چرا هوش مصنوعی در سینما تبدیل به شرور می‌شود؟

جالب است بدانید در روز‌های که هوش مصنوعی هر روز هنر جدیدی از خود به نمایش می‌گذارد، سینما نیز هوش مصنوعی را به یک ابزار پر کاربرد بدل کرده است. اما شاید بگویید چرا و به چه دلیل؟! لازم است بدانید فیلم‌های آینده هالیوود مانند Mission: Impossible 7 و Heart of Stone هوش مصنوعی را به عنوان یک شرور به تصویر می‌کشند.

در حالی که هوش مصنوعی همیشه نقش برجسته‌ای در ژانر علمی‌تخیلی ایفا کرده است، به نظر می‌رسد که اکنون فیلم‌های مدرن بیشتری برای نمایش خطرات آن انتخاب می‌شوند. در حالی که تهدید آن همیشه در فیلم‌هایی مانند ۲۰۰۱: ادیسه فضایی و فرنچایز ترمیناتور مشهود بوده است، اما جالب این است که هوش مصنوعی در بلاک‌باسترهای مختلف آینده شاهد تجدید حیات است. در ادامه با بررسی این موضوع فراگیر همراه ویجیاتو باشید.

شرورها و هوش مصنوعی

---

هوش مصنوعی یک مفهوم هیجان انگیز است که پایه و اساس بسیاری از بزرگترین داستان‌های علمی تخیلی ما بوده است. در طول این سال‌ها هالیوود گام‌های بلندی در شکل دادن به برداشت ما از فناوری هوش مصنوعی (AI) برداشته است. ما انواع و اقسام هوش مصنوعی تخیلی را دیده‌ایم، از نوع بی‌گناه مانند هوش مصنوعی استیون اسپیلبرگ تا نوع ترسناک مانند آنچه در فصل جدید سریال Black Mirror بود و البته هوش مصنوعی شرور که می‌خواهد به تمام بشریت پایان دهد مانند آنچه در ترمیناتور، ماتریکس و بسیاری موارد دیگر وجود دارد. در کل به ازای هر یک شخصیت خوب هوش مصنوعی، ده ها شخصیت بد هوش مصنوعی وجود دارد.

جمله هوش مصنوعی روح ندارد؛ یک توجیه داستانی رایج برای نشان دادن هوش مصنوعی در فیلم‌ها، اغلب به عنوان افراد شرور است. اما آیا هوش مصنوعی می‌تواند دارای اخلاق یا روح اخلاقی باشد؟ آیا طبیعت سرد و سخت ماشین‌ها به‌طور پیش‌فرض، انتخاب‌های آن را بد می‌کند؟ یا اینکه هوش مصنوعی واقعاً می‌تواند مفهوم خیر و شر را تشخیص دهد و خیر را انتخاب کند؟ باید قبول کرد که داستان‌های زیادی در مورد هوش مصنوعی در دنیای کنونی ما وجود دارد که به شدت منفی است. در واقع آنها هوش مصنوعی مغرضانه هستند.

اما آیا واقعاً هوش مصنوعی می‌تواند مغرضانه باشد؟ ما برای پاسخ به این پرسش باید یک قدم به عقب برداریم و به نحوه عملکرد هوش مصنوعی نگاه کنیم. الگوریتم‌های متداول هوش مصنوعی مورد استفاده عموماً دو نوع دارند: یادگیری تحت نظارت و بدون نظارت. یادگیری تحت نظارت شامل داشتن داده‌ها، بر اساس سناریوها یا رویدادهای تاریخی، با متغیرهای وابسته و مستقل است.

در مقابل یادگیری بدون نظارت شامل داده‌هایی است که موقعیت‌ها را بدون متغیرهای مستقل نشان می‌دهد. در این صورت نیازی به دانستن نتایج هر سناریو برای استفاده برای آموزش نیست. الگوها به سادگی از داده‌ها تشخیص داده می‌شوند و تمام داده‌ها برای آموزش استفاده می‌شود. با این تفاسیر هوش مصنوعی، مانند هر فناوری دیگری که پیش از آن ساخته شده است، غیراخلاقی است و اخلاقی در خود ندارد. این یعنی بین خوب یا بد یکی را انتخاب نمی‌کند. اما چرا؟ چون هوش مصنوعی یک ابزار است. ابزار نیز مورد استفاده مردم است.

پس مردم می‌توانند از ابزارها سوء استفاده کنند. خوشبختانه، جنبش رو به رشدی برای استفاده اخلاقی از هوش مصنوعی وجود دارد که به شفافیت الگوریتمی وابسته است. اطلاع‌رسانی به مردم در مورد الگوریتم، روش‌شناسی آموزش و تکنیک‌های مهندسی ویژگی‌های مورد استفاده می‌تواند کمک زیادی به اطلاع‌رسانی افراد کند. پس با آگاهی بیشتر می‌توان امیدوار بود که استفاده نادرست از فناوری هوش مصنوعی را مهار کرد. اما توجه به این نکته مهم است که برخی افراد هستند که از این فناوری با تعصب استفاده می‌کنند. در نتیجه هیچ هوش مصنوعی خوب یا بدی وجود ندارد. اما افراد خوب و بد صاحب آن وجود دارند.

ترس‌های امروزی

---

در همین سال و در چند ماه باقی مانده از آن دو فیلم «The Creator» و «Heart of Stone» دو اثری هستند که قرار است قدرت‌های هوش مصنوعی را بررسی کنند. در تریلر فیلم The Creator مشخص شده است که هوش مصنوعی که برای محافظت از جهان ساخته شده بود تصمیم گرفت یک بمب هسته‌ای را در لس آنجلس پرتاب کند. به طور مشابه، تریلر Heart of Stone نیز نشان می‌دهد که هوش مصنوعی می‌تواند بازار سهام را خراب کند و هواپیما را از آسمان به پایین پرتاب کند.

در قسمت اول Mission: Impossible – Dead Reckoning، ایتن هانت (تام کروز) و خدمه‌اش که قبلاً از جهان در برابر تهدیدات هسته‌ای، بیولوژیکی و شیمیایی محافظت کرده‌اند، اکنون در مقابل یک برنامه هوش مصنوعی قرار خواهند گرفت. در مراحل اولیه اکران فیلم، کارگردان کریستوفر مک کواری توضیح داد که چرا هوش مصنوعی تهدید منطقی بعدی برای این فرنچایز است و ادعا کرد که این چیزی است که در حال حاضر در ذهن همه است.

مک‌کواری در مصاحبه‌ای با Collider توضیح داد که گنجاندن هوش مصنوعی در فرنچایز Mission: Impossible اکنون برای اکثر مردم «بیش از حد عقلانی» است. اما چرا؟ چون با افزایش برنامه‌های هوش مصنوعی مانند ChatGPT، مخاطبان اکنون متوجه هوش مصنوعی شده‌اند و به طور فزاینده‌ای نگران خطرات آینده آن هستند.

فیلم‌ها همیشه به‌عنوان تفسیری درباره ترس‌های نوع بشر عمل کرده‌اند. در حالی که فیلم فوق الذکر ۲۰۰۱: ادیسه فضایی که در سال 1968 منتشر شد، نشان داد که هوش مصنوعی چقدر می‌تواند قدرتمند باشد، هوش مصنوعی چیزی نبود که در آن زمان به عنوان یک تهدید فوری تلقی شود. اما در نیمه دوم قرن بیستم، مردم ترس‌های دیگری داشتند، مانند تهدید ناشی از جنگ سرد، چیزی که مک کواری گنجاندن هوش مصنوعی در Dead Reckoning قسمت اول را با این موارد مقایسه کرد:

زمانی که من بزرگ شدم، جنگ سرد بسیار واقعی بود، این یک چیز کاملاً حاضر بود. ما معتقد بودیم که در معرض تهدید و نابودی هسته‌ای هستیم، که در هر نقطه ممکن است جنگی بین دو یا سه ابرقدرت هسته‌ای رخ دهد. بنابراین وقتی برای دیدن یک فیلم با موضع جنگ سرد به سینما می‌رفتید، نیازی به کسی نداشتید که خطر جنگ سرد را بازگو کند، چرا که خودتان آن را احساس می‌کردید. بنابراین این چیزی است که اکنون شما پیرامون هوش مصنوعی نیز آن را احساس می‌کنید.

در نتیجه، مک‌کواری و کروز در حین نوشتن قسمت اول Dead Reckoning به این فکر کردند که امروزه مردم چه ترسی را بیشتر از گذشته جدی و نزدیک خود می‌بینند؛ پاسخ: چیزی که The Creator و Heart of Stone نیز مطمئناً آن را تشخیص می‌دهند این است که مردم به تدریج در مورد اینکه چگونه هوش مصنوعی می‌تواند بر جهان ما در سال‌های آینده تأثیر بگذارد، وحشت می‌کنند.

آنچه را که بر آن آگاهی بنویس

---

ذکر این نکته ضروری است که ترس از هوش مصنوعی فراتر از تماشاگران فیلم و تولیدکنندگان آثار سینمایی است. چرا که نویسندگان پشت همه فیلم‌های هالیوود در حال حاضر هوش مصنوعی را نیز در ذهن خود به عنوان جانشین دارند. در واقع، هوش مصنوعی یکی از مهمترین بحث‌ها در میان اعتصاب انجمن نویسندگان آمریکا بوده است.

قدرت هوش مصنوعی در تجاوز به نیروی کار انسانی، فرضیه نه چندان دوری نیست که نویسندگان برای دهه‌ها به بررسی آن پرداخته‌اند. شما آن را در فیلم‌هایی از ۲۰۰۱: ادیسه فضایی گرفته تا WALL-E و Her دیده‌اید. اما در سال 2023، این خود نویسندگان سینما و تلویزیون هستند که برای بقا از دست ماشین‌ها می‌جنگند.

باید بدانید در واقع بخشی از برگه پیشنهاد انجمن نویسندگان آمریکا موضوع خود را به استفاده یا عدم استفاده از هوش مصنوعی اختصاص داد و از اتحادیه تولیدکنندگان فیلم و تلویزیون درخواست کرد که استفاده از هوش مصنوعی را برای نوشتن فیلمنامه برای فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی ممنوع کند. جالب است بدانید در هنگام نوشتن این مطلب، کماکان اتحادیه تولید‌کنندگان فیلم درخواست آنها را رد کرده و در عوض پیشنهاد برگزاری جلسات سالانه برای بحث در مورد پیشرفت‌های فناوری را داده است.

با این حال، از آنجایی که ChatGPT به تازگی در نوامبر 2022 منتشر شد و در حال حاضر معیشت نویسندگان بیشماری را تهدید می‌کند، واضح است که پیاده سازی و استفاده از هوش مصنوعی به سرعت در حال پیشرفت است و نویسندگان به حفاظت کافی از فکر و قلم خود نیاز دارند. بنابراین، انجمن نویسندگان آمریکا احساس می‌کند که جلسات سالانه برای مبارزه با هوش مصنوعی کافی نیست و بنابراین دلایل زیادی برای رفع ترس آنها از هوش مصنوعی در کار خود دارد.

برای نویسندگان، هوش مصنوعی به همان اندازه که یک بحران وجودی است، یک بحران کار است. با گسترش گسترده کمربند هوش مصنوعی در هالیوود، استودیوها به سمت هوش مصنوعی مولد (که از طریق ربات‌های چت مانند ChatGPT محبوب شده‌اند) جذب شده‌اند. برای استودیوهایی که به دنبال کاهش بدهی هستند، هوش مصنوعی از نظر کاهش هزینه بسیار جذاب است.

یکی از رایج‌ترین توصیه‌ها برای نویسندگان این است که «آنچه را که می‌دانید بنویسید»، که در نتیجه توضیح می‌دهد که چرا هوش مصنوعی به عنوان یک نهاد مجرمانه در بسیاری از پروژه‌های آینده معرفی می‌شود. از آنجایی که موضوع هوش مصنوعی در حال حاضر در مرکز صنعت فیلم قرار دارد، احتمالاً در سال‌های آینده فقط شاهد فیلم‌های بیشتری خواهیم بود که به این موضوع بپردازند.

نویسندگان به طور انتقادی استدلال می‌کنند که هوش مصنوعی فاقد انسانیت برای داشتن الهامات خلاقانه واقعی است که نتیجه آن کار غیر استاندارد و بودن جذابیت است. در حال حاضر، این فناوری کاملاً به آنچه تغذیه می‌شود متکی است، و نوشته‌ای که نرم‌افزاری مانند ChatGPT منتشر می‌کند، به سختی به عنوان یک مقاله دبیرستانی هم قابل قبول است. همانطور که خاویر گریلو مارکسواخ، نویسنده سریال‌هایی مانند Lost، به نیویورک تایمز گفت: هنرمندان به هر چیزی که تا کنون خلق شده نگاه می‌کنند و درخششی از تازگی پیدا می‌کنند… اما کاری که ماشین یا هوش مصنوعی انجام می‌دهد، ترکیب مجدد چند داده بدون فکر منظم و ساختاری است.

هوش مصنوعی در حال حاضر وارد فیلمسازی شده است، به طور قابل پیش بینی در حوزه جلوه‌های بصری. تصاویر بصری بلاک‌إاسترهایی مانند Gemini Man و Avengers: Endgame از طریق هوش مصنوعی ساخته شده‌اند. اما مستند Roadrunner محصول 2021، درباره سرآشپز و نویسنده فقید آنتونی بوردین، اکنون مانند پیش درآمدی به نظر می‌رسد که چگونه هوش مصنوعی که سازندگان فیلم از آن برای تقلید صدای بوردین برای صدای 45 ثانیه‌ای استفاده کردند، می‌تواند نگرانی‌های اخلاقی را ایجاد کند و خواهد کرد.

اما از سوی دیگر تیتراژ سریال Secret Invasion نیز نتیجه کار هوش مصنوعی است، در واقع هوش مصنوعی جایگزین کار انیماتورها شده است. بنابراین، این اولین نشانه تغییر در تولید فیلم و سریال است که هنرمندان را تهدید می‌کند و ممکن است در این فرآیند کل فرهنگ ما را دوباره از نو تعریف کند.

چشم انداز امیدوار کننده

---

در حالی که نگران‌کننده است که نویسندگان تضمین‌های آرامش‌بخش بیشتری در مورد استفاده از هوش مصنوعی دریافت نکرده‌اند، اما گفتنی است که شخص مک‌کواری اذعان کرده است که هوش مصنوعی برای از بین بردن خدمه انسانی تیم تولید در قسمت اول Dead Reckoning کافی نخواهد بود.

بنابراین، او بار دیگر با اشاره به جنگ سرد، مثال فیلم Top Gun در سال 1986 را مطرح کرد که در آن تام کروز نیز نقش آفرینی می‌کرد. او گفت: وقتی در سال 1986 به عنوان مخاطب به تماشای تاپ گان می‌رفتید، جنگ سرد یک چیز بسیار واقعی بود. در نتیجه این اضطراب چیزی بود که شما را هیجانی می‌کرد و از آن فیلم لذت می بردید زیرا آن فیلم به شما می‌گفت که در نهایت همه چیز درست می‌شود. در واقع آن فیلم به آنها راهی برای خروج از یک ترس و ناامیدی نشان می‌داد.

بنابراین، شخص کریستوفر مک‌کواری پیشنهاد می‌کند که فیلم‌های آینده مانند The Creator و Heart of Stone و البته Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One که در تاریخ ۱۲ جولای ۲۰۲۳ در سینماها اکران می‌شود، ممکن است به ما آرامش دهند و به تماشاگران در سراسر جهان نشان دهند که ما در برابر تهدید هوش مصنوعی پایداری خواهیم کرد.