«شزم!« فریادی است که قهرمانان را از حالت انسانی خود خارج میکند تا به دنبال یک ماجراجویی جذاب بروند. خیلی هم طول نکشید که این بانگ از دنیای کمیک‌ها بیرون آمد و تبدیل به بخشی محبوب از فرهنگ عام قرن بیستم به عنوان نشانه‌ای از شگفتی یا هیجان شد. ولی شزم واقعاً به چه معناست؟ در این نوشتار می‌خواهیم به سراغ بازگو کردن معنای پنهان پشت واژه شزم برویم.
در ابتدا بگذارید کمی در مورد قهرمان شزم و جادوگر شزم صحبت کنیم. بیلی بتسون جوان کسی است که قدرت شزم را با به زبان آوردن نام جادوگری که این قدرت را به او داده است فعال میکند. هر چند نام این جادوگر همیشه شزم نبوده است. پیش از رویداد دگرگون کننده Flashpoint، نام واقعی این جادوگر جبدیا از کنعان (Jebediah of Canaan) بود. پس از Flashpoint، نام حقیقی او به ماماراگان (Mamaragan) تغییر پیدا کرد.
در هر صورت، خود عبارت شزم (به انگلیسی Shazam) یک سرواژه از ۶ موجود پشتیبان این قهرمان است. هر کدام از این موجودات جنبه‌ای از نیروی خود را به قهرمان منتخب جادوگر می‌بخشند. می‌پرسید کدام موجودات و چه نیروهایی؟ در ادامه به پاسخ پرسش خود می‌رسید.
حرف S برای سلیمان
- ارمغان خرد
نخستین پشتیبان شزم، سالامون (Solomon) یا سلیمان نام دارد؛ یک پادشاه باستانی یهودی که حدود ۳ هزار سال پیش می‌زیست. سلیمان نه تنها یک خدا به شمار نمی‌رود بلکه حتی یک یونانی-رومی نیز نیست. در حالی که دیگر شخصیت‌های این لیست این طور هستند. پس ماجرا چیست؟
جاد وینیک در سری Trials of Shazam سال ۲۰۰۶ این طور توضیح می‌دهد که آن «خدایان» که نیروهای خود را به قهرمان شزم قرض می‌دهند شاید همان شخصیت‌های افسانه‌ها، داستان‌ها و تاریخی نباشند که ما می‌شناسیمشان. بلکه آن‌ها یک دسته جدا از خدایان جادویی هستند که خود را از طریق فرهنگی اظهار می‌کنند که جنبه‌های مربوط به خودشان در آن‌ها مشهور هستند.
پس با این که پادشاه سلیمان تاریخی و انجیلی یک خدا نبود ولی سلیمان مربوط به شزم یک خداست. او به خاطر این که سلیمان به عنوان نماد جهانی خرد شناخته می‌شود از این نام بهره می‌برد.
ارمغانی که بیلی بتسون و دیگر قهرمانان شزم از سلیمان به دست می‌آورند «خِرَد» است که البته عبارت خیلی جامعی به نظر می‌رسد و پرسش‌هایی ایجاد میکند؛ چرا که بیلی در بیش‌تر اوقات، خودش را به خاطر بی‌فکری به دردسر می‌اندازد. پاسخ این مورد در این نهفته است که شزم باید انتخاب کند که به طور فعال و آگاهانه از این موهبت استفاده کند.
با خرد سلیمان حافظه کامل، تاکتیک‌های نبرد، استعداد ریاضی، کاریزما در برخورد با دیگران، یک روشن بینی محدود که باعث دسترسی به دانش غیبی و بینش بی‌نقص می‌شود و روان بودن ذاتی در صحبت به هر زبانی به دست می‌آید.
مطلب پیشنهادی:ماجرای جوکر باردار چیست؟عجب دلقکی!
حرف H برای هرکول
- ارمغان زور
دومین خدای شزم هرکولیز (Hercules) یا هرکول نام دارد که عملاً یک نیمه خدا به شمار می‌آید. ولی همان طور که بازگو کردیم هرکول شزم ممکن است یک موجود متفاوت از هرکول یونانی باشد. هر چند با همان مفهوم نماد جهانی زور و قدرت سر و کار دارد.
«زور» ساده‌ترین توانایی شزم برای توضیح است. با این موهبت، بیلی بتسون به شدت زورمند و قدرتمند می‌شود؛ چیزی شبیه به سوپرمن. شاید زور یک توانایی ساده به نظر برسد ولی گاهی اوقات این تمام چیزی است که نیاز دارید. پیش از این که شزم بتواند پرواز کند (که خیلی طول نکشید) این قهرمان با زور هرکول و عضلات نیرومند پاهایش به هوا می‌پرید.
حرف A برای اطلس
- ارمغان پایداری
اطلس (Atlas) نیز یک تایتان است که تا جایی که می‌توان به اساطیر یونان مراجعه کرد موجودی متفاوت از یک «خدا» به شمار می‌آید. هر چند دنیای دی‌سی خیلی به این جزئیات وارد نمی‌شود.
شاید فکر کنید که «پایداری» شامل رشته‌ای از انواع آسیب ناپذیری‌ها باشد ولی اطلس این ارمغان را فراهم نمی‌کند. پایداری به طور ویژه به عدم خستگی شزم اشاره دارد. بر خلاف بیش‌تر قهرمانان دگرگون شونده، هیچ محدوده زمانی یا فیزیکی در تبدیل بیلی به همتای فرا انسانی‌اش وجود ندارد. اگر بیلی بخواهد می‌تواند برای همیشه در حالت فرا انسانی خود باقی بماند که نمونه آن را در داستان‌هایی همانند Kingdom Come دیده‌ایم.
پایداری اطلس باعث عدم نیاز به الزامات خُرد فیزیکی همچون خوردن، خوابیدن و نفس کشیدن می‌شود تا تواناترین فانی زمین بتواند در اوج کارآمدی در تمام زمان‌ها و شرایط به فعالیت بپردازد.
حرف Z برای زئوس
- ارمغان نیرو
بالأخره یک خدا! آن هم یکی از بزرگ‌ترین و پرآوازه‌ترین‌ها. زئوس (Zeus) خدای خدایان یونان است و تمام نیروهای عجیب شزم را می‌توان به زئوس نسبت داد.
حیاتی‌ترین ارمغان زئوس خود نیروی آذرخش به شمار می‌رود. این نیرو باعث دگرگونی بیلی بتسون می‌شود تا به توانایی‌هایش دسترسی پیدا کند. در واقع آذرخش است که توانایی‌های شزم را برای او باز میکند. همچنین این نیرو اجازه می‌دهد تا تواناترین فانی زمین بتواند شلیک‌های آذرخشی و الکتریک داشته باشد و به طور محدود نیز تلپورت شود تا فقط با یک فکر به سنگ ابدیت برود و بازگردد.
شاید تأثیرگذارترین بین همه نیروهای زئوس پتانسیل استفاده از جادو و استفاده از وردها در هر شکل قابل تصور باشد. هر چند از بین تمام توانایی‌های شزم این یکی بیش‌ترین تمرکز، مطالعه و نظم را می‌طلبد که هیچ کدام از این‌ها جزو ویژگی‌های قابل اتکای بیلی بتسون نیستند.
حرف A برای آشیل
- ارمغان دلاوری
آکیلیس (Achilles) یا آشیل یک قهرمان یونانی‌ست که در نبرد تروآ جنگید و کشته شد. ولی او نیز نه یک خداست و نه والدینش خدا هستند. با این وجود او با آسیب ناپذیری نزدیک به بی‌نقص شناخته می‌شود که آشیل شزم نیز مربوط به این مورد است.
در حالی که عبارت «دلاوری» برای این نیروی شزم مورد استفاده قرار می‌گیرد ولی عملاً به محافظت‌هایِ فیزیکیِ بیشینه او اشاره دارد که باعث می‌شود شزم تقریباً غیرقابل آسیب باشد. نیرو، گرما، انرژی، بیماری و حتی بالا رفتن سن نیز در برابر دلاوری آشیل ناچیز هستند.
با این که بیلی بتسون پسر دلیری به شمار می‌رود ولی نمی‌توان با دقت گفت که آیا این موهبتی از جانب خدایان است تا جنبه‌ای از خود اوست تا سزاوار به دست آوردن توانایی‌های شزم باشد.
مطلب پیشنهادی:۶ خون آشام دی‌سی که می‌توانند در فیلم‌ها حضور پیدا کنندآماده برای مکیدن خون
حرف M برای مرکوری
- ارمغان شتاب
در پایان به سراغ مرکوری (Mercury) می‌رویم؛ نام رومی خدای سرعت که با این که خداست ولی یونانی نیست. همتای یونانی مرکوری با نام هرمس (Hermes) شناخته می‌شود ولی شزه (Shazah) واژه چندان راضی کننده‌ای به نظر نمی‌رسد؛ پس برای همین سر و کله نسخه رومی خدای سرعت پیدا شده است.
در دوران طلایی کمیک‌ها، این شتاب هدیه داده شده از طرف مرکوری عملاً نامحدود بود. ولی حالا گفته می‌شود که این چالاکی به اندازه سرعت یک آذرخش است. این شتاب صرفاً برای طی کردن مسافت‌ها نیست بلکه مربوط به واکنش‌ها و مهارت‌های حرکتی شزم نیز می‌شود تا او بتواند به هر رویدادی با سرعتی فرا انسانی پاسخ دهد. از همه مهم‌تر، این شتاب مرکوری است که به کسانی که نیروی شزم را دارند ارمغان پرواز را فراهم می‌آورد.
حالا شاید بپرسید پس چه چیزی باعث تفاوت شزم با کسی مثل سوپرمن می‌شود؟ مهم‌ترین تفاوت‌ها مربوط به خرد و نیرو است. ولی این روزها چیزی که نیروی شزم را بیش از پیش ویژه‌تر میکند به خاطر نیروی خانواده است؛ چرا که بیلی این نیروها را با هر کدام از خواهر و برادر خوانده‌های خود به اشتراک می‌گذارد.