نقد انیمه Dandadan | ماورای فریکی

آثاری وجود دارند که بنیان خود را بر سخره گرفتن ژانرهای دیگر بنا می‌کنند. پیش از هر چیز، انیمه‌ی Dandadan چنین اثری می‌باشد. با این حال، چنین آثاری در حین اینکه تماماً مشغولِ خندیدن به قالب‌های دیگر و ژانرهای متفاوت هستند، سبک خود را هم در همین وضعیت تعریف می‌کنند. در طول ۱۲ قسمتی که از این انیمه عرضه شد، می‌توان ردی از چندین ژانر متفاوت در آن یافت؛ کمدی، رمنس، دبیرستان، ترسناک، اکشن، رازآلود و… . واقعاً با یک آش شله قلمکار روبرو هستیم که سعی کرده از هر عنصر بهره‌ی کافی را ببرد. با این حال، باید پرسید که چنین تنوعی باعث شده که نتیجه‌ی نهایی خوب از آب دربیاید؟ در ادامه با ویجیاتو همراه باشید تا این انیمه را مورد بررسی قرار بدهیم.

داستان از آن‌جایی آغاز می‌شود که دختری به نام مومو آیاسه و پسری به نام کن تاکاکورا، به شکلی تصادفی با هم برخورد می‌کند؛ مجادله‌ی آن‌ها باعث می‌شود که از عقاید یکدیگر آگاه شوند. کن به یوفوها و بیگانه‌های فضایی باور دارد و در این زمینه اطلاعات بسیار بالا و شگفت‌انگیزی دارد. در سوی مقابل، مومو به ارواح باور دارد و در محیطی بزرگ شده که حضور آن‌ها همیشه ملموس بوده است. آن‌ها یک‌دیگر را تست می‌کنند تا دیگری در شرایطی قرار بگیرد که با این موجودات ماورایی روبرو بشود؛ کن به مکانی می‌رود که مومو باور دارد در آن ارواح حاضر هستند و مومو به مکانی می‌رود که مکان ارتباط بیگانه‌ها با زمین است. اگر می‌پرسید که نتیجه چیست؟ باید گفت که هر دوی آن‌ها درست می‌گویند.

این موضوع باعث می‌شود وارد دنیایی پیچیده بشویم که در آن، قدرت‌های ماورایی حرف اول را می‌زنند. در طول این ۱۲ قسمت، به درک چندانی از نحوه‌ی کارکرد قدرت‌ها و علت و معلول‌هایی که پیرامون ماوراالطبیعه وجود دارد، نمی‌رسیم اما تا حدی خواهیم دانست که از سیر اتفاقات سر دربیاوریم. Dandadan در شرح دادن خود، اصلاً عجله نمی‌کند و حتی گاهی احساس می‌کنیم که عمداً از دادن اطلاعات بیشتر به بیننده، طفره می‌رود. به مرور شخصیت‌های دیگری هم به داستان اضافه می‌شوند که در نوع خود جالب هستند و جنبه‌هایی نو به داستان می‌افزایند.

پس از چند قسمت ابتدایی که طوفانی آغاز می‌شود، مسائل جزئی تبدیل به خط اصلی داستان می‌شوند و با وجود خنده‌دار بودن آن‌ها، سیر روایت را دچار وقفه می‌کنند. می‌توان اینطور گفت که این فصل شامل سکانس‌های اکشن طولانی، مسخره‌بازی و جوک‌گویی شخصیت‌ها، عجایب ماوراییِ خنده‌دار، مثلث و مربع عاشقانه، فن سرویس و اشارات جنسی فراوان و گاهی وقت‌ها هم درامی دل‌نواز بودیم. اینکه بخواهیم این همه را یک‌جا ارائه بدیم ابداً چیز بدی نیست، ولی باعث شده که واقعاً داستان انیمه در طول این قسمت‌های ابتدایی اصلاً جلو نرود!

اول از هر چیز، سکانس‌های اکشن کاملاً سبک خاص خود را دارند و Dandadan توانسته حرفی برای گفتن در این زمینه داشته باشد. برخی قسمت‌ها تماماً پیرامون سکانس‌های مهیج شکل گرفته‌اند؛ این هیجان و تنش، با موجودات عجیب‌غریب و روایت‌های عجیب‌غریب‌تر ترکیب شده‌اند؛ به عنوان مثال فرض کنید که یک موجود فضایی برای پول درآوردن به زمین می‌آید، تا پای جان می‌جنگد تا خانواده‌اش را سیر کند و از شیر گاو همورنیژه و پاستوریزه تغذیه می‌کند! تمامی روایت‌های کوچک‌تر این انیمه تا همین حد غریب و خنده‌دار هستند. سکانس‌های اکشن سبک خاص خود را دارند و همیشه با تغییر رنگ، متوجه می‌شویم که وارد بُعد دیگری شده‌ایم که در آن موجودات ماورایی قرار است حمله کنند. هرچند، با وجود جدی شدن فضاپردازی، انیمه اصالت خودش را فراموش نمی‌کند و همه‌چیز را به شکلی خنده‌دار به جلو می‌برد

اگر قرار باشد که کمدی موجود در Dandadan را در یک عبارت خلاصه کنم، آن را اینطور توصیف می‌کنم: «مسخره بازی و لودگی»! البته که این را برای پایین آوردن اثر نمی‌گویم، این مسخره‌بازی‌ها بارها باعث خنده‌ی من شدند. شخصیت‌ها گاهی عمداً ساده‌لوحانه رفتار می‌کنند و عمداً به عجیب‌ترین شکل ممکن با مسائل روبرو می‌شوند؛ حتی اگر خطرناک‌ترین وضعیت ممکن باشد! چنین ترکیبی باعث جلب شدن توجه بیننده می‌شود؛ شما ساده‌لوحی آیرا برای بهبود دنیا به جایی بهتر را باور می‌کنید یا دعواهای آیاسه و اوکارون را با وجود اغراقی که دارند، قبول می‌کنید و می‌خندید.

شخصیت‌ها با وجود اینکه دیدن‌شان جالب است و هر کدام به نوبه‌ی خود یک فریک محسوب می‌شوند، ولی گاه پس‌زمینه‌ی کافی ندارند؛ خصوصاً اوکارون! او با وجود شخصیت اصلی داستان بودن، پس‌زمینه‌ی کافی ندارد؛ فصل تمام می‌شود ولی ابداً چیزی درباره‌ی خانواده‌ی او، گذشته‌ی او، چرایی ارتباطش با ماورا را متوجه نمی‌شویم. شاید این موضوعات جلوتر در فصول بعدی حل بشوند و به آن‌ها به خوبی پرداخته بشود، ولی برای قسمت‌های ابتدایی لااقل انتظار داریم که چیزی درباره‌ی او بدانیم تا بتوانیم انگیز‌هایش را متوجه شویم.

با این حال، Dandadan وقتی که می‌خواهد جدی باشد و داستان بپردازد، شگفت‌زده می‌کند! برای من بهترین سکانس‌های این انیمه زمانی بود که درباره‌ی گذشته‌ی آیرا دانستیم یا شاهد رابطه‌ی عاشقانه‌ی ماکت‌های آناتومی بودیم. با وجود لودگی که در تمامی سکانس‌ها وجود دارد، ولی وقتی که لحنِ اثر جدی‌تر می‌شود جذابیتی دو چندان پیدا می‌کند. همین را می‌توان درباره‌ی روابط بین شخصیت‌ها هم گفت. وقتی که به جان هم نمی‌افتند و به شکلی جدی‌تر با مسائل روبرو می‌شوند، بار دراماتیک اثر بیشتر می‌شود.

از آنجایی که همه‌چیز وقتی که روی زمین هستیم، در مدرسه جریان دارد، می‌توان گفت که این انیمه پیش از هر چیز وام‌دار سبک محبوب دبیرستان می‌باشد. اوکارون، آیاسه، آیرا و جیجی، پیش از هر چیز بچه مدرسه‌هایی هستند که درگیر زندگی خود در آنجا هستند. همین باعث شده که کلیشه‌های این سبک به شکل‌های متفاوت به هجو گرفته شوند. چندین سکانس وجود دارد، که نشان می‌دهد این انیمه حوصله‌ی پایبند بودن به این کلیشه‌ها را ندارد و مستقیم افراطی‌ترین حالت را به نمایش می‌گذارد تا آن‌ها را به باد استهزا کشانده باشد؛ مثلث عاشقانه‌ی آیاسه، اوکارون و آیرا در همین‌باره است یا سکانس حضور جیجی در مدرسه به عنوان یک پسرِ محبوب هم دقیقاً همین نوع افراط خنده‌دار را در خود دارد.

با وجود اینکه این شخصیت‌های نوجوان به خودی خود دوست‌داشتنی هستند، ولی تعدد سکانس‌های مدرسه زیاد است و باعث می‌شود به اصل موضوع به اندازه‌ی کافی پرداخته نشود. شاید حتی حوصله‌تان سر برود. این یکی درباره‌ی آن یکی چه فکری می‌کند، این حرکت اوکارون چه معنایی داشت، آیا از من خوشش می‌‌آید و… موضوعاتی هستند که بین نوجوان‌های عاشقِ ژاپنی در مدارس موضوعیت دارد ولی فکر می‌کنم صرفاً ارجاع‌ها و اشاره‌های کوتاه برای انیمه‌ای این چنین هجوآمیز کافی می‌بود. شاید مانور زیاد بر روی روابط و ستینگ مدرسه برای جلب نظر بیننده باشد.

در خدمت‌رسانی به بیننده، Dandadan مثل دیگر آثاری که در سبک استهزا ساخته شده‌اند، افراط می‌کند. برخی سکانس‌ها فقط فن سرویس هستند؛ مثلاً می‌توان به برهنگی‌های زیاد، مانور بر روی جذابیت‌های جنسی مختلف متعدد یا صحبت‌های این چنینی شخصیت‌ها با یک‌دیگر اشاره کرد. تا زمانی که این جزئیات در خدمت داستان هستند، هیچ اشکالی ندارد و حتی باعث فان شدن سکانس‌ها می‌شود ولی گاهی می‌توان احساس کرد که برخی صحنه‌ها فقط به همین منظور، برای جلب نظر بیننده ساخته شده‌اند!

بطور کلی انیمه‌ی Dandadan از آثار جذابی بود که در اواخر سال ۲۰۲۴ شاهد پخش آن بودیم. این انیمه سبک خاص خودش را دارد و مثل آش شله قلمکاری می‌ماند که سبک‌های مختلف را با هم ترکیب می‌کند. شلوغ بودنِ سبکی آن، باعث شده که به جنبه‌هایی از داستان پرداخته نشود یا به فصل بعد موکول شود. نمی‌توان انکار کرد که بسیار خنده‌دار است و از تکنیک‌های هجو و استهزا به خوبی بهره می‌برد که بیننده را پای خود نگه دارد. با وجود پتانسیل‌های موجود، این انیمه می‌تواند در ادامه خیلی بهتر ظاهر شود.

70

امتیاز ویجیاتو

این انیمه سبک خاص خودش را دارد و مثل آش شله قلمکاری می‌ماند که سبک‌های مختلف را با هم ترکیب می‌کند. شلوغ بودنِ سبکی آن، باعث شده که به جنبه‌هایی از داستان پرداخته نشود یا به فصل بعد موکول شود.