لیست همه‌ی آثار اقتباسی سرزمین میانه | از هابیت تا ارباب حلقه‌ها

دنیایی که جی. آر. آر. تالکین در کتاب‌ها و نوشته‌های خود آفرید به اندازه‌ای جذاب و گسترده است که در طول سال‌ها، برداشت‌ها و برگردان‌های فراوانی از آن در دیگر مدیوم‌ها سرگرمی انجام شد. این ساخته‌ها در دوره‌های زمانی گوناگون با کاراکترهای متفاوت و بخش‌های مختلف سرزمین میانه و آردا رخ می‌دهند و رویدادهای بزرگ و برجسته‌ای را در خود جای داده‌اند. هواداران آثار تالکین و سرزمین میانه نیز با ریزبینی ویژه‌ای این ساخته‌ها را دنبال می‌کنند.

در این نوشتار به سراغ برجسته‌ترین، موفق‌ترین و سرشناس‌ترین آثار اقتباسی و برگردان‌شده از نوشته و رمان‌های جی. آر. آر. تالکین حول محور آردا و سرزمین میانه می‌رویم تا تجربه‌ای فراگیرتر از این فرانچایز را داشته باشید.

سریال The Lord of the Rings: The Rings of Power

آغاز به پخش	۱ سپتامبر سال ۲۰۲۲
شوررانرها	یج. دی. پین و پاتریک مک‌کی
ستارگان	مورفید کلارک، رابرت آرمایو و چارلی ویکرز

سریال The Lord of the Rings: The Rings of Power به دوره‌ی دوم سرزمین میانه سر می‌زند. در این دوران، نه سائورون به قدرت رسیده است و نه هیچ کدام از حلقه‌های نیرو ساخته شده‌اند. این اثر در واقع مسیر رخ دادن این اتفاقات را نشان می‌دهد؛ از نقشه‌های گوناگون سائورون در نقش‌های مختلف برای رسیدن به خواسته‌هایش که مایه‌ی دگرگونی ساکنان و خود سرزمین میانه می‌شود تا ساخته شدن حلقه‌های قدرت.

فیلم The Lord of the Rings: The War of the Rohirrim

اکران	۱۳ دسامبر سال ۲۰۲۴
کارگردان	کنجی کامیاما
ستارگان	برایان کاکس، گایا وایز و میراندا اتو

در فیلم انیمیشنی The Lord of the Rings: The War of the Rohirrim به سراغ رویدادی نزدیک به دو قرن پیش از رخ دادن «جنگ حلقه» می‌رویم که روی درگیری‌های بین انسان‌های سرزمین میانه متمرکز است. لشکری از نیروهای دونلند به رهبری ولف به دژ باستانی هورنبرگ یورش می‌آورند تا هلم همرهند و افرادش مجبور به دفاع در برابر دشمنی باشند که به دنبال نابودی‌ست.

فیلم Born of Hope

اکران	۱ دسامبر سال ۲۰۰۹
کارگردان	کیت مدیسون
ستارگان	کریستوفر دنئی، بث آینزلی و کیت مدیسون

در حالی که آثار جی. آر. آر. تالکین به اندازه‌ای جذاب هستند که بیش‌تر کمپانی‌های بزرگ به دنبال ساخت اقتباس‌ها و برگردان‌ها از آن‌ها می‌روند ولی در این میان فیلم Born of Hope هم وجود دارد که به عنوان ساخته‌ای مستقل و کم‌بودجه می‌درخشد. روایت Born of Hope حول محور آراتورن می‌چرخد که در پایان دوره‌ی سوم سرزمین میانه متوجه فعالیت‌ها و یورش‌های بیش‌تر ارک‌ها می‌شود و به دنبال دلیل آن می‌گردد.

فیلم The Hobbit

پخش	۲۷ نوامبر سال ۱۹۷۷
کارگردانان	آرتور رنکین جونیور و ژول بیس
ستارگان	اورسن بین، جان هیوستون و برادر تئودور

ساخته‌ی The Hobbit مربوط به سال ۱۹۷۷ است و مستقیم رمان «هابیت» تالکین را به شکل انیمیشنی بازگردانده است. البته در زمان ۷۸ دقیقه‌ای خود بخش‌هایی از داستان را حذف می‌کند و بیش‌تر با تمرکز بر مخاطبان کم سن‌وسال‌تر ساخته شده است ولی روی هم رفته در زمان خود اثری درخور به شمار می‌آمد که تلاشی کم‌وبیش موفق در به نمایش درآوردن رمان «هابیت» داشت.

فیلم The Hobbit: An Unexpected Journey

اکران	۲۸ نوامبر سال ۲۰۱۲
کارگردان	پیتر جکسون
ستارگان	مارتین فریمن، ایان مک‌کلن و ریچارد آرمیتاژ

فیلم The Hobbit: An Unexpected Journey آغازگر تریلوژی پیتر جکسون از رمان «هابیت» به شمار می‌آید. جکسون که پس از موفقیت چشم‌گیرش با سه‌گانه‌ی The Lord of the Rings به سراغ «هابیت» آمد، تصمیم گرفت تا این تک کتاب را در سه بخش به نمایش درآورد و از تم کودکانه‌ی آن بکاهد و فیلم‌ها را به گونه‌ای بسازد که بیش‌تر با حال‌وهوای تریلوژی The Lord of the Rings همخوانی داشته باشند. داستان The Hobbit: An Unexpected Journey از آن جا آغاز می‌شود که گندالف یک هابیت با نام بیلبو بگینز را برای همراه گروهی از دورف‌ها استخدام می‌کند که قصد دارند به تنهاکوه بروند و آن را از چنگ اسماگِ اژدها بیرون آورند.

فیلم The Hobbit: The Desolation of Smaug

اکران	۲ دسامبر سال ۲۰۱۳
کارگردان	پیتر جکسون
ستارگان	مارتین فریمن، ایان مک‌کلن و ریچارد آرمیتاژ

در جایگاه دنباله‌ی The Hobbit: An Unexpected Journey، فیلم The Hobbit: The Desolation of Smaug ماجرای بیلبو، گندالف و دورف‌ها را از آن جا دنبال می‌کند که این گروه از خطری که توسط ارک‌ها ایجاد شده بود می‌گریزند. دلاوری بیلبو باعث شد تا رهبر دورف‌ها به او اعتماد پیدا کند. اما اکنون اسماگ اژدها را پیش رو دارند که نزدیک به دو قرن است که تنهاکوه و همه‌ی ثروت آن را در اختیار دارد.

فیلم The Hobbit: The Battle of the Five Armies

اکران	۱ دسامبر سال ۲۰۱۴
کارگردان	پیتر جکسون
ستارگان	مارتین فریمن، ایان مک‌کلن و ریچارد آرمیتاژ

به عنوان پایان‌بخش ماجرای دورف‌هایی که به تنهاکوه رفته‌اند، فیلم The Hobbit: The Battle of the Five Armies درگیری نهایی با اسماگ را نشان می‌دهد. سپس ارتش‌های گوناگون از ساکنان سرزمین میانه دور هم گرد می‌آیند که هر کدام از آن‌ها با هدفی به سراغ تنهاکوه و ثروتش آمده‌اند.

بازی Middle-Earth: Shadow of Mordor

انتشار	۳۰ سپتامبر سال ۲۰۱۴
سازنده	مونولیث پروداکشنز
ستارگان	تروی بیکر، الستر دانکن و نولان نورث

در بازی Middle-Earth: Shadow of Mordor می‌بینیم که سائورون پس از رانده شدن از دول گولدور توسط شورای سپید، به دژ باراد-دور می‌رود تا قدرت بگیرد. در این دوره، او به کمک نیروها و زیردستان خودش به جنگ به مردمان و ساکنان سرزمین میانه می‌پردازد. یکی از حمله‌های نیروهای سائورون به بلک گیت انجام می‌شود که در آن یک رنجر به اسم تالیون می‌میرد. با این وجود، روح کلبریمبور با تالیون پیوند می‌خورد تا این دو در یک بدن مشترک به پایداری در برابر نیروهای سائورون در این زمان بپردازند.

بازی Middle-Earth: Shadow of War

انتشار	۱۰ اکتبر سال ۲۰۱۷
سازنده	مونولیث پروداکشنز
ستارگان	تروی بیکر، الستر دانکن و استیون بلوم

در حالی که تالیون و کلبریمبور به مقاومت در برابر سائورون و نیروهایش پرداختند ولی در بازی Middle-Earth: Shadow of War شکافی ژرف بین خواسته‌ها و اهداف این دو باعث دور شدنشان از یکدیگر می‌شود. با این حال، تالیون هنوز هم خود را مسئول پایداری در برابر سائورون و نیروهایش می‌بیند تا آن‌ها به اندازه‌ای سرگرم درگیری با او باشند که به این زودی‌ها نتوانند به قدرت برسند.

فیلم The Lord of the Rings

اکران	۱۵ نوامبر سال ۱۹۷۸
کارگردان	رالف بکشی
ستارگان	کریستوفر گارد، ویلیام اسکوایر و جان هارت

نزدیک به یک سال پس از فیلم انیمیشنی The Hobbit، گروهی دیگر از سازندگان با عنوان The Lord of the Rings به سراغ رمان‌های «ارباب حلقه‌ها» رفتند. فیلم انیمیشنی The Lord of the Rings اثری‌ست که در واقع روایت دو کتاب «یاران حلقه» و «دو برج» را در مدت زمان ۱۳۳ دقیقه‌ای خود جای داده است. تکنیک‌های متفاوتی از پویانمایی در این انیمیشن به کار برده شد و تلاش بر استفاده از خلاقیت و نوآوری بود که چندان نتیجه‌ی خوبی نداشت. با این وجود، فیلم The Lord of the Rings سال ۱۹۷۸ برای دوره‌ای از معدود آثار اقتباسی سه‌گانه‌ی «ارباب حلقه‌ها» به شمار می‌آمد.

فیلم The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring

اکران	۱۰ دسامبر سال ۲۰۰۱
کارگردان	پیتر جکسون
ستارگان	الایجا وود، ایان مک‌کلن و ویگو مورتنسن

پیتر جکسون با فیلم The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring کار خود با دنیای آفریده‌شده‌ی جی. آر. آر. تالکین شروع کرد. جکسون روایت «ارباب حلقه‌ها» را به مانند رمان‌ها در یک سه‌گانه پیش برد. در فیلم نخست، ماجرای پیدا شدن حلقه‌ی یگانه و دور هم جمع شدن افرادی که با نام یاران حلقه شناخته می‌شوند و هدفشان رساندن و نابود کردن حلقه‌ی سائورون در موردور است به نمایش در می‌آید.

فیلم The Lord of the Rings: The Hunt for Gollum

اکران	ناآشکار
کارگردان	اندی سرکیس
ستارگان	اندی سرکیس

پس از به پایان رسیدن دو تریلوژی «ارباب حلقه‌ها» و «هابیت»، تصمیم بر این شد تا یک بار دیگر تماشاچیان با ماجرایی حول محور همان گالوم به سرزمین میانه فرستاده شوند. فیلم The Lord of the Rings: The Hunt for Gollum در بین داستان The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring رخ می‌دهد؛ جایی که گندالف در کنار آراگورن به دنبال گالوم می‌روند تا پیش از حرکت فرودو از شایر بفهمند او زیر شکنجه‌ی نیروهای سائورون چه چیزهایی را به زبان آورده است.

فیلم The Lord of the Rings: The Two Towers

اکران	۵ دسامبر سال ۲۰۰۲
کارگردان	پیتر جکسون
ستارگان	الایجا وود، ایان مک‌کلن و ویگو مورتنسن

The Lord of the Rings: The Two Towers دومین فیلم پیتر جکسون از سرزمین میانه است که در آن مسیر یاران حلقه از یکدیگر سوا شد اما هنوز هم هدف مشترکشان که نابودی حلقه، جلوگیری از به قدرت دوباره رسیدن سائورون و رویارویی با نیروهای اوست پابرجاست و هر کدام از آن‌ها در بخش‌های متفاوتی از سرزمین میانه به دنبال تحقق این خواسته‌ها هستند.

فیلم The Return of the King

پخش	۱۱ می سال ۱۹۸۰
کارگردانان	آرتور رنکین جونیور و ژول بیس
ستارگان	اورسن بین، جان هیوستون و تئودور بیکل

عوامل فیلم انیمیشنی The Hobbit سال ۱۹۷۷، دوباره دور هم گرد آمدند تا اثری دیگر از رمان‌های تالکین را بسازند. هر چند فیلم انیمیشنی The Lord of the Rings چندان موفق نبود ولی The Return of the King به جای دوباره کاری، دیگر به سراغ دو رمان «یاران حلقه» و «دو برج» که در آن اثر پوشش داده شده بودند نرفت و در جایگاه دنباله‌ای برای The Hobbit سال ۱۹۷۷ به روایت واپسین کتاب از سه‌گانه‌ی «ارباب حلقه‌ها» پرداخت.

فیلم The Lord of the Rings: The Return of the King

اکران	۱ دسامبر سال ۲۰۰۳
کارگردان	پیتر جکسون
ستارگان	الایجا وود، ایان مک‌کلن و ویگو مورتنسن

پایان‌بخش حماسه‌ی «ارباب حلقه‌ها» فیلم The Lord of the Rings: The Return of the King است. در این اثر می‌بینیم که سرانجام هر کدام از یاران حلقه با ماجرایی ویژه و به روشی خود را به موردور می‌رسانند تا خواسته‌ی آغازین خود که نابودی حلقه‌ی یگانه و سائورون بود را یک بار و برای همیشه انجام دهند تا سرزمین میانه از این آلودگی‌ها و پلیدی‌ها برای همیشه پاک شود.

سخن پایانی درباره‌ی لیست آثار سرزمین میانه

در این لیست تلاش کردیم تا سرشناس‌ترین و برجسته‌ترین ساخته‌ها بر اساس نوشته‌های جی. آر. آر. تالکین، چه اقتباسی و چه برگردان سرراست را نام ببریم. ترتیب این ساخته‌ها تا جایی که ممکن بود بر اساس خط زمانی و رویدادهاست تا اگر دوست داشتید بتوانید ماجراها را طبق رخ دادنشان دنبال کنید. البته که به دلیل برداشت‌های متفاوت و اقتباس‌های آفرینندگان مختلف، تضادها و ناهماهنگی‌هایی بین این عناوین لیست وجود دارد. با این وجود اگر از هواداران آثار سرزمین میانه باشید، در کنار خود کتاب‌های تالکین، می‌توانید از شمار بسیاری از این ساخته‌ها نیز لذت ببرید.