نقد فیلم God Is a Bullet | پسری با خالکوبی اژدها

فیلم «خدا یک گلوله است» به کارگردانی نیک کاساوتیس فیلمی مذموم است؛ یک ملودرام نوآر که به دنبال نمایش خشونت است. از اساس اتکا کردن به خشونت فقط برای نشان دادن خود خشونت چیزی است که این اثر را شکل داده، اما سوال مهم این است که آیا چنین رویکردی توانایی جذب مخاطب را دارد؟! برای رسیدن به پاسخ و یافتن این‌ که باید این اثر سینمایی را تماشا کنید یا خیر، در ادامه با نقد فیلم God Is a Bullet همراه ویجیاتو باشید.

خلاصه داستان فیلم: کارآگاه باب هایتاور با در دست گرفتن امور به دست خود، سعی می‌کند به یک فرقه شیطانی نفوذ کند تا دختر ربوده شده خود را نجات دهد و انتقام قتل همسرش را بگیرد. این فیلم که به گفته سازندگان بر اساس یک داستان واقعی است، ماجرای کارآگاه باب هایتاور (با بازی نیکلای کاستر والدو) است که متوجه می‌شود همسر سابقش به قتل رسیده و دخترش توسط یک فرقه موذی ربوده شده‌ است. هایتاور امور را به دست خود می‌گیرد و به فرقه مخفی نفوذ می‌کند تا سعی کند دخترش را نجات دهد. در این مسیر تنها کمک او شخص کیس هاردین (با بازی مایکا مونرو) یک زن فراری قربانی این فرقه است.

---

پیش از هر چیز باید بدانید این فیلم توسط همان مردی که پشت لنز دوربین فیلم موفق و معروف «The Notebook» بود، کارگردانی شده است؛ یعنی پسر کارگردان مشهور جان کاساوتیس. اما چرا این را می‌گویم؟! چون باورم نمی‌شود که کارگردانی با کارنامه‌ای به نسبت موفق چون نیک کاساوتیس، اثری بدین شلختگی را تولید کند. اثری ناهماهنگ، بدون تمرکز و یک آشفتگی واقعی. وقتی این فیلم تقریباً سه ساعته را پشت سر می‌گذاریم، به سادگی می‌توان گفت که چیزی ارزش ماندن و وقت گذاشتن در آن را ندارد.

این فیلم قصد دارد داستانی به سبک آثار نوآر در مورد مردی بگوید که به ایمان خود چسبیده، آن هم در حالی که با واقعیت‌های وحشتناک دست و پنجه نرم می‌کند و مستقیماً به تاریک‌ترین اعماق روح انسان خیره می‌شود. البته در حالی که راه‌های بالقوه جالبی برای کشف و بررسی چنین داستانی وجود دارد، ولی فیلم هرگز به شکل معنادار وارد بررسی چنین موضوعاتی نمی‌شود. در واقع بیش از هر چیز، محتوایی که ما در اینجا داریم، یک فیلم استثماری خشن است، که نمایش افسار گسیخته خشونت هدف اول و آخر آن است.

فیلم God is a Bullet از آن دسته فیلم‌هایی است که در آن شخصیت‌ها با دیالوگ‌های بلند، تند و تقریباً یکنواخت باهم دیگر صحبت می‌کنند و در این روند چیزی نمی‌گویند که به درد مخاطب یا جلو رفتن داستان و یا حتی پرداخت شخصیت آن‌ها باشد. از سوی دیگر فیلم ژست نوآر دارد، اما همه چیز در همین یک کلمه ژست نوآر تمام می‌شود. همچنین به نظر می‌رسد این فیلم واقعاً از زنان متنفر است. آنها وجود دارند تا مورد وحشیانه‌ترین ضرب و شتم و تجاوز جنسی قرار بگیرند، تهدید شوند، ربوده شوند، استثمار شوند و معمولاً به شکلی وحشتناک به قتل برسند؛ آن هم بدون اندک زمانی برای توسعه شخصیت.

بدون شک این یک فیلم بسیار بد است که خیلی تلاش می‌کند فیلم خوبی باشد، اما واقعیت چیز دیگری است. فیلم‌هایی از این دست من را متعجب می‌کند که چطور ممکن است اتفاقی اینقدر بد شود؟! آن هم با یک تیم بازیگری قوی و کارگردانی که پیش از این در ژانر درام آثاری قابل توجه داشته که نشان می‌دهد فیلمسازی را می‌شناسد. اما مشکل بزرگ این اثر از همان طرح داستانی آن سرچشمه می‌گیرد. در ساختار فیلمنامه این فیلم دو چیز اشکال دارد: یک، این چیزی که در فیلم به اسم فرقه معرفی می‌شود اصلا یک فرقه نیست، فقط یک باند است؛ و مشخص نیست که آنها واقعاً چه می‌کنند. اما هر کاری که نشان داده می‌شود انجام می‌دهند، کارهای باندی (مثلاً فعالیت‌های مجرمانه) است، نه چیزهای فرقه‌ای (فعالیت مذهبی یا شبه مذهبی).

همچنین ثانیاً، شخصیت محوری پلیس در هیچ نقطه‌ای سعی نمی‌کند به این باند نفوذ کند. اما چرا؟ چون به معنای واقعی کلمه هیچ نکته‌ای در فیلم وجود ندارد که نشان دهد این شخصیت اصلی سعی دارد به آنها بپیوندد یا با آنها دوست شود، در واقع کاملاً برعکس است. او در تمام مدت مشغول مبارزه با آنها است. داستان واقعی این است که پلیس و فرد معتاد فراری از این باند، به تنهایی تلاش می‌کنند تا با گروهی که خالکوبی‌های شیطانی دارند مبارزه کنند.

خب، مشکل فیلم همان فیلمنامه‌ای است که به نظر دچار حفره‌های فراوان شده و به دنبال آن کارگردانی وحشتناک نیک کاساوتیس و تدوین آنقدر بد است که بازی تیم بازیگران نام آشنا نیز به کج‌راهه رفته است، که من کارگردان را مقصر می‌دانم. نکته جالب اینجاست که فیلم ظاهراً بر اساس یک کتاب ساخته شده و من نمی‌دانم که آیا نسخه‌ای از کتاب با چند صفحه‌ پاره به نویسنده و کارگردان تحویل داده شده، زیرا هر کسی فیلم را تماشا کند می‌گوید خیلی چیزها در این داستان کم است.

این فیلم فوق‌العاده متلاطم، ناپیوسته و کاملاً گیج‌کننده، آنقدرها شبیه یک فیلم نیست که می‌شود آن را مجموعه‌ای از صحنه‌های دلخواه و بودن معنی نامید. شاید بگویید چرا این گونه منفی به فیلم حمله می‌کنم؟! اما باید بدانید که هیچ چیزی در روند قصه این فیلم حدودا سه ساعته توضیح داده نشده و هیچ انتقال پیامی از سوی سازندگان وجود ندارد. شخصیت‌ها فقط در یک مکان هستند، با هم صحبت می‌کنند و فیلم پیش می‌رود. و بیننده نمی‌داند که این اشخاص چگونه به آنجا رسیده‌اند، این افراد چه کسانی هستند، چرا آنجا هستند، چرا هر عملی را انجام داده‌اند، انگیزه آنها چیست و غیره.

البته در این شکل از سلسله مشکلات فراوان، تدوین مقصر بسیاری از ایرادات است و فیلمنامه و کارگردانی به همان اندازه وحشتناک هستند و تقریباً هر صحنه ترکیبی از شلخته، عجیب و غریب، یا ناخواسته خنده‌دار است. در این بین موسیقی فیلم نیز به‌طور یکنواخت مشکل دارد، در واقع این موسیقی متن مثل موسیقی رایگان عمومی است که سازندگان محتوای دنیای مجازی در پس‌زمینه یک ویدیوی یوتیوب می‌اندازند. پس با چنین موسیقی متنی، تیم تولید هر حالت یا لحنی که قرار است در فیلم وجود داشته باشد را نفی می‌کنند.

در پایان باید گفت: این فیلم بزرگترین ضربه را از کارگردان و فیلمنامه خورده است؛ نیک کاساوتیس با تولید این اثر نشان داد هنوز باید چیزهای زیادی درباره کارگردانی بیاموزد. برای مثال: داشتن شخصیت‌های خشونت‌آمیز و سکانس‌های خونین چیز جدیدی برای یک فیلم نیست، و مهم‌تر این که خشونت ابزاری برای جذب مخاطب نیست. فیلم God is a Bullet یکی از خشن ترین و توهین آمیزترین فیلم‌ها در مورد نحوه رفتار یک شخصیت خاص با دیگران، به ویژه زنان است. من نمی‌توانم خشونت بی مورد علیه زنان، کودکان و حیوانات را تحمل کنم.

پس اگر می‌خواهید بیننده به تماشای فیلم شما میل پیدا کند، همه چیز به نحوه استفاده شما به‌عنوان کارگردان از چیزهایی است که محتوای فیلم را تأثیرگذار می‌کند. پس ژست نوآر گرفتن و نمایش خشونت و آزار علیه زنان، کودکان و حیوانات چیزی نیست که یک فیلم را برای مخاطب زیبا می‌کند. در نتیجه این فیلم اثری بد، زشت، دست و پا چلفتی و بی معنی است که می‌شود آن را جزو بدترین‌های سال ۲۰۲۳ دانست. تصور کنید که یک کارگردان به سبک آدام سندلر سعی دارد نسخه‌ای از «Traffic» استیون سودربرگ را بسازد و می‌توانید این احساس را داشته باشید که فیلم واقعاً چقدر احمقانه است.