تصور کنید که فیلم «سابقه خشونت» از دیوید کراننبرگ یک کمدی باشد و خانواده ویگو مورتنسن در آن اثر کم و بیش کاملاً با این واقعیت موافق باشند که او در زندگی گذشته یک قاتل خونسرد بوده است. این به طور خلاصه ایده فیلم «نقشه خانوادگی» است. اثری قابل پیش بینی با کارگردانی ساده و از نظر اخلاقی سوال برانگیز، اما در پایان به اندازه کافی سرگرم‌کننده است که ارزش تماشا کردن را داشته باشد. پس برای آشنایی بیشتر با این اثر سینمایی در ادامه با نقد فیلم The Family Plan همراه ویجیاتو باشید.
منتهی پیش از شروع این مقاله شاید بد نباشد که نیم‌نگاهی به لیست بهترین فیلم های کمدی اکشن از تحریریه ویجیاتو بیندازید.
دن مورگان (مارک والبرگ) یک فروشنده ماشین دست دوم در شهر کوچک بوفالو است، پدری شاد با سه فرزند و همسری به نام جسیکا (میشل موناهن) که زندگی معمولی دارد. در واقع او در حومه شهر زندگی آرام و سنجیده‌ای دارد، جایی که چمن‌های کاملاً مرتب و خانه‌های دنج و منظم را نمی‌توان از یکدیگر متمایز کرد. در زندگی دن، همه چیز آنقدر آرام و تحت کنترل است که ممکن است از کسالت بمیرید؛ خانه، محل کار، تعویض پوشک کودک، تاکو در چهارشنبه‌ها و و ادامه یک روزمرگی تکراری در طول هفته.
احتمالاً به دلیل این پیش بینی پذیری شدید زندگی آنها است که جسیکا همسر او فاقد هیجان برای ادامه این مدل زندگی است. بنابراین زن او یک روز هنگام تمرین در باشگاه با زن دیگری از آرزو‌های این روزهای خودش حرف می‌زند. و سپس قانون «مواظب باش چه آرزویی داری» وارد عمل می‌شود، زیرا ناگهان دن بلند می‌شود و تمام خانواده را دعوت می‌کند که به سفری به وگاس بروند. اما هیچ یک از اعضای خانواده متوجه نمی‌شوند که این یک ماجراجویی خانوادگی نیست، بلکه فرار یک مزدور سابق سازشکار از دست همکاران سابق خود است.
اما همین ابتدا باید بگویم می‌دانم که بسیاری از منتقدان به فیلم «نقشه خانوادگی» علاقه‌ای نداشتند، اما من مخالف این نگاه منفی هستم. این فیلم در عین حال که ارزش‌های خانوادگی را ترویج می‌کند، یک فرار خالص از دل روزمرگی به سمت سینمای پاپ‌کورنی است. حتی با وجود اینکه باور نمی‌کردم این اتفاق بیفتد، ولی با تماشای این اثر کاملاً سرگرم صحنه‌های مبارزه و تعقیب و گریز درون آن شدم و برخی از این صحنه‌ها نیز حتی کمی یادآور روزهای خوب سینمای جکی چان بودند.
بدون تردید می‌دانید که با فرا رسیدن کریسمس و گردهمایی خانوادگی در آن سوی آب‌ها، سینما مملو از فیلم‌هایی می‌شود که روح کریسمس یا اهمیت خانواده یا حتی هر دو را همزمان می‌ستایند. فیلم‌هایی که هدفشان سرگرم کردن کوچک‌ترها و بزرگ‌ترهای خانه است، همانطور که هدف The Family Plan، فیلم جدید مارک والبرگ نیز همین است.
اگر بخواهم این اثر سینمایی را برای شما ساده معنی کنم باید گفت این یک فیلم سرگرم‌کننده با صحنه‌های اکشن و لحن کمدی است که با این حال هیچ چیز جدیدی در ژانرهای کمدی، اکشن یا درهم تنیدگی خانوادگی ایجاد نمی‌کند، زیرا همه چیز آنقدر سنجیده شده و آشناست که پیشرفته ترین سینماروها متوجه می‌شوند که صدها داستان شبیه به این قصه را دیده‌اند.
با این حال، نقشه خانوادگی به عنوان یک فیلم اکشن نسبتاً سرگرم‌کننده عمل می‌کند، سکانس‌های تعقیب و گریز خاصی وجود دارد که کاملاً خوب فیلمبرداری شده‌اند و گاه به گاه لحظات خنده‌داری را خلق می‌کنند. به خصوص آنهایی که شامل حضور نوزاد و مارک والبرگ در آن است که هنوز برای این نوع نقش‌ها بسیار مناسب به نظر می‌رسد. به طور کلی، فیلم «نقشه خانوادگی» از دسته سینمای سرگرم‌کننده بی‌تکلف است که تماشاگر در یک شب جمعه به آن نیاز دارد. با یک پاکت چیپس و هر چیزی که روح نگران شده از روزمرگی مداوم امروز ما را آرام می‌کند. در واقع، همه ما، بزرگسالان، تا حدی مجبوریم مانند شخصیت‌های اصلی فیلم با کارهای روزمره کنار بیاییم، بنابراین چنین پروژه‌هایی مزایای خاص خود را دارند.
فیلم جدید مارک والبرگ بیشتر بر تمایل شما به آرامش با محتوای سبُک تکیه دارد تا دستاوردهای سنگین سینمایی؛ با این حال، داستان خیلی سریع شروع می‌شود. این یعنی در دقیقه پانزدهم، شخصیت والبرگ مجبور می‌شود در یک سوپرمارکت با مهاجم اول وارد نبرد شود و یا با مواد شوینده یا قوطی‌های آناناس کنسرو شده مبارزه کند. از نقطه نظر تولید، صحنه‌های نبرد خیلی بزرگ به نظر نمی‌رسد، اما ما در اینجا یک ماجراجویی جان ویکی دیگر نداریم، بنابراین این مهم نیست.
بنابراین اگر بخواهیم نقد جدی و موشکافانه‌ای به چنین اثری وارد کنیم، باید گفت به جز استفاده از برخی کلیشه‌های رایج موجود در چنین آثاری، فیلم The Family Plan هم در زمینه کمدی و هم از نظر مولفه‌های اکشن، محصولی کاملاً عقیم به نظر می‌رسد. مرسوم است که در مورد چنین پروژه‌هایی می‌گویند که آنها برای یک بار تماشای عصر جمعه در نظر گرفته شده‌اند و تا حدودی فیلم موفق می‌شود با این عملکرد ساده کنار بیاید. اما روز بعد بعید است که نام شخصیت‌های درون آن را به خاطر بسپارید.
با توجه به این موضوع، اجراهای تیم بازیگری اهمیت ویژه‌ای در چنین آثاری پیدا می‌کنند. مارک والبرگ در این اثر همان والبرگ معمولی در اکثر آثار اکشن کمدی خودش را پیشنهاد می‌کند که همه ما او را در بسیاری از فیلم‌ها، حداقل در «تبدیل شوندگان» یا فیلم «عدالت اسپنسر» دیده‌ایم. اما میشل موناهن، که قبلاً نقش همسر همبازی فعلی‌اش را در فیلم دراماتیک «روز میهن‌پرستان» بازی کرده است، اجرای شگفت‌آور و پرانرژی ارائه می‌دهد. علاوه بر این، خنده دارترین لحظات فیلم با نمایش شحصیت او همراه است.
اما جدا از تیم خوب بازیگری که می‌توان گفت اجرای موفقی را در این اثر پشت سر گذاشته‌اند، باید گفت برخی از اپیزودهای کوچک داستان را می‌توان بسیار خوب نامید، مانند سوءتفاهم کامل نسل جوان با پدر و مادر خود. یا اینکه چگونه یک زن بالغ، مادر سه فرزند، به خوبی با جمعیت جوان سازگار است و خفن‌تر از دانشجویان کالج آبجو می‌نوشد. اما حیف است که آنقدر که ما دوست داریم از این نوع سرگرمی دلپذیر در طرح داستان وجود ندارد.
حتی مفهوم قاتلی که تبدیل به پدری ساده لوح می‌شود نیز پیش از این چندین بار در آثار مختلف انجام شده است، از «سابقه خشونت» کراننبرگ تا کمدی اکشن تاریک «هیچکس» با بازی باب اودکرک که چند سال پیش به سینما آمد. اما آنچه در مورد «نقشه خانوادگی» قابل توجه به نظر می‌رسد این است که ایده تکراری خود را می‌گیرد و آن را به عنوان بخشی از یک فیلم خنده‌دار که برای سرگرمی خانواده‌ها ساخته شده ارائه می‌دهد.
در نتیجه، حتی زمانی که اکشن شروع می‌شود و اجساد شروع به انباشته شدن می‌کنند، بازهم همه چیز سبُک و ساده می‌ماند. این امر به ویژه قابل توجه است زیرا در این نوع فیلم‌ها، معمولاً قهرمان داستان با این واقعیت که قبلاً مردم را می‌کشت، کنار نمی‌آید و با ناراحتی به دنیای خشونت‌آمیز خود بازمی‌گردد. اما همانطور که ایده این فیلم آشکار می‌شود، مشخص است که دن واقعاً از کشتن مردم بدش نمی‌آید. او این دنیا را پشت سر گذاشت تا پدر شود، اما طرح داستان نشان می‌دهد که اگر می‌توانست پدر شود و مردم را بکشد، با این تصمیم زندگی کاملاً مشکلی نداشت.
همانطور که خانواده او در طول فیلم درگیر قتل عام می‌شوند، به نظر می‌رسد که آنها نیز با آن خوب هستند. فیلم می‌خواهد شما احساس کنید که دن از نظر اخلاقی خوب و دوست داشتنی است. بنابراین فیلمساز هیچ علاقه‌ای به بازجویی از این واقعیت ندارد که او به طور عینی از ارتکاب قتل عام راضی است، تا زمانی که این کار را به دلایلی انجام می‌دهد که در ذهن فیلم قابل توجیه است. خب بدون شک این مورد از نظر اخلاقی برای هر مخاطبی سوال برانگیر است.
به طور کلی The Family Planبه اندازه کافی سرگرم‌کننده است، به خصوص در 45 دقیقه پایانی آن. اما این فیلم کاملاً فراموش‌شدنی است و احتمالاً آشکارترین فیلم پرهزینه هالیوودی پس از «تیم A» در سال 2010 است که از کشتن و خشونت حمایت می‌کند. در پایان، این یک سرگرمی خوب برای تماشا در شب جمعه است که به شما امکان می‌دهد دو ساعت استراحت کنید و حتی به دلیل اینکه خروجی آن مزخرف مطلق نیست، آزار دهنده نمی‌شود.