«سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: افتخار در میان دزدان» یک فیلم ماجراجویی سرگرم‌کننده است که بدون هیاهوی تولیدات دیگر ژانر فانتزی، فرمول‌های آشنا و کلاسیک ژانر را می‌پذیرد، اما همه چیز را برای جلب رضایت پیر و جوان، طرفداران هری پاتر و جرج آر. آر. مارتین، طرفداران کمدی و نئورئالیسم به طور یکسان باهم ترکیب می‌کند. در ادامه برای آشنایی بیشتر این اثر سینمایی با نقد فیلم Dungeons & Dragons همراه ویجیاتو باشید.
اکثر شما می‌دانید که «Dungeons & Dragons» یکی از محبوب ترین بازی‌های رومیزی تاریخ است که در اواسط دهه هفتاد میلادی منتشر شد. شخصیت فانتزی-اکشن-ماجراجویی بازی که در عنوان آن نیز دیده می‌شود (سیاه چال‌ها و اژدهایان) توسط موجوداتی چون اِلف‌ها، جنگجویان، جادوگران، کوتوله‌ها و همچنین ماجراجویی‌ها و نبردهای مختلف تقویت شده است. همه اینها باعث شد «Dungeons & Dragons» کاندیدای داشتن یک نسخه سینمایی شود، هرچند ممکن است چالش برانگیز به نظر برسد زیرا یک کتاب، کمیک یا بازی ویدیویی نیست.
اما با وجود محبوبیت این بازی رومیزی، اقتباس سینمایی آن در دهه هشتاد میلادی اتفاق نیفتاد، زمانی که فانتزی در اوج خود بود. این اتفاق در شروع قرن ۲۱ رخ داد، احتمالاً با وجود دیده شدن «ارباب حلقه‌ها» و «هری پاتر» این اثر نیز شانس دیده شدن داشت. ولی متأسفانه فیلم با وجود یک گروه خوب در جلوی دوربین (جرمی آیرونز، تورا برچ، بروس پین…) بد بود و بدون توجه به آن، در سال ۲۰۰۵ دنباله‌ای بدتر از آن به دست آورد.
استقبال ضعیف مخاطب از آن دو فیلم فانتزی به این معنی بود که اژدهایان در سیاه‌چال فیلم قفل شده بودند و برای مدتی هیچ کس به فکر انتقال «D&D» به پرده نقره‌ای سینما نبود. با این حال، پس از اینکه خود بازی ده سال بعد به لطف سریال «Stranger Things» که در آن توسط شخصیت‌های اصلی سریال بازی می‌شد محبوبیت دوباره پیدا کرد، معلوم شد که اژدهایان می‌توانند دوباره از سیاه‌چال آزاد شوند.
اقتباس سینمایی جدید توسط استودیوی پارامونت پیکچرز منتشر شد و مدیران این کمپانی هالیوودی کلیدهای سیاه چال را به دو کارگردان «جان فرانسیس دیلی و جاناتان گلدشتاین» دادند که مسئول تولید یک سورپرایز دلپذیر به نام «Game Night» بودند. پارامونت برای تولید این اثر سر کیسه خود را شل کرده و با کم کردن کنترل خود رو این پروژه باعث شده تا فیلم «Dungeons & Dragons: Honor Among Thieves» از نظر ساختار بصری به خوبی فانتزی‌های شناخته شده دوران مدرن مانند «هابیت» و «بازی تاج و تخت» به نظر برسد.
از نظر بصری، این یک فیلم بسیار دیدنی با لوکیشن‌های زیبای ایسلندی و ایرلندی است که با استفاده از افکت‌های دیجیتالی و دکورهای کامپیوتری در مناظر فانتزی با موجودات عجیب، شهرهای معلق و عناصر جادویی در اوج است. اما چیزی که «Dungeons & Dragons» را از جدی بودن «LOTR»، «The Hobbit» و «GOT» متمایز می‌کند، رویکردی معمولی، ساده و سرگرم‌کننده به ژانر «فانتزی» است. این یعنی فیلم نه داستان و نه فضا را جدی نگرفته است. از این نظر، دیلی و گلدشتاین تلاش می‌کنند (و اکثراً موفق شده‌اند) برای این فانتزی همان کاری را انجام دهند که راب راینر برای فیلم‌های «فانتزی» دهه هشتاد در «عروس شاهزاده» انجام داد.
«عروس شاهزاده» (و «شرک») بزرگ‌ترین الگوی «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: افتخار در میان دزدان» است که از نمایان بودن الگو پذیری و کنایه‌ای بودن خود به قیمت ژانر و گونه‌شناسی آن ابایی ندارد و کورکورانه به ترند‌های جدید و سیاه خلق شده در این ژانر پایبند نیست. طرح‌های ترسیم شده از شخصیت‌های فانتزی، به‌ویژه شخصیت‌های غیرانسانی، سلاح‌های متفاوت، و همچنین موجودات مشخص یک جهان فانتزی عجیب، همه گواهی بر این است که «جان فرانسیس دیلی و جاناتان گلدشتاین» با استفاده از فرمول آثار ماجراجویی و فانتزی کلاسیک این اثر را خلق کرده‌اند.
البته این اثر در الگو گیری از آثار مختلف، سعی کرده از گروه سازی فیلم «نگهبان کهکشان» که شخصیت‌های متفاوت با قدرت‌ها و دیدگاه‌های مختلف را کنار هم قرار می‌دهد نیز الگو مستقیم بگیرد. بنابراین، دیلی و گلدشتاین موفق می‌شوند ژانر فانتزی را پیش ببرند، اما فیلم را طوری بسازند که طرفداران فانتزی (و بازی رومیزی) بتوانند آن را بپذیرند و از موقعیت‌های هیجان انگیز، جاذبه‌های بصری و موسیقی جذاب لورن بالف لذت ببرند. در واقع تیم کارگردانی فیلم سعی می‌کنند با قراردادهای فانتزی بازی کنند و خودجوش باشند نه قابل پیش بینی.
بنابراین، «Dungeons & Dragons» در هسته اصلی خود فیلمی چون «Ocean’s Eleven» از ژانر «فانتزی» با الگوبرداری از «نگهبانان کهکشان» است، یک فیلم «سرقتی» که گروهی با نفوذ به طاق داخل یک قلعه، سعی به انجام یک ماموریت مشترک دارند. در حالی که «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان» به طور مداوم از به اصطلاح فرمول مارول استفاده می‌کند، اما این کار را در مکان‌های مناسب و با جذابیت نسبتاً خوبی انجام می‌دهد، به همین دلیل است که من را بیشتر به یاد اثر محکمی مانند Guardians of the Galaxy می‌اندازد.
اما علاوه بر فرمول تثبیت شده و ساختار ساده داستان، انتخاب بازیگران نیز باید مورد تحسین قرار گیرد. کریس پاین دائماً بین جذابیت و تکبر در اجرای خود تعادل برقرار می‌کند و میشل رودریگز عملکرد جدی و معمولی خود از سریع و خشن را با قلب یک فرشته ارائه می‌کند. هیو گرانت نیز در اجرای نقش کوچکش کار خوبی انجام داد و به روش بریتانیایی خود نشان داد که چگونه شیرین صحبت کردن در یک لحظه به غرور بدخواهانه تبدیل می‌شود.
در میان نقش‌های مهم دیگر، باید جادوگر پچ پچو سایمون را با بازی جاستیس اسمیت و دروید جنگلی دوریک که توسط سوفیا لیلیس زنده شده، از دیگر شخصیت‌های مکمل جدا کرد. به طور کل تمام بازیگران اجرای قابل قبولی داشته‌اند. در نتیجه هنگامی که این تیم کاریزماتیک گرد هم می‌آیند، آنها وارد یک ماجراجویی خطی و سرگرم‌کننده برای رستگاری و افتخار دوباره خود می‌شوند.
باید توجه داشت که هرچند سازندگان فیلم سعی در ادای احترام به آثار کلاسیک ماجراجویی و فانتزی داشته‌اند؛ اما بخش‌های روایی اکشن، داستان، شخصیت‌پردازی و طنز از فرمول فیلم‌های کمیک مدرن پیروی می‌کنند و تأثیر آن به قدری زیاد است که در برخی از بخش‌های مبارزه من به معنای واقعی کلمه همان ریتمی را که در یک محصول مارول وجود داشت، دیدم.
لازم به ذکر است که در این فیلم از جلوه‌های کاربردی و ویژه به صورت همزمان استفاده شده که بیشتر نشان می‌دهد این عنوان اثر پرهزینه‌ای است. هرچند در جاهایی در پس‌زمینه، می‌توانید قسمت‌های مبهم برخی از صحنه‌های کامپیوتری را ببینید، اما اینها جزئیات بسیار کوچکی هستند. در کمتر از دو ساعت، Honor Among Thieves شما را به یک چرخ و فلک می‌برد که در آن مدام با طنز، سکانس‌های اکشن و تغییرات مبتکرانه توسط بازیگران مختلف بمباران می‌شوید؛ و این هر مخاطبی را به یاد فرمول آشنای مارول در فاز اول تا سوم خود می‌اندازد.
این مارولی بودن از برخی جهات، یک انتخاب حساب شده به نظر می‌رسد که منعکس کننده رابطه نامناسبی است که مخاطبان جریان اصلی آمریکایی و شاید جهان امروز با فانتزی سنتی دارند، البته خارج از استثناهایی مانند ارباب حلقه‌ها و هری پاتر. هرچند تلاش‌های هالیوود برای تکرار موفقیت‌های ارباب حلقه‌ها یا هری پاتر منجر به موفقیت‌های نادری مانند حماسه گرگ و میش شد، اما به طور کلی آثار فانتزی در این سال‌ها تنها شکست را در پرده سینما تجربه کرده‌اند.
به این ترتیب، انتخاب نمایش Honor Among Thieves به عنوان یک کمدی که خود را کاملاً جدی نمی‌گیرد، می‌تواند تصمیمی باشد که در پاسخ به واقعیت‌های بازار گرفته شده است. به هر حال، این حس گسترده‌تر وجود دارد که بلاک‌باسترهای مدرن، همانطور که در دنیای سینمایی مارول مشخص می‌شود، در تلاش برای جلوگیری از هرگونه انتقاد احتمالی از جدی‌بودن خود، به شدت (و خیلی مکرر) بر طنز خودآگاه تکیه می‌کنند.
اما فراموشن نکنید برای اینکه بتوان چیزی را به درستی واژگون یا احیا کرد، یک داستان نویس باید مکانیزم زیربنایی موجود در بازی را کاملاً درک کند. به همین دلیل است که فیلم «Dungeons & Dragons» نیز به اندازه خود کار می‌کند. دیلی و گلدشتاین اصول اولیه ژانر فانتزی را درک می‌کنند، به گونه‌ای که به آنها اجازه می‌دهد در چارچوب‌های مشخص شده سرگرم شوند. صحنه‌های اکشن آنها منسجم است. کادربندی و ترکیب بندی آنها تمیز است. قوس عاطفی آنها مشخص است. تنظیمات و پرداخت مناسبی وجود دارد. در نتیجه حتی با حذف عناصر کمدی، Honor Among Thieves نسبت به چیزی مانند Ant-Man and the Wasp: Quantumania بسیار رضایت بخش‌تر است.
برای انتخاب یک مثال خاص، یک صحنه اکشن بزرگ در فیلم وجود دارد که در آن شخصیت‌های اصلی به درون لانه اژدها می‌افتند. شوخی مارولی داستان این است که اژدها تا حدودی از فرم خارج شده و چاق است، بنابراین حرکات آن دست و پا چلفتی است و نمی‌تواند نفش آتشین بکشد. این یک تنظیم نسبتاً خوب برای ساخت یک کمدی ماجراجویی است. اگر این صحنه دست کسی دیگر بود شاید به شکل بدی خراب می‌شد. اما این سکانس کار می‌کند زیرا دیلی و گلدشتاین می‌دانند که چگونه اکشن فیلمبرداری کنند. همیشه مشخص است که شخصیت‌ها کجا هستند، و حتی بازی هوشمندانه‌ای وجود دارد که فیزیک موجود و دنیای اطراف آن را شامل می‌شود.
با این تفاسیر، فیلم «Dungeons & Dragons» ممکن است زیاد روی اسطوره‌های متراکم دنیای فانتزی خود تمرکز نکند، اما به زیبایی لذت بازی در آن را به تصویر می‌کشد.
بنابراین در پایان باید گفت: اگر به دنبال فیلمی با مضمون فانتزی و سرگرم‌کننده هستید که بتوانید با آن استراحت کنید و گهگاهی بخندید، «سیاه‌چال‌ها و اژدهایان: افتخار در میان دزدان» با کمال میل این خلاء را پر خواهد کرد. با این حال، اگر به‌دنبال عنوانی سرگرم‌کننده هستید که از خنداندن شما به روش‌های غیر متعارف و در عین حال دور زدن فرمول‌های به خوبی تثبیت شده اجتناب کند، Honor Among Thieves اثر بسیار ضعیفی به نظر می‌رسد، بنابراین توصیه می‌کنم پیش از تماشا این عنوان را جدی نگیرید و نگاهی به نقدهای تمام مثبت آن نداشته باشید.
اگر در جست‌وجوی چیزی واقعاً اساسی در این ژانر هستید، به نظر من بازبینی بسیاری از اقتباس‌های پیتر جکسون از تالکین کماکان مناسب‌ترین است. چرا که فیلم «Dungeons & Dragons: Honor Among Thieves» اساساً هیجان‌های پاپ کورنی و شوخی‌های بازیگوش مارولی را ارائه می‌کند.