بررسی کمیک Kneel Before Zod

زمانی بود که یک کمیک اختصاصی از یک ویلن بسیار نادر به شمار می‌آمد. در آن دوره بیش‌تر قهرمانان در محوریت روایت‌های کمیک بوکی قرار می‌گرفتند و دیدن یک ویلن در جایگاه پروتاگونیست کم پیش می‌آمد. ولی در دوران مدرن ویلن‌های فراوانی به عنوان پروتاگونیست در مرکز داستان‌های کمیکی قرار گرفته‌اند. کمیک Kneel Before Zod نیز یکی دیگر از همین دست روایت‌هاست که زاد را در نخستین سری اختصاصی خود قرار می‌دهد.

تماشای دنیا از دیدگاه یک کاراکتر منفی روشی‌ست که به کمک آن دیدگاه‌ها و اندیشه‌های آن شخصیت برای مخاطب درک می‌شوند تا همذات‌پنداری بیش‌تری با او پیدا کنند. این گونه می‌شود که آن ویلن از درون سایه‌ها بیرون می‌آید و روی مرز خاکستری بودن قرار می‌گیرد. اما Kneel Before Zod چنین هدفی ندارد. این کمیک به دنبال وارون این اثر است ولی آیا در رسیدن به آن موفق می‌شود؟

ماجرای پدید آمدن کمیک Kneel Before Zod از آن جا آغاز شد که انتشارات دی‌سی به سراغ جو کیسی برای نوشتن کمیکی درباره‌ی ژنرال زاد، یکی از سرشناس‌ترین دشمنان سوپرمن، رفت. جو کیسی که پیش‌تر روی آثار سوپرمن کار کرده بود، این بار مسئول خلق اثری در نقطه‌ی مقابل مرد پولادین شد. دی‌سی به دنبال این می‌گشت تا زاد دوباره به ریشه‌های پلیدانه‌ی خود بازگردد و این چیزی بود که کار را کمی چالش برانگیز می‌کرد.

در دوران مدرن، ویلن‌های فراوانی را در مدیوم‌ها و فرانچایزهای گوناگون می‌بینیم که دیگر «سیاه» نیستند و نویسندگان و آفرینندگان آن‌ها را به سمت «خاکستری» بودن پیش می‌برند. اگر تنها سخن را به چهارچوب فرانچایزهای دی‌سی محدود کنیم شاید سرشناس‌تر از هارلی کویین و لکس لوتر را نتوان یافت که نه تنها از جبهه‌ی مخالف قهرمانان (حداقل برای مدتی) جدا شدند بلکه به لشگر آن‌ها نیز پیوستند.

این مورد در درجه‌ی کم‌تر برای ژنرال زاد هم دیده می‌شود. زادی که زمانی یک فرمانده‌ی جنگی کریپتونی به شمار می‌آمد و تنها وفاداری‌اش به سیاره‌ی از دست رفته‌اش بود به مرور زمان نرم‌تر شد، خانواده تشکیل داد، با سوپرمن صلح برقرار کرد و سیاره‌ای به دست آورد تا بر آن فرمانروایی کند.

این چیزی بود که جو کیسی را نیز شگفت‌زده کرد. این نویسنده هنگامی که می‌خواست کار روی کمیک Kneel Before Zod را شروع کند و به درخواست دی‌سی این کاراکتر را دوباره به ریشه‌های پلیدانه‌اش بازگرداند فهمید که زاد شرور اکنون زن و بچه دارد، خانواده تشکیل داده و به دنبال فرمانروایی بر سیاره‌ی خودش است!

به گفته‌ی کیسی، چنین چیزی یک پاشنه‌ی آشیل محسوب می‌شود. اگر به دنبال یک شخصیت منفی بدنهاد می‌گردید، المان‌های همذات‌پندارانه چیزی نیست که به «پلید» محسوب شدنش کمک کند. می‌توان این گونه برداشت کرد که ایده‌ی کنار گذاشتن این عناصر مربوط به زاد عملاً دور ریختن همه‌ی پیشرفت‌ها و گسترش‌یافتن‌های کاراکتر خواهد بود. ولی شاید باید پرسید که اصلاً چنین توسعه‌های شخصیتی درست و به‌جا بود؟

همان گونه که گفته شد، این روزها شخصیت‌های تیره کم‌یاب شده‌اند؛ دست‌کم کاراکترهای سیاه برجسته. برای هر شخصیت خطوط و المان‌هایی داستانی پدید آمده است که یا بهانه‌ای برای اقدامات شرورانه‌ی پیشین آن‌ها مطرح می‌کند یا مسیری برای رستگاری فراهم می‌آورد؛ گاهی هم هر دو. بدین گونه دیگر کاراکتر «شر» برجسته‌ای وجود ندارد تا در برابر «خیر» قهرمانان قرار بگیرد و رویارویی سنتی «خیر و شر» رقم بخورد.

انگار دی‌سی متوجه این موضوع شد و تصمیم گرفت تا زاد را دوباره به جبهه‌ی «شر» انتقال دهد. جو کیسی نیز در کمیک Kneel Before Zod این مأموریت را یافت تا هر چه پیشرفت شخصیتی در سال‌های گذشته برای ژنرال زاد انجام شده بود را به شیوه‌ای منطقی کنار بگذارد و دوباره یک نیروی پلیدانه را برای تقابل با سوپرمن آماده کند.

داستان Kneel Before Zod در حالی آغاز می‌شود که درو-زاد در دنباله‌ی ماجراهای پیشین خود با همسر خود، ارسا، و پسرش، لر-زاد، در جایگاه فرمانروایان سیاره‌ی نیو کاندور قرار گرفته‌اند تا یک کریپتون تازه را بسازند. جو کیسی به خوبی از پیش‌زمینه‌ای که کاملاً وارون هدفش از این کمیک است بهره برد و به مرور در طی چند شماره‌ی ابتدایی همه‌ی المان‌های ناجور را از ژنرال زاد سوا کرد تا با زادی پالوده طرف باشیم. او حتی از خود ارسا استفاده کرد تا به زاد (و خواننده) گوشزد کند درو-زاد چگونه از جایگاه همیشگی‌اش دور شده است.

سپس در ادامه‌ی مسیر کمیک Kneel Before Zod، به آلوده کردن زادِ پالوده سرگرم شد و به او هدف، نیرو و ارتشی تازه هدیه داد. شاید همه‌ی این موارد به شیوه‌ای منطقی عملی نشده باشند و کمی دور از انتظار یا حوصله‌سربر به چشم بیایند اما روی هم رفته جو کیسی توانست به خوبی سویه‌ی پلید سکه‌ی درو-زاد را رو آورد.

در این مسیر نیز Kneel Before Zod به بخش‌ها و کاراکترهایی از دنیای دی‌سی سر زد که کمی فراموش شده بودند و اکشن‌های جذاب همراه با خشونتی که از ژنرال زاد انتظار می‌رود را به نمایش کشید تا این کمیک تنها یک شریان پوچ برای دگرگون شدن زاد نباشد. البته پایان کمیک Kneel Before Zod کمی دل‌سردکننده است و انگار داستان می‌توانست بیش‌تر ادامه پیدا کند. هر چند در هر صورت ماجرای زاد ادامه پیدا خواهد کرد؛ شاید نه در شماره‌ی ۹ کمیک Kneel Before Zod ولی سرانجام به شیوه‌ای در دنیای دی‌سی با زاد دگرگون‌شده رو به رو خواهیم شد.

جنبه‌ی بصری این کمیک نقطه‌ی قوت اثر نیست اما نقطه‌ی منفی هم به شمار نمی‌آید. طراحی‌های Kneel Before Zod بیش‌تر همانند یک کمیک کلاسیک به نظر می‌آیند که سطح جزئیاتی مدرن ارائه می‌کنند. در بیش‌تر پنل‌های این کمیک رنگ‌های گرم به ویژه رنگ قرمز را خواهید دید.

البته پالت رنگی کمیک Kneel Before Zod گسترده است و همه‌چیز و همه‌کس را درگیر قرمز بودن نمی‌کند. این رنگ‌های گرم و قرمز بیش‌تر به خود زاد بازمی‌گردد تا همواره یادآور این باشد در حال خواندن یک کمیک از شخصیتی هستید که دوباره رو به پلید شدن می‌رود و خشمی درون خود جای داده است.

سخن پایانی

هدف بنیادین کمیک Kneel Before Zod این بود که درو-زاد را دوباره تبدیل به ژنرال زاد پلیدی کند که در برابر سوپرمن قرار می‌گیرد. به انجام رسیدن این خواسته نیز به خوبی انجام شد. هر چند Kneel Before Zod تنها یک بهانه برای انجام رساندن این سناریو نیست و داستانی قابل‌قبول با اکشنی درخورِ یک کریپتونی خشمگین را در خود جای داده است. شاید برخی از رویدادهای این اثر دور از انتظار به شمار آیند یا پایان‌بندی کاملی را به مخاطب ارائه نکند اما روی هم رفته Kneel Before Zod یک کمیک مناسب با محوریت دگرگونی زاد محسوب می‌شود.