کمیک‌های سالانه چه هستند؟

کمیک‌ها معمولاً ریتم مشخصی در برنامه انتشاری خود دارند. این آثار یا دو هفته یک بار، یا ماهیانه، یا دو ماه یک بار و یا چیزی شبیه به این موارد چاپ و عرضه می‌شوند. هر چند شرایط ویژه‌ای وجود دارد که در آن‌ها، ناشر حفره‌ای در برنامه انتشاری خود دارد که نیاز است به شیوه‌ای آن را پر کند. با این که روش‌های نوآوارانه گوناگونی برای انجام این کار وجود دارد ولی تا کنون استراتژیِ کمیک بوک‌های سالانه (Comic Book Annuals) بهترین عملکرد را داشته است. اما کمیک‌های سالانه چه هستند و چه اهمیتی دارند؟ در این نوشتار درباره ویژگی‌های کمیک‌های سالانه خواهیم گفت.

کمیک‌های سالانه چه هستند؟

عناوین سالانه، کمیک بوک‌هایی از سری‌های محبوب به شمار می‌آیند که صفحات اضافه‌ای دارند. این کمیک‌ها معمولاً دو برابر، سه برابر و حتی بزرگ‌تر از این‌ها نسبت به کمیک‌ها عادی چاپ می‌شوند. همان گونه که از نام آن‌ها می‌توان برداشت کرد، انتشار آن‌ها سالانه یک بار رخ می‌دهد.

از دیدگاه تجاری، کمیک‌های سالانه نقش پر کردن حفره‌ها در برنامه انتشار را دارند که عموماً زمانی روی می‌دهد که پنجمین روز انتشار در یک ماه قرار می‌گیرد. ناشران در این موارد به جای این که هیچی در آن روز منتشر نکنند یا برنامه انتشار را به گونه‌ای تغییر دهند تا با این موقعیت هماهنگ شود، برای سری‌ها و کاراکترهای پرهوادار خود یک کمیک سالانه ویژه عرضه می‌کنند.

از منظر هواداران نیز این کمیک سالانه، یک کمیکِ بیش‌تر از سری محبوب خود در آن سال است. عملاً کمیک‌های ماهانه که در یک سال باید در ۱۲ شماره عرضه شوند، با این کمیک اضافه در ۱۳ شماره در دسترس قرار می‌گیرند.

با این که کمیک‌های سالانه در ردیف یک سری کمیک مشخص قرار دارند ولی شماره‌های مخصوص خود را دارند تا از روند چاپ بنیادین آن کمیک سوا شوند. برای نمونه در بین سال‌های ۱۹۶۳ تا ۲۰۱۲ از کمیک Fantastic Four تعداد ۳۳ کمیک سالانه به چاپ رسید. نخستین آن‌ها شماره ۱ کمیک Fantastic Four Annual نام گرفت. وقتی که مارول یک کمیک دیگر سالانه در سال آتی به چاپ رساند، آن اثر شماره ۲ کمیک Fantastic Four Annual نام گرفت. این روند ادامه یافت و هر چند در شماری از سال‌ها به دلایل گوناگون یک کمیک سالانه به چاپ نرسید اما در نهایت به ۳۳ شماره از این روند دست یافت.

تعدادی از ناشران نیز به جای این که از شماره‌های ویژه برای کمیک‌های سالانه استفاده کنند، از سال انتشار بهره می‌برند. برای مثال، هنگامی که آی‌دی‌دبلیو در سال ۲۰۲۰ یک کمیک سالانه از لاک‌پشت‌های نوجوان نینجا منتشر کرد، با اسم Teenage Mutant Ninja Turtles Annual 2020 عرضه شد.

کدام کمیک‌ها به شکل سالانه منتشر می‌شوند؟

با این که پاسخ به چنین پرسشی کاملاً به استراتژی هر ناشر بازمی‌گردد ولی فرض کلی این است که آثار پرفروش‌تر یا دست‌کم آن‌هایی که فروش‌شان در سطح متوسط قرار دارد با کمیک‌های سالانه همراه هستند. این کمیک‌ها شامل شخصیت‌هایی می‌شوند که به اندازه‌ای بزرگ هستند که هواداران آن‌ها یک کمیک اضافه را در آن سال بخرند تا ارزش انرژی و زمانی که ناشر روی یک شماره کمیک بیش‌تر می‌گذارد را داشته باشد.

گاهی، یک ناشر برای کاراکتری که در آن سال سری اختصاصی ندارد نیز یک کمیک سالانه به چاپ می‌رساند. این کمیک‌های سالانه اکثراً برای آزمایش به کار می‌روند تا ناشران ببینند آیا ارزش دارد تا بیش‌تر روی این شخصیت مانور بدهند یا نه.

چند گونه کمیک سالانه داریم؟

روی هم رفته، کمیک‌های سالانه سوای چند مورد ویژه در سه دسته‌بندی قرار می‌گیرند که در ادامه به سراغ آن‌ها می‌رویم.

داستان‌های خودپا

رایج‌ترین شکل از کمیک بوک‌های سالانه شامل داستان‌های مستقل هستند. این دست کمیک‌های سالانه یا یک روایت خودپا را در خود جای می‌دهند یا گاهی تعدادی از ماجراهای کوتاه‌تر. در بیش‌تر مواقع هم نیاز به دانستن جزئیات آن سری کمیک نیست تا بتوانید از این داستان‌ها لذت ببرید. این دست روایت‌ها معمولاً فرصت مناسبی برای آفرینندگانی هستند که می‌خواهند خود را بشناسانند.

کمیک‌های سالانه همچنین می‌توانند شرایطی را مهیا کنند تا داستان‌هایی روایت شوند که در سری اصلی جایی برای آن‌ها نیست. شاید پدیدآورنده‌ای یک ماجرای ویژه داشته باشد که از خط بنیادین کمیک فاصله می‌گیرد. بعضی وقت‌ها هم روایتی وجود دارد که از یک شماره عادی کمیک بزرگ‌تر است.

هر از چند گاهی می‌توان دید که یکی از ناشران یک تم کلی برای کمیک‌های سالانه خود در نظر می‌گیرد. برای نمونه می‌توان به Acts of Evil اخیر مارول یا Elseworlds و Year One و Pulp Heroes دی‌سی در دهه ۹۰ میلادی اشاره کرد.

سالانه‌های کراس‌اووری

این روزها، کراس‌اوور سالانه کم‌تر دیده می‌شوند ولی در پایان دهه ۸۰ و شروع دهه ۹۰ مارول پر بود از این دست کمیک‌ها. ایده کلی این بود که یک داستان بزرگ در یک کمیک سالانه آغاز می‌شد و در یک کمیک بوک سالانه دیگر ادامه می‌یافت و به همین ترتیب پیش می‌رفت تا به پایان برسد.

این ماجراها چیزی شبیه به مسابقات امدادی به شمار می‌آیند که در آن‌ها یک کاراکتر یا یک تیم با یک تهدید رو به رو می‌شود و سپس این تهدید در کمیک آتی با یک شخصیت و گروه دیگر تقابل می‌کند. هر کدام از کمیک‌های سالانه، استقلال خود را دارند اما اگر همه آن‌ها را بخوانید یک خط داستانی آشکار در بین آن‌ها جریان دارد.

بعضی از این سالانه‌های کراس‌اووری بسیار بزرگ بودند و کاراکترهای فراوانی را درگیر خود می‌کردند. با این وجود، کراس‌اوورهای کوچک‌تر بیش‌تر روی یک فرانچایز مشخص تمرکز می‌کردند؛ مثلاً تنها محدود به عناوین ایکس-من یا اونجرز می‌شدند.

تای-این داستان‌های بزرگ‌تر

این دست کمیک بوک‌های سالانه شبیه کراس‌اوورها هستند ولی از نظر وابستگی به دیگر روایت‌ها متفاوت به حساب می‌آیند. در این کمیک‌های سالانه شاهد ماجراهای ذاتاً مستقل نیستیم و در واقع بخشی از یک روایت بزرگ‌تر در آن‌ها ارائه می‌شود. بدون داشتن اطلاعات از جزئیات آن داستان بزرگ‌تر، فهمیدن این کمیک‌ها چالش‌برانگیز خواهند بود.

البته این دست کمیک‌های سالانه چندان متداول نیستند. برای یافتن نمونه از آن‌ها باید به سراغ انتشارات دی‌سی رفت که در دوره نیو ۵۲ تعدادی از رویدادهای مربوط به گرین لنترن‌ها را به این شکل منتشر کرد.