آلن منکن (Alan Menken) در زمینه موسیقی فیلم، افسانه‌ای است. گستره کاری او از فیلم Little Shop of Horrors تا بیشتر کارتون‌های دیزنی محبوبتان (از دهه 90 به بعد) را پوشش می‌دهد. هنگامی که دیزنی تصمیم گرفت آهنگ جدیدی به نسخه لایو-اکشن علاءالدین اضافه کند، تنها یک فرد را شایسته این کار یافت: آلن منکن.
سایت Screen Rant فرصت مصاحبه با او را غنیمت شمرد و با منکن درباره بازگشت به نسخه لایو-اکشن و نو کردن آهنگ‌های آشنا و دوست‌داشتنی، برای فیلمی جدید با بازیگرانی جدید، صحبت کرد.
اول از همه، علاالدین کارتون دیزنی محبوب من هست و من روش سازندگان برای جان بخشیدن دوباره به این کارتون را دوست داشتم. اعتراف می‌کنم که آخر فیلم تقریبا داشتم گریه می‌کردم و اشک از چشمانم سرازیر شده بود. بازسازی به صورت لایو-اکشن مسئولیت زیادی داشت و البته حاصل کار واقعا هم درخشان بود. چه چیزی باعث شد شما بخواهید آهنگ سازیِ موسیقی فیلم Aladdin را برای بار دوم انجام بدهید؟
آلن منکن: انتخاب دیگری نداشتم. اگر دیزنی قرار بود این کار را انجام بدهد، پس قرار بود من هم برگردم. پاسخ دادن به این سوال کار سختی است اما ضرورتِ محافظت از آهنگسازیم برای نسخه قدیمی و البته دسمتزد، دلایل اصلی بازگشت من بودند. ساخت فیلم در مدیوم و شکل جدید، چیزی بود که باعث شد بتونم بازگشت موفقیت آمیزی داشته باشم، چون در لایو-اکشن می‌توان ابعاد جدیدی کشف کرد.
ساخت لایو-اکشن رویکرد متفاوتی می‌طلبد و به خدا قسم می‌دانستم گای ریچی در جایگاه کارگردان روشی کاملا متفاوت را در پیش خواهد گرفت که منجر به درگیری او با سوالاتی همانند «چجوری خواسته‌ام را از فلان چیز به دست بیاورم و با بهمان چیز هماهنگ کنم؟» خواهد شد. من فکر می‌کنم حتی خودت ریچی هم در ابتدا ایده‌ای نداشت که این فیلم قرار است تبدیل به چه چیزی شود.ریچی خیلی خوب عکس‌العمل نشان می‌دهد، مثلا من می‌گویم:«خُب، من این آهنگ را نوشتم. نظرت چیست؟» فکر می‌کنم او می‌خواهد نسبت به خواسته‌های من حساس باشد، پس در هر دو طرف قضیه کلی احساسات وجود دارد. مثلا می‌پرسم:«از این خوشت می‌آید؟» و او هم جواب می‌دهد که خوشش می‌آید.
ما در حال ساخت مکالمه و لغاتی هستیم که ببینیم تا کجا می‌توانیم با هم پیش برویم. بعد شروع به نوشتن آهنگ Speechless کردیم. می‌دانستیم که می‌خواهیم آهنگی برای جزمین بنویسیم. با بی‌پروایی آهنگ را می‌سازی و بعد خودِش به سمتی قابل قبول پیش می‌رود. ما این ترانه را نوشتیم و حاصل کار عالی بود و دوستش داشتیم. بعد از خودمان پرسیدیم:«خب حالا در کجای فیلم باید قرارش بدهیم؟» اگر آهنگ را زودتر از موعد بسازید، تشخیص مناسب بودنش سخت می‌شود. خب، ما به دو قسمت تقسیمش می‌کنیم و بعد خودش شروع به کامل شدن می‌کند. اما جزمین آهنگ را برای چه کسانی می‌خواند و عکس العمل آن‌ها چیست؟ زمان می‌ایستد و او می‌خواند. شاید این کار جواب دهد.
اما همه این ایده‌ها و تصورت از فیلم، قبل از عملی شدن انتزاعی هستند و باید برایشان موسیقی بسازی و تمام عناصر را با هم جور دربیاوری، شاید کارت جواب ندهد اما جواب داد.
قطعا جواب داد.
آلن منکن: بله و کار محبوب و موفقی هم شد.
وقتی موسیقی فیلم اصلی را می‌ساختی، هیچ‌وقت با خودت تصور کرده بودی که نسخه لایو-اکشن آن چطور می‌شود؟
آلن منکن: نه. نسخه انیمیشن بی‌نقص بود. عالی بود. خوشحال بودم که توانستم یک جورهایی پس از مرگ همکارم، Howard Ashman باز هم آهنگ بسازم و همکاری جدیدی را با Tim Rice، بدون این که حس کنم فیلم دوپاره شده است، آغاز کنم (چون تعدادی از آهنگ‌های کارتون علاالدین نوشته هاوارد اشمن و تعدادی دیگر نوشته تیم رایس است. م.)
حتی می‌توانم بگویم که بعضی از تصمیماتش او را تبدیل به عضوِ تیم موسیقی فیلم کرده بود. مثلا ایده‌هایی برای تنظیم قطعات مطرح می‌کرد و من می‌گفتم انجامش بده، می‌خواهم نتیجه آن را بشنوم.
پس آهنگ Friend Like Me یک جور همکاری بود؟
آلن منکن: آهنگ Friend Like Me را من نوشتم، اما خودم را به یک معمار تشبیه می‌کنم. نقشهِ ساختمان را دارم. شاید آدم‌هایی که در آن ساختمان زندگی می‌کنند شبیه رابین ویلیامز یا جیمز مونرو ایگل‌هارت باشند. شاید هم آدم‌های آن ساختمان شبیه ویل اسمیت باشند. ویل اسمیت قطعا از آن دسته آدم‌هایی است که امضایش را پای آهنگ می‌گذارد. این کار کاملا درخور بازیگر و هنرمندی مانند او است. اما آیا می‌شود اسم آن را «همکاری» گذاشت؟ نه، آهنگ A Friend Like Me همان موسیقی و شعر نسخه قدیمی را دارد. ویل اسمیت نیز با خواندن این ترانه نسخه‌ای منحصر به فرد از آن خلق کرده است.
در انتخاب موسیقی و استایل برای ویلی اسمیت چه کارهایی کردی که در نسخه انیمیشن قادر به انجامش نبودی؟
آلن منکن: من انتخابی نداشتم، این انتخاب‌ها بر اساس خود ویل اسمیت و بازی‌گری‌اش بودند. وقتی او بازی می‌کرد ما با تنظیم مناسب آهنگ، ساپورتش می‌کردیم. تنظیمات جدید درواقع همان نسخه‌های مدرن شده ترانه‌های قبلی‌اند. انتخاب‌ها و برداشت‌های ویل به تنظیمات جهت داد.
موسیقی فیلم را چطور با نسخه لایو-اکشن و سه بعدی هماهنگ کردید؟
آلن منکن: سازهای عربی بیشتر و حال و هوای معاصری استفاده کردیم. دوست داشتم بگویم تمرکز کمتری بر ملودی داشتیم اما مشخصا اینطور نیست و گای ریچی هم واقعا از ملودی خوشش می‌آید. Chris Benstead یکی از افراد تیم ما است. او مهارت زیادی در ساختن مدل دارد و نمونه‌هایی اولیه برای تعدادی از آهنگ‌های من ساخت و ریچی هم از آن‌ها خوشش آمد. آن‌ها واقعا کاری را که ما برای موسیقی فیلم انجام دادیم جدی گرفتند. ترانه‌ها و موسیقی متن نهایی کاملا مناسب یک فیلم لایو-اکشن است. می‌توانم بگویم به کریس مدیونم.
به شخصه، ساخته شدن کدام آهنگ برایتان رضایت بخش تر بود؟
آلن منکن: آهنگ Speechless. چون قطعه‌ای جدید و سخت بود.
و با بقیه آهنگ‌ها و موسیقی فیلم هم کاملا هماهنگ است.
آلن منکن: شنیدن این حرف خیلی خوشحال کننده است.در این مدت از گوشه و کنار دنیا خبر رسید که مردم می‌گفتند «جالبه، آهنگ خوبی‌است.» و من نفس راحتی کشیدم.
از این که پرنسس جزمین پیشینه و تاریخچه مشخص‌تری دارد خوشم می‌آید، ترانه Speechless هم برای تکمیل این مسئله عالی است.
آلن منکن: درست است. اما وقتی در حال انجامش هستی با خودت فکر می‌کنی آیا داری در حق علاالدین کار بدی می‌کنی یا او را در سطح پایین‌تر و زیردست قرار می‌دهی. این اتفاق نیفتاد اما خطر افتادنش بود. به قولی جوجه را آخر پاییز می‌شمارند. جوجه خوبی داشتیم.
چگونه به طنزی که در شعرِ آهنگ‌ها وجود دارد دست یافتید؟
آلن منکن: این طنز در انیمیشن اصلی هم بود. فکر می‌کنم بهترین جواب سخت‌گیر نبودن است. فقط باید گذاشت لحن و شعر آهنگ‌ها خودشان را نشان دهند. موسیقی می‌تواند بذله‌گو باشد، اما طنز آن باید خود را در مفهومش نشان دهد. پس لحن و کلمات مناسب را انتخاب می‌کنی و شعر و موسیقی خودشان راهشان را پیدا می‌کنند.
هنگام ساختن موسیقی Aladdin، چه فیلم‌هایی الهام بخشتان بودند؟
آلن منکن: احتمالا Lawrence of Arabia، The Thief of Bagdad و یا کارتون‌های قدیمی Fletcher. نمی‌دانم، شاید چون ترانه‌ها برای موسیقی فیلم خیلی مهم هستند. این‌ها صرفا یک سری آهنگ عربی نیستند، بلکه ادای احترامی به دید هالیوود از شرقِ اسرار آمیزند. شما را به دهه چهل بازمی‌گردانند، به Bing Crosby و سری فیلم‌های سفرش.
علاالدین فیلم محبوب من است اما دوستم پری‌دریایی را بیشتر از همه کارتون‌های دیزنی دوست دارد. در ساخت موسیقی آن کارتون هم قرار است همکاری کنید؟
آلن منکن: دو جلسه قرار است داشته باشیم. من موسیقی برخی از آهنگ‌های جدید را نوشته‌ام. Lin Manuel Miranda الان به شدت درگیر فیلم The Heights است. پس فکر می‌کنم تابستان به سراغ پری‌دریایی برویم.