم Rocketman اجرای Troubadour در وست هالیوود را به عنوان اولین اجرای بزرگ التون جان در آمریکا معرفی می‌کند و این تا حدی درست است. همچنین درست است که دیک جیمز مسئولیت رزور و بلیط‌فروشی را برعهده گرفت، داوگ وستون (تِیت دونوان) صاحب باشگاه بود و اینکه اجرای التون در آن شب چنان حیرت‌انگیز بود که بلافاصله پس از آن توجهات بسیاری به سمت او جلب شد. با این حال، برخی جزئیاتِ کلیدی در فیلم تغییر کرده است. به عنوان مثال، اولین آهنگی که در آن شب اجرا شد نه Crocodile Rock، بلکه Your Song بود. آهنگ Crocodile Rock تا سال ۱۹۷۳ حتی نوشته نشده بود. آن‌طور که نیگل اولسن می‌گوید، Beach Boys هیچ کدامشان در مراسم و اجرای التون در وست هالیوود حضور نداشتند و در این مورد فیلم دچار اشتباه است. در مقابل، کسانی مانند نیل دایموند در سالن بودند اما در فیلم مشاهده نشدند.

جان لنون الهام بخشی برای نام التون «جان» نبوده است

عنوان Rocketman اشاره می‌کند که برای ساخت اسمی روی صحنه، التون بخشی اول را از هم‌گروهی‌هایش و قسمت دوم یعنی «جان» را از موزیسین افسانه‌ای یعنی جان لنون گرفته است. این مسئله تا حد زیادی درست نیست؛ جان بخش اول نامش را از زننده ساکسوفون گروه، التون دین گرفت. حال آنکه قسمت دوم نام نیز از روی یکی دیگر از اعضای گروه به نام لانگ جان بالدِری گرفته شده است. در فیلم راکت‌من می‌بینیم که التون با دیدن تصویر اعضای گروه بیتلز، ایده نامش را از جان لنون (که یکی از اعضای بیتلز است) می‌گیرد، که چنین مسئله‌ای درست نیست.

البته، این موضوع می‌تواند ادای احترامی به همکاری‌های کوتاه میان جان لنون و التون جان باشد؛ التون آهنگ‌های Lucy in the Sky with Diamonds و Whatever Gets You Through the Night (از آلبوم Walls and Bridges) از جان لنون را کاور کرده بود. این دو همچنین در آخرین اجرای زنده لنون در Madison Square باهم حضور داشته و عملکردی به‌یاد ماندنی از خود برجای گذاشتند. از آنجا که جان لنون از معدود موزیسین‌هایی بود که در حد و اندازه‌های التون محسوب می‌شد، فیلم سعی کرده با عدم توجه به نقش لنون، صرفاً با یک ادای احترام کوتاه از او گذر کند و تمرکز اصلی فیلم که روی التون باشد را از دست ندهد.

جان رِید و تغییرات او

وقتی بخواهیم راجع به جان رید در فیلم Rocketman صحبت کنیم، شخصیت‌پردازی وی احتمالاً بیشترین تغییر را نسبت به دیگر عناصر داشته است. «جان رید» مدیر برنامه‌های التون بوده و آن‌طور که در فیلم مشهود است، روابط نزدیکی هم با وی داشته. ریچارد مدن بازیگر اسکاتلندی که او را بیش از هر چیز به خاطر بازی در نقش راب استارک در سریال بازی تاج و تخت می‌شناسیم، عهده‌دارِ نقش رِید است. در Rocketman رید نقش نوعی شخصیت منفی را بازی می‌کند که در قالب مدیر برنامه‌ای بی‌پروا و بی‌ملاحظه، برای اهداف حرفه‌ای و سود خودش سعی می‌کند رابطه‌ای با التون برقرار سازد. راکت‌من تلاش دارد جدایی این دو را کمی بزرگنمایی کرده و مثلاً مشکلات مصرف مواد مخدر از سوی التون را نادیده بگیرد.

در اینکه رابطه میان التون و رید اوضاع وخیمی داشته شکی نیست و خود جان رید هم در مصاحبه‌اش با Scottish Daily Mail برخی از جنبه‌های کاری و شخصی زندگی‌اش مربوط به التون را فاش نموده است. این دو بین سال‌های ۷۰ تا ۷۵ رابطه نزدیکی داشتند و پس از آن به گفته رید، طی دو دهه همچنان به همکاری خود در زمینه موسیقی ادامه دادند. حتی در مراسم عروسی التون در سال ۱۹۸۴، رید به عنوان ساقدوش در مراسم حضور یافت. رید مدعی شده در هنگام درمانِ التون برای ترک الکل، کمک شایانی به وی کرده است.

آن‌طور که Rocketman به ما می‌گوید، رید به شکل عجیبی از پول التون خرج می‌کرده و بدون هیچ ملاحظه‌ای از فرصت‌های به‌دست آمده استفاده می‌کرده است. و اینکه دلیل اصلی جدایی این زوج دقیقاً همین مسئله بوده است. التون پس از پی بردن به این بی‌ملاحظگی‌ها، در سال ۲۰۰۰ رید را به دادگاه کشاند. رید نهایتاً مجبور شد حدود ۳.۴ میلیون دلار به خواننده و دوست سابقش پرداخت کند. پس از آن زمان رابطه میان این دو دیگر تمام‌شده به حساب می‌آید. در کنار این‌ها ازدواج التون جان با بلائل یکی دیگر از مسائلی است که در فیلم مشاهده می‌شود؛ طبق گفته منابع نزدیک، این شخصیت در فیلم بیش از حد نرم‌خو و مهربان جلوه می‌کند. این زن به‌خاطر اعتیاد همسرش بسیار سرخورده است و نمی‌تواند به زندگی با وی ادامه دهد. در واقعیت، این خانوم خیلی زودتر از آنچه فکرش را بکنید التون را ترک کرده و رابطه‌اش را با وی کاملاً قطع می‌کند. البته، این زوج هم در اوایل دهه ۲۰۰۰ کمی روابط خود (نه به عنوان زن و شوهر بلکه صرفاً یک رابطه‌ای دوستانه) را بهبود می‌بخشند.

نشر موسیقی التون

التون جان خیلی زود پس از آنکه جان رید مسئولیت مدیریت امورش را بر عهده گرفت، دیک جیمز و کمپانی‌اش را ترک کرد. در فیلم Rocketman خیلی جزئی به این امر اشاره می‌شود اما به طور دقیق متوجه نمی‌شویم که پس از ترک جیمز، چه اتفاقاتی رخ داد. واقعیت این است که التون به سرعت کمپانی نشر موسیقی مخصوص خودش را تاسیس کرد؛ Rocket Man Records. در آنجا التون توانست با بسیاری از هنرمندان حرفه‌ای و ارزشمند نظیر نیل سداکا و کی‌کی دی قرارداد امضا کند. وی با این افراد بااستعداد آهنگ‌ Don't Go Breaking My Heart را خلق کرد. به گزارش بیلبورد، ناشری که التون به‌وجود آورد، پس از سال‌ها چنان گسترده و عظیم شده که امروزه افرادی مانند اد شیرن هم در آن عضویت دارند.

رایان وایت

در راکت‌من دوره‌های سخت زندگی التون از زمان اعتیاد تا وقتی از آن رها می‌شود را مشاهده می‌کنیم. طی این دوران او خیلی چیزها را از دست داد؛ سلامتی، روزهای خوش زندگی و بسیاری از افراد و روابط مهم. نهایتاً او از یک کنسرت در مدیسون اسکوئر خارج می‌شود تا به یک مرکز درمانی مخصوص ترک اعتیاد مراجعه کند، درحالی که همچنان لباس‌های اجرا را به تن دارد. چنین کنسرتی هیچگاه وجود نداشته است؛ از سوی دیگر، فردی وجود دارد که بیشترین کمک را به التون در مسیر ترک اعتیاد می‌کند. او کسی نبود جز رایان وایت، که هیچ خبری از او در فیلم نیست.

رایان وایت در دوران بحران ایدز، در حین انتقال خون یک نمونه آلوده دریافت کرد و در عین بی‌گناهی، در سال سن ۱۹ سالگی از دنیا رفت. وی و خانواده‌اش تا روزی که نفس می‌کشیدند خود را صرف اطلاع‌رسانی و کمک به بیماری ایدز کردند. وایت اهل ایندیانا بود و وقتی پس از مدتی مبارزه با بیماری خواست به مدرسه برگردد، کسی او را قبول نکرد. التون با خواندن یک مجله از این وقایع اطلاع پیدا کرد و به سرعت مسیر دوستی با رایان را انتخاب نمود. آن‌ها خیلی زود رابطه‌ نزدیکی پیدا کردند و حتی در هنگام مرگ، التون کنار نوجوان بیمار خانواده‌اش بود.

پس از مرگ رایان وایت، التون سعی کرد رابطه‌اش با خانواده وایت را سر پا نگه دارد و برای مبارزه با اعتیاد خود از آن‌‌ها هم کمک بگیرد. در نهایت رابطه گرمی میان آن‌ها به‌ وجود آمده بود و این در کنار هم بودن - مخصوصاً پس از مرگ رایان - برای هر دو طرف مایه دلگرمی بود. به تایید خود التون، وی تا شش ماه پس از مرگ رایان همچنان از مواد مخدر دور ماند و سپس مرکز مبارزه و پیشگیری از ایدز به نام The Elton John AIDS Foundation را برای ادای احترام به رایان به وجود آورد. در طول فیلم Rocketman به چنین موسسه و مرکزی اشاره می‌شود اما هیچ حرفی از رایان وایت به میان نمی‌آید. این عدم توجه، صدای خیلی از افراد را در آورده اما نویسندگان فیلم تصمیم گرفته‌اند بیش از هر چیز روی تقلای شخصی التون برای شکست دادن اعتیاد تمرکز کنند. به هرحال روابط التون با وایت و مشکلات مربوط به ایدز می‌توانسته تا حد زیادی داستان را تحت تاثیر خود قرار دهد. البته، این احتمال هم وجود دارد که خانواده وایت دوست نداشته‌اند نامی از آن‌ها و فرزندشان به میان آید.

در نهایت فیلم Rocketman از لحاظ فنی تا حد زیادی نظر مثبت منتقدان را جلب کرده و در سایت متاکریک نمره قابل‌قبول ۶۹ را دریافت کرده است. با چشم‌پوشی از این اشتباهات جزئی در به تصویر کشیدن واقعیت، از بقیه عناصر فیلم مانند ایفای نقش بازیگران و یا طراحی صحنه‌ها می‌توان لذت زیادی برد، مخصوصاً اگر پیش از این طرفدار التون جانِ بزرگ بوده باشید. به زودی نقد تفصیلی این فیلم را در ویجیاتو خواهید خواند.