با ۱۰ آهنگ‌ساز بزرگ تاریخ سینما آشنا شوید

سازنده استار وارز (جنگ ستارگان) یعنی جورج لوکاس یک گفته معروف دارد: «صدا پنجاه درصد از تجربه شما از فیلم را تشکیل می‌دهد.» بسیاری از بهترین فیلم‌های قرن اخیر بدون آهنگ‌ساز نمادینشان و موسیقی‌ای که ساخته‌اند ناقص می‌شدند و تاثیری که باید را روی مخاطب نمی‌گذاشتند. آیا می‌توانید تصور کنید که اولین دایناسور در فیلم پارک ژوراسیک بدون ارکستراسیون غنی و عالی جان ویلیامز ظاهر شود؟ یا می‌توانید فیلم خوب، بد و زشت را بدون پس‌زمینه صدای وسترن اسپاگتی موریکونه در نظر بگیرید؟

آهنگ‌سازان مدام شاهد این هستند که آثارشان به طور فزاینده‌ای فراتر از صفحه نقره‌ای می‌رود. در واقع این آثار به سالن‌های کنسرت وارد شده و در میان آثار دنیای کلاسیک سنتی پخش می‌شود. در نتیجه جای سوال نمی‌ماند که چرا اینطور شده است. بیایید بهترین آهنگ‌سازان موسیقی سینما را بررسی کنیم. با ویجیاتو همراه باشید.

۱۰. جو هیسایشی

جو هیسایشی (Joe Hisaishi) — که به مانند جان ویلیامز کشور ژاپن محسوب می‌شود — مشهورترین آهنگ‌ساز فیلم کشورش است. هیسایشی همکاری طولانی مدتی با مدیر استودیو گیبلی، هایائو میازاکی داشته است و اغلب با آهنگ‌ساز آمریکایی و همکاری‌ او با استیون اسپیلبرگ مقایسه می شود. او به‌عنوان بزرگ‌ترین قصه‌گوی موسیقیایی در سبک انیمه، آثار بسیار زیادی را در کارنامه خود دارد. برخی از این آثار شامل Spirited Away و My Neighbor Totoro می‌شوند.

۰۹. ریچل پورتمن

در سال ۱۹۹۷ ریچل پورتمن (Rachel Portman) اولین آهنگ‌ساز زنی بود که برنده اسکار در بخش بهترین موسیقی متن برای اقتباس سینمایی جین آستین یعنی «اما» (Emma) شد. او به‌ دلیل موسیقی‌های برجسته و شبانی‌اش شناخته می‌شود. همچنین به دلیل توانایی منحصر‌به‌فردش در به تصویر‌کشیدن بخش‌های احساسی و عاطفی روایت یک فیلم، در هالیوود بسیار خواهان دارد. حتما به کار‌های ریچل که یکی از بزرگ‌ترین آهنگ‌سازان است گوش فرا دهید.

۰۸. توماس نیومن

توماس نیومن (Thomas Newman) که پدرش آلفرد نیومن، آهنگ‌ساز برجسته اسکار است، آهنگسازی را با آلات موسیقی «سینتی سایزر» آغاز کرد. اما بعد‌ها شروع به ترکیب سازهای الکترونیکی و ارکستری کرد. نیومن در چهار دهه فعالیت‌اش، موسیقی برخی از غنی‌ترین و پرافتخارترین آثار سینما از جمله The Shawshank Redemption و The Green Mile را نوشته است. موسیقی او در این آثار شدت احساسی‌بودن و دلخراش‌بودن روایت را نشان می‌دهد. اگر بخواهیم یک مثال دیگر بزنیم او در فیلم American Beauty از طیفی از سا‌زهای کوبه‌ای برای ایجاد یک دنیای صوتی پیچیده و موزون استفاده می‌کند که شبیه هیچ اثر دیگری نیست.

۰۷. موریس ژار

موریس ژار (Maurice Jarre) استاد موسیقی فیلم فرانسوی و غول موسیقی فیلم قرن بیستم بود و موسیقی متن‌های بسیار دوست‌داشتنی‌ای را برای Lawrence of Arabia ، Ghost و Doctor Zhivago ساخت. او که مبتکر زمانه خود بود، به خاطر ترکیب صداهای ارکسترال، الکترونیک و ملیتی توجه و تحسین فراوان را به سوی خود جلب کرد. زمانی که ویلیام والتون و مالکوم آرنولد برای انجام کار خود سرشان شلوغ بود، موریس ژار برای ساخت Lawrence of Arabia استخدام شد. او اولین اسکار خودش را برای نوشتن این موسیقی کسب کرد.

۰۶. مکس استاینر

مکس استاینر (Max Steiner)، آهنگساز اتریشی، یکی از بنیان‌گذاران موسیقی فیلم بود که با آهنگ‌های هالیوودی دهه ۱۹۳۰ خود از فیلم Casablanca تا عنوان بر باد رفته (Gone with the Wind) کتاب قوانین را برای آهنگ‌سازان امروز نوشت. ناگفته نماند که موسیقی فیلم برباد رفته توسط موسسه فیلم آمریکا به عنوان دومین موسیقی برتر تمام دوران رتبه بندی و انتخاب شد. اگر مکس استاینر نبود، هیچ موسیقی متنی به آن شکلی که امروزه می‌شناسیمش، وجود نداشت. پس همین حالا بروید و به برخی از این موسیقی‌ها گوش فرا داده و لذت ببرید.

۰۵. جان بری

جان بری (John Barry) موسیقی ۱۱ فیلم از سری عناوین باند را ساخت و «صدای باند» از سازهای برنجی، جاز و ملودی‌های شاد را به کمال رساند. این موسیقی‌ اکنون یکی از نمادین‌ترین صداهای تاریخ سینما است. این استاد موسیقی فیلم در دوره شغلی پنجاه ساله خود مضامین زیبا و تاثیربرانگیزی را برای فیلم‌های Dance with Wolves و Out of Africa خلق کرد که امروزه به طور مرتب در صدر جدول‌های فیلم و موسیقی کلاسیک قرار می‌گیرند.

۰۴. هاوارد شور

تصویرسازی‌های ارکستری خیره‌کننده هاوارد شور (Howard Shore) از سرزمین میانه تالکین، او را در ردیف آهنگ‌سازان بزرگ سینما قرار داده است. موسیقی او برای سه گانه ارباب حلقه‌ها (The Lord of the Rings) که در نظرسنجی سالن مشاهیر موسیقی کلاسیک اف ام در سال گذشته به عنوان موسیقی محبوب مردم انتخاب شد، مجموعه‌ای حماسی از ۸۰ موسیقی است که بسیار هیجان انگیز، فرازمینی و عالی هستند. او در ادامه برای سه گانه هابیت (Hobbit) موسیقی فاخر خلق کرد و بار دیگر فانتزی ادبی تالکین را با موسیقی خاطره‌انگیز و پر معنی زنده کرد. مد‌ت‌ها از انتشار این موسیقی‌ها پس از اکران فیلم‌ها گذشته، اما همچنان این آثار دوام آورده‌اند.

لایت‌موتیف قلب تپنده‌‌ی صحنه سازی در سینماست، و حتی با گذر دو دهه، هنوز هم هیچکس نتوانسته آن را به خوبی هاوارد شور انجام دهد. سرزمین میانه در ساده‌ترین تعریف خود انس دوباره نسل بشر با طبیعت است. ما به واسطه دنیای تالکین به گذشته سفر می‌کنیم و شاهد تجلی آن جلوه‌ی متعال فراموش‌شده خود می‌شویم؛ حال چه صحبت در مورد تپه‌های سرسبز اریادور باشد، چه کوه‌های مه‌آلود و چه دشت‌های نفرین‌شده گورگوروث. موسیقی متن هاوارد شور صرفا تنظیمی از نوت‌ها برای همراهی کردن دوربین پیتر جکسون نیست. هاوارد شور با نغمه خود بیننده را در تشنجی از معنا غرق می‌کند. حال جای تعجب است که هنوز از OST ارباب‌ حلقه‌ها به عنوان یکی از بهترین موسیقی‌های متن تاریخ یاد می‌کنند؟

۰۳. انیو موریکونه

انیو موریکونه (Ennio Morricone)، آهنگ‌ساز برجسته سینمای ایتالیایی کار خود را در ژانر وسترن اسپاگتی آغاز کرد و سازهای سمفونیک را با صداهای جدید از زنگ و سازدهنی گرفته تا چنگ یهودی ترکیب کرد تا تحولی را در سبک وسترن ایجاد کند. او در ادامه بزرگ‌ترین موفقیت‌ خود را با فیلم The Mission و موسیقی باشکوه Gabriel's Oboe به دست آورد که اکنون یکی از محبوب‌ترین موسیقی‌های مراسم‌های عروسی است. باورش سخت است که این استاد موسیقی فیلم اولین جایزه اسکار خود را تنها در سن ۹۰ سالگی برای فیلم The Hateful Eight دریافت کرد.

انیو موریکونه در طول زندگی پربارش برای چهار صد و هفده اثر سینمایی و تلویزیونی موسیقی نوشته است. او با کارگردانان بسیاری چون برناردو برتولوچی، پیر پائولو، رومن پولانسکی، کوئنتین تارانتینو، فرانکو زفیرلی، برجو لئونه، جوزنه تورناتوره، جان هیوستون، ترنس مالیک، ولفگانگ پترسن، آنری ورنوی و ماکسیمیلیان شل همکاری کرده است. اولین اثری که او آهنگش را ساخت فیلم فاشیست محصول سال ۱۹۶۱ است. از دیگر آثار او می‌توان به یک مشت دلار (۱۹۶۴)، خوب بد زشت (۱۹۶۶)، روزی روزگاری در غرب (۱۹۶۸)، هیولا (۱۹۷۷)، قفسی برای دیوانگان (۱۹۷۸)، روزی روزگاری در آمریکا (۱۹۸۴)، ماموریت (۱۹۸۶)، تسخیرناپذیران (۱۹۸۷)، شبح اپرا (۱۹۹۸)، هملت (۱۹۹۰)، باگزی (۱۹۹۱)، مالنا (۲۰۰۰)، بهترین پیشنهاد (۲۰۱۳)، و هشت نفرت‌انگیز (۲۰۱۵)، مکاتبه (۲۰۱۶) اشاره کرد.

۰۲. هانس زیمر

آهنگساز آلمانی، هانس زیمر (Hans Zimmer)، با نمایش‌های باشکوه خود که در آن‌ فضا را با یک ارکسترای زنده، گروه و تک‌نوازان برجسته پر می‌کند، جایگاهی بزرگ و ارزشمند را به دست آورده است. موسیقی فیلم‌های او از آثار مخصوص خانواده گرفته تا آثار آینده‌نگر همه و همه همان امضای کاری همیشگی زیمر را از سبک ارکسترال و الکترونیک دارا هستند. زیمر که موسیقی آثاری چون بتمن و Interstellar را ساخته، یک آهنگ‌ساز عالی برای ساخت صداهای زیبا و تکان‌دهنده است. او توانایی قابل توجهی در به تصویر‌کشیدن عمق احساسی و درام یک فیلم با سیم‌های اوستیناتو، خطوط برجسته ساز‌های برنجی و همینطور سازهای کوبه‌ای ترکیبی دارد. او آهنگ‌سازی موسیقی متن فیلم را نوآوری کرده است و از بسیاری جهات به این نسل از موسیقی سینمایی معنی داده و آن را تعریف کرده است.

از کارهای او می‌توان به شیرشاه (۱۹۹۴)، گلادیاتور (۲۰۰۰)، آخرین سامورایی (۲۰۰۳)، مجموعه دزدان دریایی کارائیب (۲۰۰۳–۲۰۰۷)، سه‌گانه بتمن (۲۰۰۵–۲۰۱۲)، شرلوک هلمز (۲۰۰۹–۲۰۱۱)، تلقین (۲۰۱۰)، میان‌ستاره‌ای (۲۰۱۴)، دانکرک (۲۰۱۷) بتمن در برابر سوپر من (۲۰۱۶)، مرد پولادین (۲۰۱۳)، لیگ عدالت (۲۰۱۷) و تلماسه (۲۰۲۱) اشاره کرد. زیمر برنده دو جایزه گلدن گلوب، چهار جایزه گرمی و دو جایزه اسکار شده است. او اسکار اول را برای انیمیشن شیرشاه برد و بعد‌ها نیز دومین اسکارش را برای موسیقی فیلم تلماسه بدست آورد. ناگفته‌نماند که او در مجموع برای بیش‌تر از صد و پنجاه فیلم موسیقی متن ساخته است.

۰۱. جان ویلیامز

جان ویلیامز (John Williams) که به‌ عنوان یکی از با استعدادترین آهنگسازان هر عصری شناخته می‌شود، استانداردهایی عالی را برای موسیقی فیلم تعیین کرده است و با موسیقی‌های برجسته و ملودی‌های نمادین خود، ارتباطات عمیق‌تری بین مخاطبان و روایت سینمایی ایجاد کرده است. او بهتر از هر کسی موسیقی‌ها را برای قهرمانان و شروران می‌سازد. ویلیامز یکی از بهترین و نمادین‌ترین موسیقی‌ها را برای شرور فیلم Jaws و تنها با دو نت موسیقی ساخته است. این دو نت یک «استیناتو»ی تکرارشونده و دلشوره‌آور است.

با الهام از انسان‌های رمانتیکی چون هولست، واگنر و اشتراوس، عشق استاد موسیقی آمریکایی به ارکسترا در موسیقی‌های او به خوبی مشخص است. موسیقی‌های او پایشان را از سینما فراتر گذاشته و اکنون در سالن‌های کنسرت در سراسر جهان به‌عنوان موسیقی سمفونیک به تنهایی اجرا و شنیده می‌شوند. اخیراً مشخص شد که جان ویلیامز بیشترین اجراها را در بین آهنگ‌ساز‌ان زنده سال ۲۰۲۳ داشته است و هیچ‌کس به مانند این غول سینما و موسیقی کلاسیک برای دریافت عنوان آهنگ‌ساز شماره یک تاریخ فیلم وجود ندارد.

جان ویلیامز برنده بیست و پنج جایزه گرمی، پنج جایزه اسکار، چهار جایزه گلدن گلوب و هفت جایزه فیلم بفتا شده است. ویلیامز در مجموع ۵۲ بار نامزد جایزه اسکار شده است. ویلیامز آهنگ‌سازی فیلم‌های عالی و محبوب زیادی چون مجموعه جنگ ستارگان را برعهده داشته است. دیگر آثار معروفش سوپرمن، دو فیلم اول پارک ژوراسیک، سه فیلم اول هری پاتر، ایندیانا جونز و فهرست شیندلر هستند. او همچنین برای بسیاری از فیلم‌های بلند کارگردان بزرگ، استیون اسپیلبرگ، آهنگ ساخته است. از کار‌های برجسته دیگر او می‌توان از همکاری‌‌اش با جورج لوکاس و فرنچایز‌هایش اشاره کرد.