نقد انیمیشن Transformers One | درس امید و رهایی

انیمیشن Transformers One، یکی از بهترین آثار سال ۲۰۲۴ نه فقط درحوزه‌ی هنر انیمیشن، بلکه در حوزه‌ی کلی سینماست. اثری سرشار از امید و شجاعت که به ببیندگانش در کنار القای این احساسات اعتلا یافته، هشداری از خرابی و تهدیدهای خشم انباشته و کنترل‌نشده می‌دهد. داستانی با ابتدا و انتهای چفت و بست شده، که تمامی المان‌های آن، از طنز گرفته تا صحنه‌های اکشن و جدی، مجال بروز مناسب در این ساختار محکم را دارند. به شخصه سطح کیفی انیمیشین Transformes One متعجبم کرد، چون انتظارش را نداشتم ورای آرت‌های زیبا و ذات سرگرم‌کننده‌اش، به مسائل عمیق انسانی، این‌گونه عمیق و گیرا بپردازد. با نقد ویجیاتو از انیمیشن Transformes One همراه باشید.

Transformersها کاملاً سمبل و استعاره‌ای از انسان‌ها و سرنوشتی هستند که انسان‌ها از زندگی در این کره‌ی خاکی، از سر می‌گذرانند. به قول دیالوگ بسیار مهم و نشستنی این فیلم از زبان تریون: «این داشتن و نداشتن cog نیست که هستی یک Transformers را تعیین می‌کند، بلکه آن شعله و شرر درونی هر Transformers هست که هیچ Quintesson توانایی گرفتن آن را ندارد.» به همین شکل، این وضعیت ذهنی و اجتماعی یک انسان نیست که ذات او را تعیین می‌کند، بلکه شعله و شرر روح اوست که توانایی شکستن تمام بندهای اسارت را دارد و هیچ کس توانایی دست یازیدن به آن را ندارد. و تمام حرف انیمیشن Transformes One همین است.

برای ارائه چنین درون‌مایه‌ای، انیمیشن Transformes One از دو شخصیت معدنچی رفیق با هم، اما از نظر ذهنی و روحی متفاوت استفاده می‌کند. Pax، رباتی شاد و باروحیه است که همواره خواهان شکستن بندهای وضعیت فعلی و فراتر رفتن از آن است، او به یک زندگی رهاتر و خواست والاتر ایمان دارد و وضعیت فعلی‌اش نمی‌تواند این شعله را در او خاموش کند. از آن سمت D-16، با این که روحیه بدی ندارد، اما نسبت به وضعیت فعلی خود و این زندگی روزمره راضی است و همان چیزی که هست را، پذیرفته است.

اما ماجراجویی‌های Pax برای فراتر رفتن از وضعیت موجود و امید و ایمان به یک زندگی رهاتر، و حس تجربه‌ی مستقیم هیجان و آزادی، هر دوی آن‌ها وارد ماجرایی می‌کند که در نهایت به همراه دو ربات دیگر، B-127 و Elita-1 ، راهی Surface شده، جایی که در آن‌جا، Matrix of Leadership وجود دارد، وسیله‌ای باستانی که با داشتن آن، انرژی Energon بار دیگر در سطح سیاره‌ی Cybertron جاری شود، انرژی که حالا با مسدود بودنش، برای به دست آوردن آن افرادی شبیه به Pax وD-16، به یک معدنچی تبدیل شده‌اند. داستان ولی به این سادگی‌ها نیست، آن‌ها در آن‌جا با حقیقتی آشکار می‌شوند، که کل زندگی زیسته آن‌ها را به یک دروغ عظیم تبدیل می‌کند. دروغی که از آن‌ها یک برده ساخته، دروغی که باعث شده آن‌ها بزرگ‌ترین دشمن خود را، به عنوان رهبر محبوب خود بپرستند. به همراه حقیقت، آن‌ها در آن‌جا، cog و نیروی ترنسفورمر Primeها را دریافت می‌کنند.

اما آن‌ها با قدرت خود چه می‌کنند؟ درست در همین نقطه است که انیمیشن Transformers One به دو بخش تقسیم می‌شود. بخش اول بارش امید و شور و خوش‌بینی است، با طنزهای سریع و آمیزش آن با صحنه‌های اکشن و دیالوگ‌هایی که بدون شک شما را به خنده می‌اندازد. شاید فکر کنید که Transformers One به خاطر ذات انیمیشنیش، قرار است همین رویکرد و حس خوب را تا انتها ادامه دهد، اما پس از دریافت قدرت Primeها، شخصیت‌ها جهش رشد عجیبی پیدا می‌کنند و انیمیشن بدون از دست دادن طنز(هر چند از بخش اول کمتر می‌شود)، کاملاً جدی‌تر می‌شود.

حالا ترنسفورمزها با این قدرت چه خواهند کرد؟ قبل از جواب به این سؤال، باید از شخصیت‌پردازی‌های فوق‌العاده انیمیشن Transformers One صحبت کنیم. هر شخصیت، برای خود محدوده‌ی اعمال و نیات و دیالوگ دارد که فقط در حد آن محدوده عمل می‌کند، و این گونه نیست که یک تم کلی رفتاری و اعمالی بر اساس تم انیمیشن از خلال شخصیت‌ها رد شده و آن‌ها فقط سخنگوی آن تم کلی باشند. به همین علت، از هر شخصیت انیمیشن Transformers One، شخصیتی منفرد و منحصر به فرد ساخته شده که اتفاقات مهم فیلم، تأثیر متفاوت بر آن‌ها گذاشته و طبعاً خروجی متفاوتی از آن‌ها می‌گیرد.

حال وقتی دروغ عظیم آشکار می‌شود، تأثیر آن بر Pax  و D-16 کاملاً متفاوت است. Pax  که تا قبل از آن هم شخصیتی سرزنده و امیدوار بوده، پس از این افشای حقیقت هم روحیه خود و کدهای اخلاقی خود را خفظ می‌کند، اما این مسئله برای D-16 به کل چیز دیگری است. او که تا قبل این شخصی کامل تابع قوانین بوده و به پروتکل‌ها ایمان کامل داشت، حالا احساس فردی احمق و گول‌خورده که ازش استفاده‌شده را دارد، به همین دلیل بعد از افشای حقیقت، خشم انباشته سر تا پای او را فرو می‌گیرد به طوری که از او یک شخصیت دیگری می‌سازد.

و از این جا به بعد، کلاس درس Transformers One شروع می‌شود، کلاس درسی فوق‌العاده که با آرت‌های زیبا و تلفیق بی‌نظیر موسیقی و تدوین و عمق تصویر، ارائه‌ای هنرمندانه برای تماشاچیانش دارد، ارائه‌ای که هیچ جای آن نامفهوم نیست و هیچ تاریکی روی معنای روشن آن سایه نینداخته است. در واقع هیچ چیز تیره یا به اصطلاح دارکی در مورد انیمیشن Transformers One وجود ندارد، نه در رنگ‌بندی، نه در درون‌مایه، نه در استایل‌ هنری آن. در هیچ جای Transformers One دنبال رنگ‌بندی‌های تیره نگردید و هیچ‌جا دنبال سکوت نباشید، چون هر جا که لازم است Transformers One حرف خود را به روشنی روز بیان می‌کند، هر چیزی که هست، چه تأثیرات روان‌شناختی و ذهنی، چه اعمال و نیات شخصیت‌ها، کاملاً واضح و صریح در رنگ‌های روشن و پس‌زمینه‌های فراخ و شفاف Transformers One عریان و نمایان است به حدی که در پایان انیمیشن، هیچ جای بحثی برای هیچ یک از اعمال و نیات شخصیت‌ها باقی نمی‌ماند، و این چیزی است که من در مورد انیمیشن Transformers One می‌پسندم، که عمیق‌ترین نیات و تأثیرات و احساسات انسانی را، به روشن‌ترین و صریح‌ترین بیان ممکن، روی صفحه‌های نمایش می‌آورد.

درست در وسط انیمیشن، یعنی دقیقاً همان‌جا که جهشی به سمت جدی‌ شدن پیدا می‌کند، انیمیشن از آن ریتم سریع و هیجان‌انگیز اولیه خود می‌افتد، اما این از دست دادن ریتم حتی اگر در آن لحظه کمی توی ذوق بزند، غیرقابل اجتباب و ناگزیر بوده و انیمیشن چاره‌ای نداشته تا برای توضیحات پیش‌زمینه داستانی و لور جهان خود، کمی آرام بگیرد. پس از شرح ماجرا، دوباره انیمیشن همانند بخش اول خود، تخت گاز تا انتها پیش می‌رود و فقط هیجان و زیبایی و احساسات است که به سمت چشمان‌تان روانه می‌شود.

تمیزی خاصی در طراحی‌های انیمیشن Transformers One وجود دارد، سطح‌های صیقل یافته و زوایای تندی که با دقت در طراحی اشیا به کار رفته، با رنگ‌بندی روشن و صداگذاری فوق‌العاده روی صحنه‌ها شبیه برخورد اشیا به یکدیگر، حسی به بیننده دست می‌دهد که انگار می‌خواهد از خوشمزگی آن صحنه را گاز بزند! تا طعمش را بچشد. تکنیک‌های هنرمندانه و خلاقانه سازندگان انیمیشن Transformers One، به همراه درون‌مایه‌ی عمیق اما روشن آن، بدون شک آن را به یکی از دیدنی‌ترین آثار سال ۲۰۲۴ تبدیل می‌کند.