دنیاهای ابرقهرمانی دی‌سی – انیمیشن یا فیلم سینمایی؟

دنیای سینمایی مارول (MCU) و دنیای سینمایی دی‌سی (DCEU) تقریبا یک دهه‌ای می‌شود که پا به عرصه گذاشته‌اند و همین مسئله باعث می‌شود بسیاری از مخاطبان کم سن و سال‌تر، نسبت به یکی از نکات مهم و اساسی درباره دنیاهای ابرقهرمانی دی‌سی ناآگاه باشند؛ موضوع این است که مدت‌های پیش از مارول و حتی خود DCEU، دنیای انیمشینی دی‌سی (DCAU) بین سال‌های ۱۹۹۲ و ۲۰۰۶ حضوری فعال و موفق داشت و نهایتا هم یک پایان نسبتا خوب و منطقی برایش رقم خورد.

همان‌طور که می‌دانید این روزها انتقادات شدیدی به دنیای سینمایی دی‌سی وارد است و برادران وارنر می‌توانند با نگاهی به گذشته و الگو گرفتن از دنیای انیمیشنی، اتفاقات مثبتی را برای خود رقم بزنند. البته از این مسئله نباید بگذریم که فیلم‌های دی‌سی هم نکات مثبت فراوانی دارد که در لا‌به‌لای این مقاله به آن‌ها هم خواهیم پرداخت. با ویجیاتو همراه باشید.

۱۰. دنیای انیمیشنی شخصیت‌های متنوع‌تری دارد

با یک مقایسه ساده متوجه می‌شویم که در دنیای سینمایی دی‌سی، تعداد ابرقهرمانان و به طبع ضدقهرمانان بسیار کمتر از دنیای انیمیشنی است. البته، اثری چون Justice League Unlimited از جمله سریال‌هایی بود که در این امر زیاده‌روی کرد و با نمایش تقریبا تمام شخصیت‌های کتاب‌های کمیک، عملا ماجرا را مضحک کرده بود.

اما تم اصلی دنیای انیمیشنی همیشه با تنوع این کاراکترها همراه بود و مخاطبان اصیل دی‌سی خیلی بیشتر از آن لذت می‌بردند. از سوی دیگر دنیای سینمایی تعداد قابل‌توجهی از کاراکترهای جذابِ دی‌سی هنوز به تصویر نکشیده است؛ از Darkseid گرفته تا Brainiac. دنیای انیمیشنی با گنجاندن اکثر شخصیت‌ها در خود، هم مخاطبان زیادی داشت و هم کیفیت بالاتری ارائه می‌داد.

۹. دنیای سینمایی، یک تجربه سینمایی فوق‌العاده است

با اینکه کیفیت شخصیت‌پردازی و داستان‌سرایی در دنیای انیمیشنی بیشتر است اما این جهان نمی‌تواند یک تجربه هیجان‌انگیز و اصطلاحا سینمایی را به مخاطب خود عرضه دارد. غیر از چند اثر محدود مانند Batman: Mask of Phantasm، دنیای انیمیشنی همیشه در تلویزیون ماند و فتوحات آنچنانی روی پرده نقره‌ای نداشت.

به همین خاطر است که دنیای سینمایی دی‌سی، علی‌رغم دریافت نمرات بسیار ضعیف و نگران‌کننده، همچنان شهرت و محبوبیت بیشتری نسبت به دنیای انیمیشنی دارد. به هرحال ورود به سینما می‌تواند فرصت دیده شدن را چندین برابر، و مخاطبان بیشتری را جذب کند. تجارب انیمیشنی با اینکه خیلی جالب و خاص هستند اما عنصر خاطره‌انگیز بودن کمتر در آن‌ها به چشم می‌خورد.

۸. دنیای انیمیشنی «لیگ عدالت» را بهتر به تصویر می‌کشد

فیلم سینمایی «لیگ عدالت» در زمان اکران واکنش‌های منفی و ناامیدکننده‌ای دریافت نمود؛ منتقدان بر این باور بودند که شخصیت‌های این فیلم به هیچ وجه در فضای لیگ عدالت جای نمی‌گیرند. این مشکل از آنجا نشأت می‌گرفت که دی‌سی برای ساخت چنین اثری عجله کرد و بجای به خرج دادن صبر و حوصله و بدون پایه‌ریزی مناسب، ناگهان به سراغ Justice League رفت. برعکسِ دنیای سینمایی، وقتی به سراغ انیمیشن‌ها برویم، «لیگ عدالت» یکی از بهترین انیمیشن‌های ابرقهرمانی تمام دوران است.

شخصیت‌های حاضر در «لیگ عدالتِ» انیمیشنی چنان متنوع و دلنشین بودند که دیگر فیلم زک اسنایدر به یک شوخی بی‌مزه شباهت داشت. از فلش و هاوک‌گرل گرفته تا مارشن من‌هانتر، همگی یک رابطه بی‌نقص با ابرقهرمانان اصلی مانند بتمن، سوپرمن و واندروومن داشتند. در نهایت باید گفت که اگر می‌خواهید یک «لیگ عدالت» واقعی و جانانه تماشا کنید، بهترین تجربه ممکن در دنیای انیمیشنی در انتظار شماست.

۷. ستارگان حاضر در دنیای سینمایی کیفیت بهتری دارند

بدون شک بازیگران خوبی به عنوان صداپیشه در انیمیشن‌های دی‌سی حضور داشتند اما اگر به طور کلی بخواهیم در نظر بگیریم، تنها مارک همیل (صداپیشه شخصیت جوکر) یک هنرپیشه درجه یک و مطرح محسوب می‌شد. غیر از او صرفا بازیگرانی خوب و متوسط در دنیای انیمیشنی ایفای نقش کردند. بر خلاف این دنیا، دنیای سینمایی پر است از بازیگران به‌شدت مشهور و محبوب؛ بن افلک، ویل اسمیت، گل گدوت، مارگو رابی و هنری کویل تنها بخشی از آن‌ها هستند. حال شما ببینید که فیلم‌هایی چون «بتمن در مقابل سوپرمن» یا «جوخه خودکشی» از لحاظ کیفی به شدت ضعیف و کم‌ارزش بودند اما صرفا به خاطر حضور ستارگان مطرح در آن‌ها، فروش قابل‌توجهی داشتند.

در نتیجه، تا به امروز مشاهده کرده‌ایم که فیلم‌های دی‌سی با وجود ضعف‌های محسوس و بزرگ خود، توانسته‌اند با ستارگان هالیوودی مردم را به سینماها بکشانند. البته، این متود آنقدرها هم جواب نداده و برادران وارنر آرام آرام در حال تغییر رویه خود و بهبود فیلم‌های دی‌سی هستند. یکی از بهترین مثال‌های این تغییر رویکرد فیلم جدید «جوکر» است. تازه این کمپانی این بار هم سنت‌شکنی نکرده و به سراغ یکی از بهترین بازیگران چند دهه اخیر، یعنی واکین فینیکس رفته است.

۶. داستان شخصیت‌ها در دنیای انیمیشنی عمق و پیچیدگی بیشتری دارد

تا به امروز شاهد بوده‌ایم که داستان هرکدام از شخصیت‌های دی‌سی در دنیای سینمایی دارای یک هرج و مرج و عدم هماهنگی عجیب است. گویی هر کاراکتر دارد برای خودش زندگی می‌کند و مسیر خودش را می‌رود تا شاید، شاید جایی در لیگ عدالت یا چیزهایی شبیه آن ابرقهرمانان به شکلی نه‌چندان منطقی در مسیر یکدیگر قرار بگیرند. این داستان‌سرایی نامنظم بعضا مخاطبان و هوادران دی‌سی را گیج می‌کند و پیدا کردن مسیر اصلی داستان‌ها کمی سخت شده است.

در سوی مقابل، دنیای انیمیشنی ابدا برای رسیدن به یک سری نقاط خاص در داستان‌پردازی عجله نداشت و توانست طی چهارده سال یک دنیای پرماجرا با کلی کاراکتر قوی را به مخاطبانش عرضه دارد. درست مانند دنیای سینمایی مارول، انیمیشن‌های دی‌سی هم همگی با روایت‌های جذاب و دیدنی در یک جهت قرار داشتند و نهایتا هم یکی از بهترین‌ پایان‌های ممکن برای این جهان ابرقهرمانی رقم خورد. در این بین داستان هرکدام از شخصیت‌ها به شکلی بی‌نقص روایت شد. متاسفانه برادران وارنر با چشم دوختن به افعال مارول نمی‌خواستند از میدان رقابت عقب بمانند و برای همین با عجله‌ای نامقعول و بدون پایه‌گذاری مناسب‌، ناگهان به سراغ اثری چون «لیگ عدالت» رفتند که یک شکست بزرگ هم برای آن‌ها محسوب می‌شود.

۵. دنیای سینمایی مسائل تازه‌ای را تصویر کشیده است

با اینکه در دنیای انیمیشنی هم برخی تفاوت‌ها نسبت به کتاب‌های کمیک به چشم می‌خورد، اما این جهان تا حد بسیاری به آن‌ها وفادار ماند و شخصیت‌سازی آن تفاوت چندانی با کتاب‌ها نداشت. در این مورد دنیای سینمایی دی‌سی عملکرد جالبی از خود نشان داد و در واقع سعی کرد با نوآوری و ایجاد جنبه‌های جدید شخصیتی برای سوپرهیروها، آثاری متفاوت را به‌وجود آورد.

برای مثال کاراکتر بتمن خیلی غیرقابل‌ پیش‌بینی‌تر از گذشته شده و برخی ضدقهرمانان جالب مانند هارلی کوئین و ددشات رویکردهای متفاوتی در پیش گرفته اند. باید اعتراف کرد که این پیچش‌ها از نقاط قوت دنیای سینمایی است و طرفداران خیلی دوست دارند بدانند پایان آن‌ها - که در کمیک‌ها وجود ندارد - چگونه خواهد بود.

۴. دنیای انیمیشنی ضدقهرمانان بی‌نظیری دارد

یکی از جنگ‌هایی که میان هوادران مارول و دی‌سی وجود دارد مربوط به ضدقهرمانان فیلم‌هایشان است. با اینکه مارول را هم شدیدا دوست دارم اما باید گفت که در این مورد خاص حق با هواداران دی‌سی است؛ ضدقهرمانان دی‌سی در مجموع به‌یادماندنی‌تر و قدرتمندتر از ضدقهرمانان مارول هستند و همین مسئله موجب شده پتانسیل «لیگ عدالت» خیلی بیشتر از «انتقام‌جویان» باشد - که متاسفانه برادران وارنر به زیبایی هرچه تمام‌تر این پتانسیل را ویران کرده‌اند.

حال در این میان دنیای انیمیشنی دی‌سی عملکردی به مراتب بهتر از دنیای سینمایی داشته و به شکل هیجان‌انگیزی از ضدقهرمانان دی‌سی بهره برده است. لکس لوتر، برین‌یاک، جوکر، دارک‌ساید و بسیاری از ابرشرور‌های دیگر در دنیای دی‌سی می‌توانند مخاطبان را به هیجان آورند. در دنیای سینمایی شاید تنها ضدقهرمانِ قابل‌توجه و محبوبی که مشاهده شده، ژانرال زاک باشد و بس. بقیه کاراکترهای فوق‌العاده در این دنیا عملا اتلاف شده‌اند.

۳. دنیای سینمایی روی قهرمانان جدیدی دست گذاشته

بدون شک دیدن قهرمان فوق‌العاده‌ای جون سوپرمن و بتمن، حتی در ضعیف‌ترین حالات ممکن می‌تواند برایمان جذاب و ویژه باشد. اما مشاهده قهرمانان جدیدتر با توانایی‌ها و شخصیت‌های جالب‌توجه هم می‌تواند در نوع خود مخاطب را جذب خود کند. واندر وومن، آکوآمن و شزم از جمله این قهرمانان هستند که تا به امروز به استقبال خوبی مواجه شده‌اند؛ مخصوصا واندر وومن با هنرپیشگی گل گدوت توانسته طی سال‌های اخیر طرفداران پر و پا قرص بسیاری برای خودش فراهم کند. حتی عنوان Birds of Prey هم که هنوز اکران نشده منتظران بی‌شماری دارد و بعید نیست به یک فیلم موفق تبدیل شود.

در دنیای انیمیشنی سوپرمن و بتمن سریال‌های مخصوص خود را داشتند و بقیه ابرقهرمانان هم گهگاه در قالب تیم‌های سوپرهیرویی ظاهر می‌شدند. حال این کاراکترهایی که کمتر دیده‌ شده‌اند، در دنیای سینمایی فرصت جولان بیشتری خواهند داشت.

۲. کاراکتر بتمن در دنیای انیمیشنی درخشان‌تر بود

با اینکه گفتیم شخصیتی مانند بتمن در دنیای سینمایی داستان جالبی برای خود دست و پا کرده و تفاوت‌های زیادی با کمیک‌ بوک‌ها دارد اما همچنان توان رقابت با «مرد خفاشیِ» انیمیشن‌ها را ندارد. «بتمن: سری انیمیشنی» دقیقا همان اثری است که نگاه عمومی را نسبت به بتمن تغییر داد و هنوز هم خیلی‌ها آن را بهترین سریال انیمیشنی تاریخ می‌دانند. دلیل این موضوع هم نمایش فوق‌العاده بتمن در سریال مذکور بود که بدون شک یکی از به‌یاد ماندنی‌ترین شخصیت‌های ابرقهرمانی دی‌سی محسوب می‌شود.

این بتمن به معنای واقعی کلمه همه چیز داشت؛ غم و افسردگی، ظلمت، قدرت و ضعف. چنین کاراکتری اصطلاحا «چند لایه‌» نامیده می‌شود و به تصویر کشیدن آن به‌شدت دشوار است. بدین معنا که محصول نهایی شما یا به یک فاجعه تبدیل خواهد شد و یا در آخر اثری جاودان به جای می‌گذارید. در مجموع آنچه از بتمن در دنیای انیمیشنی دیدیم به شکل ملموسی بهتر از بتمنِ بن افلک بود که فقط در یک کلمه می‌توان آن را ناامیدکننده خواند. البته، امید داریم که فیلم جدید The Batman با بازی رابرت پتینسون بتواند لکه ننگ آثار قبلی را از قلب دی‌سی پاک کند و میراث حقیقی مرد خفاشی را پاس بدارد.

۱. دنیای سینمایی دی‌سی می‌تواند تا دهه‌ها ادامه یابد

دلیلی که دنیای انیمیشنی دی‌سی به پایان رسید آن بود که نویسندگان عملا به بن‌بست رسیده بودند و نمی‌دانستند دیگر داستان را به کجا برند. اما این مسئله اصلا یک چالش برای دنیای سینمایی محسوب نمی‌شود و برادران وارنر به اندازه کافی منبع و نویسنده و انگیزه مالی دارند تا به راحتی کار خود را تا سال‌های سال ادامه دهند. در ضمن بین هر کدام از عناوین دی‌سی در DCEU فاصله‌ای امن وجود دارد و سازندگان به اندازه کافی فرصتِ تفکر روی ایده‌های جدید و موفق را دارند؛ در گذشته چنین زمان و فرصتی برای سازندگان انیمیشن‌های دی‌سی وجود نداشت.

حال که ابرقهرمانان بسیاری به مخاطبان معرفی شده‌ و درصد قابل‌توجهی از آن‌ها هم در دل هواداران جا خوش کرده‌اند، دی‌سی شانس این را دارد تا با یک عملکرد شایسته‌تر خود را به رقیب دیرینه‌اش مارول برساند. البته، قدم‌های مختلفی در این راه برداشته شده و ظاهرا برادران وارنر به اشتباهات خود پی‌ برده و در صدد جبران آن‌ها برآمده است. همان‌طور که اشاره کردیم، جدیدترین مثال از این رویکرد عاقلانه می‌تواند فیلم Joker با بازی واکین فینیکس و کارگردانی تاد فیلیپس باشد که اتفاقا مورد استقبال شدیدی قرار گرفته و در آغاز اکران هم فروش فوق‌العاده‌ای داشته است. اگر این روند تداوم یابد قطعا دی‌سی هم می‌تواند به روزهای اوج خود بازگردد و در آن صورت مخاطبان می‌توانند شاهد یک رقابت شیرین و تنگاتنگ میان غول‌های ژانر ابرقهرمانی در هالیوود باشند.